Еритре?а

Од Википеди?а ? слободната енциклопеди?а
Државата Еритре?а
Hagere Ertra
??? ????
???? ??????
Dawlat Iritriya
Stato dell' Eritrea
Знаме Грб
Химна Ertra, Ertra, Ertra
Еритре?а, Еритре?а, Еритре?а

Местоположба на Еритре?а
Главен град
(и на?голем)
Асмара
15°20′N 38°55′E  /  15.333° СГШ; 38.917° ИГД  / 15.333; 38.917
Службен ?азик ниту еден на национално ниво 1
Демоним етриец
Уредува?е Унитарна еднопартиска претседателска република под тоталитарната диктатура
 ?  Претседател Иса?ас Афеверки
Независност
 ?  од Итали?а ноември 1941 
 ?  од Етиопи?а де факто 24 ма? 1991  
 ?  од Етиопи?а де ?уре 24 ма? 1993 
Површина
 ?  Вкупна 117,600 км 2  ( 100-та )
 ?  Вода (%) нема податоци
Население
 ?  проценка за 2023 г. 5,771,445 ( 105-та )
 ?  Попис 2003 4,997,330 
 ?  Густина 51.8 жит/км 2  ( 154-та )
БДП  ( ПКМ ) проценка за 2023 г.
 ?  Вкупен $7 мили?арди [1]  
 ?  По жител $1.835 [1]  
БДП (номинален) проценка за 2023 г.
 ?  Вкупно $4.947 мили?арди [1]  
 ?  По жител $271 [1]  
ИЧР (2023) ?  0.459 [2]
низок   · 180-та
Валута Накфа ( ERN )
Часовен по?ас EAT ( UTC +3)
 ?  ( ЛСВ ) нема податоци ( UTC +3)
Се вози на десно
НДД .er
Повик. бр. 291
1. Работни ?азици: тигри?а , арапски , англиски [1] , [2] . итали?ански доста се зборува.

Еритре?а ? држава што се нао?а во Источна Африка . Таа се граничи со Судан на запад, Етиопи?а на ?уг и со ?ибути на ?угоисток. На исток и североисток оваа зем?а има голема брегова лини?а на Црвено Море , преку кое се поврзува со ?емен и Саудиска Араби?а . Таа зафа?а површина од 120.538 км 2 . Даклаковиот Архипелаг и неколку од Ханишките Острови се во делот на Еритре?а.

Еритре?а беше прогласена за итали?анска колони?а на 1 ?ануари 1890 година. По капитулаци?ата на Итали?а во Втората светска во?на , таа беше Британски протекторат поме?у 1941 ? 1952 година. Обединетите Нации во 1952 предложи?а таа да биде во федераци?а со Етиопи?а. Царот Ха?ле Селасие I предложил Еритре?а да биде 14-та покраина на Етиопи?а. Тоа предизвикало големо незадоволство ка? еритре?скиот народ и триесетгодишна во?на што траела од 1961 до 1991 година. Обединетите Нации после во?ната предложи?а Еритре?а да прогласи независност во 1993 година и со тоа таа создаде влада во 1997 година. Еритре?а влезе во повторен конфликт со Етиопи?а поради маркаци?ата на границите во ма? 1998 година.

Еритре?а е претседателска република во ко?а постои само една парти?а. Таа е мултикултурна зем?а со две доминантни религии, Ориентална Православна Христи?анска и Сунитска Исламска во девет етнички групи. Зем?ата нема службен ?азик , но има три работни ?азици и тоа тигри?а , арапски и англиски ?азик , а постарата генераци?а знае да зборува итали?ански ?азик .

Истори?а [ уреди | уреди извор ]

На?старото нешто напишано за Еритре?а е т.н. Пунт (Зем?а на богатства) од старите Егип?ани во 25 век п.н.е. во Фараонска Сахара . Подоцна фараонот Хатшепсут об?авил подетални информации за оваа зем?а. Географската локаци?а во пунтот об?аснува дека зем?ата се нао?а во ?угозападнит брег на Црвеното Море. Модерното име ?Еритреjа“ првпат го употребиле итали?анските колонизатори во доцниот 19 век .

Прaистори?а [ уреди | уреди извор ]

Американскиот палеонтологист Вили?ам Сандерс од универзитетот во Мичиген исто така ?а откри разликата поме?у античкиот и модерниот слон ко? бил во пинг? големина во Еритре?а. Сандерс открил фосили стари пове?е од 27 милиони години. За истражува?е на оваа тема то? собрал многу научници и тоа од Фондаци?а за истражува?е на слонови од државниот универзитет Ве?н во Мичиген, САД, Универзитет на Асмара, Еритре?а; Френклин и Маршал коле? во Ланкстер, САД, Еритре?ското министерство за руда и енегри?а, Глобални ресурси во Асмара, Еритре?а и Националнот историски музе?.

Средновековна истори?а [ уреди | уреди извор ]

За време на средновековнот период, територи?ата на Еритре?а содржела пове?е зем?и. Поме?у 8 и 13 век северниот и западниот дел на Еритре?а биле под власт на Beja исламисти од североисточниот дел на Судан. Тие формирале пет независни кралства познати како: Накис , Баклин , Базин , ?арин и Ката . Beja го донеле исламот во поголем дел на Еритре?а и ово? дел (арапскиот полуостров и областа покра? денешна Еритре?а) станал на?големиот исламски дел на светот.

Колони?ална ера [ уреди | уреди извор ]

Римокатоличкиот свештеник по име ?узепе Сапато како застапник на итали?анска бродска компани?а ко?а го носела името ?Рубатино“ го купила нао?алиштето Асаб од локалниот султан. Тоа се случило истата година кога се отворил Суецкиот Канал . Итали?а била една од на?големите колони?ални сили во Европа и не?зината стратеги?а била да се ориентира кон источна Африка. Итали?анската влада решила да ?а купи компани?ата Рубатино, а со тоа и нао?алиштето Асаб.

Бара?ата за независност [ уреди | уреди извор ]

Еритре?а формира Еритре?ски фронт за ослободува?е и голем бро? на бунтовници. Етиопската импери?алистичка влада доби помош од САД и формираа база за радио контакт (базата Кагнев ) во главниот град на Еритре?а - Асмара ко? бил окупиран од Етиоп?аните. Еритре?скиот фронт за ослободува?е и бунтовниците храбро се бореле за независност.

Географи?а [ уреди | уреди извор ]

Еритре?а се нао?а во Источна Африка . Се нао?а на т.н. Рог на Африка . На исток и на североисток се граничи со Црвено Море . Еритре?а е поделела на два дела со големата планинска верига таканаречена големата ридеста долина . На ?уг ка? големите планини времето е свежо и малку влажно. Овдека постои еден триаголник ко? создава несре?и. Две плочи се влечат ме?у себе, тоа се арапската плоча и една од двете африкански плочи (Нубиската и Сомалиска). На?високата точка во зем?ата Амба Соира се нао?а во центарот на Еритре?а на височина од 3.018 метри. Поголеми градови во Еритре?а се: Асмара (главниот град) и пристанишниот град Асеб се нао?аат во ?угоисток, исто така градот Масава на исток и Керен на север.

Население [ уреди | уреди извор ]

Во Еритре?а живеат 9 етнички групи: Тигри?а (48%), Тигре (35%), Афари (4%), Кунама (3%), Сахо (3%), Билен (2%), Хедареб (2%), Нара ( 2% ) и Рашаида (1 %).

Религи?а [ уреди | уреди извор ]

Катедралата ?Св. ?осиф“ во Асмара

На?голем дел од населението во Еритре?а се христи?ани (50%-62,9%). Потоа следуваат муслиманите (36,2%-48%).

Поголем дел од населението се Православни .

Верници во Еритре?а
Христи?ани
  
62,90 %
Муслимани
  
36,90 %
Без Религи?а
  
0,10 %
Народна Религи?а
  
0,40 %

Административна поделба [ уреди | уреди извор ]

Еритре?а е поделена на 6 региони наречени ?зоби“ и нивни подрегиони. За да имаат исто обработливо зем?иште и да нема раздор ме?у клановите и племи?ата, се внимава тоа да биде поделено на еднакви делови.

Тоа се регионите:

  • Маекел (Централен) : Берикх, Гала-невхи, Семиенави Мибрак, Сере?ака, Дебубави Мибрак, Семиенави Миераб, Дебубави Миераб
  • Дебуб (?ужен) : Ади Кеих, Ади Кала, Ареза, Дебарва, Декемхаре, Маи Аини, Маи Мне, Мендефера, Сегенеити, Сенафе, Церона
  • Гаш-Барка : Агордат, Баренту, Дге, Форто, Гогне, Ха?кота, Лого-Ансеба, Менсура, Моголо, Молки, Гулу?, Шамбуко, Тесенеу, Лаела? Гаш
  • Ансеба : Ади Текелезан, Асмат, Елаберед, Гелеб, Хагаз, Халал, Хаберо, Керен, Керкебет, Села
  • Северен црвеноморски : Афабет, Архипелаг Дахлаг, Гелало, Форо, Гинда, Карура, Масава, Накфа, Шеб
  • ?ужен црвеноморски : Арета, Централна Дахали?а, ?ужна Дахали?а, Асабм

Арми?а на Еритре?а [ уреди | уреди извор ]

Еритре?ските одбранбени сили се вооружени сили на Еритре?а. Тие се трети по големина во Африка после арми?ата на Египет и на Мароко . Заради долгите години на конфликт со соседите, таа е на?милитаризирана зем?а во светот после Народна Република Кина , на 1.000 лу?е, 48 служат во во?ската. Посто?ат три вида на во?ски и тоа: пешади?а , воздухопловни сили и морнарица . Врховниот командат на вооружените сили е претседателот. Во редовите на арми?ата има 45.000 ил?ади лу?е со 250.000 ил?ади резерва.

Во во?ска мора да се оди со наполнети 18 години. Таа трае 16 месеци од кои 6 се воено обучува?е, а останатите 10 месеци се работа по инфраструктурата на државата.

Поврзано [ уреди | уреди извор ]

Наводи [ уреди | уреди извор ]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 ?Eritrea“ . International Monetary Fund . Посетено на 2008-10-09 .
  2. ?2014 Human Development Report Summary“ (PDF) . United Nations Development Programme. 2014. стр. 21?25 . Посетено на 27 ?ули 2014 .

Надворешни врски [ уреди | уреди извор ]