Abenduaren 1

Abenduaren 1 a gregoriotar egutegiaren urteko hirurehun eta hogeita hamabostgarren eguna da, 336.a bisurteetan . 30 egun falta dira urtea amaitzeko.

Jaiotzak

Euskal Herrian

Alfontso
Jaiotza: Baiona , 1273
Heriotza: Windsorreko gaztelua , 1284ko abuztuaren 19a

Xavier de Ravignan
Jaiotza: Baiona , 1795
Heriotza: former 10th arrondissement of Paris ^(en) , 1858ko otsailaren 26a

Mateo Garralda
Jaiotza: Burlata , 1969

Telesforo Monzon
Jaiotza: Bergara , 1904 eta 1904
Heriotza: Baiona , 1981eko martxoaren 9a

Eskuz gaurkotu

+ Jaiotza gehiago...

Munduan

Woody Allen
Jaiotza: Bronx , 1935 eta 1935

Georgi Zhukov
Jaiotza: Strelkovka , 1896 ^{(juliotar egutegia)}
Heriotza: Mosku , 1974ko ekainaren 18a

Bette Midler
Jaiotza: Honolulu , 1945

Eskuz gaurkotu

+ Jaiotza gehiago...

Artikulurik ez duten Abenduaren 1ko jaiotzak

Sarah Silverman ? Martin Heinrich Klaproth ?

Eskuz gaurkotu

Heriotzak

Euskal Herrian

Mikel Laboa
Jaiotza: Donostia , 1934ko ekainaren 15a
Heriotza: Donostia , 2008

Panpi Ladutxe
Jaiotza: Azkaine , 1955eko uztailaren 13a
Heriotza: Baiona , 2021

Segundo Azpiazu
Jaiotza: Donostia , 1944ko otsailaren 11
Heriotza: Donostia , 2016

Eskuz gaurkotu

+ Heriotza gehiago...

Munduan

Alexandro I.a Errusiakoa
Jaiotza: San Petersburgo , 1777ko abenduaren 12a ^{(juliotar egutegia)} eta 1777ko abenduaren 23a
Heriotza: Taganrog , 1825 ^{(juliotar egutegia)}

David Ben-Gurion
Jaiotza: Pło?sk , 1886ko urriaren 16a
Heriotza: Ramat Gan , 1973

James Baldwin
Jaiotza: Harlem , 1924ko abuztuaren 2a
Heriotza: Saint-Paul-de-Vence , 1987

Eskuz gaurkotu

+ Heriotza gehiago...

Artikulurik ez duten Abenduaren 1ko heriotzak

J.B.S. Haldane ? Alfred Thayer Maan ? Abraham a Sancta Clara ?

Eskuz gaurkotu

Gertaerak

HIESaren Aurkako Nazioarteko Eguna

1640 - Portugalek independentzia berreskuratu zuen.
1822 - Petri I.a Brasilgoa formalki Brasilgo Enperadore izendatu zuten, bere erregealdia hasi eta zazpi astera, bere urtebetetzearekin bat eginez.
1918 - Danimarka-Islandia Batasun Aktaren sinadurarekin Danimarkak Islandiako Erresuma estatu burujabe gisa onartu zuen, bi estatuak batuz monarkia bakarraren pean.
1955 - Rosa Parks emakume beltzak uko egin zion autobuseko eserlekua gizon txuri bati uztera, Montgomeryn , Alabama .
1973 - Papua Ginea Berria Australiatik independizatu zen.

+ Gertaera gehiago...

Egutegia

<<	Abendua					>>
Al	As	Az	Og	Or	Lr	Ig
						1
2	3	4	5	6	7	8
9	10	11	12	13	14	15
16	17	18	19	20	21	22
23	24	25	26	27	28	29
30	31
2024

Aurreko eta hurrengo urteetan

2021 : Asteazkena
2022 : Osteguna
2023 : Ostirala
2025 : Astelehena
2026 : Asteartea
2027 : Asteazkena

Izendegia

Santutegia: Daturik ez ( gehitu )

Seaska egutegia: Etor, Etorne, Guren, Gurena eta Urti.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

Gertaerak

Euskal Herria

1970 - Eugen Beihl ohorezko kontsul alemaniarra ETAk Donostian bahitu zuen. Haren automobila erabilizi Ipar Euskal Herrira eraman zuten. Burgosko Prozesu betean, presioa eragiteko ekintza izan zen.
1978 ? ETAk Manuel Leon Ortega goardia zibileko agentea hil zuen Onatin .
1993 ? Ertzaintza Egin egunkariaren Hernaniko egoitzetan sartu zen eta ikerketa saileko ordenagailuak eraman zituen.

Mundua

1955 ? Poliziak Rosa Parks emakume beltza atxilotu zuen Montgomeryn ( Alabama , Estatu Batuak gizon zuri bati autobuseko eserlekua ez uzteagatik.
1998 ? Quebeceko Alderdi Quebecarrak eskualdeko hauteskundeak irabazi zituen.
2005 ? Hegoafrikak sexu bereko pertsonen arteko ezkontzak legeztatu zituen.
2006 ? Ia 400 hildako Filipinetan Durian tifoiaren euriek eragindako uholde eta lubiziengatik.
2007 ? Frantzia : Guardia zibil bat hil eta beste bat larri zauritu zituzten Capbretonen ustezko etakideek haien aurkako operazio batean.
2009 ? Eskoziaren independentziari buruzko galdeketa egiteko bide orria aurkeztu zuen Alex Salmondek .

Arte eta kultura

Euskal Herria

Mundua

1993 ? Little Buddha ("Buda Txikia") filma estreinatu zen, Bernardo Bertoluccik zuzendu eta Keanu Reeves , Bridget Fonda , Chris Isaak , Ruocheng Ying eta Rudraprasad Sengupta aktoreek antzeztu zuten.

Zientzia eta teknologia

Euskal Herria

2008 ? Bidarteko Estia ingeniaritza eskolak eta Mondragon Unibertsitateak hitzarmena sinatu zuten Baionako Merkatal eta Industri Ganbararen egoitzan.

Mundua

Kirolak

Euskal Herria

Mundua

Jaiotzak

Euskal Herria

1443 ? Maddalen Frantziakoa , Vianako printzesa eta Nafarroako erregeordea (h. 1495 ).
1664 ? Andre Dreuillet , frantziar apaiz katolikoa, Baionako apezpikua izandakoa, Tolosa Okzitanian (h. 1727 ).
1795 ? Xavier de Ravignan , lapurtar aita jesuita, Parisko Notre-Dame katedraleko sermolaria (h. 1858 ).
1822 - Andres Isasi Zulueta , arabar jatorriko bilbotar negozio-gizona (h. c. 1890 ).
1863 ? Jose Salis , gipuzkoar pintorea, Santonan (h. 1927 ).
1884 ? Ignazio Maria Etxaide , euskarazko eta gaztelaniazko idazlea, ingeniaria eta euskaltzalea (h. 1962 ).
1886 ? Jan Piarre Larralde , lapurtar bertsolaria (h. 1945 ).
1899 ?
- Mayi Elizaga , frantsesezko lapurtar idazlea (h. 1941 ).
- Aurelio Inigo , nafar ekintzaile anarkista (h. 1936 ).
1902 ? Manuel Iribarren , nafar idazle eta kritikaria (h. 1973 ).
1904 - Telesforo Monzon , bergarar idazle, euskaltzain eta politikaria, buruzagi jelkidea eta ondoren Herri Batasunaren sortzaileetako bat (h. 1981 ).
1917 ? Felisa Libano , bizkaitar nekazaria, pandero jotzailea eta dantzaria (h. 2000 ).
1918 ? Jose Joaquin Arazuri , nafar medikua eta historialaria (h. 2000 ).
1924 ? Paula Lamarain , gipuzkoar erraketista (h. 2018 ).
1941 ? Jose Antonio Latorre , bizkaitar futbolari ohia.
1943 ? Gregorio Larranaga, Manukorta , bizkaitar bertsolaria (h. 2022 ).
1955 ? Pancho Egozkue , nafar auto pilotu ohia, Kalifornia Beherean .
1958 ? Silvia Iranzo , gipuzkoar ekonomialaria eta Espainiako enbaxadore ohia.
1961 ? Txema Portillo , euskal historialaria, Ermuko Foroaren sortzaileetako bat, Castro Urdialesen .
1964 ? Maria Iraburu , nafar biologialari, ikerlari eta unibertsitate irakaslea.
1969 ? Mateo Garralda , nafar eskubaloi jokalari ohi eta entrenatzailea.
1970 ? Antonio Casado da Rocha , gipuzkoar filosofoa eta EHUko irakaslea, Henry David Thoreauren bizitza eta filosofian eta bioetikan aditua.
1975 ? Ruben Zamora , nafar aktorea.
1980 ? Anuska Esnal Oliden , gipuzkoar gizarte langilea eta politikaria
1988 ? Alberto Agirrezabalaga , gipuzkoar eskubaloi jokalaria.
1993 ? Gotzon Udondo , bizkaitar txirrindularia.
2003 ? Hugo Aznar , nafar txirrindularia.

Mundua

1081 ? Luis VI.a Frantziakoa , Frankoen erregea (h. 1137 ).
1083 ? Ana Komnena , bizantziar printzesa eta historialaria, Alexiada lanaren egilea (h. 1153 ).
1241 ? Margarita Siziliakoa , Sizilia eta Alemaniako printzesa (h. 1270 ).
1415 ? Jan Długosz , poloniar apaiza, kronista, diplomazialari, militar eta historialaria (h. 1480 ).
1561 ? Sofia Edviga Brunswick-Wolfenbuttelekoa , Brunswick-Wolfenbutteleko printzesa eta Pomerania-Wolgasteko dukesa ezkontidea (h. 1631 ).
1716 ? Etienne Maurice Falconet , frantziar eskultorea (h. 1791 ).
1761 ? Marie Tussaud , frantziar artista (h. 1850 ).
1792 ? Nikolai Lobatxevski , errusiar matematikari eta geometra (h. 1856 ).
1800 ? Mihaly Vorosmarty , hungariar idazlea (h. 1855 ).
1806 ? Lungtok Gyatso , bederatzigarren Dalai Lama (h. 1815 ).
1823 ? Karl Schenk , Suitzako Konfederazioko presidentea (h. 1895 ).
1844 ? Alexandra Danimarkakoa , Erresuma Batuko erregina ezkontidea (h. 1925 ).
1851 ? Eugenie Schumann , alemaniar piano-jotzailea, piano-irakaslea eta idazlea (h. 1938 ).
1863 ? Orein Beltz , oglala leinuko siux tribu indiarreko buruzagia (h. 1950 ).
1867 ? Ignacy Mo?cicki , Poloniako presidentea (h. 1946 ).
1872 ? Maria Walanda Maramis , Indonesiako Heroi Nazionala (h. 1924 )
1873 ? Charles Ruijs de Beerenbrouck , Herbehereetako lehen ministroa (h. 1936 ).
1874 ? Michael Mallin , irlandar errepublikar eta sozialista, 1916ko Pazko Matxinadako buruzagietako bat (h. 1916 ).
1880 ? Thomas Griffith Taylor , ingeles geografoa, antropologoa eta esploratzailea (h. 1963 ).
1883 ? Luigi Ganna , italiar txirrindularia, Italiako Giroaren lehen garailea (h. 1957 ).
1884 ? Karl Schmidt-Rottluff , alemaniar margolari espresionista eta marrazkilaria, Die Brucke artista taldearen lau sortzaileetako bat (h. 1976 ).
1886 ?
- Rex Stout , estatubatuar eleberri beltz egilea (h. 1975 ).
- Zhu De , txinatar militarra eta politikaria (h. 1976 ).
1889 ? Vasily Blyukher , sobietar mariskala (h. 1938 ).
1893 ? Ernst Toller , alemaniar idazlea eta politikaria (h. 1939 ).
1896 ? Georgi Zhukov , sobietar militarra, Armada Gorriko burua (h. 1974 ).
1910 ? Alicia Markova , britainiar dantzaria (h. 2004 ).
1911 ? Franz Binder , austriar futbolari eta entrenatzailea (h. 1989 ).
1913 - Mary Martin , estatubatuar antzerki- eta zinema-aktorea (h. 1990 ).
1920 ? Le Duc Anh , Vietnamgo presidentea (h. 2019 ).
1923 ? Maurice de Bevere, Morris , belgikar komikigilea, Lucky Luke pertsonaiaren sortzailea (h. 2001 ).
1925 ? Martin Rodbell , estatubatuar biokimikaria, 1994ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1998 ).
1928 ? Eloina Miyares , kubatar hizkuntzalaria (h. 2015 ).
1930 ? Aina Moll Marques , Herrialde Katalanetako filologo eta politikaria (h. 2019 ).
1931 ? George Maxwell Richards , Trinidad eta Tobagoko laugarren presidentea (h. 2018 ).
1933 ?
- Marta Rodriguez , kolonbiar zinemagilea.
- Violette Verdy , frantziar dantzari, koreografo, irakasle, zuzendari eta idazlea (h. 2016 ).
1934 ? Pedro Tamen , portugaldar idazle eta literatura itzultzailea (h. 2021 ).
1935 ? Woody Allen , estastubatuar zinema zuzendari, gidoilari eta aktorea.
1937 ?
- Bruce Brown , estatubatuar dokumental zinema zuzendaria (h. 2017 ).
- Vaira V??e-Freiberga , Letoniako presidentea.
1939 ? Nestor Garcia Canclini , argentinar saiakeragile eta antropologoa.
1940 ?
- Mario da Graca Machungo , Mozambikeko lehen ministroa (h. 2020 ).
- Richard Pryor , estatubatuar aktore, idazle eta MCa (h. 2005 ).
1941 ? Jesus Moncada , katalan hizkuntzako espainiar idazlea (h. 2005 ).
1942 ?
- John Clauser , estatubatuar fisikaria, 2022ko Fisikako Nobel Saria .
- Albertine Zullo , frantziar diseinatzailea eta ilustratzailea.
1943 ? Finn E. Kydland , norvegiar ekonomialari eta unibertsitate irakaslea, 2004ko Ekonomiako Nobel Saria .
1944 ?
- Tahar Ben Jelloun , frantsesez idazten duen marokoar idazle eta poeta.
- Daniel Pennac , marokoar jatorriko frantziar idazlea.
1945 ? Bette Midler , estatubatuar aktorea eta abeslaria.
1947 ? Alain Bashung , frantziar abeslari, egile abeslari eta aktorea (h. 2009 ).
1948 ? Isabel Borondo , espainiar telebista-aurkezlea.
1949 ?
- Pablo Escobar , kolonbiar politikari eta narkotrafikatzailea (h. 1993 ).
- Sebastian Pinera , Txileko presidentea (h. 2024 ).
1950 ?
- Otto Perez Molina , Guatemalako presidentea.
- Seiichi Sakiya , japoniar futbolari ohia.
1951 ?
- Aleksandar Panaiotov Aleksandrov , bulgariar kosmonauta ohia, espazioan egondako bigarren bulgariarra.
- Michel Palmie , frantziar hamabosteko errugbilari ohia.
- Jaco Pastorius , estatubatuar baxu-jotzailea eta konpositorea, historiako eragin handienetako baxu -jotzaile bat (h. 1987 ).
- Treat Williams , estatubatuar aktorea (h. 2023 ).
1953 ? Antoine de Caunes , frantziar aktore, zuzendari eta telebista-aurkezlea.
1955 ? Veronica Forque , espainiar aktorea (h. 2021 ).
1956 ? Julee Cruise , estatubatuar abeslaria (h. 2022 ).
1958 ? Javier Aguirre Onaindia, El Vasco Aguirre , euskal jatorriko mexikar futbolari ohia eta entrenatzailea.
1961 ? Lito Vitale , argentinar musikagile eta piano-jotzailea.
1963 ? Soraya Rodriguez , espainiar abokatua, irakaslea eta politikaria.
1964 ? Salvatore Schillaci , italiar futbolari ohia.
1966 ? Edouard Baer , frantziar aktorea.
1968 ? Iris Cochon , galiziar irakaslea, idazlea, itzultzailea eta literatura kritikaria.
1970 ? Jonathan Coulton , estatubatuar abeslaria.
1971 ? Emily Mortimer , zinema eta telebistako ingeles aktorea.
1976 ? Pablo Chiapella , espainiar aktorea
1977 ? Perle Bouge , frantziar arraunlari paralinpikoa.
1979 ?
- Morodo , espainiar reggae abeslaria.
- Shinji Murai , japoniar futbolari ohia.
1981 ?
- Kenji Haneda , japoniar futbolari ohia.
- Aleksa Lundberg , suediar emakumezko aktore eta kazetari transgeneroa.
1982 ? Riz Ahmed , ingeles aktorea, musikaria eta aktibista.
1985 ? Janelle Monae , estatubatuar abeslari, aktore eta musika-ekoizlea.
1988 ? Zoe Kravitz , estatubatuar aktore, abeslari eta modeloa.
1991 ? Sun Yang , txinatar igerilaria.
1996 ? Zoe Straub , austriar abeslaria eta aktorea.

Heriotzak

Euskal Herria

1876 ? Jose Maria Murga , el moro vizcaino , euskal militar, esploratzaile, politiko eta idazlea, Cadizen (j. 1827 ).
1919 ? Pedro Soraluze , euskal historialari, kazetari eta iragarkigilea.
1947 ? Jose Lazaro , nafar bankari eta mezenasa, Madrilen (j. 1862 ).
1989 ? Patxi Etxeberria , euskal idazlea, itzultzailea eta jesuita (j. 1900 ).
1994 ? Maite Luisa Goikoetxea , nafar kazetaria, Bartzelonan (j. 1946 ).
2002 ? Kepa Areso , euskal herritar futbolaria, Buenos Airesen (j. 1911 ).
2008 ? Mikel Laboa , euskal abeslaria eta musikagilea (j. 1934 ).
2015 ? Josu Zubiaur , bizkaitar ingeniaria, arkitektoa eta unibertsitateko irakaslea, EiTBko lehenbiziko zuzendaria (j. 1935 ).
2016 ? Segundo Azpiazu , gipuzkoar saskibaloi jokalari eta entrenatzailea (j. 1944 ).
2019 ? Basilio Sarobe Aldabe , nafar apaiza, euskaltzalea eta itzultzailea (j. 1929 ).
2020 ?
- Faustino Amiano , gipuzkoar arraunlari ohia (j. 1944 ).
- Jose Angel Torres , gipuzkoar paleontologiazalea eta geologiazalea (j. 1959 ).
2022 ? Carmelo Angulo , bizkaitar diplomazialaria, Madrilen (j. 1947 ).

Mundua

1049 ? Ermesenda Foixkoa , Aragoiko erregina ezkontidea .
1135 ? Henrike I.a Ingalaterrakoa , Ingalaterrako erregea .
1374 ? Magnus IV.a Suediakoa , Norvegiako eta Suediako erregea (j. 1316 ).
1455 ? Lorenzo Ghiberti , italiar idazle, eskultore, arkitekto eta urregina (j. 1378 ).
1530 ? Margarita Austriakoa , Austriako artxidukesa, Austria eta Geronako printzesa eta Saboyako dukesa ezkontidea (j. 1480 ).
1581 ? Edmund Campion , ingeles jesulagun, martiri eta santu katolikoa (j. 1540 ).
1633 ? Elisabet Klara Eugenia Austriakoa , Espainiako infanta (j. 1566 ).
1640 ? Jurgi Gilen I.a Brandeburgokoa , Brandeburgoko margrave printze hautesle eta Prusiako dukea (j. 1595 ).
1804 ? Philippe Lebon , frantziar zientzialaria, zur-gasa lortzeko eta erabilera industrializatzeko ikerketa egin zuena (j. 1767 ).
1825 ? Alexandro I.a Errusiakoa , Errusiako enperadorea (j. 1777 ).
1847 ? Ana Perichon , frantziar-argentinar aristokrata (j. 1775 ).
1866 ? George Everest , galestar lur-neurtzaile eta geografoa (j. 1790 ).
1880 ? Daniel Bashiel Warner , Liberiako presidentea (j. 1815 ).
1916 ? Charles de Foucauld , frantses esploratzaile eta misiolaria (j. 1858 ).
1928 ? Jose Eustasio Rivera , kolonbiar poeta eta eleberrigilea (j. 1888 ).
1934 ? Sergei Kirov , sobietar poltikaria (j. 1886 ).
1935 ? Bernhard Schmidt , estoniar jatorriko alemaniar astronomo eta optikaria (j. 1879 ).
1943 ?
- Julienne Mathieu , Frantziako film mutuetako lehen aktoreetako bat (j. 1874 ).
- Damrong Rajanubhab , Thailandiako printzea (j. 1862 ).
1947 ?
- Aleister Crowley , britainiar poeta entsegulari eta nobela idazlea (j. 1875 ).
- Godfrey Harold Hardy , britainiar matematikaria (j. 1877 ).
1952 ? Vittorio Emanuele Orlando , Italiako lehen ministroa (j. 1860 ).
1964 ? Jarilaos Vasilakos , greziar atleta (j. 1877 ).
1972 ? Antonio Segni , Italiako presidentea (j. 1891 ).
1973 ? David Ben-Gurion , Israelgo aurreneko lehen ministroa (j. 1886 ).
1974 ? Lajos Zilahy , hungariar idazlea (j. 1891 ).
1979 ? Eduardo Blanco Amor , galiziar idazlea (j. 1905 ).
1980 ? John Herman Randall, Jr. , estatubatuar historialaria eta filosofoa (j. 1899 ).
1987 ? James Baldwin , estatubatuar eleberrigilea eta afro-amerikarren eskubideen aldeko ekintzailea (j. 1924 ).
1989 ? Alvin Ailey , estatubatuar dantzaria (j. 1931 ).
1990 ?
- Vijaya Lakshmi Pandit , Indiako politikaria (j. 1900 ).
- Simone Melchior , frantziar esploratzaile eta ozeanografoa, Jacques-Yves Cousteauren emaztea eta kolaboratzailea (j. 1919 ).
1991 ? George Stigler , estatubatuar ekonomialaria, 1982ko Ekonomiako Nobel Saria (j. 1911 ).
1997 ? Stephane Grappelli , jazzeko biolin-jotzaile frantziarra (j. 1908 ).
1998 ? Aisha Abdelrahman , Bint al-Shati , arabierazko egiptoar idazlea eta literatura irakaslea (j. 1913 ).
2004 ?
- Bernardo Lippe-Biesterfeldekoa , Herbehereetako printze ezkontidea (j. 1911 ).
- Norman Newell , britainiar musika ekoizlea (j. 1919 ).
2006 ? Claude Jade , frantziar aktorea (j. 1948 ).
2007 ?
- June Almeida , eskoziar birologoa, BBCren arabera lehen koronabirusa aurkitu zuen emakumea (j. 1930 ).
- Angelo Conterno , italiar txirrindularia (j. 1925 ).
2011 ? Christa Wolf , Ekialdeko Alemaniako eleberrigile, entsegulari eta zinema gidoilaria (j. 1929 ).
2013 ?
- Alfonso Armada , espainiar militarra, 1981eko otsailaren 23ko estatu kolpeko parte hartzailea (j. 1920 ).
- Carlos Gonzalez Echegaray , kantabriar bibliografoa (j. 1921 ).
2018 ? Ken Berry , estatubatuar aktorea (j. 1933 ).
2020 ?
- Juan Hormaechea , Kantabriako presidentea (j. 1939 ).
- Eduardo Lourenco , portugaldar idazle, irakasle, kritikari, filosofo eta saiakeragilea (j. 1923 ).
- Arnie Robinson , estatubatuar atleta, luzera jauzian espezialitatua (j. 1948 ).
- Elodia Zaragoza-Turki , espainiar idazle, poeta eta editorea (j. 1939 ).
2022 ?
- Ercole Baldini , italiar txirrindularia (j. 1933 ).
- Mylene Demongeot , frantziar aktore eta modeloa (j. 1935 ).
- Quentin Oliver Lee , estatubatuar aktore eta ekoizlea (j. 1988 ).
- Julia Reichert , estatubatuar dokumental-zuzendaria, AEBetako 'mugimendu zinematografiko independentearen amabitxia' (j. 1946 ).
2023 ? Sandra Day O'Connor , estatubatuar epaile eta legelaria (j. 1930 ).

Jaiak eta urteurrenak

Sehaska egutegiko izendegia : Etor, Etorne, Guren, Gurena eta Urti.
HIESaren Aurkako Nazioarteko Eguna ospatzen da.
Islandiako jai egun nazionala.

Kanpo estekak

Datuak: Q2297
Multimedia: 1 December / Q2297

Azaroaren 30 | Urteko egutegi | Abenduaren 2