?ymja

Ze Wikipedia
?ymja 🜨
Naćiś uobrozek, coby powjynkšyć
Na?i? uobrozek, coby powjynk?y?

Parametry uorbity (J2000)
St?ed?e uoddaly?e uod Sł??ca 149 597 887  km
(1,00000011 j.a. )
Uobw?d orbity 0,940×10 9 km
(6,283 j.a.)
Mimostrz?d 0,01671022
Peryhelj?m 147 098 074 km
(0,9832899 j.a.)
Aphelj?m 152 097 701 km
(1,0167103 j.a.)
Rok gwjozdowy 365,25696  d?o
(1,0000191  rok?w )
Synodyczny uokres uobjygu ?y tyczy
Strzed?o wartko?? uorbitalno 29,783 km/ s
Maks. wartko?? uorbitalno 30,287 km/s
Mi?. wartko?? uorbitalno 29,291 km/s
Nachyly?y uorbity wzglyndym ekliptyki 0,00005 °
(7,25° wzglyndem
r?wnika sł?necznego )
k?yn?yce 1
Charakterystyka fizyczno
Szyrzka r?w?ikowo 12 756,274 km
Szyrzka bjeg?nowo 12 713,500 km
Strzed?o Szyrzka 12 745,591 km
Klap?y??e 0,003352861
Strzed?i uobw?d 40 041,455 km
Plac 510 072 000 km 2
148 940 000 km 2 l?ndu (29,2%)

361 132 000 km 2 wody (70,8%)

Uobjynto?? 1,0832×10 12  km 3
Masa 5,9736×10 24  kg
Gynsto?? 5,515  g /cm 3
P?ispjy?y?y grawitacyjne na r?w?iku 9,780 m/s² 1
(0,99732  g )
Gibko?? u?eczki 11,186 km/s
Gibko?? li?iowa na r?w?iku 1674,38 km/h
Gibko?? kołowa 15 ° / h (7,272×10 ?5   rad / s )
Nachylenie r?w?ika
wzglyndem
pła??yzny uorbity
23,439281°
Deklinacyjo 90°
Albedo 0,367
Temp. powjy?ch?e
min. strzed. maks.
185 K 287K 331K
Ci??y?e atmosfery?ne 100 kPa
Skuod atmosfery
Azot 78,08%
Tlyn 20,95%
Argon 0,93%
Dwutlynek w?ngla , Para wodno , inksze gazy ?ladowe, 1% (zmjenne)

?ymja ( ła? . Terra) ? trze?o we kolejno??i (licz?nc uod Sł??ca ) a pj?nto co do wjelgo??i planeta ?kłodu Sł?necznygo .

Nołokoło ?ymje kr?n?y jydyn naturalny satelita ? Mje??n?ek a prawdopodob?y dwa k?yn?yce p?łowe (k?yn?yce Kordelewskigo) a wjelgo liczba sztucznych satelit?w . Stoło, stabilno uorbita mo ty? planetojida 3753 Cruithne , kero pozostawo we rez?na??e s uorbit?m ?ymje be? ?ykerych naukowc?w je uwa?ano za dr?gi k?yn?yc ?ymje.

?ymja uformowoła ?e ?ngyfer 4,5 milijorda rok?w tymu.

?ymja mo wua??iwo masa a grawitacyjo do utrzima?o atmosfery, kera chr??i przed szkodliwym pr?mjy?owa?ym ultrafjoletowym , a ty? pole magnetyczne chr??j?nce przed pochodz?ncym ze Sł??ca pr?mjy?owa?ym korpuskularnym . Uoddaly?y uod Sł??ca je wa??iwe do utrzima?o uodpowjyd?ij tymperatury. Uwa?o ?e, a?e czyn?iki te sprzijouy powsta?u ?y?o na naszyj plane?e. Je nojwjynkszo s planet skalistych we ?kuod?e Su?ne?nym, a ty? kej dotychczas jydynym zn?nym mjejscym wystympowa?o ?y?o .