Jasir Arafat

Data i miejsce urodzenia	24 sierpnia 1929 Kair
Data i miejsce ?mierci	11 listopada 2004 Clamart
1. Prezydent Autonomii Palesty?skiej
Okres	od 20 stycznia 1996 do 11 listopada 2004
Przynale?no?? polityczna	Al-Fatah
Poprzednik	urz?d utworzony
Nast?pca	Rauhi Fattuh (p.o.)
Przewodnicz?cy Organizacji Wyzwolenia Palestyny
Okres	od 4 lutego 1969 do 29 pa?dziernika 2004
Poprzednik	Jahja Hammuda
Nast?pca	Mahmud Abbas
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

naczelny dowodca sił zbrojnych
Data i miejsce urodzenia	24 sierpnia 1929 Kair
Data ?mierci	11 listopada 2004
Przebieg słu?by
Formacja	Organizacja Wyzwolenia Palestyny
Głowne wojny i bitwy	I wojna izraelsko-arabska , kryzys sueski , Czarny Wrzesie? , wojna domowa w Libanie , operacja Litani , wojna liba?ska , operacja Drewniana Noga , pierwsza intifada , intifada Al-Aksa , operacja Ochronna Tarcza

Jasir Arafat ( arab.   ‏???? ?????‎ ; ur. 24 sierpnia 1929 w Kairze jako Muhammad Abd ar-Rahman Abd ar-Ra’uf Arafat al-Kudwa al-Husajni , znany tak?e jako Abu Ammar , zm. 11 listopada 2004 w szpitalu wojskowym Percy w Clamart ) ^[1] ? polityk palesty?ski i przywodca tamtejszego ruchu wyzwole?czego ^{[2] [3]} . Jeden z najbardziej znanych i kontrowersyjnych politykow arabskich na ?wiecie ^{[4] [5]} .

Urodził si? w Kairze . Z wykształcenia in?ynier (uko?czył studia na Uniwersytecie Kairskim ). W latach 1952?1956 przewodnicz?cy Ligi Studentow Palesty?skich. W 1956 roku wzi?ł udział w wojnie sueskiej . W 1957 roku wyjechał do Kuwejtu , gdzie pracował jako in?ynier. W 1958 roku wspołzało?yciel al-Fatah (Palesty?ski Ruch Wyzwolenia Narodowego) i jej przewodnicz?cy. W kolejnych latach organizował palesty?sk? partyzantk? w Jordanii . W 1968 roku wszedł do Organizacji Wyzwolenia Palestyny (OWP) na czele ktorej stał w latach 1969?2004. Po 1970 roku opu?cił Jordani? po pora?ce w wojnie z tamtejszym rz?dem ( Czarny Wrzesie? ). Wraz ze strukturami OWP przeniosł si? do Libanu . W 1974 roku stan?ł na czele palesty?skiej delegacji na XXVII sesj? ONZ , na ktorej uznano OWP za jedyne legalne przedstawicielstwo narodu palesty?skiego (uzyskał dla OWP status obserwatora przy ONZ) ^{[2] [3]} .

W 1982 roku w wyniku wojny liba?skiej , opu?cił Liban i zało?ył now? kwater? OWP w Tunisie . W 1988 roku ogłosił utworzenie pa?stwa palesty?skiego i powołał rz?d emigracyjny. W 1989 roku wybrany przez emigracyjny parlament na prezydenta. Na przełomie lat 80. i 90. rozpocz?ł rozmowy pokojowe z Izraelem . Porozumienia zawarte w Oslo w 1993 roku dały pocz?tek Autonomii Palesty?skiej w Gazie i na Zachodnim Brzegu . W uznaniu prowadzonych przez niego rozmow pokojowych otrzymał w 1994 roku Pokojow? Nagrod? Nobla ^{[2] [3]} .

Proces pokojowy w praktyce wstrzymało powstanie rz?du Binjamina Netanjahu . W latach 2001?2002 wi?ziony przez władze izraelskie w swojej kwaterze w Ramallah . W ostatnich latach ?ycia jego popularno?? w społecze?stwie palesty?skim malała, głownie w wyniku działa? grup ekstremistycznych, ktore okazały si? bardziej skuteczne i reprezentatywne dla ruchu palesty?skiego. Zmarł w 2004 roku ^{[2] [3]} .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Wczesne lata [ edytuj | edytuj kod ]

Rodzina i dzieci?stwo [ edytuj | edytuj kod ]

Rodzina jego ojca, Abd ar-Ra’ufa al-Kudwa al-Husajniego cz??ciowo pochodziła z Egiptu (babka Jasira była Egipcjank?) ^[6] . Abdel pochodził z Gazy , jednak?e działalno?? biznesow? jako kupiec włokienniczy prowadził w kairskiej dzielnicy As-Sakakini ktora charakteryzowała si? zro?nicowaniem religijnym mieszka?cow. Matka Jasira, Zahwa Abu as-Sa’ud, według samego Arafata pochodziła z rodziny znanego kupca rybnego z wpływowego klanu al-Husajni z Jerozolimy . Teza, jakoby Arafat był spokrewniony z klanem al-Husajni, s? podwa?ane przez palesty?skiego historyka Sa’ida Abu Risza. W nieautoryzowanej biografii Abu Risz twierdzi, ?e młody Arafat starał si? uwierzytelni? w Palestynie, maj?c w perspektywie swoje ewentualne aspiracje do przywodztwa i... nie mogł sobie pozwoli? na przyznanie si? do jakichkolwiek faktow, ktore podwa?ałyby jego palesty?sk? to?samo??... Arafat uparcie uwieczniał swoj? legend?, ?e urodził si? w Jerozolimie i był spokrewniony z klanem al-Husajni z tego miasta ^[7] .

Oficjalnie urodził si? pod nazwiskiem Muhammad Abd ar-Rahman Abd ar-Ra’uf Arafat al-Kudwa ^[8] dnia 4 sierpnia 1929 roku w Jerozolimie. Miejsce i data urodzin s? dyskusyjne ? niektore ?rodła podaj? Kair (24 sierpnia 1929 ^[9] , według kairskiego rejestru urodze?) lub Stref? Gazy . Miał siedmioro rodze?stwa, a sam był drugim, licz?c od najmłodszych, potomkiem. Okres jego dzieci?stwa był rozdarty mi?dzy Kair a Jerozolim? co spowodowane było ?mierci? jego matki w 1933 roku, przyczyn? ?mierci były dolegliwo?ci nerek. Jasir w chwili ?mierci matki miał cztery lata ^[8] . Samotny ojciec nie b?d?c w stanie utrzyma? siedmiorga dzieci odesłał Jasira i jego brata Fathiego do rodziny matki. Jasir wraz z bratem zamieszkali u wujka Salima Abu as-Sa’uda zamieszkałego w maroka?skiej dzielnicy jerozolimskiego Starego Miasta . Jasir mieszkał z rodzin? wujka przez cztery lata, a nast?pnie trafił pod opiek? starszej siostry Inam. Arafat w po?niejszych latach miał z ojcem złe kontakty, a gdy ten zmarł w 1952 roku, Arafat nie wzi?ł udziału w pogrzebie ani nie odwiedził grobu ojca po powrocie do Gazy. Inam w wywiadzie dla biografa Arafata, brytyjskiego historyka Alana Harta, stwierdziła, ?e Jasir został kiedy? przez ojca mocno pobity. Do pobicia doj?? miało gdy Arafat z ciekawo?ci udał si? do dzielnicy ?ydowskiej Kairu w trakcie nabo?e?stw ^[8] .

Edukacja [ edytuj | edytuj kod ]

Ucz?szczał na Uniwersytet Krola Fu’ada I , po?niej przemianowany na Uniwersytet Kairski ^{[8] [10]} . W czasie pobytu w Kairze probował zrozumie? judaizm i syjonizm , anga?uj?c si? w dyskusje z ?ydami oraz czytaj?c publikacje Theodora Herzla i innych syjonistow ^[11] . Stopniowo ulegał radykalizacji. W 1946 roku był ju? zadeklarowanym palesty?skim nacjonalist? . Zajmował si? przemytem broni dla palesty?skich organizacji arabskich (w tym Armia ?wi?tej Wojny czy Wy?szy Komitet Arabski). W trakcie I wojny arabsko-izraelskiej na krotko opu?cił uniwersytet i przedostał si? do Palestyny ^[10] . Doł?czył do oddziałow Bractwa Muzułma?skiego (jednak nie przył?czył si? do samej organizacji). Brał udział w walkach w rejonie Gazy ktora stała si? głownym polem bitwy wojsk egipskich w czasie trwania wojny. Na pocz?tku 1949 roku zako?czył działalno?? zbrojn? i powrocił do Kairu, gdzie ponowił studia in?ynieryjne ^[8] .

Na pocz?tku lat 50. przyj?ł imi? Jasir , a jeszcze wcze?niej jako partyzant przyj?ł imi? Abu Ammar , obydwa imiona s? zwi?zana z osob? Ammara ibn Jasira, b?d?cego jednym z towarzyszy proroka Mahometa ^[8] . W latach 1952?1956 pełnił funkcj? przewodnicz?cego Ligi Studentow Palesty?skich. W 1956 uko?czył uczelni? ze stopniem in?yniera budownictwa l?dowego, a w czasie kryzysu sueskiego słu?ył w armii egipskiej ^[12] . W tym samym roku wzi?ł udział w konferencji w czeskiej Pradze , w trakcie ktorej wło?ył na głow? biał? kufij? , ktora stała si? nast?pnie jego symbolem ^[13]

Utworzenie Al-Fatahu [ edytuj | edytuj kod ]

Po kryzysie sueskim z 1956 roku, prezydent Egiptu i lider ruchu Wolnych Oficerow , Gamal Abdel Naser zgodził si? na stacjonowanie sił UNEF (United Nations Emergency Force (UNEF) ? Dora?ne Siły Narodow Zjednoczonych) na połwyspie Synaj i w Strefie Gazy w celu stabilizacji sytuacji w tych regionach. Stacjonowanie sił UNEF w regionie doprowadziło do wydalenia z tych obszarow wszystkich fedainow, w tym samego Arafata, ktory przebywał tam w tamtym okresie. Po tym wydarzeniu Arafat pocz?tkowo probował uzyska? wiz? do Kanady , a po?niej do Arabii Saudyjskiej , jednak nie powiodło to si? przy obu probach ^{[8] [14]} . W 1957 roku z sukcesem ubiegał si? o wiz? do Kuwejtu b?d?cego wowczas brytyjskim protektoratem . Wraz z pobytem w Kuwejcie zaprzyja?nił si? z Palesty?czykami ? Salahem Chalafem znanym jako Abu Ijad i Chalilem al-Wazirem znanym jako Abu D?ihad, obydwoje byli członkami egipskiego oddziału Bractwa Muzułma?skiego. Arafat spotkał Abu Ijada w trakcie studiow na Uniwersytecie w Kairze, natomiast Abu D?ihada w trakcie pobytu w Gazie. Działacze ci stali si? w przyszło?ci najbli?szymi pomocnikami Arafata w polityce. Cho? Arafat wyjechał do kraju w celu pracy jako in?ynier, z pomoc? Abu D?ihada otrzymał prac? jako nauczyciel ^[15] .

Wraz z grup? uchod?cow ze Strefy Gazy zało?ył organizacj? al-Fatah . Dokładna data powstania organizacji nie jest znana, według cz??ci ?rodeł organizacja działała ju? w 1957 roku ^[16] . Istnienie grupy zostało oficjalnie potwierdzone w 1959 roku na łamach palesty?skiego magazynu nacjonalistycznego, Filastinuna Nida al-Hajat redagowanego przez Abu D?ihada ^{[17] [18]} . Celem grupy było ustanowienie niepodległego pa?stwa palesty?skiego drog? walki zbrojnej prowadzonej wył?cznie przez Palesty?czykow, odro?niało to wi?c grup? od innych organizacji nacjonalistycznych wierz?cych w osi?gni?cie niepodległo?ci na drodze wspolnych działaniach pa?stw arabskich ^[19] . Al-Fatah jest skrotem od arabskiego Harakat at-Tahrir al-Watani al-Filastini oznaczaj?cego dosłownie: ?Palesty?ski Ruch Wyzwolenia Narodowego”. Samo słowo Fatah jest tłumaczone jako ?Podboj” (okre?lenie powstało w czasach pierwszych arabsko-muzułma?skich podbojow) ^{[15] [20]} . Organizacja Arafata nigdy nie przyj?ła ideologii najwi?kszych rz?dow arabskich w przeciwie?stwie do innych frakcji palesty?skich, ktore stawały si? satelitami pa?stw takich jak Egipt, Irak , Arabia Saudyjska czy Syria ^[21] . Zgodnie z ideologi? Arafata, Al-Fatah odmowił przyjmowania darowizn na rzecz organizacji ze strony arabskich rz?dow, miało to na celu zupełnie niezale?ne działanie grupy. Al-Fatah unikał rownie? sojuszy z grupami lojalnymi wzgl?dem ktorego? z pa?stw. Zamiast dotacji od arabskich rz?dow, Arafat znalazł inny sposob powi?kszania kapitału grupy ? przekonywał bogatych Palesty?czykow pracuj?cych w Kuwejcie i innych krajach Zatoki Perskiej (m.in. w Katarze gdzie w 1961 roku poznał Mahmuda Abbasa ) do finansowego wspierania działa? grupy ^[22] . Biznesmeni i pracownicy naftowi hojnie wspierali finansowo struktury al-Fatah. Arafat zadowolony z rezultatow pracy kontynuował pozyskiwanie funduszy w krajach takich jak Syria i Libia ^[15] .

W 1962 roku Arafat i jego najbli?si towarzysze wyemigrowali do Syrii, ktora od niedawna pozostawała w unii z Egiptem . Al-Fatah miał w tym czasie około trzystu członkow, nie posiadał jednak oddziałow partyzanckich ^[15] . W Syrii pozyskał nowych członkow co pozwoliło mu na organizacj? zbrojnych atakow przeciwko Izraelowi . Wielu Palesty?czykow do walki w szeregach al-Fatahu przekonały m.in. wysokie zarobki, ktore oferowała im organizacja. Zarobki rekrutow al-Fatahu były znacznie wy?sze od tych, ktore dostawali ?ołnierze Armii Wyzwolenia Palestyny, a wi?c regularnych sił wojskowych Organizacji Wyzwolenia Palestyny . 31 grudnia 1962 roku dru?yna Al-Asifa b?d?ca zbrojnym skrzydłem Al-Fatahu probowała przenikn?? na teren Izraela. Akcja nie udała si? jednak na skutek zatrzymania partyzantow przez liba?sk? armi?. W po?niejszym czasie odbyło si? kilka atakow oddziałow Al-Fatahu, z ktorych cz??? była prowadzona osobi?cie przez samego Arafata ^[15] . W okresie przebywania w Syrii został zamkni?ty w wi?zieniu Al-Mazza po tym gdy zabity został oficer armii syryjskiej pochodzenia palesty?skiego, Jusuf al-Urabi. Al-Urabi przewodniczył spotkaniu zorganizowanemu w celu złagodzenia napi?cia mi?dzy Arafatem a inn? organizacj? palesty?sk?, Frontem Wyzwolenia Palestyny na czele z Ahmadem D?ibrilem, w spotkaniu nie uczestniczył jednak ani Arafat ani D?ibril, a jedynie członkowie grup delegowani w ich imieniu. Al-Urabi zgin?ł w niejasnych okoliczno?ciach w trakcie lub po zako?czeniu spotkania. Al-Urabi był bliskim przyjacielem owczesnego ministra obrony Syrii, Hafiza al-Asada w rezultacie czego na rozkaz ministra, Arafat i jego towarzysze zostali uznani winnymi ?mierci al-Urabiego i skazani na kar? ?mierci. Na krotko po ogłoszeniu wyroku Salah D?adid doprowadził do zwolnienia działaczy Al-Fatahu ^[23] . Incydent doprowadził do tego, ?e gdy w po?niejszym czasie al-Asad został prezydentem Syrii, mi?dzy nim a Arafatem istniała wrogo??, a al-Fatah stopniowo przeniosł si? z Syrii na obszary jorda?skie zamieszkiwane przez liczn? ludno?? palesty?sk? ^[15] .

Przył?czenie do OWP i bitwa o Al-Karam? [ edytuj | edytuj kod ]

13 listopada 1966 roku Izrael rozpocz?ł akcj? zbrojn? przeciwko siłom jorda?skim w mie?cie As-Samu na obszarze Zachodniego Brzegu . W odpowiedzi na atak Izraela, al-Fatah przeprowadził w pobli?u południowej zielonej linii kilka zamachow bombowych w ktorych zgin?ło trzech członkow izraelskich słu?b bezpiecze?stwa. Akcje Fatahu nie przyniosły wi?kszego rezultatu, poniewa? w walkach z Izraelczykami gin?ło wielu ?ołnierzy jorda?skich, a 125 domow zostało zrownanych z ziemi?. Akcja wojska izraelskiego uwa?ana jest za jeden z czynnikow ktore doprowadziły do wojny sze?ciodniowej z 1967 roku ^[24] . Wojna sze?ciodniowa rozpocz?ła si? po tym gdy 5 czerwca 1967 roku siły lotnicze izraelskiej armii przeprowadziły naloty przeciwko lotnictwu egipskiemu. Wojna zako?czyła si? kl?sk? sił arabskich oraz izraelsk? okupacj? kilku terytoriow zamieszkanych przez Arabow, w tym Zachodniego Brzegu i Strefy Gazy . Cho? przywodca Egiptu, Abdel Naser i jego sojusznicy zostali pokonani, to Fatah i Arafat mog? uzna? konflikt za swoj sukces ? je?li do tej pory wi?kszo?? Palesty?czykow sympatyzowała z ktorym? z arabskich rz?dow, od tamtej pory zacz?ło panowa? (zgodne z programem al-Fatahu) przekonanie o nieuchronno?ci czysto palesty?skiego rozwi?zania konfliktu z Izraelem ^[25] . Wiele ruchow narodowowyzwole?czych w tym Ruch Arabskich Nacjonalistow Georges’a Habasza , Wy?szy Komitet Arabski Al-Had?d?a Muhammada Amin al-Husajniego , Islamski Front Wyzwole?czy czy kilka grup prosyryjskich praktycznie si? rozsypało po pora?ce ich sojusznikow. Zaledwie tydzie? po kl?sce wojny sze?ciodniowej, Arafat w przebraniu przekroczył rzek? rzek? Jordan i przekroczył granic? Zachodniego Brzegu. Na palesty?skich terenach utworzył centra rekrutacyjne Fatahu w Jerozolimie, Hebronie , Nablusie . W tym czasie przyci?gn?ł do swojego ruchu zarowno bojownikow, jak i sponsorow ^[25] . Naser skontaktował si? poprzez byłego doradc? rz?du, Mohammeda Hejkala z samym Arafatem, a nast?pnie ogłosił go ?przywodca Palesty?czykow” ^[26] . W grudniu 1967 roku do dymisji jako przewodnicz?cy OWP podał si? Ahmad asz-Szukajri . Do ust?pienia asz-Szukajriego doprowadził sam Arafat ^[27] . Nast?pnym przewodnicz?cym grupy został Jahja Hammuda ^[28] , Hammuda zaprosił Arafata i al-Fatah do przył?czenia si? w szeregi OWP. Fatah otrzymał 33 ze 105 miejsc w Komitecie Wykonawczym OWP, a pozostałe 57 miejsc otrzymało kilka innych ugrupowa? partyzanckich ^[25] .

Po wojnie sze?ciodniowej Izrael zacz?ł atakowa? organizacje palesty?skiego ruchu oporu. W roku 1968 zaatakował Al-Fatah i inne grupy zbrojnego oporu w jorda?skiej wiosce Al-Karama. Miejscowo?? była siedzib? al-Fatahu oraz miejscem gdzie znajdował si? oboz dla palesty?skich uchod?cow. Nazwa miejscowo?ci oznacza w j?zyku arabskim słowo godno?? co podwy?szyło rang? bitwy. Operacja wojska izraelskiego przeciwko wiosce było odpowiedzi? na ataki rakietowe palesty?skich bojowek z terenow okupowanego Zachodniego Brzegu. Według Sa’ida Abu Risza, rz?d Jordanii i członkowie komand al-Fatahu poinformowali Arafata przed atakiem, ?e Izrael szykuje na du?? skal? uderzenie na miejscowo??. Informacja ta miała skłoni? nowo utworzone grupy fedainow takie jak Ludowy Front Wyzwolenia Palestyny (LFWP) Georges’a Habasza i Demokratyczny Front Wyzwolenia Palestyny Najefa Hawatmeha (DFLWP) do wycofania si? z Al-Karamy. Cho? b?d?cy zwolennikiem Fatahu, dowodca jorda?skiej dywizji zach?cał Arafata do wycofania swoich ludzi i przeniesienie siedziby w pobliskiej wzgorza, Arafat odmowił ^[25] , twierdz?c ?e: Chcemy [Fatah] przekona? ?wiat ?e w ?wiecie arabskim s? tacy ludzie ktorzy nie uciekn? ani nie wycofaj? si? ^[29] . Według Abu Risza, armia jorda?ska zgodziła si? na wsparcie zbrojne fedainow al-Fatahu je?li nast?pi? ci??sze walki ^[25] .

W nocy 21 marca Siły Obronne Izraela zaatakowały al-Karam? z wykorzystaniem broni ci??kiej, pojazdow opancerzonych i my?liwcow ^[25] . Oddziały fedainow przygotowały zasadzk? i zaatakowały izraelskie wojsko. Jako ?e siły izraelskie nie były w stanie zaj?? miejscowo?ci, nasiliły one akcje militarne w rezultacie czego jorda?ska armia wsparła Palesty?czykow. Izrael w obawie przed rozszerzeniem konfliktu wycofał si? ^[30] . W walce zgin?ło 150 bojownikow palesty?skich, a wi?c ruch oporu poniosł wi?ksze straty. Fatah uznał jednak bitw? za swoje zwyci?stwo ze wzgl?du na fakt wycofania si? izraelskiej armii ^[25] . Według cz??ci ?rodeł Arafat uczestniczył w bitwie, według innych ?rodeł w tym izraelskiego wywiadu Mosadu był on obecny na polu bitwy, jednak nie wzi?ł bezpo?redniego udziału w wymianie ognia ^[31] .

Bitwa została szczegolnie omowiona w mediach, a w dniu 13 grudnia 1968 roku twarz Arafata pojawiła si? na okładce wydania magazynu Time co po raz pierwszy spopularyzowało go poza ?wiatem arabskim ^[32] . Sam Arafat i al-Fatah znalazły si? po bitwie w punkcie zwrotnym, a sam lider ugrupowania zacz?ł by? uwa?any za bohatera narodowego. Arafat zyskał sympatykow w całym ?wiecie arabskim, a darowizny finansowe znacz?co wzrosły, co przyczyniło si? do poprawy jako?ci uzbrojenia i sprz?tu oddziałow al-Fatahu. Znacznie zwi?kszył si? potencjał liczebny Fatahu, do ktorego wst?piły tysi?ce młodych Arabow, w tym wiele osob niepalesty?skiego pochodzenia ^{[33] [34]} . 3 lutego 1969 roku Arafat po raz pierwszy pojawił si? w Kairze na sesji palesty?skiego parlamentu i został wybrany na przewodnicz?cego Komitetu Wykonawczego Wyzwolenia Palestyny ^{[35] [36] [37]} . Dwa lata po?niej został wybrany naczelnym dowodc? Palesty?skich Sił Rewolucyjnych, a w 1973 roku został wybrany przewodnicz?cym wydziału politycznego OWP ^[25] .

Czarny Wrzesie? [ edytuj | edytuj kod ]

  Osobny artykuł: Czarny Wrzesie? .

Pod koniec lat 60. XX wieku mi?dzy palesty?skimi grupami ruchu oporu a rz?dem jorda?skim narastały napi?cia. Uzbrojone organizacje palesty?skie stworzyły w Jordanii swoiste ?pa?stwo w pa?stwie” a? w ko?cu obj?ło kontrol? nad kilkoma pozycjami strategicznymi tego kraju w tym nad rafineri? ropy Az-Zarka. Krol Husajn ibn Talal uznał rosn?cy wpływ oddziałow palesty?skich za zagro?enie dla suwerenno?ci i bezpiecze?stwa krolestwa przez co zdecydował si? na prob? rozbrojenia milicji. Pocz?tkowo w celu unikni?cia konfrontacji zbrojnej, Husajn wydalił ze swojego rz?du kilku urz?dnikow b?d?cych przeciwnikami OWP (w tym przedstawicieli własnej rodziny) i poprosił Arafata aby ten przyj?ł urz?d premiera Jordanii. Arafat odrzucił krolewsk? propozycj? oznajmiaj?c, ?e jego politycznym celem jest utworzenie niepodległego pa?stwa palesty?skiego ^[38] . Pomimo interwencji Husajna, oddziały palesty?skie kontynuowały swoje działania bojowe na terenie Jordanii. 15 wrze?nia 1970 roku Ludowy Front Wyzwolenia Palestyny porwał pi?? samolotow, a trzy z nich umie?cił na lotnisku Dawson Field znajduj?cym si? 30 mil (48 kilometrow) na wschod od Ammanu . Po tym gdy pasa?erowie zostali przeniesieni w inne miejsca, samoloty zostały przez bojownikow wysadzone. Akcja LFWP nadszarpn?ła wizerunek Arafata w wielu krajach zachodnich, w tym Stanach Zjednoczonych , ktore bł?dnie twierdziły, ?e jest on odpowiedzialny za kontrol? nad poszczegolnymi frakcjami partyzanckimi nale??cymi do OWP. Sam Arafat, pod wpływem presji ze strony rz?dow arabskich, publicznie pot?pił porwania i na kilka tygodni zawiesił LFWP od wszelkich działa? partyzanckich (takie same działanie podj?ł po ataku tej?e organizacji na lotnisko w Atenach ). Ju? na nast?pny dzie? po zamachu rz?d jorda?ski rozpocz?ł prob? rozbicia sił palesty?skich, a w tym celu krol ogłosił wprowadzenie stanu wojennego ^[38] . W tym samym dniu Arafat został wybrany naczelnym dowodc? Palesty?skiej Armii Wyzwolenia ? regularnej siły wojskowej OWP ^{[39] [40]} .

Gdy w Jordanii wybuchła regularna wojna mi?dzy Palesty?czykami a rz?dem krolewskim, rz?dy arabskie probowały negocjowa? pokojowe rozwi?zanie. Naser zwołał pierwszy nadzwyczajny szczyt Ligi Pa?stw Arabskich , ktory odbył si? w Kairze w dniu 21 wrze?nia. Przemowa wygłoszona przez Arafata zyskała aprobat? przywodcow uczestnicz?cych w szczycie. Cz??? przywodcow wprost wyst?piła przeciwko Husajnowi, a najostrzej o nim wypowiedział si? przywodca Libii pułkownik Mu’ammar al-Kaddafi , ktory wy?miał krola. Na spotkaniu udało si? wypracowa? zawieszenie broni, jednak Naser zmarł na zawał serca ju? godzin? po szczycie, a walki ju? wkrotce wznowiono ^[38] . OWP zyskało wsparcie ze strony Syrii, ktora 200 czołgami najechała na Jordani?, interwencja ta zako?czyła si? jednak niepowodzeniem, a niebawem Palesty?czycy utracili pomoc ze strony Syrii na skutek puczu w tym kraju ^[41] . Zaanga?owane te? zostały USA i Izrael: Ameryka?ska marynarka wojenna przemie?ciła swoj? Szost? Flot? do wschodniej cz??ci Morza ?rodziemnego , a Izrael rozmie?cił swoje oddziały tak, aby były gotowe do niesienia pomocy zagro?onej Jordanii. Do 25 wrze?nia armia jorda?ska odzyskała przewag?, a OWP zgodziła si? na zawieszenie broni ^[40] . 27 wrze?nia, Arafat przyj?ł ofert? zawieszenia broni zgłoszon? przez krola. Wojsko jorda?skie w trakcie kampanii zadało Palesty?czykom ci??kie straty, a w konflikcie zgin?ło wielu palesty?skich cywili (około 3500) ^[42] .

Po zawarciu w Ammanie zawieszenia w dalszym ci?gu dochodziło do pojedynczych star? wzniecanych zarowno przez OWP, jak i jorda?skie siły zbrojne. Arafat po serii star? wezwał do obalenia krola Husajna, a w czerwcu 1971 roku krol nakazał swoim siłom zbrojnym wyparcie wszystkich palesty?skich bojownikow pozostałych w połnocnych Jordanii. Arafat wraz z dwoma wysokiej rang? dowodcami ? Abu Ijadem i Abu D?ihadem ? zostali zmuszeni do wycofania si? w sam rog połnocnej Jordanii. Przywodcy OWP przenie?li si? do miasta D?arasz znajduj?cego si? w pobli?u granicy z Syri?. Z pomoc? propalesty?skiego członka gabinetu Jordanii, Muniba al-Masriego oraz ambasadora Arabii Saudyjskiej w Jordanii, Fahda al-Chomainiego, Arafatowi udało si? wraz z dwoma tysi?cami bojownikow przekroczy? granic? Syrii. Ze wzgl?du na wrogie stosunki mi?dzy Arafatem a prezydentem Syrii al-Asadem, oddziały Arafata udały si? do bardziej odległego Libanu gdzie poł?czyły si? z siłami OWP stacjonuj?cymi ju? w tym kraju. Syria przyj?ła jedynie resztki rozbitych oddziałow palesty?skich z Ad?lunu. W Libanie powstała nowa siedziba OWP ^{[43] [44] [45]} .

Liban [ edytuj | edytuj kod ]

Wskutek Czarnego Wrze?nia dotychczasowe struktury wojskowe i polityczne ruchu, zarowno nale??ce do OWP, jak i do konkuruj?cych z ni? formacji, zostały w znacznej mierze zniszczone. Rownocze?nie w?rod Palesty?czykow wzmocniło si? d??enie do utworzenia własnego pa?stwa, a formacje palesty?skie jeszcze si? zradykalizowały, co było szczegolnie widoczne w latach 1971?1973 ^{[46] [47]} . Z powodu słabo?ci liba?skiego rz?du osłabione OWP była w stanie działa? tam niemal jak niezale?ne pa?stwo. W latach 70. lewicowe frakcji OWP przeprowadziły szereg akcji militarnych zarowno na terenie Izraela, jak i poza nim. W 1972 roku doszło do prawdziwej fali zamachow dokonywanych przez palesty?skie milicje i słu?by bezpiecze?stwa Izraela. W tym roku organizacja Czarny Wrzesie? , uwa?ana przez cz??? ?rodeł za jedn? z odnog Al-Fatah porwała w Wiedniu samolot linii lotniczych Sabena i zmusiła go do l?dowania na mi?dzynarodowym porcie lotniczym Tel Awiw-Ben Gurion w Izraelu ^[48] . W niezbyt odległym czasie doszło do ataku Ludowego Frontu Wyzwolenia Palestyny wspartego przez Japo?sk? Armi? Czerwon? na to samo lotnisko ^{[48] [49]} . W tym samym roku nasilił si? te? terror izraelski wobec Palesty?czykow, w zamachu bombowym zorganizowanym przez Mosad w Bejrucie zgin?ł rzecznik LFWP Ghassan Kanafani ^[50] . Ju? dwa dni po zabojstwie Kanafaniego doszło do odwetowej serii zamachow bombowych zorganizowanych przez rozmaite frakcje OWP ^[48] .

We wrze?niu 1972 roku Czarny Wrzesie? porwała i zabiła w czasie Igrzysk Olimpijskich w Monachium 11 izraelskich sportowcow ^[51] . Zamach został pot?piony przez opini? mi?dzynarodow? w sam Arafat pot?pił zamachy, a nast?pnie doprowadził do zako?czenia działalno?ci Czarnego Wrze?nia. Arafat rozkazał OWP wstrzyma? akty przemocy poza terytorium Izraela, Zachodniego Brzegu i Strefy Gazy ^[52] .

W 1974 roku, Palesty?ska Rada Narodowa b?d?ca organem legislacyjnym OWP zatwierdziła Program dziesi?ciu punktow sporz?dzony przez Arafata i jego doradcow. Rada zaproponowała kompromis z Izraelczykami i zaproponowała utworzenie Autonomii Palesty?skiej na obszarach wschodniej Jerozolimy, Strefy Gazy i dzisiejszego Zachodniego Brzegu ^[53] .

W 1974 roku w trakcie szczytu Ligi Arabskiej w Rabacie , OWP zostało przez organizacje uznane za jedynego legalnego przedstawiciela narodu palesty?skiego a samej organizacji przyznano pełne członkostwo w Lidze ^[54] . Arafat był pierwszym przedstawicielem organizacji pozarz?dowej, ktoremu pozwolono przemawia? na sesji plenarnej Organizacji Narodow Zjednoczonych . W trakcie swojego przemowienia pot?pił on syjonizm, a jego przemowa spowodowała fal? sympatii mi?dzynarodowej wobec sprawy palesty?skiej. Arafat w symboliczny sposob przemawiał trzymaj?c gał?zk? oliwn? i pozbawiony pociskow pistolet co miało wskaza? na jego pokojowe zamiary, ponadto Arafat zadeklarował, ?e nie pozwoli w przyszło?ci na rezygnacje z tych?e zamiarow ^{[54] [55]} .

Izrael wielokrotnie usiłował zabi? Arafata, jednak nigdy nie korzystał z własnych ?rodkow, zamiast tego Izraelczycy anga?owali w to Palesty?czykow zmuszanych zazwyczaj do tego szanta?em. Według Alana Harta, specjalno?ci? Mosadu były trucizny . Według Abu Ijada w latach 70. Mosad podj?ł si? prob zabicia Arafata za ich pomoc? ^{[56] [57]} . W 1976 roku palesty?ski zdrajca i agent Mosadu Said dostał zadanie otrucia Arafata poprzez umieszczenie truj?cej substancji w ry?u w posiłku Arafata. Według Abu Ijada, Said po roku przyznał si? do tego, ?e otrzymał taki rozkaz, a z braku jego wywi?zania wytłumaczył si? wyrzutami sumienia i palesty?skim pochodzeniem ktore nie pozwoliło mu na zabicie lidera OWP ^[58] . Sam Arafat w wywiadzie dla pisma The Time z 1988 roku przyznał, ?e z powodu l?ku przed izraelskim zamachem nigdy nie spał dwa dni z rz?du w tym samym miejscu ^[59] .

Okres liba?skiej wojny domowej [ edytuj | edytuj kod ]

  Osobny artykuł: Wojna domowa w Libanie .

Odegrał wa?n? rol? w liba?skiej wojnie domowej. Wł?czył al-Fatah do działa? wojennych pod presj? grup OWP takich jak LFWP, DFWP i Front Wyzwolenia Palestyny . OWP sprzymierzyła si? z liba?skimi naserystami z koalicji Liba?skiego Ruchu Narodowego oraz z tamtejszymi komunistami . Ruch Narodowy był prowadzony przez Kamala D?umblatta z Socjalistycznej Partii Post?pu , D?umblatt miał przyjazne relacje z Arafatem, jak i innymi przywodcami OWP. Pocz?tkowo siły al-Fatahu wsparł prezydent Syrii Hafiz al-Asad, ktory jednak nast?pnie zmienił front obawiaj?c si? utraty wpływow w Libanie i wysłał swoje wojsko ktore wraz z prosyryjskimi frakcjami palesty?skimi, czyli grup? As-Sa’ika i Ludowym Frontem Wyzwolenia Palestyny ? Dowodztwem Generalnym walczyły u boku prawicowo -radykalnych sił chrze?cija?skich przeciwko OWP i Ruchowi Narodowemu. Podstawowymi elementami sił chrze?cija?skich były maronicka Falanga Liba?ska wierna Baszirowi al-D?umajilowi oraz milicje Tygrysow prowadzone przez Danego Szamuna ^[60] .

W lutym 1975 roku, propalesty?ski parlamentarzysta liba?ski, Maarouf Saad, został zastrzelony, a za zamachem stała prawdopodobnie liba?ska armia ^[61] . W nast?pnym miesi?cu siły Falangi dokonały masakry 27 Palesty?czykow i Liba?czykow podro?uj?cych autobusem linii Sabra-Szatila z obozu dla uchod?cow do innego obozu, Tall az-Zataru poło?onego w Bejrucie ^[62] . Arafat nie chciał siłowego odwetu, jednak członkowie al-Fatahu i OWP było innego zdania ^[63] , a DFWP na własn? r?k? przeprowadził kilka odwetowych atakow na armi? liba?sk?. W 1976 roku sojusz milicji chrze?cija?skiej z poparciem armii liba?skiej i syryjskiej przyst?pił do obl??enia Tall az-Zataru ^[64] . Tall az-Zatar po sze?ciomiesi?cznym obl??eniu padło pod naporem sił chrze?cija?skich. Siły chrze?cija?skie nast?pnie przyst?piły do masakr. W wyniku obl??enia i po?niejszych masakr zgin?ły tysi?ce Palesty?czykow ^[65] . Zarowno Abu D?ihad, jak i Arafat obwiniali si? za nie powodzenie z organizacj? akcji ratunkowej ^[60] .

  Osobny artykuł: operacja Litani .

Pod koniec lat 70. OWP zorganizowało seri? przygranicznych atakow na sił izraelskie. W odpowiedzi siły zbrojne Izraela w 1978 roku rozpocz?ły operacj? Litani skierowan? przeciwko OWP. W operacji wojska izraelskie wsparły siły liba?skich chrze?cijan. Celem misji było przej?cie kontroli nad południowym Libanem a? do rzeki Litani . Izrael osi?gn?ł ten cel, a OWP wraz z Arafatem wycofało si? na połnoc, do Bejrutu ^[66] . Armia izraelska i Armia Południowego Libanu zaj?ły w?ski pas ziemi, okre?lony jako strefa bezpiecze?stwa ^[67] . W dalszym ci?gu dochodziło do przygranicznych star? w rezultacie czego w sierpniu 1981 roku OWP przyj?ło trwaj?c? do maja 1982 roku oficjaln? polityk? powstrzymywania si? od odpowiedzi na izraelskie prowokacje ^[68] .

  Osobny artykuł: wojna liba?ska .

6 czerwca 1982 roku wojsko izraelskie rozpocz?ło inwazj? na Liban w celu ponownego wydalenia sił OWP z południa Libanu. Wkrotce wojska izraelskie rozpocz?ły obl??enie i bombardowanie Bejrutu. Arafat ogłosił, ?e Bejrut jest Hanoi i Stalingradem dla izraelskiej armii ^[60] . Arafat rozpocz?ł swoj? osobist? wojn? z Arielem Szaronem . Szaron powiedział potem, ?e miał okazj? zabicia Arafata w Bejrucie, ale zrezygnował z tego zamiaru. Sam Arafat ledwo uszedł ?mierci w innej sytuacji, ale 200 osob zgin?ło, gdy kierowana laserem izraelska bomba zniszczyła budynek mieszkalny, z ktorego wyszedł chwil? wcze?niej. Izraelskie inwazje na Liban i masakra palesty?skich cywilow pogł?biła nienawi?? mi?dzy Palesty?czykami a owczesnym ministrem obrony Szaronem, ktorego izraelska komisja badaj?ca wydarzenia w Libanie uznała za odpowiedzialnego za dopuszczenie do masakry i zmusiła do rezygnacji ze stanowiska. Arafat był teraz atakowany ze wszystkich stron ? liba?skich chrze?cijan, Syryjczykow i Izrael. Prezydent Syrii al-Asad zach?cał członkow Al-Fatah do buntu przeciwko Arafatowi. Wraz z zako?czeniem pierwszej fazy wojny domowej, Arafat dowodz?cy siłami al-Fatahu w Tel al-Zaatarze, ledwo co i dzi?ki pomocy saudyjskich i kuwejckich dyplomatow uciekł z pogr??onego w ci??kich walkach miasta ^[69] .

Pod koniec obl??enia miasta, USA i zaanga?owane politycznie w konflikt pa?stwa europejskie wynegocjowały umow? na skutek ktorej Arafatowi i OWP zagwarantowano bezpieczn? ewakuacj?. Miejscem wygnania miał by? Tunis . Ewakuacja osłaniana była przez o?miuset ?ołnierzy United States Marine Corps i United States Navy ^[70] .

Arafat powrocił jeszcze do Libanu rok po jego ewakuacji z Bejrutu, tym razem przybył do znajduj?cego si? w połnocnym Libanie miasta Trypolis . Tym razem został on wygnany z miasta przez palesty?skich bojownikow wiernych al-Asadowi. Arafat nie powrocił ju? do Libanu, zrobiło to jednak wielu bojownikow al-Fatahu ^[60] .

Tunezja [ edytuj | edytuj kod ]

Palesty?ski przywodca wraz z całym kierownictwem organizacji al-Fatah do 1993 roku przebywał w Tunezji .

  Osobny artykuł: operacja Drewniana Noga .

W 1985 roku Arafat prze?ył zamach przeprowadzony przez izraelsk? armi? w ramach operacji Drewniana Noga w ramach ktorej izraelskie samoloty McDonnell Douglas F-15E Strike Eagle zbombardowały siedzib? OWP. Arafat unikn?ł ?mierci, gdy? ranka kiedy odbyło si? bombardowanie, udał si? on na poranny jogging. Izrael stwierdził, ?e w ataku około 60 członkow OWP zostało zabitych. Ponadto zgin?ła nieznana liczba cywili ^{[71] [72]} . W rezolucji 573, Rady Bezpiecze?stwa Organizacji Narodow Zjednoczonych , zatwierdzonej jednogło?nie (Stany Zjednoczone wstrzymały si? od głosu), pot?piano atak, jako ra??ce naruszenie suwerenno?ci Tunezji oraz uznano, i? zaatakowana strona ma prawo do otrzymania odpowiedniego odszkodowania ^[73] .

Pierwsza intifada [ edytuj | edytuj kod ]

  Osobny artykuł: Pierwsza intifada .

W latach 80. XX wieku Arafat otrzymywał pomoc finansow? z Iraku, Libii i Arabii Saudyjskiej ktora pozwoliła mu zrekonstruowa? osłabion? OWP. Było to szczegolnie przydatne w czasie pierwszej intifady rozpocz?tej w grudniu 1987 roku. Intifada była powstaniem Palesty?czykow skierowanym przeciwko izraelskiej okupacji Zachodniego Brzegu i Strefy Gazy. Intifada w j?zyku arabskim dosłownie przetłumaczy? mo?na jako strz?sanie , lecz okre?lenie te powszechnie definiowane jest jako powstanie lub bunt ^[74] . Pierwszy etap Intifady rozpocz?ł si? w nast?pstwie wypadku drogowego w przej?ciu granicznym Erez w ktorym z winy izraelskiego kierowcy zgin?ło czterech palesty?skich mieszka?cow obozu dla uchod?cow D?abalija . W?rod Palesty?czykow powszechne były pogłoski według ktorych wypadek był ?wiadomie przeprowadzonym zamachem. W przeci?gu kilku tygodni wybuchły masowe zamieszki cz??ciowo kierowane przez Abu D?ihada b?d?cego jednym z liderow OWP. Po tym gdy Abu D?ihad został zabity przez izraelski szwadron ?mierci we własnym domu w Tunisie, przywodztwo nad trwaj?cym a? do 1992-1993 roku powstaniem obj?ł Arafat. Arafat osobi?cie poprowadził kondukt pogrzebowy Abu D?ihada w Damaszku ^[74] .

Najcz??ciej stosowan? w trakcie wyst?pie? taktyk? Palesty?czykow było palenie opon oraz rzucanie kamieniami (st?d potoczna nazwa Intifada kamieni ) i koktajlami Mołotowa w izraelskie słu?by bezpiecze?stwa ^[75] . Lokalni przywodcy w niektorych miastach na Zachodnim Brzegu prowadzili rownie? akcje protestacyjne pod postaci? oporu podatkowego czy innych form bojkotu Izraela. Rz?d Izraela odpowiadał konfiskatami du?ych sum pieni?dzy przeprowadzanymi w trakcie nalotow na arabskie domostwa ^{[74] [76]} .

W chwili upadku Intifady gwałtownie wzrosło poparcie dla nowych zbrojnych grup palesty?skich w tym Hamasu i Palesty?skiego Islamskiego D?ihadu . Grupy te były radykalniejsze od OWP i przyj?ły bardziej agresywn? strategi? dopuszczaj?c? ataki na izraelskich cywilow oraz ataki samobojcze ^[74] .

Zmiana kierunku [ edytuj | edytuj kod ]

15 listopada 1988 roku OWP ogłosiła utworzenie niepodległego pa?stwa palesty?skiego i rz?d na uchod?stwie, ktory zgłaszał roszczenia do całej Palestyny, zdefiniowanej przez Brytyjski Mandat Palestyny , odrzucaj?c ide? podziału. W przemowieniach w ONZ z 13 i 14 grudnia 1988 Arafat poparł rezolucj? Rady Bezpiecze?stwa ONZ , uznał prawo do istnienia Izraela w pokoju i bezpiecze?stwie oraz odrzucił terroryzm (o ktory sam był przez krytykow oskar?any) we wszystkich formach, wł?czaj?c w to terroryzm pa?stwowy ^{[77] [78] [79] [80] [81]} .

O?wiadczenie Arafata zostało poparte przez USA, ktore naciskały na uznanie Izraela jako konieczny punkt wyj?cia do rozmow mi?dzy USA a OWP, a w konsekwencji do negocjacji pokojowych w Camp David . Było to odej?cie od jednego z pierwotnych celow OWP ? zniszczenia Izraela ? w kierunku utworzenia dwoch oddzielnych jednostek politycznych: pa?stwa Izrael w granicach z linii demarkacyjnej z 1949 roku i pa?stwa palesty?skiego składaj?cego si? z dwoch terytoriow ? Zachodniego Brzegu oraz Strefy Gazy. Jednak 2 kwietnia 1989 Arafat został wybrany przez Palesty?sk? Rad? Narodow? na prezydenta pa?stwa palesty?skiego ^[74] .

17 lipca 1990 roku Arafat o?enił si? z Suh? Tawil ^[82] , palesty?sk? katoliczk? pracuj?c? dla OWP w Tunezji, ktora przeszła uprzednio na islam . Jeszcze przed ?lubem Arafat adoptował pi??dziesi?t palesty?skich sierot wojennych ^[83] .

W czasie madryckich rozmow pokojowych w roku 1991 Izrael po raz pierwszy prowadził otwarte negocjacje z OWP. Arafat jako jeden z nielicznych arabskich przywodcow poparł agresj? Iraku na Kuwejt i sprzeciwiał si? kierowanej przez USA antyirackiej koalicji. Po poparciu przez Arafata Iraku Stany Zjednoczone zacz?ły go bojkotowa?, utrudniaj?c trwaj?ce izraelsko-palesty?skie negocjacje pokojowe. Poprzez decyzj? Arafata Palestyna zerwała stosunki z Egiptem, jak i wieloma produkuj?cymi rop? krajami arabskimi ktore wsparły proameryka?sk? koalicj?. Poparcie Arafata wzgl?dem Iraku odbyło si? bez zgody innych czołowych członkow al-Fatahu i OWP. Najwa?niejszy doradca Arafata, Abu Ijad sprzeciwił si? sojuszowi z Saddamem Husajnem i obiecał pozosta? neutralnym przez co 17 stycznia 1991 roku, Ijad został zabity w zamachu dokonanym przez Organizacj? Abu Nidala . Po zako?czeniu I wojny w Zatoce Perskiej wiele pa?stw arabskich, ktore uczestniczyło w koalicji, rozpocz?ło udzielanie wsparcia finansowego rywalom OWP, a mianowicie Hamasowi oraz innym grupom o profilu islamistycznym , tym samym pa?stwa te odci?ły pomoc finansow? dla OWP ^[74] .

W dniu 7 kwietnia 1992 roku Arafat ledwo unikn?ł ?mierci, gdy samolot linii Air Bissau (linii narodowej Gwinei Bissau ), ktorym leciał, nieomal nie rozbił si? na Pustyni Libijskiej na skutek burzy piaskowej . W katastrofie zgin?ło dwoch pilotow i in?ynier, Arafat został natomiast ranny ^[84] .

Autonomia Palesty?ska [ edytuj | edytuj kod ]

Porozumienie z Oslo [ edytuj | edytuj kod ]

  Osobne artykuły: porozumienia z Oslo i  Autonomia Palesty?ska .

Na pocz?tku lat 90. Arafat i czołowi urz?dnicy al-Fatahu zaanga?owali seri? tajnych rozmow i negocjacji z rz?dem Izraela ktore doprowadziły w 1993 roku do zawarcia porozumie? w Oslo ^{[85] [86]} . Arafat uznał Izrael w imieniu OWP, a ponadto wyrzekł si? przemocy w walce o niepodległo??, premier Izraela Icchak Rabin uznał natomiast OWP ^[87] . Porozumienia mi?dzy Izraelem i OWP wzywały do ustanowienia w przeci?gu pi?ciu lat palesty?skiego samostanowienia w cz??ci Zachodniego Brzegu i Stefy Gazy. Umowa zobowi?zywała rownie? do natychmiastowego przerwania i stopniowego usuwania osiedli ?ydowskich na tych obszarach. Na mocy umow utworzona miała by? policja palesty?ska patroluj?ca obszary samostanowienia, grupa zło?ona miała by? z lokalnych rekrutow i Palesty?czykow przebywaj?cych za granic?. Palesty?ski rz?d tymczasowy przej?ł kontrol? nad Palestyn? w ro?nych dziedzinach w tym nad kultur? i o?wiat?, opiek? społeczn?, systemem podatkow bezpo?rednich i turystyk?. Obie strony zgodziły si? rownie? na utworzenie komitetow ktore ustanowiły koordynacj? palesty?sko-izraelskiej wspołpracy gospodarczej ^[88] .

W 1994 roku, Arafat, Rabin oraz Szimon Peres otrzymali Pokojow? Nagrod? Nobla w dowod zasług za wypracowanie porozumienia ^[89] . Palesty?czycy przyj?li porozumienie w mieszany sposob. Bardziej radykalne grupy OWP i islami?ci pozostawali w opozycji wobec umowy, ktora została rownie? odrzucona przez uchod?cow palesty?skich w Libanie, Syrii i Jordanii, a tak?e przez wielu intelektualistow i lokalnych przywodcow z terytoriow palesty?skich. Mimo głosow sprzeciwu mieszka?cy Palestyny na ogoł z zadowoleniem przyj?li umow? oraz obietnic? Arafata ktory obiecywał im pokoj i dobrobyt gospodarczy ^[90] . Wraz z porozumieniami powstała Autonomia Palesty?ska .

Organizacja Autonomii Palesty?skiej [ edytuj | edytuj kod ]

Zgodnie z warunkami porozumienia z Oslo, Arafat został zobowi?zany do utworzenia struktur władzy OWP na Zachodnim Brzegu i w Strefie Gazy. Probował zdoby? wsparcie finansowe niezb?dne do utworzenia nowych struktur władzy i do zabezpieczenia warunkow umowy z Oslo, spotykało to si? jednak z niech?ci? arabskich pa?stw regionu Zatoki Perskiej ktore odmawiały udzielania OWP wi?kszych dotacji z powodu sympatii Arafata do Iraku w trakcie trwania I wojny w Zatoce Perskiej w 1991 roku ^[90] . OWP była na tyle osłabiona, ?e Ahmad Kuraj b?d?cy jednym z kluczowych negocjatorow al-Fatahu w Oslo, ogłosił, ?e OWP znajduje si? w stanie bankructwa ^[91] .

W 1994 roku przeniosł si? do miasta Gaza znajduj?cego si? pod kontrol? Palesty?skich Władz Narodowych b?d?cych tymczasowym rz?dem utworzonym dzi?ki porozumieniom w Oslo ^[89] . Arafat został prezydentem i premierem Władz Narodowych, dowodc? Palesty?skiej Armii Wyzwole?czej i przewodnicz?cym Parlamentu Autonomii Palesty?skiej ( Rada Legislacyjna Autonomii Palesty?skiej ). W lipcu 1994 roku Władze Narodowe zostały oficjalnie uznane za rz?d palesty?ski oraz przyj?ta została Palesty?ska Karta Narodowa ^[92] . Z czasem zacz?ł tworzy? struktury Władz Narodowych oraz przyczynił si? do wymiany rad miejskich i burmistrzow w du?ych miastach tj. Gaza czy Nablus . Zacz?ł podporz?dkowywa? OWP organizacje pozarz?dowe zajmuj?ce si? edukacj?, zdrowiem i sprawami społecznymi. Został rownie? przewodnicz?cym palesty?skiej organizacji finansowanej utworzonej przez Bank ?wiatowy do kontroli pomocy pieni??nej płyn?cej do Palestyny ^[90] . 13 maja 1994 roku powołał policj? o nazwie Prewencyjne Słu?by Bezpiecze?stwa, organ ten składał si? głownie z ?ołnierzy Palesty?skiej Armii Wyzwole?czej i palesty?skich ochotnikow z zagranicy, przewodnicz?cym organizacji mianował Mohammeda al-Dahlana oraz D?ibrila al-Rajuba (zwanego jako Abu Rami) ^[90] .

W okresie od listopada do grudnia 1995 roku, Arafat przeprowadził ewakuacj? sił izraelskich z dziesi?tek palesty?skich miast i miasteczek w tym D?aninu , Ramallahu, Nablusu, Al-Biry , Kalkilji i Tulkarm ^[93] . 20 stycznia 1996 roku Arafat został wybrany na prezydenta Autonomii Palesty?skiej ^[94] . Otrzymał 87% głosow (kontrkandydatem była Samiha Khalil, znana działaczka ruchu charytatywnego). Niezale?ni obserwatorzy mi?dzynarodowi stwierdzili, ?e wybory były wolne i uczciwe, były one jednak ograniczone ze wzgl?du na ich bojkot przez Hamas, DFWP i kilka innych radykalnych ruchow opozycyjnych. Zwyci?stwo wyborcze Arafata zagwarantowało al-Fatahowi 51 miejsc na 88 w Radzie Legislacyjnej Autonomii Palesty?skiej ^[95] . Nast?pne wybory zostały wyznaczone na stycze? 2002 roku, ale potem odło?one na skutek niemo?liwo?ci prowadzenia kampanii wskutek atakow izraelskich i ograniczenia prawa do poruszania si? na terytoriach okupowanych przez Izrael. W 1997 roku Rada Legislacyjna Autonomii Palesty?skiej oskar?yła Władze Narodowe o złe zarz?dzanie finansami powoduj?c tym samym rezygnacj? czterech ministrow Arafata ^[96] .

W latach 90. XX wieku islamistyczne grupy takie jak Hamas i Islamski D?ihad coraz bardziej zagra?ały Arafatowi ^[97] . Grupy te nie znajdowały si? pod kontrol? OWP, a ponadto aktywnie zwalczały Al-Fatah (cho? niektorzy twierdz?, ?e działania tych grup były tolerowane przez Arafata jako ?rodek nacisku na Izrael) ^[74] .

Kl?ska negocjacji pokojowych i Intifada Al-Aksa [ edytuj | edytuj kod ]

Na pocz?tku 1996 roku premierem Izraela został Binjamin Netanjahu . W okresie jego rz?dow stosunki mi?dzy Palestyn? i Izraelem uległy pogorszeniu ^[98] . Pomimo porozumienia na linii Izrael-OWP, Netanjahu sprzeciwiał si? idei niepodległego pa?stwa palesty?skiego ^[99] , a tak?e utrudniał realizacj? porozumie? z Oslo. W 1998 roku interweniował Bill Clinton , organizuj?c spotkanie obu przywodcow. Rezultatem spotkania było wydanie wspolnego Memorandum Wye River z 23 pa?dziernika 1998 roku. Arafat kontynuował negocjacje z nast?pc? Netanjahu, ktorym był Ehud Barak . W czasie rozmow w trakcie szczytu w Camp David z lipca 2000 roku Barak (było to cz??ciowo spowodowane naciskami ze strony Clintona oraz rywalizacj? polityczn? w Izraelu) zaoferował Palesty?czykom pa?stwo składaj?ce si? z 73 procent Zachodniego Brzegu i cało?ci Strefy Gazy, ze wschodni? Jerozolim? jako stolic?. Zaproponował rownie? powrot na te tereny ograniczonej liczby uchod?cow palesty?skich oraz niesprecyzowan? rekompensat? dla pozostałych. Pomimo nacisku Clintona Arafat odrzucił ofert? jako niewystarczaj?ca ^[100] .

  Osobny artykuł: Intifada Al-Aksa .

We wrze?niu wybuchła druga Intifada wywołana prowokacyjn? wizyt? izraelskiego polityka, Ariela Szarona w meczecie Al-Aksa , uwa?anym przez muzułmanow za ?wi?te miejsce. Po wybuchu powstania najbli?sza rodzina Arafata przeniosła do Pary?a , a on sam kontynuował rozmowy pokojowe. W styczniu 2001 roku wzi?ł udział na szczycie w egipskim mie?cie Taba . Barak przedstawił korzystniejsz? ofert?, ktora została pozytywnie oceniona przez Palesty?czykow. W mi?dzyczasie jednak izraelski premier wycofał si? z negocjacji po czym utracił władz? po wyborczej pora?ce. Nowy premier ktorym był Ariel Szaron, zablokował dalsze negocjacje. W styczniu 2002 roku w odwecie za atak na izraelskie miasto Hadera , z inicjatywy nowego premiera rozpocz?to blokad? siedziby Arafata w Ramallahu, tym samym doszło do jego faktycznej izolacji. Decyzj? o blokadzie wsparł prezydent USA George W. Bush , ktory okre?lił Arafata jako przeszkod? do osi?gni?cia pokoju ^[101] .

  Osobny artykuł: operacja Ochronna Tarcza .

W marcu 2002 roku po atakach bojownikow palesty?skich, Szaron zorganizował operacje Ochronna Tarcza skierowan? przeciwko siłom palesty?skim ^{[102] [103]} . Szaron, ktory wcze?niej za??dał, aby Arafat opowiedział si? przeciwko zamachom, o?wiadczył, ?e Arafat wspiera terrorystow i stawia si? w pozycji wroga Izraela, niezdolnego do prowadzenia jakichkolwiek negocjacji pokojowych. Wkrotce nast?piła inwazja wojsk izraelskich na Zachodni Brzeg, ktorej skutkiem była ?mier? kilkuset Palesty?czykow i zrownanie z ziemi? całych kwartałow mieszkalnych. 3 maja zgodzono si?, aby Arafat opu?cił obl??on? siedzib?, w zamian za obietnic? wystosowania apelu do Palesty?czykow o wstrzymanie atakow na Izrael. 8 maja takie o?wiadczenie zostało wygłoszone, ale podobnie jak w poprzednich przypadkach, zostało zignorowane przez palesty?skie organizacje. 19 wrze?nia izraelskie wojsko przy u?yciu buldo?erow zniszczyło dotychczasow? siedzib? Arafata, a on sam został zmuszony do opuszczenie terenow Zachodniego Brzegu kontrolowanego przez siły izraelskie. Arafat został ponadto zmuszony do wydania Izraelowi sze?ciu poszukiwanych przez ten kraj członkow Ludowego Frontu Wyzwolenia Palestyny w tym sekretarza generalnego partii, Ahmeda Sadata. Członkowie LFWP zostali przetransportowani do Jerycha , gdzie zostali umieszczeni w areszcie pod nadzorem mi?dzynarodowym ^[104] .

6 maja 2002 roku rz?d izraelski opublikował raport, oparty według niego na dokumentach przechwyconych w czasie zaj?cia siedziby Arafata w Ramallah. Według ustale? raportu Arafat wspierał finansowo działalno?? Brygad M?czennikow Al-Aksy. Raport został odebrany sceptycznie, Izraelczycy nie dopu?cili bowiem niezale?nych obserwatorow do zbadania dokumentow ^[105] .

W 2003 roku w obliczu presji Stanow Zjednoczonych zrezygnował ze stanowiska premiera na rzecz Mahmuda Abbasa ^{[106] [107]} . 18 czerwca 2004 roku prezydent USA, George W. Bush, odrzucił Arafata jako uczestnika dalszych negocjacji pokojowych ^[108] (cho? on sam w trakcie intifady cieszył si? rekordowym poparciem). Izrael rozpocz?ł poszukiwanie nowego lidera palesty?skiego z ktorym mogłby prowadzi? rozmowy pokojowe. Do roli nast?pcy Arafata wyrastał Marwan al-Barghusi , jednak został on w 2002 roku aresztowany przez Izrael, a nast?pnie skazany na do?ywotnie wi?zienie (za działalno?? w Brygadach M?czennikow Al-Aksy ) ^[109] .

Spornym tematem jest stosunek Arafata do drugiej intifady, a szczegolnie działa? Hamasu. W 2010 roku lider Hamasu w Strefie Gazy, Mahmoud al-Zahar stwierdził, ?e w 2000 roku Arafat przeczuwaj?c kl?sk? rozmow palesty?sko-izraelskich, namawiał Hamas do atakow na Izrael ^[110] . Niektore ?rodła informuj? tak?e o koneksjach Arafata z Brygadami M?czennikow Al-Aksy, uwa?anymi za frakcj? wojskow? al-Fatah ^[111] .

Choroba i ?mier? [ edytuj | edytuj kod ]

25 pa?dziernika 2004 roku pojawiły si? informacje o chorobie Arafata po tym, jak zwymiotował na spotkaniu. Władze palesty?skie stwierdziły, ?e to grypa. W ci?gu nast?pnych dni stan przywodcy ci?gle si? pogarszał, a? 27 pa?dziernika stracił na 10 minut przytomno??. Po konsultacjach z lekarzami oraz uzyskaniu zgody Izraela na ewentualny powrot, Arafat został przewieziony do szpitala wojskowego Percy pod Pary?em ^[112] . Mimo opieki lekarskiej jego stan si? pogarszał. 3 listopada Arafat zapadł w ?pi?czk?. Przez nast?pny tydzie? co chwila stwierdzano, ?e Arafat albo jest w stanie ?pi?czki, albo jest w stanie wegetatywnym, a nawet, ?e umarł. 11 listopada 2004 ^[113] , o 3:30 czasu miejscowego, podano do publicznej wiadomo?ci informacj? o jego ?mierci. W zwi?zku z jego ?mierci? w Autonomii Palesty?skiej ogłoszono czterdziestodniow? ?ałob? narodow? i zamkni?to szkoły, urz?dy i wiele sklepow ^{[114] [115] [116]} . Trzydniow? ?ałob? narodow? ogłosiły tak?e Egipt ^[117] , Tunezja ^[117] , Jordania ^[117] , Liban ^[117] , Libia ^[117] , Katar ^[118] , Maroko ^[117] , Jemen ^[117] , Pakistan ^[119] , Korea Połnocna ^[120] , Indie ^[121] , Bangladesz ^[122] , i Kuba ^[123] . Został pochowany w mauzoleum, w pobli?u kwatery Mukata w Ramallah ^[124] .

Kilka miesi?cy przed ?mierci?, według relacji Tajsira Abu Saady, byłego snajpera Al-Fatahu, Arafat przeszedł ?wiadomie na chrze?cija?stwo ^[125] .

Przyczyna ?mierci Arafata stała si? przedmiotem spekulacji. Pocz?tkowo jeden z lekarzy w szpitalu Percy twierdził, ?e Arafat chorował na małopłytkowo?? samoistn? . Po?niej pojawiły si? hipotezy dotycz?ce otrucia lub AIDS . Wyja?nienia przyczyny ?mierci przywodcy nie ułatwił fakt, ?e nie przeprowadzono sekcji zwłok, czemu rzekomo sprzeciwiała si? jego ?ona, Suha (opowiedziała si? za ekshumacj? dopiero w 2012) ^[126] .

Przeprowadzone w Szwajcarii w 2012 roku badania ubra?, ktore Arafat nosił przed ?mierci?, wykazały podwy?szon? zawarto?? radioaktywnego polonu 210 . Polonem 210 otruty został mi?dzy innymi Aleksandr Litwinienko ^[127] . W listopadzie 2012 roku przeprowadzono ekshumacj? zwłok w celu ustalenia, czy został on otruty. Po ekshumacji został on ponownie pochowany. Probki przekazano ekspertom ze Szwajcarii, Francji oraz Rosji , ktorzy przeanalizowali je w laboratoriach w swoich krajach ^[124] . 6 listopada 2013 arabska telewizja satelitarna Al-D?azira opublikowała raport, w ktorym poinformowała, ?e przeprowadzone przez szwajcarskie laboratorium w Lozannie analizy probek z ciała Jasira Arafata podtrzymały hipotez?, ?e jego ?mier? mogła by? wynikiem otrucia polonem 210 ^{[128] [129]} .

Transakcje finansowe i maj?tek [ edytuj | edytuj kod ]

W sierpniu 2002 izraelski wywiad wojskowy stwierdził, ?e maj?tek Arafata jest wart 1,3 mld USD. Nie było dowodow na poparcie tej tezy ^[130] .

W 2003 ameryka?ski magazyn Forbes w swoim corocznym sprawozdaniu stwierdził, ?e maj?tek Arafata jest wart co najmniej 300 mln USD, ale tak?e nie miał dowodow na poparcie swej tezy ^[131] .

Rownie? w 2003 roku audyt Mi?dzynarodowego Funduszu Walutowego stwierdził, i? Arafat przelał 900 mln USD z publicznych pieni?dzy na specjalne konto bankowe, kontrolowane przez jego samego i jego osobistego doradc? finansowego. Stwierdzono rownie?, ?e pieni?dze te zostały wydane na inwestycje pa?stwowe ^[132] .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

• The Nobel e-Museum ? Biografia Jasira Arafata . nobel.se. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-08-06)]. ( ang. )
• Zwiastun filmu dokumentalnego . honestreporting.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-11-10)]. ( ang. )
• BBC ? najnowszy profil Arafata ( ang. )
• Jassir Arafat: Profil psychologiczny i analiza strategiczna ( ang. )
• Interaktywna biografia Arafata . customwire.ap.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-08-26)]. Associated Press
• Jassir Arafat . dmoz.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-11-13)]. w Open Directory Project
• Arafat w Yahoo! . dir.yahoo.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-11-13)].
• Someone Was Going to Kill Newsweek , wywiad z Mahmudem Abbasem (wydanie z 21 czerwca)
• ?ycie i czasy Jasira Arafata ( ang. )
• Profile: Jassir Arafat, Times Online, UK ( ang. )
• Sylwetki: Jasser Arafat, Wprost.pl, Poland ( pol. )
• Nieobecno?? Arafata . viva.palestyna.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-10-10)]. . Wywiad z Urim Awnerim