Moshe Dayan
(
ivr.
??? ?????
;
20 may
1915
?
16 oktyabr
1981
) ?
?srail
h?rb v? dovl?t xadimi.
Mo?e Dayan
F?l?stind?
y?hudi k?ndind? do?ulmu? v? butun g?ncliyini oz k?ndl?rini
?r?bl?rd?n
qorumaqda, sonra is?
partizan
muharib?sind?
kecirmi?di. Mo?e Dayan XX ?srin 30-cu ill?rin ortalarında ingilis batalyonlarında s?rt t?crub? m?kt?bi kecmi?dir.
?kinci dunya muharib?sind?
ingilis ordusunda i?tirak ed?rk?n binokluna d?y?n gull? n?tic?sind? bir gozunu itirmi?di.
Mo?e Dayan
1945
-ci ild? zabit rutb?sind? t?rxis olunub
F?l?stin?
g?lir. O zaman
F?l?stin
?razisind? 1 milyon 200 min
?r?b
, 650 min
y?hudi
ya?ayırdı. Bura
ingilisl?rin
?lind? idi. Lakin onlar
BMT
-nin q?rarı il? olk?d?n cıxıb getdikd?n sonra
?r?bl?rl?
y?hudil?r
arasında olk?y? sahib olmaq, daha do?rusu, burada movcud olmaq u?runda g?rgin mubariz? ba?landı.
Mo?e Dayan
1948
-ci il yanvarın 10-da ?r?b azadlıq ordusu yarandı. Lakin y?hudil?r o zaman David Ben Qurionun ba?cılı?ı il? daha sıx birl??mi? quvv? idil?r. Bu quvv?l?r arasında g?rginlik son h?dd? catdı. Y?hudi h?rbi d?st?l?rinin m?qs?di terror yoluyla ozl?rin? h?yat sah?si ?ld? etm?k idi. Bunu gorub qon?u ?r?b dovl?tl?ri F?l?stind?ki y?hudi icmalarını l??v etm?k ucun
Transiordaniya
kralı Abdulla ibn Huseynin ba?cılı?ı il? h?r?k?t? g?ldil?r. Y?hudil?rin 10 t?yyar?si, 109 tankı, 1 tank batalyonu v? minomyotcuları, ?r?bl?rin is? 50 t?yyar?si, 50 tankı, 147 topu vardı.
Bel?likl?, y?hudil?r 1948-ci ilin mayın 10-dan 1949-cu ilin iyununa kimi ?r?bl?rl? olum-dirim mubariz?sind? oz varlıqlarını qorudular. On minl?rl? qurban verib be? qon?u ?r?b dovl?ti il? be? c?bh?d? vuru?dular v? qalib g?ldil?r. Onlara
?tern Qanq
,
?rqun Tevay
,
?qal Allon
,
Devid Markus
Mo?e Dayan v? ba?qa zabitl?r komandanlıq edirdil?r. Bel? zabitl?rd?n biri d?
David Ben Qurion
idi. ?r?bl?r? is? ingilis
general-leytenantı
Con Beqot Qlabbın
ba?cılı?ı il? t?crub?li ?r?b generalları ba?cılıq edirdil?r.
1956-cı ild? 1948-ci ilin sulh sazi?i pozuldu. ?slind? toqqu?malar hec vaxt ara vermirdi. Bu d?f? g?rginlik
Misir
t?r?find?n ba?landı. Asuan b?ndinin tikintisind?n
AB?
v?
?ngilt?r?nin
imtina etm?si Camal ?bdul Nasirin Suvey? kanalını millil??dirm?y? sovq etdi. Bunu gor?n
?srail
dovl?ti hadis?l?ri qabaqlama?ı q?rara aldı. Y?hudil?r bir nec?
Misir
??h?rini v? Sinay yarımadasını ?l? kecirdil?r. Sonra t?r?fl?r
BMT
-nin q?rarı il? sulh sazi?i imzaladılar. Bu s?kkiz gunluk muharib? n?tic?sind? Mo?e Dayan artıq general rutb?sind? q?rargah r?isi idi.
N?hay?t, 1967-ci il g?lib catdı. F?l?stin ?r?bl?ri il? y?hudil?r hec cur F?l?stin ?razil?rini bol? bilmirdil?r. Y?hudil?r i??al etdikl?ri yerl?rd? h?r gun yeni-yeni ya?ayı? m?sk?nl?ri salırdılar. Cunki vaxtil? 650 min n?f?rlik ?srail dovl?tinin ?halisi artıq g?lm?l?r n?tic?sind? uc milyonu kecmi?di.
General Dayanın h?rbi istedadı n?hay?t, ucuncu ?r?b-israil muharib?sind? ozunu parlaq ??kild? gost?rdi. Bu zaman h?rbi nazir i?l?y?n Mo?e Dayan ?srail h?rbi ?m?liyyatlarının taktiki v? strateji planlarının yaradıcısı idi. 5-10 iyun 1967-ci ild? ba? ver?n altı gunluk muharib?d? y?hudil?r h?m
Suriya
, h?m
Misir
, h?m d?
?ordaniya
?r?bl?rini m??lub etdil?r.
N?hay?t, 1973-cu ilin 6-24 oktyabr muharib?sind? Mo?e Dayanın ba?cılıq etdiyi diviziyalar dorduncu d?f? qon?u ?r?b dovl?tl?rini diz cokdurdu v? Sinay yarımadası il? Holan t?p?l?rini ?l? kecirdi.
?srail
?razisi indiki ??klini aldı v? t?kgoz Mo?e Dayan y?hudi pe??kar h?rbciliyinin r?mzi v? y?hudil?rin milli q?hr?manı oldu.