Kievo

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Kievo
ukraine   Ки?в Kijivo
urbo kun aparta statuso
Fotomonta?o
Oficiala nomo: Ки?в
Lando Ukrainio  Ukrainio
Provinco Kieva provinco
Historiaj regionoj
Metroo Metroo de Kievo
Memorinda?oj
Rivero Dnipro
Situo Kijivo
 - alteco 179  m s. m.
 - koordinatoj 50° 27′ 00″ N 30° 31′ 25″ O  /  50.45000 °N, 30.52361 °O  / 50.45000; 30.52361 (mapo)
Areo 839,00  km²  (83 900  ha )
Lo?antaro 2 952 301  ( 2022 )
Denseco 3 518,83 lo?./ km²
Ravino Babij Jar
Unua skribmencio 882
Primatoro Vitali Klitschko

(ekde 25-a de majo 2014)

Horzono OET (UTC+2)
 - somera tempo OEST (UTC+3)
Po?tkodo 01000?06999
Telefona anta?kodo +380-44
KOATUU 8000000000
Honorigo Urbo-Heroo
Situo enkadre de Eŭropo
Situo enkadre de E?ropo
Situo enkadre de E?ropo
Situo enkadre de Ukrainio
Situo enkadre de Ukrainio
Situo enkadre de Ukrainio
Urba mapo
Urba mapo
Urba mapo
Vikimedia Komunejo: Kyiv
Retpa?o: www.kmv.gov.ua
Map

Kievo [1] [2] [3] a? Kijivo [2] [4] ( ukraine   Ки?в ) estas la ?efurbo kaj plej granda urbo de Ukrainio . ?i plej ver?ajne havas ?irka? 4 milionojn da lo?antoj, kvankam la popolnombrado en 2008 oficiale registris nur 2,8 milionojn da lo?antoj. La? la stato de 2022 en Kievo vivis 2 952 301 lo?antoj sur areo de 848 kvadrataj kilometroj, kio rezultigas lo?denson de 3 481 lo?antoj/km². Kalkulante la neregistritajn lo?antojn, Kievo estas la sesa urbo kun plej multaj lo?antoj en E?ropo. [5]

La urbo situas en la nordo de Ukrainio, sufi?e proksime al la landlimo kun Belorusio (en la direkton de Homel ). La urbon trairas la rivero Dnepro .

Historio [ redakti | redakti fonton ]

E?romajdano , fotoj de manifestacioj en Kievo, i.a. sur la foto n-ro 2 estas fama ukraina kantistino, kiu partoprenis la manifestaciojn Ruslana t.e. Ruslana Stepanivna Li?i?ko , sur la lasta foto oni vidas la reston de la monumento de Lenino faligita la 8-an de decembro   2013 .

Kievo estis fondita inter la 5-a kaj la 6-a jarcento por Kieva Regno .

Dum la Dua Mondmilito Kievo estis loko de du gravaj bataloj inter kiuj la urbo estis okupaciita de Nazia Germanio .

Geografio [ redakti | redakti fonton ]

Kievo etendi?as ?e amba? flankoj de la rivero Dnepro , kiu fluas suden tra la urbo, en la direkton de la Nigra Maro . La plej malnova urboparto situas en la dekstra flanko (okcidente de la rivero); dum la 20-a jarcento , la urbo plivasti?is kaj oni eklo?is anka? la maldekstran flankon (oriente de la rivero). Parto el tiu lando estas protektita de digoj .

Klimato [ redakti | redakti fonton ]

La avera?a ?iujara pluvokvanto sumi?as je 621 mm . La avera?a ?iujara temperaturo estas 8 °C .

La urbo havas kontinentan klimaton . La plej varmaj monatoj estas junio , julio kaj a?gusto , kiam la maksimumaj temperaturoj varias inter 13,8 kaj 24,8 °C ; la plej malvarmaj monatoj estas decembro , januaro kaj februaro , kiam ili varias inter -4,6 kaj ?1,1 °C . Kievo kaj la ?irka?aj regionoj estas kovritaj de ne?o ?enerale ekde la mezo de novembro ?is la fino de marto .

Ekonomio [ redakti | redakti fonton ]

?irka? 10% de ukraina ekonomio estas en Kievo.

Vidinda?oj [ redakti | redakti fonton ]

La plej fama strato en la urbo nomi?as ?re??atik.

En Kievo estas multe da pre?ejoj, monumentoj kaj aliaj vidinda?oj. La urbo aldone havas 27 muzeojn kaj 25 teatrojn.

Servoj [ redakti | redakti fonton ]

Transportado [ redakti | redakti fonton ]

Tramoj en Kievo
Metroo en Kievo

Urba transporto [ redakti | redakti fonton ]

En Kievo oni uzas krom metroo anka? a?tobusojn, tramojn kaj trolebusojn . Oftaj estas anka? mar?rutkoj . Krome funkcias la Funikularo de Kievo kaj Urba elektrotrajno de Kievo .

Metroo [ redakti | redakti fonton ]

La urbo posedas tri metroajn liniojn, karakterizitajn de la koloroj ru?a, verda kaj blua. Kvara linio estas konstruata kaj kvina estas jam planita. La metrosistemo entute longas 54,8 kilometrojn, kaj ?iaj stacioj estas rimarkinde profundaj. Vidu detalan artikolon pri metroo en Kievo .

Trajna transporto [ redakti | redakti fonton ]

?efa stacidomo Kijiv-Pasa?irskij ( Ки?в-Пасажирський ) estas la plej grava stacidomo en Kievo. De ?i veturas trajnoj interalie al Moskvo kaj Krimeo . Ne mankas anka? konekto al Berlino kaj Varsovio (unu direkta konekto) a? al Bratislavo . Vidu anka? artikolon pri Urba elektrotrajno de Kievo .

Stacidomoj [ redakti | redakti fonton ]

Flughaveno [ redakti | redakti fonton ]

La Internacia Flughaveno Borispilo ( ukraine   М?жнародний аеропорт "Борисп?ль" ) estas la plej granda internacia flughaveno en Ukrainio.

La Internacia flughaveno Kijiv-?uljani ( ukraine   М?жнародний аеропорт ≪Ки?в≫ ?мен? ?горя С?корського ) estas la dua plej granda internacia flughaveno en Ukrainio.

Sporto [ redakti | redakti fonton ]

La ?efaj futbalaj teamoj estas Dinamo Kiev , kiu ludas en la stadiono Dinamo Lobanovskij , kaj Arsenal Kiev , origine konata kiel CSKA Kiev , kiu ludas en la stadiono Olimpijskij. Tiu ?i lasta stadiono gastigis la finan mat?on kadre de la E?ropa Futbal-?ampionado 2012 , kiun kunorganizis Ukrainio kaj Pollando : la hispana teamo venkis tiun mat?on kontra? la itala.

Alia tre populara sporto en Kievo estas skermo .

Famuloj [ redakti | redakti fonton ]

Partneraj rilatoj [ redakti | redakti fonton ]

La urbo havas amikajn rilatojn interalie kun

Krome la urboparto Pe?ersk aparte havas partnerajn rilatojn kun

Panorama vido je historia urboparto Podil je aŭgusto 2012
Panorama vido je historia urboparto Podil je a?gusto 2012

Esperanto [ redakti | redakti fonton ]

En Kievo estas pluraj Esperantaj kluboj: Ek! , Ora Pordego , kaj la Klubo de Volodimir Soroka "Septima".

En Kievo lo?is, interalie, la esperantistoj Mikaelo Gabrielo kaj Vasilij Devjatnin .

Ekde la 14-a ?is la 21-a de julio 2011 okazis en Kievo la 67-a IJK .

Aliaj nomoj en Esperanto [ redakti | redakti fonton ]

Kelkaj esperantistoj proponas la formon Kijivo [6] pro la elparolo en la ukraina , Ки?в [?k?jiu?]. En 2018, la ukrainia ministerio pri eksteraj aferoj lan?is kampanjon por peti alinomi la urbon en la angla en E?ropa Unio de Kiev al Kyiv . La kampanjo nomi?as #CorrectUA kaj celas korekti la uzon de la oficiala ukrainia latinigosistemo por loknomoj, [7] [8] la?le?e oficiala de Oktobro de 1995, post la sendependi?o de Sovetio en 1991. [9]

Bildaro [ redakti | redakti fonton ]

Esperanto en Kijivo/Kievo [ redakti | redakti fonton ]

Referencoj [ redakti | redakti fonton ]

Vidu anka? [ redakti | redakti fonton ]