Нигер

Република Нигер
Република Нигер ; Republique du Niger ( француски )
Знаме	Грб
	Гесло : Fraternite, Travail, Progres ( француски ) ; ?Братство, работа, прогрес“
	Химна : La Nigerienne ; ;
	Локаци?а на Нигер (темно зелена) Локаци?а на Нигер (темно зелена)
Главен град ; (и на?голем)	Ни?аме? ; 13°32′N 2°05′E / 13.533° СГШ; 2.083° ИГД
Службен ?азик	француски
Национални ?азици	хауса ; фулански ; гурманчиски ; канурски ; зармански ; туарешки
Демоним	Нигерец
Уредува?е	унитарна република под воена диктатура
Законодавство	Национален совет за заштита на татковината
Независност	од Франци?а
Површина
Население
БДП ( ПКМ )	проценка за 2024 г.
БДП (номинален)	проценка за 2024 г.
?иниев коеф. (2014)	34.0 ; среден
ИЧР (2024)	0.421 ; низок
Валута	ЦАФ франк ( XOF )
Часовен по?ас	WAT ( UTC +1)
Се вози на	десно
НДД	.ne
Повик. бр.	+227

Нигер (офици?ално: Република Нигер француски : Republique du Niger ) ? независна држава во Западна Африка ^[5]. Името на државата потекнува од името на реката Нигер . Нигер се граничи со Нигери?а и Бенин на ?уг, со Буркина Фасо и Мали на запад, со Алжир и Либи?а на север и Чад на исток. Нигер има вкупна површина од 1,267,000 км ² и со тоа државата е една од на?големите во Северна и Западна Африка. 80 % од територи?ата на државата е пустина, односно Сахара . Нигер е дом на приближно 15 милиони жители, кои се воглавно населени во ?ужните и западните предели на зем?ата. На?голем град во Нигер е Ни?аме? , ко? воедно е и главен град на Републиката. Над 90% од населението се Муслимани, а службен ?азик е францускиот .

Нигер се смета за зем?а во разво?, и посто?ано се рангира како зем?а со на?низок Индекс за човеков раво? , па така во 2011 била на 186 место од 187 зем?и. Поголем дел од непустинскиот дел на зем?ата подлегнува на периодична суша и опустошува?е . Економи?ата на зем?ата се заснова на зем?оделството и извоз на некои зем?оделски култури, како и извор на сурови минерали како што е ураниумот . Нигер се соочува со голем бро? проблеми и тоа придонесува за слаб економски пораст, а на?многу поради нема?е излез на море, големиот процент на пустина, слабото образование, сиромашти?ата, недостатокот на инфраструктура, слабиот здравствен систем и уништува?ето на средината.

Нигерското општество е испреплетено од различните култури и народи кои живеат во регионот, како и од поголемиот бро? историски држави. На територи?ата на Нигер имало неколку големи империи во минатото. Од независноста од Франци?а , Нигерците живееле под пет различни устави и три периоди доминирани од воени диктаторства. По воениот удар од 2010 година, Нигер се преобразил во демократска и пове?епартиска држава. Поголемиот дел од населението живее во рурални средини со слаб пристап до образовниот процес.

Потекло на поимот [ уреди | уреди извор ]

Името на државата потекнува од името на реката Нигер . Офици?ално државата се вика ?Република Нигер“. За името ?Нигер“ денес се верува дека потекнува од латинскиот збор ?niger“ што значи ?црно“. Сепак за името нема точно утврдена етомологи?а. По реката е именувана и државата Нигери?а . Народот од Нигер се вика Нигерци, а од Нигери?а Нигери?ци.

Истори?а [ уреди | уреди извор ]

Во древно време, територи?ата на денешен Нигер биле покриени со плодородни рамнини. На овие простори постоеле древни култури, чие главно занима?е им било зем?оделството и сточарството. На овие простори посто?ат цртежи кои датираат од пред 12.000 години. Според УНЕСКО , обработката на железо на овие простори започнале во околу 1500 п.н.е. ^[6] На?големата држава ко?а постоела на овие простори во антиката било Царство Сонгха? . По неговото пропа?а?е кон кра?от на 16 век , овде започнале да се формираат со?узи поме?у локалните племи?а. Првиот европски истражувач на овие зем?и бил Манго Парк , ко? ?а истражувал Сахара бара??и го изворот на река Нигер , кон 1900 година пристигнале француските колонизатори, а од 1922 година Нигер станал француска колони?а, како дел од Француска Западна Африка . По реформите во зем?ата, во 1965 година се одржале избори во зем?ата на кои победила прогресивната парти?а. Независноста на зем?ата била об?авена на 3 август 1960 година.

Географи?а и клима [ уреди | уреди извор ]

Нигер е држава без излез на море во Северна или Западна Африка . Државата се нао?а во пограничниот регион на Сахара и Потсахарска Африка . Вкупната површина на државата е 1.267.000 км ², од кои 300 км ² се вода. Според површината, Нигер е 22 на?голема држава во светот, веднаш зад Чад . За споредба, Нигер е дво?но поголема од со?узната американска држава Тексас . Главен град на државата е Ни?аме? и во државата живеат околу 15 милиони жители.

Нигер се граничи со седум држави и има вкупен периметар од 5.697 километри. На?долгата нигерска граница е со Нигери?а на ?уг (1.497 км). По таа е границата со Чад на исток (1.175 км), Алжир на северозапад (956 км) и Мали (821 км). Покра? со овие, Нигер граничи и со Буркина Фасо на ?угозапад (628 км), со Бенин (266 км) и со Либи?а на североисток (354 км). На?ниска точка во државата е реката Нигер со надморска височина од 200 метри. На?висока точка е планината Идукал-н-Тагес со 2022 метри надморска височина.Во Нигер доминираат два географски региона: Сахара на север и плодните потсахарски региони на ?уг.

Климата во Нигер е суптропска, што е карактеризирано со многу топли и суви денови. Како резултат на климата, на?голем дел од државата е пустинска. Во на??ужните предели има тропска клима, во басенот на реката Нигер.

Политички систем [ уреди | уреди извор ]

Политика

Новиот устав на Нигер бил усвоен во ?ули 1999 година. Со новиот устав, Нигер повторно станала полупретседателска република. Претседателот на републиката има мандат од пет години, а премиерот е именуван од претседателот. Како резултат на зголеменото население на државата, собранието на Нигер било зголемено во 2004 година, па така, Нигер има 113 пратеници избрани за мандат од пет години. Политичките партии мора да имаат на?малку 5% од гласовите за да се стекнат со пратенички мандат. Со новиот устав во државата се вовеле и општински (и регионални) избори, со кои се избираат локалните власти. Во ?ули 2004 година се одржале првите успешни локални избори. Ова е дел од децентрализаци?ата на Нигер.

Надворешни односи

Нигер има средно развиена надворешна политика и одржува при?атески односи со Западот и исламскиот свет, но и со неврзани држави. Нигер е член на ООН , а одржува и при?ателски односи со поранешната колони?ална сила, Франци?а , и има при?ателски односи со останатите француски колонии од Западна Африка .

Нигер е исто така членна Африканската Уни?а и Западноафриканскиот монетарен со?уз , како и во останати регионални заедници. Нигер имал спор со Бенин за границата, но во 2005 година бил решен во корист на Нигер.

Административна поделба [ уреди | уреди извор ]

Нигер е поделен на 7 региони и округ на главниот град. Регионите се поделени на 36 департмани. Департманите се поделени на комуни од различен вид. Според состо?бата од 2006, Нигер има 265 комуни, кои се поделени на урбани комуни (градовите), рурални комуни (слабо населени места) и административни комуни (ненаселени места). Руралните комуни имаат офици?ални административни центри, додека урбаните комуни се поделени на квартови. Административните единици на Нигер биле преименувани во 2002 година, како дел од процесот на децентрализаци?а. Претходно Нигер бил поделен на7 департмани и 36 ародисмани и комуни. Порано водачите на регионите и комуните биле назначени од владата, а денес по пат на избори.

Регионите и главниот град се:

Стопанство [ уреди | уреди извор ]

Економи?ата на Нигер се сконцентрира на одгледува?е растени?а , говеда и тргови?а со ураниум . Сушните периоди, опустошува?ето, природниот пораст од 2.9% и намалената побарувачка на ураниум ?а оштетиле економи?ата на државата. Државата исто така се заснова на внатрешните пазари и внатрешната тргови?а. Во последните децении Нигер се класифицира на дното на списокот на држави според Индексот на човековиот разво? , БДП и приход по глава на жител. Државата се заснова на финансиска помош од држави и организации. Проспектот на државата во последните години се гледа во ослободува?ето на долгот од странана Светската банка и Ме?ународниот монетарен фонд . Офици?ална валута на Нигер е западноафриканскиот ЦФА франк , заедничка валута на некои западноафрикански републики.

Демографи?а [ уреди | уреди извор ]

Население

Една половина од населението на државата се Хаузи ^[7], кои се подоминантни и во Нигери?а , и Зармани / Сонга?ци , кои се подоминантни и во Мали . Двата народа, зардно со Гурманците , се зем?оделци кои живеат во обработливиот и плоден ?ужен регион на зем?ата. Остатокот од Нигерците се номадски или полуномадски сточарски народи, како што се Фуланите , Туарезите , Канурите , Арапите и Тубуанците и сите овие сочинуваат околу 20% од населението. ^[8] Со зголемува?ето на населението и обидот за поседува?е на плодните зем?ишта, нетрпеливоста ме?у народите се зголемила во последните години. ^[9] Според едно нигерско истражува?е, пове?е од 800.000 лу?е се робови, што е 8% од вкупното население. ^[10]^[11]^[12]

Религи?а

На?голема религи?а во Нигер е Исламот . Исламот во Северна Африка започнал да се шири во 10 век. Ме?у 80% и 98% од населението се Муслимани. Во државата има мал бро? на Анимисти и Христи?ани . Христи?аните се по?авиле за време на колони?алниот период.

Христи?ани - 124,080
Муслимани - 15,261,840
Без Религи?а - 108,570

Верници во Нигер

Муслимани			98,40 %
Христи?ани			0,80 %
Без Религи?а			0,70 %

Култура [ уреди | уреди извор ]

Образование [ уреди | уреди извор ]

Степенот на писменост во Нигер е еден од на?малите во светот. Според податоците од 2005 година, само 28.7% од населението се писмени ^[13] Основното образование во Нигер е задолжително и тоа трае шест години. ^[14] Степенот на запишува?е деца во основното образование е мал, особено за дево?чи?а ^[14] Во 1997 просекот на запишани деца бил 29.3% од вкупниот бро?, а во 1996 24.5%. ^[14] Околу 60% од децата кои одат на училиште се момчи?а. ^[14] Децата често се тераат на физичка работа. ^[14]

Здравство [ уреди | уреди извор ]

Нигер има висок степен на морталитет и е сличен со околните држави. Сепак, морталитетот на новороденчи?а е висок, односно 248 на 1000 деца. Високиот морталитет е како резултат на сиромашти?ата и нема?ето услови за лече?е на болести. Според организаци?ата ?Зачува?те ги децата“, Нигер е на првото место според морталитет на новороденчи?а. ^[15] Исто така Нигер е на 11 место според морталитетот на новородилките. ^[16] Сепак државата има висок степен на плодност, 7.52 ра?а?а по жена за 2012 ^[17].

Наводи [ уреди | уреди извор ]

↑ INS Niger (француски)
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ?Niger“ . International Monetary Fund . Посетено на 20 April 2012 .
↑ ?2014 Human Development Report Summary“ (PDF) . United Nations Development Programme. 2014. стр. 21?25 . Посетено на 27 ?ули 2014 .
↑ Which side of the road do they drive on? Brian Lucas. August 2005. Retrieved 28 January 2009.
↑ Според други класификации, државата е дел од Западна Африка .
↑ Обработка на метали во Африка - УНЕСКО
↑ Kingfisher Geography Encyclopedia. ISBN 1-85613-582-9 . Page 168
↑ Niger way of life 'under threat' , BBC News, 16 August 2005.
↑ "Niger starts mass Arab expulsions" , BBC News, 26 October 2006.
↑ " The Shackles of Slavery in Niger ". ABC News. 3 June 2005.
↑ " Born to be a slave in Niger ". BBC News. 11 February 2005.
↑ ?BBC World Service | Slavery Today“ . BBC . Посетено на 3 May 2010 .
↑ ?архивски примерок“ . Архивирано од изворникот на 2020-06-08 . Посетено на 2009-05-21 .
↑ ^14,0 ^14,1 ^14,2 ^14,3 ^14,4 "Niger" Архивирано на 5 декември 2008 г. . 2001 Findings on the Worst Forms of Child Labor . Bureau of International Labor Affairs , U.S. Department of Labor (2002). Стати?ава содржи текст од ово? извор, ко? е во ?авна сопственост .
↑ Green, Jeff (10 May 2006). ?U.S. has second worst newborn death rate in modern world, report says“ . CNN . Посетено на 3 May 2010 .
↑ ?архивски примерок“ . Архивирано од изворникот на 2014-04-26 . Посетено на 2012-08-23 .
↑ ?архивски примерок“ . Архивирано од изворникот на 2009-10-28 . Посетено на 2012-08-23 .

Поврзано [ уреди | уреди извор ]

Надворешни врски [ уреди | уреди извор ]

? Нигер “ на Ризницата ^?

Матична страница
? Светска книга на факти “ на ЦИА ? запис за ? Niger “ (англиски)
Нигер на страницата на UCB Архивирано на 7 ?уни 2008 г. '
Нигер на Curlie (англиски)
Нигер на страницата на BBC News
Niger на Викимедииниот атлас
Клучни разво?ни предвидува?а за НИгер од International Futures

[INS-1] INS Niger (француски)

[imf2-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ?Niger“ . International Monetary Fund . Посетено на 20 April 2012 .

[HDI-3] ?2014 Human Development Report Summary“ (PDF) . United Nations Development Programme. 2014. стр. 21?25 . Посетено на 27 ?ули 2014 .

[4] Which side of the road do they drive on? Brian Lucas. August 2005. Retrieved 28 January 2009.

[5] Според други класификации, државата е дел од Западна Африка .

[6] Обработка на метали во Африка - УНЕСКО

[7] Kingfisher Geography Encyclopedia. ISBN 1-85613-582-9 . Page 168

[8] Niger way of life 'under threat' , BBC News, 16 August 2005.

[9] "Niger starts mass Arab expulsions" , BBC News, 26 October 2006.

[10] " The Shackles of Slavery in Niger ". ABC News. 3 June 2005.

[11] " Born to be a slave in Niger ". BBC News. 11 February 2005.

[12] ?BBC World Service | Slavery Today“ . BBC . Посетено на 3 May 2010 .

[13] ?архивски примерок“ . Архивирано од изворникот на 2020-06-08 . Посетено на 2009-05-21 .

[ilab-14] 14,0 ^14,1 ^14,2 ^14,3 ^14,4 "Niger" Архивирано на 5 декември 2008 г. . 2001 Findings on the Worst Forms of Child Labor . Bureau of International Labor Affairs , U.S. Department of Labor (2002). Стати?ава содржи текст од ово? извор, ко? е во ?авна сопственост .

[15] Green, Jeff (10 May 2006). ?U.S. has second worst newborn death rate in modern world, report says“ . CNN . Посетено на 3 May 2010 .

[16] ?архивски примерок“ . Архивирано од изворникот на 2014-04-26 . Посетено на 2012-08-23 .

[17] ?архивски примерок“ . Архивирано од изворникот на 2009-10-28 . Посетено на 2012-08-23 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]