Uganda
[
1
]
e un pais
africano
, cuxa capital e
Kampala
. En 2009 tina 32.709.865 habitantes. Limitado ao norte con
Sudan do Sur
, ao sur co
Lago Vitoria
,
Ruanda
e
Tanzania
, ao leste con
Kenya
e ao oeste coa
Republica Democratica do Congo
.
Os primeiros habitantes conecidos foron poboacions cazadoras colleitadoras. Hai 1500 ou 2000 anos comezaron a se asentar no territorio da actual Uganda poboacions de lingua bantu que vinan probablemente do centro e o oeste do continente e que se asentaron preferentemente no sur. O Imperio de Kitara do seculo XIV e XV representa a mais antiga forma de organizacion formal, seguida polo
reino de Bunyoro-Kitara
, e mais tarde o de
Buganda
e
Ankole
.
Poboacion nilotica, como os luo e ateker entraron na area desde o norte, probabelmente arredor do 120 d.C. Asentaronse sobre todo no norte e leste. Esta area foi, en
1888
, concedida a
Compania Britanica da Africa Oriental
e, en
1894
, o reino do Buganda tornouse un
protectorado
do
Reino Unido
.
Despois de varias manobras por parte dos britanicos, realizaronse eleccions a
1 de marzo
de
1961
e Benedicto Kiwanuka tornouse “Ministro-Xefe” de Uganda, ainda como un
protectorado
e tornouse independente o
9 de outubro
de
1962
. Nos anos seguintes, verificouse unha loita politica entre os partidarios dun
estado
centralizado, en vez da
federacion
vixente baseada nos reinos. Como resultado, en febreiro de
1966
, o enton Primeiro Ministro
Milton Obote
suspendeu a
constitucion
, asumiu todos os poderes e despois o de Presidente e Vicepresidente. En setembro de
1967
, unha nova constitucion proclamou Uganda como unha
republica
, deu ao presidente poderes adicionais e aboliu os reinos tradicionais.
En
1971
,
Idi Amin
tomou o poder nun
golpe de estado
e dirixiu o pais como un
ditador
durante case unha decada, expulsou os residentes de orixe
indio
e promoveu o asasinato dun numero estimado en cerca de 300.000 cidadans. O seu rexime terminou coa invasion dun exercito de rebeldes, apoiados pola
Tanzania
no
1979
.
Despois deste contra-golpe, a Fronte Nacional de Liberacion de Uganda formou un goberno interino, con
Yusuf Lule
como presidente, que adoptou un sistema ministerial de administracion e creou un organo cuasi-parlamentario, a Comision Consultiva Nacional (NCC), mais este organo e o gabinete de Lule tinan visions politicas diferentes e, en xuno de
1979
, o NCC substituiu a Lule por
Godfrey Binaisa
. A disputa continuou sobre os poderes do presidente interino, Binaisa foi afastado en maio de
1980
e o Uganda pasou a ser gobernado por unha comision militar dirixida por
Paulo Muwanga
. En decembro de 1980, foron realizadas eleccions, que levaron de novo a presidencia a Obote que, era vicepresidente de Muwanga. No periodo que se seguiu, as forzas de seguridade estableceron un dos peores records de dereitos humanos do mundo. Nos seus esforzos para terminar cunha rebelion liderada por
Yoweri Museveni
e o seu Exercito de Resistencia Nacional (“National Resistance Army” ou NRA), eles practicamente destruiron unha parte substancial do pais, especialmente na area de Luwero, a norte de
Kampala
.
O
27 de xullo
de
1985
, unha brigada do exercito, composta por “Acholi” (unha das etnias do Uganda) e comandada polo Tenente-Xeneral Basilio Olara Okello, tomou Kampala e proclamou novamente un goberno militar. Obote exiliouse na
Zambia
e o novo rexime, dirixido polo anterior comandante das forzas de defensa, o Xeneral
Tito Okello
(que non era parente de Olara-Okello), iniciou negociacions con Museveni, prometendo mellorar o respecto dos dereitos humanos, acabar cos conflitos entre tribos e organizar eleccions libres e xustas. Mentres tanto, os masacres continuaron unha vez que Okello tentaba destruir o NRA e os seus partidarios.
A pesar de negociacions en
Nairobi
, baixo a mediacion do Presidente
kenyata
Daniel Arap Moi
, e de teren chegado a un acordo de cesar-fogo, o NRA continuou a loitar e, en xaneiro do
1986
, capturou Kampala, forzando as forzas de Okello a fuxiren para o
Sudan
e colocando a Museveni como presidente. Este acabou cos abusos aos dereitos humanos, iniciou unha politica de liberalizacion e de liberdade de prensa e estableceu acordos co
Fondo Monetario Internacional
, o
Banco Mundial
e con varios paises.
Museveni foi
democraticamente
electo en
1996
, cando concorreu contra Paul Ssemoxere, lider do Partido Democratico, tendo gano o 75% dos votos.
Distritos de Uganda
|
|
Uganda dividese en 111
distritos
, en catro rexions administrativas. A maioria dos distritos tenen o nome das suas principais cidades comerciais e administrativas.
Cada distrito se subdivide en sub-distritos,
condados
, sub-condados,
parroquias
e
vilas
.
A continuacion presentanse cifras de poboacion no
censo
de
2002
. Notese que daquelas so habia 56 distritos, e os datos da poboacion fixeronse mirando os condados e subcondados.
Uganda ten preto de 24 millons de habitantes, vivindo principalmente a beira dos
Grandes Lagos Africanos
que este pais partilla. Ten listadas 39
linguas africanas
, dos grupos
bantu
e
niloticas
, entre as cales, a mais falada (por cerca de 16 % da poboacion
[
2
]
e a lingua “ganda” ou
luGanda
, relativa ao principal
grupo etnico
deste pais, os
buGanda
. Outras linguas faladas polos residentes no Uganda son o
ingles
(
lingua oficial
), o
kiSwahili
e linguas
indias
.