đong A
|
---|
Thanh ph? đai B?c c?a đai Loan
|
|
B?n đ? đong A (xanh) tren th? gi?i.
|
|
Tr?c thu?c
| Nh?t B?n
,
Han Qu?c
,
C?ng hoa Dan ch? Nhan dan Tri?u Tien
,
Trung Qu?c
,
Mong C?
,
đai Loan
,
Nga
,
Vi?t Nam
|
---|
Cac qu?c gia
| |
---|
Cac vung lanh th? t? tr? ph? thu?c
| |
---|
Cac thanh ph? l?n c?a cac qu?c gia
| |
---|
Di?n tich
[note 1]
|
---|
? T?ng c?ng
| 11.839.074 km
2
(4,571,092 mi
2
)
|
---|
Dan s?
(2018)
[note 2]
|
---|
? T?ng c?ng
| 1,666,471,330
|
---|
?
M?t đ?
| 140/km
2
(360/mi
2
)
|
---|
Mui gi?
| |
---|
Ngon ng? va h? ngon ng?
| |
---|
đong A
(
ti?ng Trung
:
??
;
binh am
:
D?ngya
,
ti?ng Nh?t
:
東アジア
,
chuy?n t?
Higashiajia
,
Ti?ng Tri?u Tien
:
東아시아
;
Romaja
:
dongasia
;
McCune?Reischauer
:
tongasia
) con đ??c g?i la
đong B?c A
,
đ?i đong A
ho?c
Vi?n đong
, la nh?ng thu?t ng? mo t? m?t khu v?c c?a
chau A
co th? đ??c đ?nh ngh?a theo cac thu?t ng?
đ?a ly
hay cac
v?n minh
va
v?n hoa
.
Khu v?c đ?a ly nay bao g?m
Trung Qu?c
,
Hong Kong
,
Ma Cao
,
đai Loan
,
Nh?t B?n
,
Mong C?
,
Tri?u Tien
va
Han Qu?c
.
[1]
[2]
[3]
[4]
[5]
[6]
[7]
[8]
[9]
Ng??i dan b?n đ?a trong khu v?c đ??c g?i la ng??i đong A. Trung Qu?c, H?ng Kong, Ma Cao, đai Loan, Nh?t B?n, Tri?u Tien, Han Qu?c.
[10]
V? m?t đ?a ly, no chi?m kho?ng 11.839.074 km², hay 25% di?n tich c?a chau A.
V? m?t v?n hoa-chinh tr?-kinh t?-xa h?i va l?ch s?..., no bao g?m cac c?ng đ?ng la m?t ph?n c?a ?nh h??ng c?a n?n v?n minh Trung Hoa, th? hi?n ro net trong cac ?nh h??ng l?ch s? t?
ch? Han
,
Kh?ng giao
va
Tan Kh?ng giao
,
Ph?t giao
đ?i th?a
,
Lao giao
. T? h?p nay c?a
ngon ng?
,
quan ni?m chinh tr?
va
tin ng??ng
bao ph? s? phan chia đ?a ly c?a đong A.
Qu?c gia/Lanh th?
|
GDP danh ngh?a
t? USD (2021)
[11]
|
GDP binh quan đ?u ng??i
USD (2017)
[11]
|
GDP PPP
t? USD (2017)
[11]
|
GDP (PPP) binh quan đ?u ng??i
USD (2017)
[11]
|
Trung Qu?c
|
16,642.318
|
8,583
|
23,122.027
|
16,624
|
H?ng Kong
|
368.633
|
44,999
|
453.019
|
61,015
|
đai Loan
|
759.104
|
24,227
|
1,175.308
|
49,827
|
Ma Cao
|
39.449
|
79,563
|
73.579
|
114,430
|
Nh?t B?n
|
5,378.136
|
38,550
|
5,405.072
|
42,659
|
Tri?u Tien
|
N/A
|
N/A
|
N/A
|
N/A
|
Han Qu?c
|
1,806.707
|
29,730
|
2,026.651
|
39,387
|
Mong C?
|
14.233
|
3,553
|
38.395
|
12,551
|
D? li?u lanh th? va vung mi?n
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
C?
|
Ten thong d?ng
|
Ten chinh th?c
|
Ten qu?c t?
|
Ten b?n đ?a
|
Ten ti?ng Vi?t
|
Ten qu?c t?
|
Ten b?n đ?a
|
Ten ti?ng Vi?t
|
|
China
|
中?
|
Trung Qu?c
|
People’s Republic of China
|
中?人民共和?
|
C?ng hoa Nhan dan Trung Hoa
|
|
Hong Kong
|
香港
|
H?ng Kong
|
Hong Kong Special Administrative Region
of the People’s Republic of China
|
中華人民共和國香港特別行政區
|
đ?c khu hanh chinh H?ng Kong thu?c C?ng hoa Nhan dan Trung Hoa
|
|
Macau
|
澳門
|
Ma Cao
|
Macao Special Administrative Region
of the People’s Republic of China
|
中華人民共和國澳門特別行政區
Regiao Administrativa Especial de Macau
da Republica da China
|
đ?c khu hanh chinh Ma Cao thu?c C?ng hoa Nhan dan Trung Hoa
|
|
Taiwan
ho?c
Chinese Taipei
|
臺灣
ho?c
中華臺北
|
đai Loan
ho?c
đai B?c Trung Hoa
|
Republic of China
|
中華民國
|
Trung Hoa Dan Qu?c ho?c đai B?c Trung Hoa
|
|
Japan
|
日本
|
Nh?t B?n
|
Japan
|
日本?
|
Nh?t B?n Qu?c
|
|
Mongolia
|
Монгол улс
|
Mong C?
|
Mongolia
|
Монгол Улс
(
??????
????
)
|
Mong C? Qu?c
|
|
North Korea
|
朝鮮
ho?c 北朝鮮
|
Tri?u Tien
ho?c
B?c Tri?u Tien
|
Democratic People’s Republic of Korea
|
조선민주주의인민공화국
|
C?ng hoa Dan ch? Nhan dan Tri?u Tien
|
|
South Korea
|
韓國
|
Han Qu?c
|
Republic of Korea
|
大韓民國 (大韓民國)
|
đ?i Han Dan Qu?c
|
Theo quan đi?m chinh th?ng hi?n nay, khu v?c đ?a ly đong A ho?c đong B?c A g?m cac qu?c gia d??i đay:
Cac
qu?c gia
hay khu v?c sau đoi khi c?ng đ??c coi la m?t ph?n c?a khu v?c đ?a li đong A:
Ly do chinh trong s? khong đ?ng thu?n v? v?n đ? nay la s? khac bi?t gi?a cac đ?nh ngh?a đ?a ly va v?n hoa c?a thu?t ng? "đong A". Vi?n c?nh chinh tr? c?ng la m?t y?u t? quan tr?ng.
Theo quan đi?m chinh th?ng hi?n nay,
vung v?n hoa đong A
g?m cac qu?c gia va c?ng đ?ng d??i đay:
M?t s? qu?c gia đoi khi c?ng đ??c xem la m?t ph?n c?a vung v?n hoa đong A:
V?i 1,7 t? ng??i, kho?ng 40% dan s? chau A hay 1/4 dan s? th? gi?i s?ng ? chau A (đ?a ly). Khu v?c nay la m?t trong nh?ng khu v?c đong đuc dan nh?t th? gi?i. M?t đ? dan s? c?a đong A la kho?ng 230 ng??i/km², g?p 5 l?n m?t đ? binh quan c?a th? gi?i.
C? quan l?p phap
c?a h?u h?t cac qu?c gia đong A đ??c t? ch?c theo h? th?ng đ?n vi?n, ch? rieng
Nh?t B?n
đ??c t? ch?c theo h? th?ng l??ng vi?n.
Qu?c h?i Trung Qu?c
la c? quan l?p phap co s? đ?i bi?u đong nh?t đong A (c?ng đong nh?t th? gi?i) v?i 2.987 thanh vien. C? quan l?p phap c?a
Ma Cao
la it thanh vien nh?t, ch? co 29 đ?i di?n.
STT
|
Qu?c gia
|
T?ng s? gh?
|
S? th? ? Th??ng vi?n
|
S? gh? ? H? vi?n
|
Tu?i b?u c?
|
đ?ng đ?u Qu?c h?i
|
Nhi?m k?
|
1
|
Nh?t B?n
|
722 gh?
|
242 gh?
|
480 gh?
|
20 tu?i tr? len
|
Ch? t?ch Th??ng vi?n va Phat ngon vien H? vi?n
|
6 n?m ? Th??ng vi?n va 4 n?m ? H? vi?n
|
2
|
Trung Qu?c
|
2.987 gh?
|
Khong chia vi?n
|
Khong chia vi?n
|
18 tu?i tr? len
|
Ch? t?ch Nhan đ?i toan qu?c
|
5 n?m
|
3
|
Han Qu?c
|
300 gh?
|
Khong chia vi?n
|
Khong chia vi?n
|
19 tu?i tr? len
|
Phat ngon vien Qu?c h?i
|
5 n?m
|
4
|
Tri?u Tien
|
687 gh?
|
Khong chia vi?n
|
Khong chia vi?n
|
17 tu?i tr? len
|
Ch? t?ch đoan Qu?c h?i
|
4 n?m
|
5
|
Mong C?
|
76 gh?
|
Khong chia vi?n
|
Khong chia vi?n
|
18 tu?i tr? len
|
Ch? t?ch Qu?c h?i
|
5 n?m
|
6
|
đai Loan
|
113 gh?
|
Khong chia vi?n
|
Khong chia vi?n
|
20 tu?i tr? len
|
Ch? t?ch Qu?c h?i
|
4 n?m
|
7
|
H?ng Kong
|
70 gh?
|
Khong chia vi?n
|
Khong chia vi?n
|
18 tu?i tr? len
|
Ch? t?ch Qu?c h?i
|
4 n?m
|
8
|
Ma Cao
|
29 gh?
|
Khong chia vi?n
|
Khong chia vi?n
|
18 tu?i tr? len
|
Ch? t?ch Qu?c h?i
|
4 n?m
|
Cac c? s?
giao d?c
đ?i h?c
va sau đ?i h?c danh ti?ng nh?t t?i cac qu?c gia đong A.
Cac khu v?c khac c?a chau A:
Danh sach cac qu?c gia Vi?n đong theo s? li?u đ?a ly - kinh t? - xa h?i - tai chinh 2009
STT
|
Ti?n t? th??ng g?i
|
Qu?c gia/Vung lanh th?
|
T?ng di?n tich (km2)
[27]
|
T? l? m?t n??c (%)
[28]
|
Dan s? (ng??i)
[29]
|
M?t đ? dan c? (km2/ng??i)
[30]
|
1
|
C?ng hoa Nhan dan
|
Trung Qu?c
|
9.596.961 - 9.640.011
|
2,82
|
1.334.600.000
|
138,4
|
2
|
Khong co
|
Nh?t B?n
|
377.930
|
0,82
|
127.551.434
|
337,5
|
3
|
Dan qu?c
|
Han Qu?c
|
99.678
|
0,29
|
48.759.049
|
489,2
|
4
|
C?ng hoa Dan ch? Nhan dan
|
Tri?u Tien
|
120.538
|
0,11
|
48.759.049
|
185,4
|
5
|
Khong co
|
Mong C?
|
1.564.100
|
0,60
|
775.629
|
0.5
|
6
|
đ?c khu hanh chinh
|
H?ng Kong
|
1.104
|
4,58
|
7.065.396
|
6.399,8
|
7
|
đ?c khu hanh chinh
|
Ma Cao
|
29
|
0,0
|
559.494
|
19.292,9
|
8
|
Dan qu?c
|
đai Loan
|
36.188
|
10,34
|
23.120.205
|
638,9
|
- ^
Di?n tich d?a tren t?ng di?n tich c?a Trung Qu?c (bao g?m c? H?ng Kong va Macao), Mong C?, Tri?u Tien, Han Qu?c, đai Loan va Nh?t B?n nh? đ??c li?t ke ?
Danh sach qu?c gia theo di?n tich
.
- ^
Dan s? d?a tren t?ng dan s? c?a Trung Qu?c (bao g?m c? H?ng Kong va Ma Cao), Mong C?, Tri?u Tien, Han Qu?c, đai Loan va Nh?t B?n nh? đ??c li?t ke ? the 2019 revision of the World Population Prospects.
L?i chu thich: Th?
<ref>
co ten “UN_WPP” đ??c đ?nh ngh?a trong
<references>
khong đ??c đo?n v?n b?n tren s? d?ng.
L?i chu thich: Th?
<ref>
co ten “UN_WPP_2019” đ??c đ?nh ngh?a trong
<references>
khong đ??c đo?n v?n b?n tren s? d?ng.
- ^
“East Asia”
.
Encarta
. Microsoft.
B?n g?c
l?u tr? ngay 31 thang 10 n?m 2009
. Truy c?p ngay 12 thang 1 n?m 2008
.
the countries and regions of Mainland China, Hong Kong, Macau, Taiwan, Mongolia, South Korea, North Korea and Japan.
- ^
Kort, Michael (2005).
The Handbook Of East Asia
. Lerner Publishing Group. tr. 7.
ISBN
978-0761326724
.
- ^
“Country Profiles: East Asia”
.
Children and Armed Conflict Unit at the University of Essex
.
- ^
“East Asia”
. Springer Netherlands.
- ^
“East Asia”
.
Dictionary.com
.
- ^
Seybolt, Peter J.
“China, Korea and Japan: Forgiveness and Mourning”
.
Center for Asian Studies
. Center for Asian Studies.
- ^
Asian History Module Learning
. Rex Bookstore Inc. 2002. tr. 186.
ISBN
978-9712331244
.
- ^
Salkind, Neil J. (2008).
Encyclopedia of Educational Psychology
. Sage Publications. tr.
56
.
ISBN
978-1412916882
.
- ^
Holcombe, Charles (2010).
A History of East Asia: From the Origins of Civilization to the Twenty-First Century
. Cambridge University Press. tr. 3.
ISBN
978-0521731645
.
- ^
“Central Themes for a Unit on China | Central Themes and Key Points | Asia for Educators | Columbia University”
.
afe.easia.columbia.edu
. Truy c?p ngay 1 thang 12 n?m 2018
.
- ^
a
b
c
d
“World Economic Outlook Database, October 2017”
. IMF.
- ^
“
"
World Population prospects ? Population division
"
”
.
population.un.org
.
Ban Kinh t? va Xa h?i Lien H?p Qu?c
, Population Division
. Truy c?p ngay 9 thang 11 n?m 2019
.
- ^
“
"
Overall total population" ? World Population Prospects: The 2019 Revision”
(xslx)
.
population.un.org
(custom data acquired via website).
Ban Kinh t? va Xa h?i Lien H?p Qu?c
, Population Division
. Truy c?p ngay 9 thang 11 n?m 2019
.
- ^
Include all area which under PRC's government control(exclude "
South Tibet
" and disputed islands).
- ^
Taipei is the ROC's seat of government by regulation. Constitutionally, there is no official capital appointed for the ROC.
- ^
Seoul was the
de jure
capital of the DPRK from 1948 to 1972.
- ^
Peking University's Historical Importance. Baidu
- ^
University in China
. China Education Center Ltd.
- ^
QS University Ranking
- ^
Times Higher Education
- ^
Francis Whittaker (ngay 14 thang 7 n?m 2011).
“Most beautiful universities”
.
MSN
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 4 thang 10 n?m 2013
. Truy c?p ngay 12 thang 4 n?m 2014
.
- ^
Stirling Kelso (thang 9 n?m 2012).
“World's Most Beautiful Universities”
.
Travel and Leisure
.
- ^
“15 Of The World's Most Beautiful Universities Revealed”
.
The Huffington Post UK
. ngay 11 thang 7 n?m 2013.
- ^
name="World University Rankings">
“World University Rankings”
. The Times Higher Educational Supplement. 2013
. Truy c?p ngay 24 thang 7 n?m 2013
.
- ^
“Financial Times EMBA Rankings 2013”
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 20 thang 11 n?m 2020
. Truy c?p ngay 12 thang 4 n?m 2014
.
- ^
“QS World University Rankings (2013/14)”
.
- ^
T?ng di?n tich theo th?ng ke c?a Lien H?p Qu?c - UN 2007
- ^
T? l? m?t n??c theo CIA Factbook
- ^
Dan s? theo Qu? ti?n t? Qu?c t? & Ngan hang th? gi?i 2009
- ^
M?t đ? dan c? theo Qu? ti?n t? Th? gi?i va UN 2009
|
Wikimedia Commons co them hinh ?nh va ph??ng ti?n truy?n t?i v?
đong A
.
|