Moammar al-Gaddafi ^[1] (en arabi ???? ???????, Mu?ammar Al-Qadh?fy ^[2] ), nascut lo 19 de junh 1942 a Qasr Abo Hadi e mort lo 20 d'octobre de 2011 a Sirte , comunament apelat Colonel Gaddafi o Fraire Guida , era un militar e politican libian .

Biografia [ modificar | Modificar lo codi ]

Moammar al-Gaddafi es lo pus jove enfant d'una familha de bedoins del clan de Ghous, un clan de la tribu de Kadhafa. En 1962 estudiet lo dret e l'istoria a l'Universitat de Libia, mas la daisset per far una educacion militara a Benghazi e tanben al Reialme Unit per tal d'acabar son entrainament oficial.

Lo 1er de setembre de 1969 , Gaddafi faguet un cop d'estat contra lo rei Idris Sanossi , qu'era alara en Turquia per un tractament medical. Son nebot prince Hassan Reda foguet enviat en preson. Entre 1969 e 2011 Gaddafi foguet lo cap de l'estat libian. D'aquel temps escriguet Lo libre Verd , que i explica sas ideas politicas. Conten d'elements socialistas e panarabismes, un movement nacionalista arabi. Mentre son regne, Gaddafi sostenguet diversas organizacions terroristas, coma la RAF , l' IRA o l' ETA , co qu'isolet Libia diplomaticament dins lo mond. En 1986 las forcas de l'intelligencia libiana boteron una bomba dins la discoteca La Belle a Berlin , dos soldats americans e una femna morigueron. En 1988 un ataca terrorista contra un avion de linha american (Pan-Am Flight 103) dessubre Lockerbie en Escocia tuet 270 personas. Apres aqueste atemptat, los Estats Units bombarderon Tripoli e Benghazi.

Entre 1990 e 2000 Gaddafi restabliguet las relacions diplomaticas amb los paises occidentals. En 2002 Gaddafi formet l' Union Africana , successora de l' Organizacion de l'Unitat Africana . En 2008 Libia e Soissa agueron una disputa politica quand Hannibal al-Gaddafi foguet arrestat, acusat de maltractanca dels servents dins una ostalaria de Geneva . En responsa, Gaddafi mantenguet dos comercants soisses coma ostatges.

En 2011 lo poble libian se revoltet contra lo regim dictatorial de Gaddafi. Apres la guerra civila, Gaddafi foguet retrobat a Sirte. Lo 20 d'octobre de 2011 foguet tuat dins de condicions mal conegudas.

Familha [ modificar | Modificar lo codi ]

Gaddafi es estat maridat dos cops. Aguet un filh amb sa primiera molher e set enfants amb sa segonda Safaja Farkash .

• Mohammad al-Gaddafi (1970): Es lo filh ainat de Moammar al-Gaddafi.
• Saif al-Islam al-Gaddafi (1972): Es lo filh qu'avia mai d'influencia politica.
• Al-Saadi al-Gaddafi (1973 - 2011): fotbolaire professional en Libia e Italia .
• Motasim-Billah al-Gaddafi (1975 - 2011): Es mort amb son paire en Sirte.
• Hannibal al-Gaddafi (1977): Son Arrestacion foguet la rason de las disputas politicas entre Libia e Soissa.
• Saif al-Arab al-Gaddafi (1982 - 2011): Moriguet dins un bombardament a Tripoli en Abril de 2011.
• Xamis al-Gaddafi (1983 - 2011): 7ra lo commandant d'una brigada elitari.
• Aisha al-Gaddafi (1976): era avocat al proces de Saddam Hossain .
• Hana al-Gaddafi (1985), adoptat.

Referencias [ modificar | Modificar lo codi ]

1. ↑ Egalament retranscrit Kadafi , Kaddafi , al-Kadhafi , Algathafi , al-Gaddafi , Al Qadafi , Qadhafi , Gaddafi , Gueddafi , Ghatafi , Gheddafi , ou El-Gueddafi .
2. ↑ Transliteracion ALA-LC 1997