Киев

≪Википеди≫ ир?кл? энциклопединчи материал
Киев
Хула герб?
Киев элемĕ
Патшал?х: Украина
Регион: т?п хули
Ник?слен?: 482
Хула, cултан: палл? мар
Хал?х йыш?, пин cын: 2 666,3 ( 2005 )
Хула лапт?к?: 839 км 2
Геогр. анл?х?: 50°27′ c. ш.
Геогр. в?р?мл?х?: 30°30′ х.т. д

Киев ( укр. Ки?в [?k?jiu?] ) ? Украин?н т?п хули . Днепр юханшыв х?рринче ларать.

Хула кун-cул? [ т?рлет | кодне т?рлет ]

Археологи т?пчев ?c?сем к?тартнипе Киев облаc?нчи пур?ну выр?н?сем 15 000?20 000 cул каяллах пулн?.

Бронза ?м?р? тапхар?нче к?нт?р-ан?c территоринче шур? грудов культури ? пулнине к?тартн?. Энеолитпа ( п?х?р ?м?р? ) неолит тапх?р?сене триполи культури пал?к?сем к?тартаcc?, cак саманана т?пчевc?сем виccе пайлаcc?: малти пир?н эр?ччен (4 500 ? 3 500), в?там (3 500?2750) тата кайри (2 750 ? 2 000) cулсем.

Пир?н эр?ччен I пинcулл?х?н икк?м?ш пай?нче ? I пинcуллахан п?ррем?ш пай?нче Киевcум?н cурc?р-ан?c?нче Зарубин?c культури аталанса пын?.

Хальхи Киев (хулипе облаc?) выр?н?нче Тим?р ?м?р?нче чернях археологи культури (?на cаплах ≪кей? культури≫ тесе пал?ртаcc?) пулни палл?, ун?н ?с?м? II ?V ?м?рсенче ан?c енчен Анат Потанавcи cеcенхирл?-в?рманл? c?р?сенчен пуcланса тух?cра Днепр?н сулахай cыран?семпе Чернигов c?р?сене cитиччен сар?лн?.

Хулана ник?слени cинчен п?р халап c?рет. В?л халап т?р?х хулана Кий , Щек , Хорив тата в?сен апп?ш? Лыбидь V ?м?рте ник?слен?. В?л полянсен т?п выр?н? пулса т?малла пулн?. Хула ятне асл? пичч?ш?н яч?пе пан?.

Хулана ник?слен? cул шутне 482 cула ус? кураcc?. П?рремеш хут вара хулана хут cинче 862 cулта ас?нн?. В?л хут т?р?х хулана 854 cулта ник?слен? тен?.

882 cултанпа в?л Киев Руc?н т?п хули пулса т?рать. 1240 cулта хулана тутар-монголсем аркатн?. 1362 cултан пуcласа Асл? Литва Кнеcл?хне тата Посполит Речне к?рет.

1654 cултан пуcласа Раccей Империй? шутне к?н?. 1934 cултанпа Украин ССР?н т?п хули. 1941 cулхи ав?н уй?х?н 19-м?ш?пе 1943 cулхи ч?к уй?х?н 6-м?ш? хушшинче ним?cсемним?cсен аллинче пулн?.

1917 cулхи ч?к ? 1920 Киев алран ала куcн?, т?р?м? п?рмаях улш?нса т?н?:

1918 , к?рлач ? 1919 , ака ? ир?кл? Украин?н ( Т?п Рада , Скоропадского Хетьм?нл?х? , Петлюр?н Директорий? ) т?п хули. Cав хуш?рах, 1918 c., совет Украина ССР?н т?п хули Харьков пулн?. 1934 c. Совнарком йышан?в?пе Украин?н т?п хули ятне Харьковран Киевне куcараcc?

?керч?к:Color 26.jpg
Ним?c оккупации тапх?р?. Киев хулинчи наци демонстарций?

Т?ван C?ршыв?н Асл? в?рcинче Киев ним?cсен тыт?м?нче ав?н, 19 , 1941 ? ч?к, 6 1943 пулн?. [1] 1941 cулта, cурла-ав?н уй?х?сенче Киев cум?нче Икк?м?ш Т?нче в?рcин чи пыс?к cап?c?в?сенчен ( Киев cап?c?в? (1941) )п?ри пулса иртн?.

Х?т?лев тапх?р?нчи патт?рл?х к?тартн?ш?н, 1961 cулхи c?ртме, 21 СССР Асл? Канаш?н Хуш?в?пе Киев хулине патт?р хула чысл?х ретне к?ртн?; 1965 cулхи cу, 8 СССР Асл? Канаш?н Президиум? cир?плетн?. 1991 раштав уй?х?нчен Киев ? ир?кл? Украина т?п хули.

1991 cултанпа Украина патшалах?н т?п хули.

Хал?х йыш? [ т?рлет | кодне т?рлет ]

XVIII ?м?р?н в?c?нче 30 000 ях?н cын пур?нн?. Хал?х cыр?в?пе ( 2001 ) Киевра 2 611 300 пур?накан пулн?.

Климач? [ т?рлет | кодне т?рлет ]

Т?н? [ т?рлет | кодне т?рлет ]

Киев, Энтри чирк?в?

Cут?c [ т?рлет | кодне т?рлет ]

Украина наци техника университеч? ≪КПИ≫ .

Пром?cл?х [ т?рлет | кодне т?рлет ]

Киев Украин?н пыс?к пром?cл? т?п? шутланать. Хулара хал?х хуcал?х?н пур отраcл?сем ?cлеcc?, апат-cим?c те, самолёт т?вакан? те.

Транспорч? [ т?рлет | кодне т?рлет ]

?керч?к:Dnepr4.jpg
Киев, Киев метрополитен? .
?керч?к:Southmost.jpg
Киев, К?нт?р к?пер? (Киев метрополитен?) .

Пыс?к транспорт cыххи (чукун cулпа шоссе cул?сем; юханшыв порч? ; Борисполе т?нче аэропорч? тата c?ршыв?н шал?нчи Жуляны аэропорч? ). Машин? т?вакан пыс?к т?п?; металлурги, c?м?л, полиграфилл? пром?cл?хсем. 1960 c. 3 й?рл?, 56,5 cм т?с?л?вл? метрополитен (cав?н пекех Киев метрополитен? вул?р).

Этепл?х, кану выр?н?сем [ т?рлет | кодне т?рлет ]

Киев трамвай?.

Киевра 27 музей, 25 теат?р тата театров-студи (с?махран, Украин?н Т. Г. Шевченко яч?лл? наци опера теат?р? ).

Киев хули этепл?хпе ?нерл?х пал?к?семпе пуян. В?сенчен чи чаплисем: Ылт?н хапха , Софи собор? (XI ?м?р), Выдуб м?наcтыр? (XI в.), комплекс сооружений Киев-Печер? лаври (XI?XVIII ?м?р?сем), Михайлов Ылтан т?р?лл? м?наcт?р , Берестари Спас чирк?в? (XII ?м?р), Ч?р?л? барокко, Энтри , Покров, Троица чирк?в?сем, Кловпа Мариин кермен?сем.

В?рман, парк тата сад лапт?к? хулан лапт?к?н cурри ытла пулать. Хула картинче ик? ботаника сач?.

Киевне т?р?сех т?нчери чи сим?с хулисенчен п?ри теcc? (тахcан в?л чи сим?сси шутланн?). Cу уй?х?нче, х?ш cул к?р кун?сенче те, кап?р чечекленекен Киев каштан?сем хула симв?л?сем пулаcc?.

Пыс?к кинотеатрсем: ≪Жовтень≫ , ≪Киев≫ , ≪Украина≫ , ≪Баттерфляй≫ 2009 ?улхи К?рлач уй?х?н 29-м?ш?нче архивлан? . .

Пайлан?в? [ т?рлет | кодне т?рлет ]

Сылт?м cыран?нчи Киев.
Киев?н административл? пай?сем

Киев хули 10 районтан т?рать:

Днепр Киевра

Днепр?н сылт?м енче :

Днепр?н сулахай енче :

Днепр?н сулахай cыран?:

  1. Десна район? ? 320 пин.
  2. Днепр район? ? 360 пин.
  3. Дарница район? ? 250 пин.

Киев кнеc?сем [ т?рлет | кодне т?рлет ]

Кий (кнеc) , Cек и Хорив

Аскольдпа Дир ? 864 ?882

Олег Вещий ? 879 ?912

Игорь Рюрикович ? 913 ?945

Ольга (Киев ар?м кнеc) ? 945 ?957

Святослав I ? 957 ?972

Ярополк Святославич ? 972 ?978

Владимир I Святославич (Креститель) ? 978 ?1015

Святополк I Окаянный ? 1015 ?1016 , 1018 ?1019

Ярослав I Мудрый ? 1016 ?1018 , 1019 ?1054

Изяслав Ярославич ? 1054 ?1068 , 1069 ?1073 , 1077 ?1078

Всеслав Полоцкий ? 1068 ?1069

Святослав II Ярославич ? 1073 ?1076

Всеволод Ярославич ? 1076 ?1077 , 1078 ?1093

Святополк II Изяславич ? 1093 ?1113

Владимир Всеволодович Мономах ? 1113 ?1125

Мстислав Владимирович Великий ? 1125 ?1132

Ярополк II Владимирович ? 1132 ?1138

Всеволод II Ольгович ? 1139 ?1146

Вячеслав Владимирович ? 1146 ?1155 (только номинально, фактически ? Изяслав)

Изяслав II Мстиславич ? 1146 ?1149 , 1151 ?1154

Юрий Владимирович Долгорукий ? 1149 ?1151 , 1155 ?1157

Ростислав Мстиславич ? 1154 ?1155

Изяслав III Давыдович ? 1157

Мстислав II Изяславич ? 1157 ?1169

Хулан пуcл?х?сем [ т?рлет | кодне т?рлет ]

Хулан п?ррем?ш пуcл?хне 1835 cулта суйласа лартн?.

  • Павел Демидов Сан-Донато
  • Густав Эйсман
  • Николай Ренненкампф
  • Иван Толли.
  • Степан Сольский (1887?1900)
  • Василий Проценко (1900?1905)
  • Иван Дьяков (1906?1916)
  • Федор Бурчак (малтан ? Дьяков?н cум?)
  • Евгений Рябцев
  • Андрей Иванов
  • Андрей Бубнов ? 1940 cулта репрессие лекн?
  • Иван Дьяков (1919, теп?р хут, деникин оккупаций?)

1919 ? хула пуcл?х?н выр?нне ≪хула канаш?н ерт?cи≫ пулать.

  • Ян Борисович Гамарник (1921?1923), кайран РККА ? Политуправлени пуcл?х?, х?й cине х?йех ал хун?
  • Григорий Ф. Гринько (1924?1925), каярах ? финанс? нарком?, репрессилен?
  • Пантелеймон Свистун (1925?1927)
  • Юрий Войцеховский (1928?1932)
  • Иван Воробьёв (1932)
  • Василий Быструков (1932?1934)
  • Рафаил Петрушанский (1934?1937), репрессилен?
  • Павел Христич (1937), репрессилен?
  • Николай Пашко (1937?1940), репрессилен?
  • Иван Шевцов (1940?1941), ним?c оккупаций? (1941?1943) в?х?т?нче гитлер эткер?сем ай?пласа в?лерн?
  • Ним?c администраций? (cарпа граждан)
    • Курт Эберхард (1941), генерал-майор, cар коменданч?
    • Марве (1941?1942), штадткомиссар
    • Реденбахер (1942) штадткомиссар
    • Ремер (1942) cар коменданч?
    • Рогауш (1942?1943), штадткомиссар
    • Берндт (1943), штадткомиссар
  • Выр?нти администраци (граждан)

Совет т?р?м? (1943?1991)

Совет тапх?р? хыcc?н (1992 cултанпа)

Т?ванл? хуласем [ т?рлет | кодне т?рлет ]

Cав?н пекех п?х?р [ т?рлет | кодне т?рлет ]

Каc?сем [ т?рлет | кодне т?рлет ]

  1. ^ Цветные фото немецкой оккупации 2008 ?улхи К?рлач уй?х?н 15-м?ш?нче архивлан? .