Mo?e DAJAN
(
hebree
??? ????
, naski?is la
20-an de majo
1915
en
kibuco
Deganja
A
kaj mortis la
16-an de oktobro
1981
en
Tel-Avivo
) estis
israela
generalo
kaj politikisto. Kiel
ministro pri eksterlandaj aferoj
li gvidis la intertraktadojn en
Camp David
.
La naski?loko de Mo?e Dajan, la
kibuco
Deganja
"Alef" (Deganja "A")
situas en la proksimeco de la
Maro Kineret
en
Palestino
, kiu tiam ankora? apartenis al la
Osmana Imperio
. Lia patro estis a?toro kaj politikisto. La
hebrea
nomo Mo?e Dajan cetere signifas en Esperanto "
Moseo
la
ju?isto
".
Jam en la a?o de 14 jaroj li ani?is en la organizo
Hagana
(
hebree
?defendo“). Inter la jaroj
1939
kaj
1941
pro agado kontra? la brita armeo, kiu garantiis la politikan stabilecon en Palestino, li estis malliberigita.
Dum junio
1941
Dajan komandis armean unuon sub la flago de la a?stralia armeo. La armeo de la
Aliancanoj
el Palestino mar?is norden kaj "liberigis"
Libanon
el la kontrolo de la
Aksaj Potencoj
. Libano per tio jam en
1945
(tri jarojn anta? Israelo) povis fari?i la unua sendependa demokratia ?tato de okcidenta Azio kaj fari?i fonda membro?tato de la
Unui?intaj Nacioj
. Dum tiu armea kampanjo Mo?e Dajan perdis sian maldekstran okulon. La lokon de tiu perdita okulo ekde tiam li ?iam ?irmis per nigra okulokovrilo, kiu fari?is lia karakteriza rekonilo. La? rekomendo de a?stralia oficiro li ricevis unu el la plej altaj britaj militaj ordenoj.
Post la fondi?o de la ?tato Israelo Mo?e Dajan en diversaj pozicioj batalis en la Israla Milito pri Sendependeco. Poste li gvidis la israelan delegacion ?e la pripacaj
traktadoj
sur la grekia insulo
Rodiso
. Poste li armee studis en Britio por i?i generalo, kaj inter la jaroj
1954
kaj
1958
estis plej supra generalo de la israela armeo. En tiu funkcio li komandis la
sinajan militon
.
Dum
1959
, unu jaron post forlaso de la
israela armeo
, li ani?is en la socialdemokrata partio
Avoda
(resp.
Mapai
), kiu tiam gvidi?is per
David Ben-Gurion
. Inter 1959 bis 1964 li estis ministro pri agrikulturo.
Mo?e Dajan restis - kune kun
?imon Peres
kaj aliaj relative junaj politikistoj - forta subtenanto de David Ben Gurion. Dum la politike tensia periodo de majo kaj junio
1967
li i?is ministro pri defendado kaj ricevis altan rekonon enlande dum la tiujara
sestaga milito
. Tutmonde li konati?is.
Post kiam dum la jaro
1969
la politikistino
Golda Meir
i?is ?efministro de Israelo, li denove i?is ministro pri defendo. Tiuofice li dum la jaro
1973
respondecis pri la
Milito de Jom Kippur
, kiun Israelo preska? perdis, kaj sekvajare devis rezigni pri la ministra posteno.
Dajan forlasis la laboristan partion
Mapai
, kiu por 15 jaroj estis lia politika bazo, kaj ani?is en la konservativa partio
Likud
. Inter la jaroj
1977
kaj
1979
li estis ministro pri eksteraj aferoj sub la ministroprezidento
Mena?em Begin
kaj en tiu ofico grave kontribuis al la pripaca interkonsento de
Israelo
kaj
Egiptio
post traktadoj de la jaro
1979
Camp David
. Dum la jaro
1981
li fondis la novan partion
Telem
, kiu propagandis, ke Israelo komplete distanci?u de la palestinaj regionoj
Cisjordanio
kaj la
Gaza sektoro
. La partio akiris du parlamentajn postenojn en la tiujaraj elektoj, sed Mo?e Dajan rapide post la elektoj mortis je kancero.