Th??ng H?i th?
上海市
|
---|
—
Thanh ph? tr?c thu?c trung ??ng
—
|
|
---|
M?t s? hinh ?nh c?a Th??ng H?i.
|
|
|
|
|
T?a đ?:
31°10′B
121°28′đ
/
31,167°B 121,467°đ
/
31.167; 121.467
|
Qu?c gia
| Trung Qu?c
|
---|
Th? ph?
| Hoang Ph?
|
---|
Chinh quy?n
|
---|
?
Bi th? Thanh ?y
| Tr?n Cat Ninh
(李强)
|
---|
?
Th? tr??ng
| Cung Chinh
(?正)
|
---|
Di?n tich
|
---|
?
Thanh ph? tr?c thu?c trung ??ng
| 6,340,5 km
2
(2,448,1 mi
2
)
|
---|
đ? cao
c?c đ?i
| 103,4 m (339,2 ft)
|
---|
đ? cao c?c ti?u
| 0 m (0 ft)
|
---|
Dan s?
|
---|
?
Thanh ph? tr?c thu?c trung ??ng
| 27,058,479
|
---|
?
M?t đ?
| 2.729,9/km
2
(7,070/mi
2
)
|
---|
?
Vung đo th?
| 34,000,000
|
---|
Mui gi?
| UTC+8 (
UTC+8
)
|
---|
Ma b?u chinh
| 2000
00 -
2021
00
|
---|
Ma đi?n tho?i
| +86/21
|
---|
Ma ISO 3166
| CN-SH
|
---|
Thanh ph? k?t ngh?a
| Yokohama
,
Thanh ph? ?saka
,
Milano
,
Rotterdam
,
San Francisco
,
Zagreb
,
Hamhung
,
Manila
,
Karachi
,
Antwerpen
,
Montreal
,
Piraeus
,
Pomorskie
,
Chicago
,
Hamburg
,
Casablanca
,
Marseille
,
Sao Paulo
,
Sankt-Peterburg
,
Queensland
,
Istanbul
,
Haifa
,
Busan
,
Thanh ph? H? Chi Minh
,
Port Vila
,
Dunedin
,
Tashkent
,
Porto
,
Windhoek
,
Santiago de Cuba
,
Espoo
,
Rosario
,
Jalisco
,
Liverpool
,
Maputo
,
Chiang Mai
,
Dubai
,
KwaZulu-Natal
,
Guayaquil
,
Valparaiso
,
Barcelona
,
Oslo
,
Colombo
,
Bratislava
,
Trung Jutland
,
Cork
,
đong Java
,
Rhone-Alpes
,
Phnom Penh
,
Salzburg
,
Quebec
,
Vladivostok
,
Jeolla Nam
,
Nagasaki
,
Jeolla B?c
,
Basel
,
Alexandria
,
Lille
,
Gda?sk
,
Luan đon
,
Hirakata
,
Neyagawa
,
Okahandja
,
Aden
,
Izumisano
,
B?ng C?c
,
Winston-Salem
,
Constan?a
,
Yao
,
Yerevan
,
Thanh ph? New York
,
?saka
,
Budapest
,
Goteborg (đo th?)
,
Nicosia Municipality
,
Thanh ph? Luan đon
,
Praha
,
Minsk
,
Tabriz
,
Jakarta
|
---|
Ti?p đ?u bi?n s? xe
| ?A, B, D, E
?C (ngo?i o)
|
---|
GDP
(2022)
| ¥
4465 t? NDT (t??ng đ??ng 663,874 t? USD danh ngh?a, PPP la 1090 t? USD (th? 11)
[1]
|
---|
GDP đ?u ng??i
(2022)
| ¥
179.538 (26.747 USD) (th? 2)
[2]
43.833 USD (PPP)
[3]
|
---|
Hoa đ?c tr?ng
| Ng?c lan
(
Magnolia denudata
)
|
---|
Dan t?c chinh
(2000)
| Han
- 99%
H?i
- 0.4%
|
---|
Trang web
| www.shanghai.gov.cn
|
---|
Th??ng H?i
(
ch? Han
: 上海,
binh am
:
Shangh?i
) la
thanh ph? đong dan nh?t Trung Qu?c
,
[4]
[5]
va la thanh ph? khong bao g?m vung ngo?i o l?n nh?t th? gi?i.
[6]
Th??ng H?i n?m ? b? bi?n phia đong c?a Trung Qu?c va la m?t trong 4 thanh ph? tr?c thu?c trung ??ng c?a n??c nay. Di?n tich: 6.340,5 km². N?m 2018, Th??ng H?i la đ?n v? hanh chinh đong th? 25 v? s? dan v?i 27 tri?u dan,
[7]
t??ng đ??ng v?i
Cameroon
[8]
va đ?ng th? 11 v? kinh t? Trung Qu?c v?i GDP đ?t 4465 t? NDT (t??ng đ??ng 663,874 t? USD
GDP danh ngh?a
,
GDP theo s?c mua t??ng đ??ng
la 1090 t? USD), GDP danh ngh?a t??ng ?ng v?i
Thai Lan
, g?p g?n 1,5 l?n so v?i GDP Vi?t Nam n?m 2022 (432,7 t? USD).
[9]
Th??ng H?i co ch? s? GDP đ?u ng??i đ?ng th? hai Trung Qu?c, ch? sau
B?c Kinh
, đ?t 137.000 NDT (t??ng đ??ng 20.130 USD)
[10]
. Th??ng H?i đ??c xem la
th? đo kinh t?
c?a
Trung Qu?c
.
Ngay nay, Th??ng H?i co
h?i c?ng
s?m u?t nh?t th? gi?i, h?n c? c?ng
Singapore
va
Rotterdam
. Xu?t phat la m?t lang chai h?o lanh, Th??ng H?i đa tr? thanh m?t thanh ph? quan tr?ng b?c nh?t cho đ?n
Th? k? XX
, va la trung tam v?n hoa ph? thong, cac m?u đ? chinh tr? va n?i t? h?p c?a gi?i tri th?c trong th?i k?
Trung Hoa dan qu?c
. Th??ng H?i đa t?ng m?t th?i la trung tam tai chinh l?n th? 3 th? gi?i, ch? x?p sau
Thanh ph? New York
va
Luan đon
, va la trung tam th??ng m?i l?n nh?t
Vi?n đong
cu?i th? k? XIX va đ?u th? k? XX. Sau khi
Mao Tr?ch đong
c?m quy?n
Trung Qu?c
k? t? n?m 1949, Th??ng H?i đa đi vao th?i k? s?t gi?m t?c đ? phat tri?n do ch? đ? thu? ma cao va do s? tri?t thoat kinh t?
t? b?n
c?a chinh quy?n m?i. Nh? s? c?i cach, m? c?a theo mo hinh
kinh t? th? tr??ng
do
đ?ng Ti?u Binh
kh?i x??ng va lanh đ?o ma đ?c bi?t la t? n?m 1992, Th??ng H?i đa co nh?ng b??c b?t pha ngo?n m?c v? phat tri?n kinh t? va nhanh chong v??t qua
Tham Quy?n
va
Qu?ng Chau
- m?t thanh ph? đ?c khu đ??c t? do hoa s?m nh?t
C?ng hoa Nhan dan Trung Hoa
đ? tr? thanh đ?u tau kinh t?
Trung Qu?c
. V?n con nhi?u thach th?c cho thanh ph? nay đ?u th? k? XXI nh? n?n di dan ? ?t va s? phan hoa giau ngheo. Tuy nhien, b?t ch?p nh?ng thach th?c đo, cac khu nha ch?c tr?i va cu?c s?ng đo th? soi đ?ng c?a Th??ng H?i v?n la bi?u t??ng cho s? t?ng tr??ng m?nh m? c?a n?n
kinh t? Trung Qu?c
.
Dan Th??ng H?i đ?c ten thanh ph? la
/z??.'he/
, phien am
pinyin
theo
ti?ng Quan Tho?i
la
Shangh?i
. Th??ng H?i (Th??ng la tren, H?i la bi?n) la cai ten xu?t phat t? th?i
Nha T?ng
(th? k? XI) - luc nay đa co m?t c?a song va m?t th? tr?n cung ten g?i. Ngh?a c?a ten g?i đang la v?n đ? gay tranh cai "phia tren bi?n" ho?c "đi ra bi?n". Ng??i Vi?t Nam g?i la
Th??ng H?i
; Ng??i đ?c vi?t la
Schanghai
, ti?ng Ha Lan la
Sjanghai
, ti?ng B? đao Nha la
Xangai
, ti?ng Phap la
Shanghai
. Tuy nhien, k? t? nh?ng n?m 1990, phien am
pinyin
Shanghai
đa đ??c s? d?ng r?ng rai tren toan th? gi?i. Ti?ng Nh?t vi?t ten thanh ph? g?n v?i cach đ?c trong
Quan Tho?i
la シャンハイ
shanhai
.
Ten vi?t t?t c?a thanh ph? la
H?
/
H?
(?/?) va
Than
(申). Ten đ?t H?/H? do ten c? H?/H? đ?c (?瀆/??) c?a con
song To Chau
. Ten Than l?y ten theo
Xuan
Than
quan
(春申君), m?t vien quan th?i
n??c S?
vao th? k? III
Tr??c Cong Nguyen
- Xuan Than la m?t anh hung th?i đo c?a n??c S? (trong lanh th? đo co đ?t Th??ng H?i bay gi?). Do v?y Th??ng H?i con đ??c g?i la "
Than Thanh
" (申城). Trong
ti?ng Anh
thanh ph? nay co nhi?u bi?t danh:
Paris ph??ng đong
,
N? hoang ph??ng đong
,
Hon ng?c ph??ng đong
va th?m chi c?
Gai đi?m chau A
(g?i trong th?i k? 1920-1930, luc đo thanh ph? la m?t trung tam t?i ph?m, ma tuy va m?i dam).
[
c?n d?n ngu?n
]
Tr??c khi thanh l?p thanh ph? Th??ng H?i, Th??ng H?i la m?t ph?n c?a huy?n Tung Giang (松江縣), thu?c ph?
To Chau
(蘇州府). T? th?i
Nha T?ng
(960-1279), Th??ng H?i d?n tr? thanh m?t h?i c?ng s?m u?t, v??t len tren vai tro chinh tr? la m?t đ?a ph??ng thu?c huy?n. Ngay nay, Tung Giang (淞江) la 1 qu?n thu?c thanh ph? Th??ng H?i.
M?t b?c t??ng thanh đ??c xay d?ng n?m 1553 - th?i đi?m đ??c xem nh? b?t đ?u hinh thanh thanh ph? Th??ng H?i. Tuy nhien, tr??c th? k? XIX, Th??ng H?i khong đ??c xem la thanh ph? l?n c?a Trung Hoa. Do đo, so v?i ph?n l?n cac thanh ph? khac c?a Trung Qu?c, co r?t it cong trinh c? tieu bi?u ? thanh ph? nay ngay nay. M?t vai đ?a đi?m v?n hoa it ?i co th? th?y ? Th??ng H?i ngay nay r?t c? kinh va tieu bi?u th?i
Tam Qu?c
do đ?a đi?m nay n?m trong trung tam v?n hoa l?ch s? c?a n??c
đong Ngo
(222-280).
Trong th?i k?
Can Long
th?i
Nha Thanh
, Th??ng H?i đa tr? thanh m?t c?ng khu v?c quan tr?ng c?a khu v?c
song Tr??ng Giang
va
song Hoang Ph?
. Thanh ph? c?ng tr? thanh h?i c?ng chinh c?a cac t?nh
Giang To
va
Tri?t Giang
g?n đ?y du trao đ?i m?u d?ch v?i n??c ngoai th?i k? nay b? tri?u đinh c?m. M?t khu v?c l?ch s? quan tr?ng c?a th?i k? nay la Ng? Giac Tr??ng (五角?) (ngay nay la qu?n D??ng Ph?) - la n?n t?ng c?a trung tam thanh ph?. Kho?ng cu?i th?i Can Long, Th?p L?c Ph? (ngay nay la qu?n Hoang Ph?) tr? thanh c?ng l?n nh?t
đong A
.
Th? k? XIX va đ?u th? k? XX
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
T?m quan tr?ng c?a Th??ng H?i t?ng len nhanh chong vao th? k? XIX do v? tri chi?n l??c c?a thanh ph? nay ? c?a song D??ng T? khi?n n?i đay co v? tri ly t??ng đ? giao th??ng v?i ph??ng Tay. Trong cu?c
chi?n tranh nha phi?n l?n th? nh?t
vao đ?u th? k? XIX, cac l?c l??ng c?a Anh đa t?m th?i chi?m gi? Th??ng H?i. Cu?c chi?n k?t thuc n?m 1842 v?i
hoa ??c Nam Kinh
v?i k?t qu? la cac c?ng nh??ng quy?n trong đo co Th??ng H?i, m? c?a cho cac n??c buon ban. Hi?p ??c Bogue đ??c ky n?m 1843 va Hi?p ??c Wangsia Trung-M? ky n?m 1844 khi?n cho ph??ng Tay gianh đ??c co đ?c quy?n ngo?i giao tren đ?t Trung Hoa va chinh th?c t?n t?i cho đ?n n?m 1943 nh?ng v? b?n ch?t khong con t?n t?i t? cu?i
nh?ng n?m 1930
. T? nh?ng n?m 20 đ?n cu?i nh?ng n?m 30 c?a th? k? XX, Th??ng H?i đ??c g?i la thanh ph? t?i ph?m. Cac b?ng nhom chi?m gi? quy?n l?c va đi?u hanh cac song b?c va cac nha th?.
Thai Binh Thien Qu?c
n? ra n?m
1850
va n?m
1853
Th??ng H?i b? chi?m gi? b?i
h?i Tam Hoang
g?i la Ti?u đao h?i (Small Swords Society). Cac cu?c thanh tr?ng pha h?y cac mi?n que nh?ng khong đ?ng ch?m đ?n cac khu đ?nh c? c?a ph??ng Tay. M?c du tr??c đo ng??i Hoa b? c?m s?ng trong cac khu đ?nh c? c?a ng??i n??c ngoai, n?m
1854
cac quy đ?nh m?i đa cho phep ng??i Hoa đ??c đ?n ?. Gia đ?t t?ng len đang k?.
Trong n?m
1854
, cu?c h?p th??ng nien đ?u tien c?a
H?i đ?ng
thanh ph? Th??ng H?i đa h?p, H?i đ?ng nay đ??c t?o ra đ? qu?n ly cac khu đ?nh c? c?a dan ngo?i qu?c.
N?m
1863
, khu đ?nh c? c?a Anh, t?a l?c d?c theo b? Tay
song Hoang Ph?
đ?n phia nam nhanh
song To Chau
(qu?n Hoang Ph?) va khu đ?nh c? ng??i M? t?a l?c ? b? Tay song Hoang Ph? đ?n phia B?c c?a nhanh song To Chau (qu?n Han Kh?u) sap nh?p v?i nhau thanh Khu đ?nh c? qu?c t?. Ng??i Phap ch?n l?a ph??ng an ra kh?i H?i đ?ng thanh ph? Th??ng H?i va thay vao đ?y la duy tri Khu nh??ng đ?a Phap, t?a l?c ? phia Tay c?a Khu đ?nh c? qu?c t?. Th?i k? nay co m?t l??ng l?n dan di c? t? chau Au va B?c M?, nh?ng ng??i t? g?i minh la "Shanghighlanders".
Chi?n tranh Thanh-Nh?t
n? ra n?m 1894-1895 v?i k?t qu? la
đ? qu?c Nh?t B?n
gianh quy?n ki?m soat
ban đ?o Tri?u Tien
theo
hi?p ??c Shimonoseki
, cung v?i đo n??c nay n?i len nh? la m?t c??ng qu?c đong vai tro đ?u t? kinh t? cho Th??ng H?i. Nh?t B?n đa xay d?ng cac nha may đ?u tien ? Th??ng H?i, v?n đa s?m đ??c sao chep b?i cac c??ng qu?c n??c ngoai khac. Th??ng H?i luc đo la trung tam tai chinh quan tr?ng nh?t ? Vi?n đong. T?t c? ho?t đ?ng qu?c t? nay đa mang l?i cho Th??ng H?i bi?t danh "Athens c?a Trung Qu?c".
D??i th?i
Trung Hoa Dan Qu?c (1912-1949)
, Th??ng H?i đa đ??c nang len thanh đo th? vao ngay 14 thang 7 n?m 1927. M?c du cac nh??ng đ?a b? lo?i kh?i t?m ki?m soat c?a h?, đo th? Trung Qu?c m?i nay v?n co di?n tich 828,8 km vuong (320,0 d?m vuong)), bao g?m cac qu?n hi?n đ?i c?a
B?o S?n
, Yangpu, Zhabei, Nanshi va
Ph? đong
. Do m?t th? tr??ng va h?i đ?ng thanh ph? Trung Qu?c đ?ng đ?u, nhi?m v? đ?u tien c?a chinh quy?n thanh ph? m?i la t?o ra m?t trung tam thanh ph? m?i ? th? tr?n Jiangpu c?a qu?n Yangpu, ben ngoai ranh gi?i c?a cac nh??ng đ?a. "K? ho?ch đ?i Th??ng H?i" bao g?m b?o tang, th? vi?n, san v?n đ?ng th? thao va h?i tr??ng thanh ph?, đ??c xay d?ng m?t ph?n đ?n khi k? ho?ch b? gian đo?n b?i cu?c xam l??c c?a Nh?t B?n.
Ngay 28 thang 1 n?m 1932, quan Nh?t n? sung xam l??c Th??ng H?i. Chinh quy?n Trung Qu?c ch?ng c?, chi?n đ?u b? t?c; m?t cu?c ng?ng b?n đa đ??c moi gi?i vao thang N?m.
Tr?n Th??ng H?i (1937)
đa d?n đ?n vi?c chi?m đong cac b? ph?n qu?n ly c?a Trung Qu?c ? Th??ng H?i ngoai khu đ?nh c? qu?c t? va nh??ng đ?a Phap. Cac nh??ng đ?a cu?i cung đa b? chi?m đong b?i ng??i Nh?t vao ngay 8 thang 12 n?m 1941 va v?n b? chi?m đong cho đ?n khi Nh?t B?n đ?u hang vao n?m 1945, trong th?i gian đo nhi?u t?i ac chi?n tranh c?a binh s? Nh?t đa x?y ra.
Ngay 27 thang 5 n?m 1949, Quan đ?i Gi?i phong Nhan dan n?m quy?n ki?m soat Th??ng H?i. Theo C?ng hoa Nhan dan Trung Hoa m?i (PRC), Th??ng H?i la m?t trong ba thanh ph? khong sap nh?p vao cac t?nh lan c?n trong th?p k? t?i (nh?ng n?i khac la
B?c Kinh
va
Thien Tan
). Th??ng H?i tr?i qua m?t lo?t cac thay đ?i trong ranh gi?i cac phan khu c?a no trong th?p k? t?i. Sau n?m 1949, h?u h?t cac cong ty n??c ngoai chuy?n v?n phong c?a h? t? Th??ng H?i sang
H?ng Kong
, nh? la m?t ph?n c?a vi?c thoai v?n n??c ngoai do chi?n th?ng c?a C?ng s?n.
Trong nh?ng n?m 1950 va 1960, Th??ng H?i tr? thanh trung tam ch? ngh?a c?c đoan t? khi no la trung tam cong nghi?p c?a Trung Qu?c v?i h?u h?t cac cong nhan lanh ngh?. Ng??i ch? ngh?a canh t? c?c đoan
Giang Thanh
va ba đ?ng minh c?a ba, cung v?i
t? nhan bang
, co tr? s? t?i thanh ph?. Tuy nhien, ngay c? trong th?i k? h?n lo?n nh?t c?a Cach m?ng V?n hoa, Th??ng H?i v?n co th? duy tri n?ng su?t kinh t? cao va ?n đ?nh xa h?i t??ng đ?i. Trong ph?n l?n l?ch s? c?a CHND Trung Hoa, Th??ng H?i la m?t thanh ph? đong gop t??ng đ?i l?n v? thu thu? cho chinh quy?n trung ??ng, Th??ng H?i vao n?m 1983 đa đong gop nhi?u h?n vao doanh thu thu? cho chinh quy?n trung ??ng so v?i luc đa nh?n đ??c kho?n đ?u t? trong 33 n?m tr??c đo. đi?u nay d?n đ?n chi phi c?a phuc l?i tan pha nghiem tr?ng c?a ng??i Th??ng H?i va phat tri?n c? s? h? t?ng va v?n c?a Th??ng H?i. Th??ng H?i cu?i cung đa đ??c phep kh?i x??ng c?i cach kinh t? vao n?m 1991, b?t đ?u s? phat tri?n l?n v?n đ??c th?y ngay nay va s? ra đ?i c?a Lujiazui (
L?c Gia Ch?y
) ?
Ph? đong
.
Xem them
Danh sach đ?n v? hanh chinh Th??ng H?i
Th??ng H?i la m?t trong 4 thanh ph? tr?c thu?c Trung ??ng (
tr?c h?t th?
) va g?m 16 qu?n (
th? h?t khu
). Th??ng H?i khong co qu?n nao đ?c chi?m v? th? trung tam thanh ph?, ma khu v?c trung tam tr?i ra vai qu?n. Cac khu v?c kinh doanh co ti?ng la
L?c Gia Ch?y
(?家嘴; Lujiazui) ben b? đong
song Hoang Ph?
, Bund t?c
Ngo?i Than
(外灘; Wait?n) va
H?ng Ki?u
(虹?) ? b? tay song Hoang Ph?. Toa th? chinh va cac c? quan hanh chinh ch? y?u n?m ? qu?n Hoang Ph?. đay c?ng la khu v?c th??ng m?i, k? c? đ??ng Nam Kinh (
Nam Kinh l?
) n?i ti?ng.
9 qu?n thu?c
Ph? Tay
, khu v?c Th??ng H?i lau đ?i, n?m phia b? tay song Hoang Ph?. 9 qu?n nay đ??c g?i chung la
Th??ng H?i th? khu
(上海市?) hay trung tam thanh ph? (市中心), g?n đay Ph? Tay ch? con 7 qu?n sau sap nh?p:
- Hoang Ph?
(?浦?Huangp? Q?)
- Lo Loan
hay L? Loan (??? Luw?n Q?) đ??c sap nh?p vao Hoang Ph? n?m 2011
- T? H?i
(徐?? Xuhui Q?)
- Tr??ng Ninh
(??? Changning Q?)
- T?nh An
(?安? Jing'?n Q?)
- Ph? đa
(普陀? P?tuo Q?)
- Ap B?c
hay H?p B?c (?北? Zhab?i Q?) đ??c sap nh?p vao T?nh An n?m 2015
- H?ng Kh?u
(虹口? Hongk?u Q?)
- D??ng Ph?
(?浦? Yangp? Q?)
Ph? đong
(浦?) la khu v?c m?i khai pha c?a Th??ng H?i thu?c b? đong song Hoang Ph?, co qu?n m?i Ph? đong (浦?新? P?d?ng X?n Q?,
Ph? đong tan khu
), t? n?m
1992
tr? v? tr??c v?n con la huy?n Xuyen Sa.
8 qu?n c?a Th??ng H?i bao quat cac thanh ph? c?p huy?n v? tinh, cac vung ngo?i o va nong thon cach xa trung tam thanh ph?:
- B?o S?n
(?山? B?osh?n Q?) ? cho đ?n n?m
1988
la huy?n B?o S?n
- M?n Hang
(?行? M?nhang Q?) ? cho đ?n n?m
1992
la huy?n M?n Hang
- Gia đ?nh
(嘉定? Ji?ding Q?) ? cho đ?n n?m
1992
la huy?n Gia đ?nh
- Kim S?n
(金山? J?nsh?n Q?) ? cho đ?n n?m
1997
la huy?n Kim S?n
- Tung Giang
(松江? S?ngji?ng Q?) ? cho đ?n n?m
1998
la huy?n Tung Giang
- Thanh Ph?
(?浦? Q?ngp? Q?) ? cho đ?n n?m
1999
la huy?n Thanh Ph?
- Ph?ng Hi?n
(奉?? Fengxian Q?) ? cho đ?n n?m
2001
la huy?n Ph?ng Hi?n
- đ?o
Sung Minh
n?m ? c?a song
Tr??ng Giang
la đ?a ban huy?n Sung Minh (崇明? Chongming Xian).
Tinh đ?n n?m 2003, Th??ng H?i co 220 đ?n v? hanh chinh c?p h??ng: 114
tr?n
, 3
h??ng
va 103
nhai đ?o
.
Th??ng H?i n?m tren b? bi?n phia đong thu?c mi?n
Hoa đong
c?a
Trung Qu?c
, la c?u n?i quan tr?ng gi?a th? đo
B?c Kinh
?
Hoa B?c
va
Qu?ng Chau
?
Hoa Nam
. Th??ng H?i n?m cach B?c Kinh kho?ng 1.207 km va Qu?ng Chau kho?ng 1.450 km. Thanh ph? c? (ph? Tay) va trung tam th??ng m?i hi?n đ?i Th??ng H?i (ph? đong) hi?n đang n?m ? trung tam ban đ?o đang m? r?ng gi?a
đ?ng b?ng song D??ng T?
? phia B?c va
v?nh Hang Chau
v? phia nam, đ??c hinh thanh b?i s? b?i t? t? nhien c?a D??ng T? va cac d? an c?i t?o đ?t hi?n đ?i. Khu đo th? Th??ng H?i qu?n ly c? khu v?c phia đong ban đ?o nay va nhi?u hon đ?o xung quanh. Phia B?c va Tay giap t?nh
Giang To
, phia nam giap t?nh
Chi?t Giang
va phia đong la
bi?n Hoa đong
. đi?m c?c b?c c?a thanh ph? nay n?m ?
đ?o Sung Minh
, la hon đ?o l?n th? hai ? Trung Hoa đ?i l?c sau khi no đ??c m? r?ng trong th? k? 20. V? m?t hanh chinh, đo th? nay khong bao g?m m?t ph?n tach r?i c?a Giang To ? phia b?c Sung Minh ho?c hai hon đ?o t?o thanh
c?ng D??ng S?n
, la m?t ph?n c?a qu?n
Th?ng T?
thu?c Chi?t Giang.
Trung tam thanh ph? Th??ng H?i b? chia c?t b?i
song Hoang Ph?
, m?t chi l?u do con ng??i t?o ra c?a song D??ng T? theo l?nh c?a
Xuan Than quan
trong th?i k?
Chi?n Qu?c
. Trung tam l?ch s? c?a thanh ph? n?m ? b? phia tay c?a Hoang Ph? (Puxi), g?n c?a
song To Chau
, k?t n?i no v?i
Thai H?
va
đ?i V?n Ha
. Khu tai chinh trung tam
L?c Gia Ch?y
đa l?n len ? b? phia đong c?a Hoang Ph?. Vi?c pha h?y cac vung
đ?t ng?p n??c
đ?a ph??ng do xay d?ng
San bay Qu?c t? Ph? đong
đa đ??c bu l?i b?i s? b?o v? va m? r?ng bai c?n g?n đo la Jiuduansha nh? m?t cach b?o t?n thien nhien.
V? tri c?a Th??ng H?i tren đ?ng b?ng phu sa v?i di?n tich đ?t r?ng 6.340,5 km2 (2,448.1 d?m vuong) ph?ng, v?i đ? cao trung binh la 4 m (13 ft). Tinh ch?t đ?t đai c?a thanh ph? đa bu?c cac toa nha ch?c tr?i c?a no ph?i đ??c xay d?ng v?i c?c be tong sau đ? ng?n ch?n chung t? chim vao m?t đ?t m?m c?a khu v?c trung tam. M?t vai ng?n đ?i nh? Sheshan n?m v? h??ng tay nam va đi?m cao nh?t la đ?nh c?a đ?o Dajinshan ? v?nh Hang Chau (103 m hay 338 ft). Thanh ph? co nhi?u song, kenh r?ch, su?i va h? va đ??c bi?t đ?n v?i ngu?n tai nguyen n??c phong phu nh? m?t ph?n c?a khu v?c thoat n??c
Thai H?
.
Th??ng H?i co
khi h?u c?n nhi?t đ?i ?m
(Koppen Cfa) va tr?i qua b?n mua ro r?t. Mua đong l?nh va ?m ??t, v?i gio tay b?c t?
Siberia
co th? khi?n nhi?t đ? ban đem r?i xu?ng d??i 0 °C (32 °F), m?c du trong n?m ch? co m?t ho?c hai ngay tuy?t r?i. Mua he nong va ?m, v?i trung binh 8,7 ngay v??t qua 35 °C (95 °F) hang n?m; nh?ng tr?n m?a nh? ho?c nh?ng tr?n
bao
co th? x?y ra. Thanh ph? c?ng d? b? ?nh h??ng b?i bao vao mua he va đ?u mua thu, nh?ng trong nh?ng n?m g?n đay đa khong gay ra thi?t h?i đang k?. Nh?ng mua d? ch?u nh?t la mua xuan, m?c du co th? thay đ?i va th??ng co m?a, va mua thu, th??ng co n?ng va kho. Thanh ph? co nhi?t đ? trung binh 4.2 °C (39.6 °F) vao thang Gieng va 27.9 °C (82.2 °F) vao thang 7, v?i m?c trung binh hang n?m la 16.1 °C (61.0 °F). V?i m?c anh sang m?t tr?i hang thang co th? thay đ?i, t? 34% vao thang Ba đ?n 54% vao thang Tam, thanh ph? nay nh?n đ??c 1,895 gi? anh n?ng m?t tr?i hang n?m. Nhi?t đ? c?c h?n la t? -10,1 °C (14 °F) ngay 31 thang 1 n?m 1977 (k? l?c khong chinh th?c -12,1 °C (10 °F) đ??c ?n đ?nh vao ngay 19 thang 1 n?m 1893) len 39,9 °C (104 °F) vao ngay 6 va ngay 8 thang 8 n?m 2013. M?t k? l?c nhi?t đ? cao nh?t khac la 40,9 °C (106 °F) đa đ??c ghi nh?n t?i Xujiahui, m?t ga trung tam thanh ph? vao ngay 21 thang 7 n?m 2017.
D? li?u khi h?u c?a Th??ng H?i (1981?2010)
|
Thang
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
N?m
|
Cao k? l?c °C (°F)
|
22.1
|
27.0
|
29.6
|
34.3
|
35.5
|
37.5
|
40.9
|
39.9
|
38.2
|
34.0
|
28.7
|
23.4
|
40,9
|
Trung binh cao °C (°F)
|
8.1
|
10.1
|
13.8
|
19.5
|
24.8
|
27.8
|
32.2
|
31.5
|
27.9
|
22.9
|
17.3
|
11.1
|
20,6
|
Trung binh ngay, °C (°F)
|
4.8
|
6.6
|
10.0
|
15.3
|
20.7
|
24.4
|
28.6
|
28.3
|
24.9
|
19.7
|
13.7
|
7.6
|
17,1
|
Trung binh th?p, °C (°F)
|
2.1
|
3.7
|
6.9
|
11.9
|
17.3
|
21.7
|
25.8
|
25.8
|
22.4
|
16.8
|
10.6
|
4.7
|
14,1
|
Th?p k? l?c, °C (°F)
|
?10.1
|
?7.9
|
?5.4
|
?0.5
|
6.9
|
12.3
|
16.3
|
18.8
|
10.8
|
1.7
|
?4.2
|
?8.5
|
?10,1
|
Giang th?y
mm (inch)
|
74.4
(2.929)
|
59.1
(2.327)
|
93.8
(3.693)
|
74.2
(2.921)
|
84.5
(3.327)
|
181.8
(7.157)
|
145.7
(5.736)
|
213.7
(8.413)
|
87.1
(3.429)
|
55.6
(2.189)
|
52.3
(2.059)
|
43.9
(1.728)
|
1.166,1
(45,909)
|
%
đ? ?m
|
74
|
73
|
73
|
72
|
72
|
79
|
77
|
78
|
75
|
72
|
72
|
71
|
74
|
S? ngay giang th?y
TB
|
9.9
|
9.2
|
12.4
|
11.2
|
10.4
|
12.7
|
11.4
|
12.3
|
9.1
|
6.9
|
7.6
|
7.7
|
120,8
|
S? gi? n?ng trung binh hang thang
|
114.3
|
119.9
|
128.5
|
148.5
|
169.8
|
130.9
|
190.8
|
185.7
|
167.5
|
161.4
|
131.1
|
127.4
|
1.775,8
|
Ngu?n: China Meteorological Administration
[11]
|
Ti?ng m? đ? c?a dan Th??ng H?i la
ti?ng Th??ng H?i
, m?t ph??ng ng? c?a
Ngo ng?
trong khi ngon ng? chinh th?c la
ti?ng Quan Tho?i
. Ti?ng Th??ng H?i va ti?ng Quan Tho?i khac nhau va thong th??ng dan B?c Kinh khong th? tro chuy?n v?i dan Th??ng H?i thong qua ti?ng Th??ng H?i. Ti?ng Th??ng H?i ngay nay la m?t ph??ng ng? c?a Ngo ng? noi ?
To Chau
v?i cac ph??ng ng? c?a
Ninh Ba
va cac vung ph? c?n co dan nh?p c? vao Th??ng H?i v?i s? l??ng l?n vao th? k? XX. G?n nh? toan b? dan Th??ng H?i d??i 40 tu?i co th? noi
ti?ng Quan Tho?i
thong th?o. Dan c? co th? noi ngo?i ng? phan b? khong đ?u. Nh?ng ng??i t?t nghi?p đ?i h?c tr??c cach m?ng va nh?ng ng??i lam cho cac cong ty n??c ngoai co th? noi ti?ng Anh. Nh?ng ng??i d??i 26 tu?i đa co ti?p xuc v?i ti?ng Anh k? t? ti?u h?c do
ti?ng Anh
đ??c b?t đ?u d?y ? l?p 1.
L?ch s? dan s?
N?m
| S? dan
| ±%
|
---|
1953
| 6.204.400
| ?
|
---|
1964
| 10.816.500
| +74.3%
|
---|
1982
| 11.859.700
| +9.6%
|
---|
1990
| 13.341.900
| +12.5%
|
---|
2000
| 16.407.700
| +23.0%
|
---|
2010
| 23.019.200
| +40.3%
|
---|
Ngu?n:
[12]
|
Theo đi?u tra dan s? n?m 2010 c?a Trung Qu?c, Th??ng H?i co t?ng dan s? 23.019.148 ng??i, m?c t?ng 37,53% t? 16.737.734 ng??i n?m 2000.
[13]
[14]
20,6 tri?u dan trong đo, hay 89,3%, la dan thanh th? va 2,5 tri?u dan (10,7%) la dan nong thon.
[15]
Theo t?ng dan s? trong khu v?c hanh chinh, Th??ng H?i la thanh ph? tr?c thu?c trung ??ng l?n th? nhi trong 4 thanh ph? tr?c thu?c trung ??ng c?a Trung Qu?c, sau
Trung Khanh
, nh?ng Th??ng H?i đ??c xem la thanh ph? l?n h?n vi Trung Khanh co dan s? đo th? it h?n.
[16]
Ton giao ? Th??ng H?i (2012)
[17]
Khong co ton giao ho?c theo tin ng??ng truy?n th?ng (86.9%)
Khac (0.1%)
Do l?ch s? qu?c t? c?a no, Th??ng H?i co m?t s? pha tr?n c?a di s?n ton giao nh? đ??c hi?n th? b?i cac toa nha ton giao va cac t? ch?c v?n con r?i rac xung quanh thanh ph?. Theo kh?o sat n?m 2012, ch? co kho?ng 13% dan s? Th??ng H?i thu?c v? cac ton giao co t? ch?c, nhom l?n nh?t la
Ph?t t?
v?i 10,4%, ti?p theo la
Tin lanh
v?i 1,9%,
Cong giao
v?i 0,7% va cac tin ng??ng khac v?i 0,1%. Kho?ng 87% dan s? co th? la khong ton giao ho?c tham gia vao vi?c th? ph??ng cac v? th?n va t? tien c?a thien nhien, cac nha th?
Nho giao
,
đ?o giao
va cac giao phai dan gian.
Thap chua Long Hoa (trai) va Nha th? St Ignatius (ph?i)
Co nh?ng ngoi đ?n ton giao dan gian nh? đ?n Thanh hoang ? trung tam c?a thanh ph? c?, va m?t ngoi đ?n danh rieng cho danh t??ng n?i ti?ng th?i
Tam Qu?c
Quan V?
.
B?ch Van Quan
c?a Th??ng H?i la m?t trung tam
đ?o giao
quan tr?ng trong thanh ph?. Cac
V?n mi?u
la danh rieng cho
Kh?ng T?
.
Ph?t giao
, gi?ng nh? nhi?u n?i khac ? Trung Qu?c, đa co m?t t?i Th??ng H?i t? th?i xa x?a. đ?n Long Hoa, ngoi đ?n l?n nh?t ? Th??ng H?i, va đ?n Jing'an, l?n đ?u tien đ??c thanh l?p trong th?i k? Tam Qu?c. M?t ngoi đ?n quan tr?ng khac la Chua Ph?t Ng?c, đ??c đ?t ten theo m?t b?c t??ng Ph?t l?n đ??c ch?m kh?c tren ng?c bich trong đ?n th?. Trong nh?ng th?p k? g?n đay, hang ch?c ngoi chua hi?n đ?i đa đ??c xay d?ng kh?p thanh ph?.
H?i giao
đ?n Th??ng H?i 700 n?m tr??c va m?t nha th? H?i giao đ??c xay d?ng vao n?m 1295 ?
Tung Giang, Th??ng H?i
. N?m 1843, tr??ng cao đ?ng c?a m?t giao vien c?ng đ??c thanh l?p. Hi?p h?i H?i giao Th??ng H?i n?m ? nha th? H?i giao Xiaotaoyuan ? Hoang Ph?.
Th??ng H?i co m?t trong nh?ng t? l? ng??i Cong giao l?n nh?t ? Trung Qu?c (2003). Trong s? cac nha th? Cong giao, Nha th? St Ignatius (thanh Inhaxio) ? T? Gia H?i (Xujiahui) la m?t trong nh?ng nha th? l?n nh?t, trong khi thanh đ??ng She Shan (Xa s?n) la m?t đ?a đi?m hanh h??ng tich c?c.
Cac hinh th?c
Kito giao
khac ? Th??ng H?i bao g?m thi?u s?
đong Chinh th?ng giao
va, t? n?m 1996, đa đ?ng ky cac nha th? Tin lanh Kito giao. Trong Th? Chi?n II, hang ngan ng??i Do Thai đa xu?ng Th??ng H?i trong m?t n? l?c đ? ch?y tr?n ch? đ? c?a Hitler. Ng??i Do Thai s?ng c?nh nhau trong m?t khu v?c đ??c g?i la Th??ng H?i Ghetto va thanh l?p m?t c?ng đ?ng soi đ?ng t?p trung vao Giao đ??ng Do thai Ohel Moishe, đ??c b?o t?n ph?n con l?i c?a qua kh? ton giao ph?c t?p c?a Th??ng H?i.
Thap truy?n hinh Minh Chau
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Thap truy?n hinh Minh Chau
(Han t?: 明珠, ngh?a la
vien ng?c sang
) la thap truy?n hinh cao th? ba th? gi?i - sau thap truy?n hinh ?
Toronto
(
Canada
) va
Moskva
(
Nga
) - no cao t?i 468 met. M?c du v?y, khach ch? co th? tham quan t? đ? cao 350 met tr? xu?ng. Thap co h? th?ng thang may r?t nhanh (10 m/s).
? đ? cao 263 met la m?t khu san hinh tron. đay la n?i đ? du khach ng?m toan c?nh Th??ng H?i.
[18]
Thap Th??ng H?i
la m?t toa nha ch?c tr?i t?a l?c t?i
L?c Gia Ch?y
,
Ph? đong
.
[19]
Toa thap cao 632 met (2.073 ft) t??ng đ??ng 128 t?ng. Thap Th??ng H?i hi?n la
cong trinh cao th? hai th? gi?i
, sau thap
Burj Khalifa
va đ?ng th?i la toa nha cao nh?t
Trung Qu?c
.
Vi?c xay d?ng toa thap đ??c b?t đ?u t? thang 11 n?m 2008 va hoan thanh vao mua he n?m 2015.
[19]
Th??ng H?i th??ng đ??c xem nh? trung tam tai chinh va th??ng m?i c?a
Trung Qu?c đ?i l?c
. Th??ng H?i b?t đ?u th?c s? phat tri?n nhanh t? n?m
1992
, sau cac thanh ph? ? cac t?nh phia nam Trung Qu?c (Qu?ng Chau,
Tham Quy?n
,
Chu H?i
,
San đ?u
,
H? Mon
...) kho?ng 10 n?m. Tr??c đo, ngan sach c?a thanh ph? ph?n l?n đ? l?i cho chinh quy?n trung ??ng ?
B?c Kinh
, ph?n đ? l?i cho thanh ph? nay r?t it. Du đa gi?m ganh n?ng thu? ma k? t? 1992, ngu?n thu? thu t?i Th??ng H?i v?n đong gop cho chinh quy?n trung ??ng chi?m kho?ng 20-25%, tr??c đ?y la 70%. Th??ng H?i ngay nay v?n la thanh ph? phat tri?n va đong dan nh?t
C?ng hoa Nhan dan Trung Hoa
. C?ng Th??ng H?i x?p hang đ?u th? gi?i v? l??ng hang hoa thong qua, kho?ng 443 tri?u t?n hang/n?m. N?u tinh v? l??ng
container
v?n chuy?n, cac c?ng c?a Th??ng H?i x?p th? 3, sau Singapore va H?ng Kong. Th??ng H?i va H?ng Kong g?n đay đang tranh đua v? tri trung tam kinh t? c?a Trung Qu?c. GDP đ?u ng??i c?a Th??ng H?i la 12784 USD, c?a Hong Kong la 37.400. Hong Kong co l?i th? h?n v? h? th?ng phap lu?t, h?i nh?p qu?c t?, t? do hoa h?n va kinh nghi?m kinh tai cao h?n. Th??ng H?i co m?i lien h? v?i l?c đ?a Trung Hoa sau h?n, m?nh h?n v? nganh ch? t?o va cong ngh?. Th??ng H?i đa va đang nang cao vai tro la đ?a đi?m c?a nhi?u tr? s? cac t?p đoan kinh t?, tai chinh, th??ng m?i, ngan hang va giao d?c qu?c t?. T?ng tr??ng GDP đa đ?t hai con s? lien t?c trong 14 n?m. N?m
2005
, t? l? t?ng tr??ng GDP la 11,1%, đ?t 114 t? USD. N?m 2010,
GDP
c?a Th??ng H?i la 1.687 t?
nhan dan t?
(t??ng đ??ng 256,3 t?
USD
) v?i GDP đ?u ng??i đ?t 76.000 nhan dan t? (t??ng đ??ng11.540 USD).
[10]
. Th??ng H?i đ??c xem la
th? đo kinh t?
c?a Trung Qu?c.
Th??ng H?i đ?ng th? 13 trong ch? s? Trung tam tai chinh toan c?u n?m 2017 (va th? t? c?nh tranh nh?t ? chau A sau Singapore, H?ng Kong va Tokyo) do Z / Yen Group va Qatar Financial Center xu?t b?n Th?m quy?n. Thanh ph? c?ng la thanh ph? đ?t đ? nh?t Trung Qu?c, theo nghien c?u c?a Economist Intelligence Unit vao n?m 2017. đay la thanh ph? l?n nh?t va th?nh v??ng nh?t ? đong A trong nh?ng n?m 1930, va s? tai phat tri?n nhanh chong b?t đ?u vao nh?ng n?m 1990. đi?u nay đ??c minh h?a b?i qu?n
Ph? đong
, m?t khu đ?m l?y c? đ??c khai hoang đ? ph?c v? nh? m?t khu v?c thi đi?m cho c?i cach kinh t? tich h?p. đ?n cu?i n?m 2009, đa co 787 t? ch?c tai chinh, trong đo co 170 t? ch?c đ?u t? n??c ngoai. Vao thang 9 n?m 2013, v?i s? ?ng h? c?a Th? t??ng Trung Qu?c Ly Kh?c C??ng, thanh ph? đa đ?a ra khu v?c t? do th??ng m?i phi cong Trung Qu?c (Th??ng H?i) - khu th??ng m?i t? do đ?u tien ? Trung Qu?c đ?i l?c. Khu v?c đa gi?i thi?u m?t s? c?i cach thi đi?m đ??c thi?t k? đ? t?o ra m?t moi tr??ng ?u đai cho đ?u t? n??c ngoai. Vao thang 4 n?m 2014, The Banker đa bao cao r?ng Th??ng H?i "đa thu hut đ??c kh?i l??ng đ?u t? tr?c ti?p n??c ngoai khu v?c tai chinh cao nh?t trong khu v?c chau A-Thai Binh D??ng trong 12 thang tinh đ?n cu?i thang 1 n?m 2014". Vao thang 8 n?m 2014, Th??ng H?i đ??c m?nh danh la t?nh Trung Qu?c trong t??ng lai c?a t?p chi FDi 2014/15 do "cac bu?i bi?u di?n đ?c bi?t ?n t??ng trong cac lo?i K?t n?i va Than thi?n v?i Doanh nghi?p, c?ng nh? x?p h?ng th? hai trong cac lo?i Kinh t? va Nhan l?c va L?i s?ng".
Trong hai th?p k? qua, Th??ng H?i la m?t trong nh?ng thanh ph? phat tri?n nhanh nh?t tren th? gi?i. T? n?m 1992, Th??ng H?i đa ghi nh?n t?ng tr??ng hai con s? g?n nh? hang n?m ngo?i tr? trong cu?c suy thoai toan c?u n?m 2008 va 2009. [78] N?m 2011, t?ng GDP c?a Th??ng H?i đa t?ng len 1,92 nghin t? NDT (297 t? USD) v?i GDP binh quan đ?u ng??i la 82.560 NDT (12.784 USD). [11] Ba nganh d?ch v? l?n nh?t la d?ch v? tai chinh, ban l? va b?t đ?ng s?n. Cac nganh s?n xu?t va nong nghi?p chi?m l?n l??t 39,9% va 0,7% t?ng s?n l??ng. Thu nh?p binh quan hang n?m c?a c? dan Th??ng H?i, d?a tren ba quy đ?u n?m 2009, la 21.871 RMB.
N?m ? trung tam c?a đ?ng b?ng
song D??ng T?
, Th??ng H?i co c?ng container đong đuc nh?t th? gi?i, x? ly 29,05 tri?u TEU trong n?m 2010. Th??ng H?i đ?t m?c tieu tr? thanh m?t trung tam v?n chuy?n qu?c t? trong t??ng lai g?n.
Th??ng H?i la m?t trong nh?ng trung tam cong nghi?p chinh c?a Trung Qu?c, đong m?t vai tro quan tr?ng trong nganh cong nghi?p n?ng c?a Trung Qu?c. M?t s? l??ng l?n cac khu cong nghi?p, bao g?m Khu Phat tri?n Kinh t? va Cong ngh? H?ng Ki?u Th??ng H?i, Khu Ch? xu?t Kinh t? Xu?t kh?u Jinqiao, Khu Phat tri?n Cong ngh? va Kinh t? M?n Hang va Khu Phat tri?n Cong ngh? cao Th??ng H?i, la x??ng s?ng c?a nganh cong nghi?p th? c?p c?a Th??ng H?i. Cac nha may s?n xu?t thep l?n nh?t Trung Qu?c Baosteel Group, c? s? đong tau l?n nh?t Trung Qu?c - T?p đoan đong tau Hudong-Zhonghua va Nha may đong tau Jiangnan, m?t trong nh?ng nha đong tau lau đ?i nh?t c?a Trung Qu?c đ?u n?m ? Th??ng H?i. S?n xu?t o to la m?t nganh cong nghi?p quan tr?ng khac. SAIC Motor co tr? s? t?i Th??ng H?i la m?t trong ba t?p đoan o to l?n nh?t t?i Trung Qu?c va co quan h? đ?i tac chi?n l??c v?i Volkswagen va General Motors.
Khu v?c h?i ngh? c?ng đang phat tri?n m?nh m?. Trong n?m 2012, thanh ph? đa t? ch?c 780 cu?c t? h?p qu?c t?, t?ng t? 754 n?m 2011. Ngu?n cung phong khach s?n cao đa gi? gia phong th?p h?n d? ki?n, v?i gia phong trung binh cho khach s?n 4 va 5 sao vao n?m 2012 ch? v?i RMB950 (US $ 153).
Tinh đ?n thang 9 n?m 2013, Th??ng H?i c?ng la n?i co khu th??ng m?i t? do l?n nh?t ? Trung Qu?c, Khu T? do Th??ng m?i Trung Qu?c (Th??ng H?i). Khu v?c nay co di?n tich 29 km2 va tich h?p b?n khu ngo?i quan hi?n co - Khu Th??ng m?i T? do Waigaoqiao, Cong vien H?u c?n Th??ng m?i T? do Waigaoqiao, Khu c?ng Th??ng m?i T? do D??ng S?n va Khu Th??ng m?i T? do Toan di?n San bay Ph? đong. M?t s? chinh sach ?u đai đa đ??c th?c hi?n đ? thu hut đ?u t? n??c ngoai vao cac nganh khac nhau cho FTZ. B?i vi Khu v?c nay khong đ??c coi la lanh th? c?a PRC vi m?c đich thu?, nen cac hang hoa vao khu v?c nay khong ph?i ch?u thu? va thong quan nh? tr??ng h?p khac.
Th??ng H?i đang tr?i qua th?i k? bung n? xay d?ng, đ?c bi?t la xay d?ng cac cao ?c, cac cong trinh cong c?ng kh?ng l? v?i thi?t k? hi?n đ?i, đ?c đao (nh? thap truy?n hinh, nha hat...). Khu
Ph? đong
la m?t khu đo th? m?i v?i t?c đ? xay d?ng nhanh chong, kho?ng h?n 10 n?m va đa tr? thanh trung tam m?i c?a Th??ng H?i v?i r?ng cao ?c. Nha ch?c tr?i
Thap Trung tam Tai chinh Th? gi?i Th??ng H?i
la toa nha ch?c tr?i cao nh?t ? thanh ph? nay va c?ng la thap cao nh?t Trung Qu?c đ?i l?c, cao th? 5 th? gi?i. Ngoai ra con co cac cong trinh ki?n truc n?i b?t khac nh?
Thap Minh Chau Ph??ng đong
va
Thap Kim M?u
.
N?m 2009,
S? giao d?ch ch?ng khoan Th??ng H?i
x?p th? 3 th? gi?i v? kh?i l??ng ch?ng khoan giao d?ch va x?p th? 6 v? t?ng gia tr? v?n hoa th? tr??ng c?a cac cong ty niem y?t, va kh?i l??ng giao d?ch c?a 6 m?t hang chinh bao g?m cao su, đ?ng va k?m tren
Shanghai Futures Exchange
đ?u x?p h?ng nh?t tren th? gi?i.
[20]
C?ng Th??ng H?i la
c?ng container
b?n r?n nh?t th? gi?i, 29,05 tri?u
TEU
thong qua vao n?m 2010.
[21]
Th??ng H?i đang h??ng t?i muc tieu tr? thanh trung tam h?i v?n qu?c t? trong t??ng lai g?n.
[22]
Th??ng H?i n?i b?t v?i t?ng tr??ng GDP đa đ?t hai con s? lien t?c trong 14 n?m. N?m
2005
, t? l? t?ng tr??ng GDP la 11,1%, đ?t 114 t? USD. N?m 2010,
GDP
c?a Th??ng H?i la 1.687 t?
nhan dan t?
(t??ng đ??ng 256,3 t?
USD
). N?m 2018, Th??ng H?i la đ?n v? hanh chinh (g?m 04 thanh ph? tr?c thu?c trung ??ng, 22 t?nh, 05 khu t? tri dan t?c va 02 đ?c khu hanh chinh) đong th? hai m??i l?m v? s? dan, đ?ng th? m??i m?t v? kinh t? Trung Qu?c v?i 24 tri?u dan,
[23]
t??ng đ??ng v?i
Cameroon
va GDP đ?t 3.268 t? NDT (483,8 t? USD) t??ng ?ng v?i
Thai Lan
. Th??ng H?i la đ?n v? hanh chinh co ch? s? GDP đ?u ng??i đ?ng th? t?
Trung Qu?c
, sau
Ma Cao
,
H?ng Kong
va
B?c Kinh
, đ?t 137.000 NDT (t??ng đ??ng 20.130 USD)
[24]
. Th??ng H?i đ??c xem la
th? đo kinh t?
c?a
Trung Qu?c
.
Kinh t? Th??ng H?i k? t? khi
Trung Qu?c m? c?a
N?m
|
1978
|
1980
|
1983
|
1986
|
1990
|
1993
|
1996
|
2000
|
2003
|
2006
|
2010
|
2013
|
2016
|
2017
|
2018
[24]
|
GDP (t? t?)
[25]
|
0.027
|
0.031
|
0.035
|
0.049
|
0.078
|
0.152
|
0.298
|
0.481
|
0.676
|
1.072
|
1.744
|
2.226
|
2.818
|
3.063
|
3.268
|
GDP binh quan đ?u ng??i (ngan t?)
[25]
|
2.85
|
2.73
|
2.95
|
3.96
|
5.91
|
11.06
|
20.81
|
30.31
|
38.88
|
55.62
|
77.28
|
92.85
|
116.58
|
126.63
|
134.83
|
Thu nh?p kh? d?ng trung binh thanh th?
[26]
[27]
[28]
|
|
0.64
|
|
|
2.18
|
4.28
|
8.16
|
11.72
|
14.87
|
20.67
|
31.84
|
43.85
|
57.69
|
62.60
|
64.18
(t?ng)
|
Thu nh?p kh? d?ng trung binh nong thon
[27]
[29]
|
|
0.40
|
|
|
1.67
|
|
4.85
|
5.57
|
6.66
|
9.21
|
13.75
|
19.21
|
25.52
|
27.82
|
|
Th??ng H?i co m?t h? th?ng giao thong cong c?ng r?ng l?n, ph?n l?n d?a tren cac thanh ph? l?n, xe buyt va taxi. Vi?c thanh toan t?t c? cac cong c? giao thong cong c?ng nay co th? đ??c th?c hi?n b?ng cach s? d?ng Th? Giao thong Cong c?ng Th??ng H?i.
H? th?ng v?n chuy?n nhanh c?a Th??ng H?i,
Tau đi?n ng?m Th??ng H?i
, k?t h?p c? đ??ng tau đi?n ng?m va tau đi?n ng?m h?ng nh? va m? r?ng đ?n m?i qu?n đo th? c?t loi c?ng nh? cac qu?n ngo?i thanh lan c?n. Tinh đ?n n?m 2017, co 16 tuy?n tau đi?n ng?m (khong bao g?m Tau Maglev Th??ng H?i va đ??ng s?t Jinshan), 395 ga va 673 km (418 d?m) đ??ng day ho?t đ?ng, khi?n no tr? thanh m?ng l??i dai nh?t th? gi?i. Vao ngay 31 thang 12 n?m 2016, no thi?t l?p k? l?c v? l??ng ng??i đi hang ngay la 11,7 tri?u. Gia ve ph? thu?c vao
chi?u dai
c?a kho?ng cach đi l?i b?t đ?u t? 3 RMB.
Trong n?m 2010, Th??ng H?i gi?i thi?u l?i xe đi?n, l?n nay la m?t h? th?ng Translohr cao su hi?n đ?i, trong khu v?c Zhangjiang c?a đong Th??ng H?i nh? Zhangjiang Tram. M?t h? th?ng xe đi?n thong th??ng đ??c xay d?ng ? huy?n Songjiang. Cac tuy?n xe đi?n b? sung đang đ??c nghien c?u t?i Hongqiao Subdistrict va Jiading District.
Th??ng H?i c?ng co m?ng l??i xe buyt đo th? r?ng l?n nh?t th? gi?i, v?i g?n m?t nghin tuy?n xe buyt, do nhi?u cong ty v?n t?i khai thac. H? th?ng nay bao g?m h? th?ng xe đ?y ho?t đ?ng lien t?c lau đ?i nh?t th? gi?i. Gia ve xe buyt th??ng la 2 RMB.
Taxi r?t ph? bi?n ? Th??ng H?i. Gia ve c? s? hi?n t?i la ¥ 14 (sedan) / ¥ 16 (MPV) (bao g?m ph? phi nhien li?u; 1; ¥ 18 t? 11:00 đ?n 5:00 sang) bao g?m 3 km đ?u tien (2 d?m). Chi phi km ¥ 2,4 m?i (¥ 3,2 t? 11:00 đ?n 5:00 sang).
Th??ng H?i la m?t trung tam chinh c?a m?ng l??i đ??ng cao t?c c?a Trung Qu?c. Nhi?u đ??ng cao t?c qu?c gia (b?t đ?u b?ng G) đi qua ho?c k?t thuc t?i Th??ng H?i, bao g?m c? đ??ng cao t?c
B?c Kinh
-Th??ng H?i G2 (ch?ng len G42 Th??ng H?i-
Thanh đo
), G15
Th?m D??ng
?
H?i Kh?u
, G40 Th??ng H?i-
Tay An
, G50 Th??ng H?i-
Trung Khanh
, G60 Th??ng H?i-
Con Minh
(ch?ng cheo G92 Th??ng H?i-
Ninh Ba
) va G1501 đ??ng cao t?c Shanghai Ring. Ngoai ra, c?ng co nhi?u tuy?n đ??ng cao t?c c?a thanh ph? b?t đ?u b?ng S (S1, S2, S20, v.v.). Th??ng H?i co m?t đ??ng h?m qua c?u b?c qua c?a song D??ng T? ? phia b?c thanh ph?.
? trung tam thanh ph?, co m?t s? đ??ng cao t?c cao đ? gi?m b?t ap l?c giao thong tren đ??ng ph?, nh?ng vi?c s? d?ng xe t?ng đa khi?n nhu c?u v??t xa kh? n?ng, v?i tinh tr?ng t?c ngh?n n?ng la ph? bi?n. Co lan đ??ng danh cho xe đ?p tach bi?t v?i giao thong o to tren nhi?u đ??ng ph?, nh?ng xe đ?p va xe may b? c?m t? nhi?u tuy?n đ??ng chinh bao g?m c? đ??ng cao t?c tren cao. G?n đay, đi xe đ?p đa th?y s? h?i sinh ph? bi?n nh? vao s? xu?t hi?n c?a m?t s? l??ng l?n cac cu?c đua xe đ?p d?a tren ?ng d?ng khong c?n đ? nh? Mobike, Bluegogo va Ofo.
Rieng quy?n s? h?u xe h?i ? Th??ng H?i đa t?ng nhanh chong trong nh?ng n?m g?n đay, nh?ng m?t chi?c xe t? nhan m?i khong th? đ??c thuc đ?y cho đ?n khi ch? s? h?u mua m?t gi?y phep trong cu?c đ?u gia t?m gi?y phep xe t? nhan hang thang. Kho?ng 11.500 t?m gi?y phep đ??c ban đ?u gia m?i thang va gia trung binh la kho?ng 84.000 RMB (12,758 USD). Theo quy đ?nh c?a thanh ph? n?m 2016, ch? co nh?ng ng??i la c? dan đ?ng ky Th??ng H?i ho?c đa đong b?o hi?m xa h?i ho?c thu? thu nh?p ca nhan trong h?n 3 n?m lien ti?p. M?c đich c?a chinh sach nay la h?n ch? s? phat tri?n c?a giao thong o to va gi?m b?t t?c ngh?n.
Th??ng H?i co b?n ga đ??ng s?t chinh:
Ga Th??ng H?i
,
Ga Th??ng H?i Nam
,
Ga Th??ng H?i Tay
va
Ga H?ng Ki?u
Th??ng H?i. T?t c? đ?u đ??c k?t n?i v?i m?ng l??i tau đi?n ng?m va đong vai tro la trung tam trong m?ng l??i đ??ng s?t c?a Trung Qu?c. Hai tuy?n đ??ng s?t chinh k?t thuc t?i Th??ng H?i:
đ??ng s?t B?c Kinh - Th??ng H?i
t?
B?c Kinh
va
đ??ng s?t Th??ng H?i - Hang Chau
. Ga H?ng Ki?u c?ng la ga cu?i Th??ng H?i chinh c?a ba tuy?n đ??ng s?t cao t?c:
đ??ng s?t cao t?c Th??ng H?i - Hang Chau
,
đ??ng s?t cao t?c Th??ng H?i - Nam Kinh
va
đ??ng s?t cao t?c B?c Kinh - Th??ng H?i
.
Th??ng H?i la m?t trong nh?ng c?a ngo v?n chuy?n hang khong hang đ?u ? chau A. Thanh ph? co hai san bay th??ng m?i:
San bay qu?c t? Ph? đong-Th??ng H?i
va
San bay qu?c t? H?ng Ki?u Th??ng H?i
. San bay Ph? đong la san bay qu?c t? chinh, trong khi San bay H?ng Ki?u ch? y?u ho?t đ?ng cac chuy?n bay n?i đ?a v?i cac chuy?n bay qu?c t? co quang đ??ng ng?n. Trong n?m 2010, hai san bay ph?c v? 71,7 tri?u hanh khach (Ph? đong 40,4 tri?u, H?ng Ki?u 31,3 tri?u), va x? ly 3,7 tri?u t?n hang hoa (Ph? đong 3,22 tri?u t?n, H?ng Ki?u 480 nghin t?n)
Th??ng H?i la thanh ph? k?t ngh?a v?i:
[30]
- Yokohama
, Nh?t B?n ?
1973
[31]
- Thanh ph? ?saka
, Nh?t B?n ?
1974
- ?saka
, Nh?t B?n ?
1980
- Hamhung
, Tri?u Tien ?
1982
- Manila
, Philippines ?
1983
- Karachi
, Pakistan ?
1984
- Nagasaki
, Nh?t B?n ?
1986
- Thanh ph? H? Chi Minh
, Vi?t Nam ?
1990
- Busan
, Han Qu?c ?
1993
- Haifa
, Israel ?
1993
- Tashkent
, Uzbekistan ?
1994
- Aden
, Yemen ?
1995
- Chiang Mai
, Thai Lan ?
2000
- Dubai
, UAE ?
2000
- Colombo
, Sri Lanka ?
2003
- Phnom Penh
, Campuchia ?
2005
[32]
- Nizhnevartovsk
, Nga ?
2007
- Herat
, Afghanistan ?
2008
|
- Milan
, Y ?
1979
- Rotterdam
, Ha Lan ?
1979
- Zagreb
, Croatia ?
1980
- Antwerp
, B? ?
1984
- Gda?sk
, Ba Lan ?
1985
- Piraeus
, Hy L?p ?
1985
- Gothenburg
, Th?y đi?n ?
1986
- Hamburg
, đ?c?
1986
[33]
- Marseille
, Phap ?
1987
- Saint Petersburg
, Nga ?
1988
- Istanbul
, Turkey ?
1989
- Cork
, Ireland ?
1994
- Porto
, Portugal ?
1995
[34]
- Luan đon
, UK ?
1996
- Espoo
, Ph?n Lan ?
1998
- Liverpool
, UK ?
1999
- Barcelona
, Tay Ban Nha ?
2001
[35]
- Oslo
, Na Uy ?
2001
- Constan?a
, Romania ?
2002
- Aarhus County
, đan M?ch ?
2003
- Bratislava Region
, Slovakia ?
2003
- Lefkosia
, Sip ?
2004
- Salzburg
, Austria ?
2004
- Basel
, Th?y S? ?
2007
- Boras
, Th?y đi?n ?
2007
- Sarajevo
, Bosnia va Herzegovina ?
2008
- Belgrade
, Serbia ?
2008
- Yerevan
, Armenia ?
2009
- Most
, Sec
|
|
- Danh sach vung đo th? chau A
- Danielson, Eric N. (2010).
Discover Shanghai
. Singapore: Marshall Cavendish.
- Danielson, Eric N. (2004).
Shanghai and the Yangzi Delta
. Singapore: Marshall Cavendish/Times Editions.
ISBN
981-232-597-2
.
- Elvin, Mark (1977).
"Market Towns and Waterways: The County of Shanghai from 1480 to 1910," in The City in Late Imperial China, ed. by G. William Skinner
. Stanford:
Stanford University Press
.
- Johnson, Linda Cooke (1995).
Shanghai: From Market Town to Treaty Port
. Stanford: Stanford University Press.
- Johnson, Linda Cooke (1993).
Cities of Jiangnan in Late Imperial China
. Albany: State University of New York (SUNY).
ISBN
0791414248
.
- Horesh, Niv (2009).
Shanghai's Bund and Beyond
. New Haven:
Yale University Press
.
- Erh,Deke and Johnston, Tess (2007).
Shanghai Art Deco
. Hong Kong: Old China Hand Press.
Qu?n ly CS1: nhi?u ten: danh sach tac gi? (
lien k?t
)
-
上海浦東商務區
-
東方明珠廣播電視塔
-
金茂大廈
-
上海環球金融中心
-
上海中心大廈
-
外灘
-
上海亞細亞大樓
-
上海總會大樓
-
有利大樓
-
中國通商銀行大樓
-
大北電報公司大樓
-
輪船招商局大樓
-
豫園
-
靜安寺
-
上海城隍廟
-
上海文廟
-
南京路
-
衡山路
-
徐家匯
-
魯迅公園
-
上海魯迅紀念館
-
徐家匯聖依納爵主?座堂
-
田子坊
-
新天地
-
淮海路
-
石庫門
-
上海展覽中心
-
上海鐵路博物館
-
上海大劇院
-
上海動物園
-
國際飯店
-
上海科技館
-
上海迪士尼度假區
-
上海浦東國際機場
-
中華藝術宮
-
朱家角?
-
廣富林遺址
-
上海磁浮線
- ^
“World Economic Outlook (WEO) database”
. International Monetary Fund.
- ^
“CN¥6.3527 per dollar (according to International Monetary Fund on January 2022 publication)”
.
IMF
. Truy c?p ngay 20 thang 1 n?m 2022
.
- ^
“CN¥4.036 per Int'l. dollar (according to International Monetary Fund in April 2023 publication)”
.
IMF
.
- ^
Chan, Kam Wing (2007).
“Misconceptions and Complexities in the Study of China's Cities: Definitions, Statistics, and Implications”
(PDF)
.
Eurasian Geography and Economics
.
48
(4): 383?412.
doi
:
10.2747/1538-7216.48.4.383
.
B?n g?c
(PDF)
l?u tr? ngay 15 thang 1 n?m 2013
. Truy c?p ngay 13 thang 9 n?m 2011
.
, p. 395.
- ^
“What are China's largest and richest cities?”
. University of Southern California.
B?n g?c
l?u tr? ngay 9 thang 11 n?m 2013
. Truy c?p ngay 3 thang 2 n?m 2012
.
- ^
“Cities: largest (without surrounding suburban areas)”
. Geohive.
B?n g?c
l?u tr? ngay 25 thang 12 n?m 2018
. Truy c?p ngay 13 thang 9 n?m 2011
.
- ^
“Th?ng ke Kinh t? va Xa h?i Th??ng H?i n?m 2018”
.
C?c Th?ng ke Th??ng H?i
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 2 thang 5 n?m 2019
. Truy c?p Ngay 27 thang 9 n?m 2018
.
- ^
“Dan s? th? gi?i”
.
https://www.worldometers.info/world-population/
. Truy c?p Ngay 26 thang 9 n?m 2019
.
- ^
“GDP th? gi?i n?m 2018”
(PDF)
.
Ngan hang Th? gi?i
. Truy c?p Ngay 26 thang 9 n?m 2019
.
- ^
a
b
“Shanghai GDP rises 9.9% last year, beating target”
.
Shanghai Daily
.
- ^
“中?地面??交?站?候?准?月??据集”
(b?ng ti?ng Trung).
China Meteorological Administration
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 10 thang 7 n?m 2014
. Truy c?p ngay 11 thang 6 n?m 2014
.
- ^
“Basic Statistics on National Population Census”
. Shanghai Bureau of Statistics.
B?n g?c
l?u tr? ngay 1 thang 5 n?m 2013
. Truy c?p ngay 31 thang 3 n?m 2021
.
- ^
“Communique of the National Bureau of Statistics of People's Republic of China on Major Figures of the 2010 Population Census”
.
National Bureau of Statistics of China
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 27 thang 7 n?m 2013
. Truy c?p ngay 3 thang 2 n?m 2012
.
- ^
“Shanghai 2010 Census Data”
. Eastday.com.
B?n g?c
l?u tr? ngay 20 thang 8 n?m 2011
. Truy c?p ngay 3 thang 2 n?m 2012
.
- ^
“上海人口分布呈?城市化?展和郊?化安居??”
. Shanghai Statistics Bureau of Statistics. ngay 23 thang 9 n?m 2011.
B?n g?c
l?u tr? ngay 26 thang 9 n?m 2011
. Truy c?p ngay 3 thang 2 n?m 2012
.
- ^
Chan, Kam Wing (2007).
“Misconceptions and Complexities in the Study of China's Cities: Definitions, Statistics, and Implications”
(PDF)
.
Eurasian Geography and Economics
.
48
(4): 383?412.
doi
:
10.2747/1538-7216.48.4.383
.
B?n g?c
(PDF)
l?u tr? ngay 15 thang 1 n?m 2013
. Truy c?p ngay 13 thang 9 n?m 2011
.
, p. 395.
- ^
China Family Panel Studies 2012:
?代中?宗????告??基于CFPS(2012)???据
L?u tr?
2014-08-09 t?i
Wayback Machine
. p. 013
- ^
Vong Quanh Th? gi?i
- Du l?ch
Trung Qu?c
-
Nha xu?t b?n Thanh Nien
(in n?m 2003) trang 127, 128.
- ^
a
b
"Shanghai Tower Breaks Ground"
L?u tr?
2008-12-03 t?i
Wayback Machine
. Luxist.com. ngay 29 thang 11 n?m 2008. Truy c?p ngay 24 thang 7 n?m 2013.
- ^
“The rise of Lujiazui Financial City in Shanghai”
. CCTV News ? CNTV English. ngay 19 thang 1 n?m 2011.
B?n g?c
l?u tr? ngay 18 thang 1 n?m 2012
. Truy c?p ngay 17 thang 5 n?m 2011
.
- ^
“Shanghai overtakes S'pore as world's busiest port”
.
Straits Times
. ngay 8 thang 1 n?m 2011.
B?n g?c
l?u tr? ngay 15 thang 8 n?m 2011
. Truy c?p ngay 14 thang 9 n?m 2011
.
- ^
“Shanghai aims at int'l financial and shipping center”
.
China Daily
. ngay 26 thang 3 n?m 2009
. Truy c?p ngay 17 thang 5 n?m 2011
.
- ^
“Th?ng ke Kinh t? va Xa h?i Th??ng H?i n?m 2018”
.
C?c Th?ng ke Th??ng H?i
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 2 thang 5 n?m 2019
. Truy c?p Ngay 27 thang 9 n?m 2018
.
- ^
a
b
“Shanghai GDP rises 9.9% last year, beating target”
.
Th??ng H?i m?ng
.
Shanghai Daily
. Truy c?p ngay 2 thang 1 n?m 2019
.
- ^
a
b
“Th?ng ke kinh t? Th??ng H?i 1978 ? 2017”
.
C?c Th?ng ke Th??ng H?i
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 15 thang 2 n?m 2021
. Truy c?p ngay 3 thang 1 n?m 2020
.
- ^
“Thu nh?p kh? d?ng c? dan”
.
C?c Th?ng ke Th??ng H?i
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 24 thang 3 n?m 2020
. Truy c?p ngay 3 thang 1 n?m 2020
.
- ^
a
b
“Thu nh?p kh? d?ng gia đinh”
.
C?c Th?ng ke Th??ng H?i
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 24 thang 3 n?m 2020
. Truy c?p ngay 3 thang 1 n?m 2020
.
- ^
“Thu nh?p kh? d?ng trung binh”
.
C?c Th?ng ke Th??ng H?i
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 24 thang 3 n?m 2020
. Truy c?p ngay 3 thang 1 n?m 2020
.
- ^
“Thu nh?p kh? d?ng trung binh nong thon”
.
C?c Th?ng ke Th??ng H?i
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 24 thang 3 n?m 2020
. Truy c?p ngay 3 thang 1 n?m 2020
.
- ^
“Shanghai Foreign Affairs”
. Shfao.gov.cn.
B?n g?c
l?u tr? ngay 18 thang 5 n?m 2011
. Truy c?p ngay 17 thang 5 n?m 2011
.
- ^
“Eight Cities/Six Ports: Yokohama's Sister Cities/Sister Ports”
. Yokohama Convention & Visitiors Bureau.
B?n g?c
l?u tr? ngay 5 thang 5 n?m 2009
. Truy c?p ngay 18 thang 7 n?m 2009
.
- ^
“Sister Cities”
. Phnompenh.gov.kh.
B?n g?c
l?u tr? ngay 23 thang 8 n?m 2013
. Truy c?p ngay 20 thang 11 n?m 2010
.
- ^
Staff.
“Hamburg und seine Stadtepartnerschaften (Hamburg sister cities)”
. Hamburg's official website
. Truy c?p ngay 5 thang 8 n?m 2008
.
(ti?ng đ?c)
- ^
“International Relations of the City of Porto”
. 2006?2009 Municipal Directorateofthe PresidencyServices InternationalRelationsOffice.
B?n g?c
(PDF)
l?u tr? ngay 6 thang 1 n?m 2019
. Truy c?p ngay 10 thang 7 n?m 2009
.
- ^
“Barcelona internacional ? Ciutats agermanades”
(b?ng ti?ng Tay Ban Nha). 2006?2009
Ajuntament de Barcelona
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 27 thang 11 n?m 2012
. Truy c?p ngay 13 thang 7 n?m 2009
.
|
Wikimedia Commons co them hinh ?nh va ph??ng ti?n truy?n t?i v?
Th??ng H?i
.
|
|
---|
|
Sieu đo th? la cac đo th? co t? 10 tri?u nhan kh?u tr? len
|
|
---|
Do B? Nha ? va Phat tri?n đo th?-Nong thon CHND Trung Hoa đ?nh danh
|
|
|