Abuztuaren 23 a gregoriotar egutegiaren urteko berrehun eta hogeita hamabostgarren eguna da, 236.a bisurteetan . 130 egun falta dira urtea amaitzeko.

Jaiotzak Euskal Herrian Juan Antonio Ipina Jaiotza: Ortuella , 1912 Heriotza: Bilbo , 1974ko irailaren 7a Jose Felix Guerrero Lopez Jaiotza: Portugalete , 1975 Virgilio Leret Jaiotza: Irunea , 1902 Heriotza: Melilla , 1936ko uztailaren 18a Jose Agustin Aranzabal Jaiotza: Bergara , 1946 Heriotza: Bergara , 2020ko abenduaren 30a Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Munduan Kobe Bryant Jaiotza: Filadelfia , 1978 Heriotza: Calabasas (Kalifornia) , 2020ko urtarrilaren 26a Luis XVI.a Borboikoa Jaiotza: Versaillesko jauregia , 1754 eta 1754 Heriotza: Concorde plaza , 1793ko urtarrilaren 21a Georges Cuvier Jaiotza: Montbeliard , 1769 , 1769 eta 1769 Heriotza: Paris , 1832ko maiatzaren 13a Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Artikulurik ez duten Abuztuaren 23ko jaiotzak Barbara Eden ? Alexander Grin ? Clifford Geertz ? Park Chan-wook ? Moritz Moszkowski ? Eskuz gaurkotu Heriotzak Euskal Herrian Guillermo Gorostiza Jaiotza: Santurtzi , 1909ko otsailaren 15a Heriotza: Bilbo , 1966 Julio Ruiz de Alda Jaiotza: Lizarra , 1897ko urriaren 7a Heriotza: Madril , 1936 Marie Charles Duval Jaiotza: Baiona , 1869ko ekainaren 5a Heriotza: Paris , 1958 Manuel Suarez de Begona Jaiotza: Getxo , 1895 Heriotza: Alacant , 1936 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Munduan Plinio Zaharra Jaiotza: Novum Comum (en) , 20(e)ko hamarkada, 23 eta 24 Heriotza: Estabia , 79 Pio II.a Jaiotza: Pienza , 1405eko urriaren 18a eta 1405 Heriotza: Ancona , 1464 William Herschel Jaiotza: Hannover , 1738ko azaroaren 15a Heriotza: Slough , 1822 Abu Bakr Jaiotza: Meka , 573ko urriaren 27a , 573 eta 572 Heriotza: Medina , 634 (egutegi gregorianoa) Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Artikulurik ez duten Abuztuaren 23ko heriotzak Oscar Hammerstein II ? R. D. Laing ? Zhuge Liang ? Jean-Luc Nancy ? Alfred Eisenstaedt ? Juliette Adam ? Eskuz gaurkotu

Gertaerak Esklabuen Salerosketa eta bere Abolizioa Gogoratzeko Nazioarteko Eguna 1839 - Qing dinastiaren aurkako gerra prestatzen, gerora Lehen Opio Gerra izango zena, Britainia Handiaren armadak Hong Kong itsas portua bereganatu zuen. 1927 - Epaiketa eztabaidagarri baten ondoren eta mundu osoan protestak egin arren, Sacco eta Vanzetti ( irudian ) italiar jatorriko anarkista estatubatuarrak exekutatu zituzten aulki elektriko bidez Massachusetts estatuan, hilketa eta lapurreta leporatuz. 1973 - Augusto Pinochet Txileko Armadako komandante-buru izendatu zuen Txileko presidente Salvador Allendek . + Gertaera gehiago... Egutegia << Abuztua >> Al As Az Og Or Lr Ig 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 2024 Aurreko eta hurrengo urteetan 2021 : Astelehena 2022 : Asteartea 2023 : Asteazkena 2025 : Larunbata 2026 : Igandea 2027 : Astelehena Izendegia Santutegia: Arrosa Limakoa , Ziriako Ostiakoa , Zakeo Jerusalemgoa , Anton Geracekoa Seaska egutegia: Irati, Goikuria eta Goiuria.

Gertaerak [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

Euskal Herria [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

• 1936 ? Frankistek Nafarroan 52 preso errepublikar fusilatu zituzten Cadreitan , Nafarroa Garaian .
• 2006 ? Lau polizoi ailegatu ziren Bilboko portura , Rotterdamera zihoan itsasontzi batean.

Mundua [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

• 1839 ? Qing dinastiaren aurkako gerra prestatzen, gerora Lehen Opio Gerra izango zena, Britainia Handiaren armadak Hong Kong itsas portua bereganatu zuen.
• 1914 ? Lehen Mundu Gerra : Japonia aliatuen bandora elkartu zen eta Alemaniari gerra deklaratu zion.
• 1927 ? Epaiketa eztabaidagarri baten ondoren eta mundu osoan protestak egin arren, Nicola Sacco eta Bartolomeo Vanzetti italiar jatorriko anarkista estatubatuarrak exekutatu zituzten aulki elektriko bidez Massachusetts estatuan, hilketa eta lapurreta leporatuz.
• 1939 ? Bigarren Mundu Gerra : SESBak eta Hirugarren Reich alemaniarrak Ribbentrop-Molotov Ituna sinatu zuten.
• 1973 ? Augusto Pinochet armadako komandante-buru izendatu zuen Txileko presidente Salvador Allendek .
• 1973 ? Suediako banku batean lapurreta egin zuten, bertako egoerak Stockholmgo Sindromea izena sortu zuelarik.
• 1989 ? Bi milioi lituaniar , letoniar eta estoniarrek 675 kilometroko giza katea egin zuten beren herrien independentziaren alde.
• 2005 ? Israelek Gaza behin betiko utzi zuen.

Arte eta kultura [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

Mundua [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

1985 ? Teen Wolf ( Otso Nerabea ) filma estreinatu zen, Rod Danielek zuzendu eta Michael J. Fox , Lorie Griffin , James Hampton , Susan Ursitti , Jerry Levine , Mark Arnold , Jay Tarses eta Scott Paulin aktoreek antzeztu zuten.

Zientzia eta teknologia [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

Kirolak [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

Jaiotzak [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

Euskal Herria [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

• 1749 ? Salvat Monho , euskal idazlea (h. 1821 ).
• 1838 ? Camilo Villavaso , bizkaitar kazetari, historialari eta politikaria (h. 1889 ).
• 1839 ? Felipe Gorriti , nafar musikagilea (h. 1896 ).
• 1849 ? Felipa Zurikaldai , bizkaitar filantropoa (h. 1902 ).
• 1896 ? Remedios Ultra Lacruz , 110 urte eta 182 egun bizi izan zen euskal herritarra (h. 2007 ).
• 1902 ?
  • Ildefonso Gurrutxaga , gipuzkoar historialaria eta abokatua (h. 1974 ).
  • Virgilio Leret , nafar hegazkinlari eta ingeniaria, 1936ko estatu-kolpean fusilaturiko lehendabiziko ofiziala (h. 1936 ).
• 1909 ?
  • Luisa Irigoien Larranaga , gipuzkoar maistra eta Oiartzungo Euzko Emakume Abertzale Batzako partaidea (h. 2009 ).
  • Nicolas Mentxaka Beitia , bizkaitar futbolaria.
• 1912 ?
  • Aurelia Elkoro-Iturbe , Aureli , gipuzkoar erraketista (h. 1977 ).
  • Juan Antonio Ipina , bizkaitar futbolaria (h. 1974 ).
• 1926 ? Javier Oses , nafar apezpikua (h. 2001 ).
• 1930 ? Felipe Alberdi , bizkaitar txirrindulari ohia.
• 1932 ? Ricardo Toja , bizkaitar margolaria.
• 1935 ?
  • Armando Merodio , bizkaitar futbolaria, Bartzelonan (h. 2018 ).
  • Mixel Oronoz , baxenafar idazle, irakasle eta apaiz euskaltzalea (h. 2023 ).
  • Jose Zufiaurre , gipuzkoar etnografo ikertzailea.
• 1940 ? Carmen de la Maza , gipuzkoar antzezlea (h. 2022 ).
• 1945 ? Jose Luis Lema , gipuzkoar futbolari ohia.
• 1946 ? Jose Agustin Aranzabal , gipuzkoar futbolaria (h. 2020 ).
• 1954 ? Jose Luis Zuloaga , bizkaitar alpinista (h. 1996 ).
• 1955 ? Mari Cruz Soriano , bizkaitar kazetaria.
• 1956 ? Andoni Goikoetxea , Athleticeko bizkaitar futbolari ohia.
• 1975 ? Jose Felix Guerrero , bizkaitar futbolari ohia.
• 1982 ? Mari Paz Azagra , gipuzkoar futbolari ohia.
• 1984 ? Alexis Apraiz , bizkaitar esku huskako pilotari ohia.
• 1988 ? Maddi Barber , nafar zinemagilea.
• 1991 ? Beatriz Fanjul , PPko bizkaitar politikaria.

Mundua [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

• 686 ? Karlos Martel , buruzagi frankoa , Karlomagnoren aitona izango zena (h. 741 ).
• 1740 ? Ivan VI.a Errusiakoa , Errusiako tsarra (h. 1764 ).
• 1741 ? Jean-Francois de La Perouse , frantziar itsasgizona.
• 1754 ? Luis XVI.a , Frantziako eta Nafarroako erregea (h. 1793 ).
• 1769 ? Georges Cuvier , frantziar naturalista eta zoologoa (h. 1832 ).
• 1836 ? Maria Henriketa Austriakoa , Belgikako erregina ezkontidea (h. 1902 ).
• 1842 ? Osborne Reynolds , britainiar ingeniaria (h. 1912 ).
• 1849 ? William Ernest Henley , ingeles olerkaria (h. 1903 ).
• 1851 ? Alois Jirasek , txekiera idazlea (h. 1930 ).
• 1864 ? Eleuterios Venizelos , Greziako lehen ministroa (h. 1936 ).
• 1867 ? Marcel Schwob , frantziar idazle eta itzultzailea (h. 1905 ).
• 1868 ? Edgar Lee Masters , estatubatuar idazlea (h. 1950 ).
• 1871 ? Sofia Panina , errusiar politikari eta filantropo liberala (h. 1956 ).
• 1879 ? Jevhenia Box , ukrainar militante komunista (h. 1925 ).
• 1894 ? Aurea Cuadrado Castillon , espainiar militante anarkista feminista (h. 1969 ).
• 1899 ? George Erskine , Britainiar Armadako jenerala (h. 1965 ).
• 1900 ? Ernst Krenek , austriar-estatubatuar musikagilea (h. 1991 ).
• 1904 ? Gloria Morgan Vanderbilt , suitzan jaiotzako estatubatuar socialite a (h. 1965 ).
• 1908 ? Arthur Adamov , armeniar-frantziar antzerkigile surrealista, absurduaren antzerkiaren bultzatzailea (h. 1970 ).
• 1910 ? Giuseppe Meazza , italiar futbolari eta entrenatzailea (h. 1979 ).
• 1912 ? Gene Kelly , estatubatuar dantzari, aktore, abeslari, zuzendari, ekoizle eta koreografoa (h. 1996 ).
• 1918 ? Anna Mani , indiar fisikari eta meteorologoa (h. 2001 ).
• 1921 ? Kenneth Arrow , estatubatuar ekonomialaria, 1972ko Ekonomiako Nobel Saria (h. 2017 ).
• 1922 ?
  • Jose Alcina Franch , espainiar antropologo, historialari eta arkeologoa (h. 2001 ).
  • Tonia Carrero , brasildar aktorea (h. 2018 ).
  • Roland Dumas , frantziar politikari eta abokatua.
• 1923 ?
  • Nazik al-Malaika , irakiar poeta (h. 2007 ).
  • Eduardo Ramirez Villamizar , kolonbiar eskultore eta pintorea (h. 2004 ).
• 1924 ?
  • Ephraim Kishon , israeldar idazle eta zinema zuzendaria (h. 2005 ).
  • Robert Solow , estatubatuar ekonomialaria, 1987ko Ekonomiako Nobel Saria (h. 2023 ).
• 1925 ? Robert Mulligan , estatubatuar zinema zuzendari eta ekoizlea (h. 2008 ).
• 1927 ?
  • Dick Bruna , herbeheretar diseinatzaile eta ilustratzailea (h. 2017 ).
  • ?ubor Kresak , eslovakiar astronomoa (h. 1994 ).
  • Martial Solal , frantziar piano-jotzailea, musikagilea eta orkestra-zuzendaria.
• 1928 ? Marie Noe , estatubatuar serieko hiltzailea (h. 2016 ).
• 1929 ?
  • Vera Miles , estatubatuar aktorea.
  • Peter Thomson , australiar golfaria (h. 2018 ).
• 1930 ? Michel Rocard , Frantziako lehen ministroa (h. 2016 ).
• 1931 ? Hamilton Smith , estatubatuar mikrobiologoa, 1978ko Medikuntzako Nobel Saria .
• 1932 ? Houari Boumediene , Aljeriako presidentea (h. 1978 ).
• 1933 ?
  • Robert Curl , estatubatuar kimikaria, 1996ko Kimikako Nobel Saria (h. 2022 ).
  • Amparo Soler Leal , espainiar aktorea (h. 2013 ).
• 1938 ? Alan Walker , britainiar antropologoa (h. 2017 ).
• 1940 ? Thomas A. Steitz , estatubatuar kimikaria, 2009ko Kimikako Nobel Saria (h. 2018 ).
• 1943 ?
  • Raul Cubas Grau , Paraguaiko presidentea.
  • Aime Paine , Maputxe eta Tehueltxe jatorriko argentinar abeslaria (h. 1987 ).
  • Roberto D'Aubuisson , salvadortar militarra eta politikaria (h. 1992 ).
  • Donald Kalpokas , Vanuatuko lehen ministroa (h. 2019 ).
• 1945 ?
  • Itcho Ito , Nagasakiko alkatea eta Bakearen Aldeko Hiriak elkartearen presidenteordea (h. 2007 ).
  • Rita Pavone , italiar abeslaria eta aktorea.
• 1946 ? Keith Moon , ingeles rock musikari eta bateria-jotzailea, The Who taldeko kidea (h. 1978 ).
• 1950 ? Roza Otunbaieva , Kirgizistango presidentea.
• 1951 ? Akhmad Kadirov , Txetxeniar Errepublikako presidentea (h. 2004 ).
• 1952 ? Santillana , espainiar futbolari ohia.
• 1954 ? Halimah Yacob , Singapurreko presidentea.
• 1959 ?
  • Edwyn Collins , eskoziar musikari, produktore eta disketxe-jabea.
  • Jorginho Putinatti , brasildar futbolari ohia.
• 1961 ? Alexandre Desplat , frantziar zinema-musikagilea.
• 1964 ? Johan Bruyneel , belgiar txirrindulari ohia.
• 1965 ? Yusuke Minoguchi , japoniar futbolari ohia.
• 1966 ? Alberto Acosta , argentinar futbolari ohia.
• 1968 ? Hajime Moriyasu , japoniar futbolari ohia.
• 1970 ?
  • Jay Mohr , estatubatuar aktore eta umorista.
  • River Phoenix , estatubatuar aktorea (h. 1993 ).
• 1972 ? Souad Massi , aljeriar abeslaria.
• 1973 ? Chelsi Smith , estatubatuar aktorea eta modeloa (h. 2018 ).
• 1974 ? Konstantin Novoselov , errusiar-britainiar fisikaria, 2010eko Fisikako Nobel Saria .
• 1977 ? Luis Rubiales , espainiar futbolari ohi eta kirol-buruzagia.
• 1978 ? Kobe Bryant , estatubatuar saskibaloi jokalaria, NBAko inoizko hoberenatakoa (h. 2020 ).
• 1981 ? Carlos Cuellar , espainiar futbolaria.
• 1982 ?
  • Natalie Coughlin , estatubatuar igerilaria.
  • Chanda Prescod-Weinstein , estatubatuar kosmologoa, dibulgatzailea eta genero-ekintzailea.
• 1985 ? Martin Iraizotz , nafar txirrindulari ohia.
• 1987 ? Murielle Ahoure , bolikostar atleta, abiadura-lasterketetan aditua.
• 1994 ?
  • August Ames , kanadar aktore pornografiko eta modeloa (h. 2017 ).
  • Shoya Nakajima , japoniar futbolaria.
• 1996 ? Yosuke Ideguchi , japoniar futbolaria.
• 2001 ? Romy Abergel , israeldar modeloa eta telebistako pertsonaia.

Heriotzak [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

Euskal Herria [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

• 1553 ? Juan Urbieta , gipuzkoar soldadua, Frantzisko I.a Frantziako erregea atzeman zuelako ezaguna.
• 1735 - Joakin Elizondo Albizu , Nafarroako Erresumaren sindikoa, Nafarroako Errege Auzitegietan abokatua eta Nafarroako Kontuen Ganberan entzulea (j. c. 1660 ).
• 1936 ?
  • Florencio Alfaro , nafar politikaria, eraila (j. 1882 ).
  • Julio Ruiz de Alda , nafar hegazkinlaria, militarra eta politikaria, Falange Espanola alderdiaren aitzindaria, Madrilen fusilatua (j. 1897 ).
  • Manuel Suarez de Begona , bizkaitar futbolaria, Alacanten (j. 1895 ).
• 1956 ? Felisa Mary , euskal aktorea, Buenos Airesen (j. 1892 ).
• 1958 ? Julian Ibanez Aldekoa Arano , bizkaitar margolaria (j. 1866 ).
• 1960 ? Baltasar Ametzola , bilbotar enpresaburu eta politikari abertzale eta jeltzalea (j. 1878 ).
• 1966 ? Guillermo Gorostiza , Bala Gorria , bizkaitar futbolaria (j. 1909 ).
• 2004 ? Jesus Gallego Rodriguez , Gaztelan jaiotako donostiar margolaria eta irakaslea (j. 1919 ).
• 2011 ? Luis Fernando Medrano , nafar abonatu eta politikaria, Madrilen (j. 1938 ).
• 2016 ? Maider Uriarte , bizkaitar arkitektoa eta EHUko irakaslea (j. 1981 ).
• 2021 ? Jakes Casaubon , Nafarroa Behereko ikertzailea, irrati esataria eta pilotazalea (j. 1925 ).

Mundua [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

• 93 ? Gnaeus Julius Agricola , erromatar jeneral eta politikaria (j. 40 ).
• 634 ? Abu Bakr , Islamaren lehen kalifa .
• 1294 ? Eustache de Beaumarchais , frantziar aitoren semea (j. c. 1235 ).
• 1305 ? William Wallace , eskoziar zalduna, Ingalaterraren aurka Eskoziako erresistentziaren burua (j. 1270 ).
• 1591 ? Luis Leongoa , espainiar poeta, humanista eta agustindar fraidea.
• 1628 ? George Villiers (Buckinghamgo 1. dukea) , ingeles gortesaua, estatuko gizona eta arteetako patroia, Jakue I.a Ingalaterrakoa erregearen begikoa eta beharbada maitalea (j. 1592 ).
• 1668 ? Artus Quellinus Zaharra , flandriar eskultorea, barroko garaiko Hego Herbehereetako eskultore adierazgarrienetakoa (j. 1609 ).
• 1777 ? Charles-Joseph Natoire , frantziar margolaria (j. 1700 ).
• 1784 ? Giovanni Battista Martini , italiar musikagilea (j. 1706 ).
• 1806 ? Charles-Augustin de Coulomb , frantziar matematikari, fisikari eta ingeniaria, Coulomb-en legearen garatzailea (j. 1736 ).
• 1849 ? Edward Hicks , estatubatuar folklore margolaria (j. 1780 ).
• 1865 ? Ferdinand Georg Waldmuller , austriar margolaria (j. 1793 ).
• 1872 ? Jean Dorey , normandieraz idazten zuen jerseytar idazlea (j. 1831 ).
• 1887 ? Sarah Yorke Jackson , Ameriketako Estatu Batuetako Lehen Dama (j. 1805 ).
• 1892 ? Deodoro da Fonseca , Brasilgo lehenbiziko presidentea (j. 1827 ).
• 1898 ? Felicien Rops , belgikar margolari, ilustratzaile eta karikaturagilea (j. 1833 ).
• 1902 ? Henryk Siemiradzki , poloniar margolaria (j. 1843 ).
• 1926 ? Rodolfo Valentino , italiar aktorea, zinemako lehenbiziko latindar sex symboltzat joa (j. 1895 ).
• 1927an , errugabeak izanik Sacco eta Vanzetti auzian aulki elektrikoan hiltzera zigortuak:
  • Nicola Sacco , italiar-estatubatuar anarkista (j. 1891 ).
  • Bartolomeo Vanzetti (j. 1888 ).
• 1933 ? Adolf Loos , Mugimendu Modernoko hastapenetako txekiar arkitekto berritzailea (j. 1870 ).
• 1937 ? Albert Roussel , frantziar musikagilea (j. 1869 ).
• 1944 ? Abdulmezid II.a , azken osmanliar kalifa eta de iure zko azken otomandar sultana (j. 1868 ).
• 1955 – Rudolf Minger , Suitzako Konfederazioko presidentea (j. 1881 ).
• 1965 ? Mustafa el-Nahhas , Egiptoko lehen ministroa (j. 1879 ).
• 1977 ? Naum Gabo , errusiar eskultorea (j. 1890 ).
• 1982 ?
  • Alberto Cavalcanti , brasildar zinemagilea (j. 1897 ).
  • Stanford Moore , estatubatuar biokimikaria, 1972ko Kimikako Nobel Saria (j. 1913 ).
• 1987 ? Didier Pironi , frantziar 1 Formulako gidaria (j. 1952 ).
• 1997 ? John Kendrew , ingeles biokimikaria, 1962ko Kimikako Nobel Saria (j. 1917 ).
• 2004 ? Juan Manuel Ugarte Elespuru , perutar margolari, eskultore, historialari eta idazlea (j. 1911 ).
• 2006 ?
  • Maynard Ferguson , kanadar jazz tronpeta-jotzailea (j. 1928 ).
  • Francisco Peralta , espainiar apezpikua, Gasteizko gotzaina izandakoa (j. 1911 ).
  • Marie Tharp , estatubatuar geologoa eta itsas kartografoa, itsas ondoaren lehen mapa zientifikoaren sortzailea (j. 1920 ).
• 2008 ? Thomas Huckle Weller , estatubatuar medikua, 1954ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1915 ).
• 2010 ? Carmen Giralt , espainiar aktorea (h. 2010 ).
• 2014 ? Elsa Wiezell , paraguaitar poeta, margolaria eta irakaslea (j. 1926 ).
• 2016 ? Reinhard Selten , alemaniar ekonomista eta matematikaria, 1994ko Ekonomiako Nobel Saria (j. 1930 ).
• 2019 ? Egon Zimmermann , austriar eskiatzailea (j. 1939 ).
• 2022 ?
  • Gerald Potterton , britainiar kanadar zinema zuzendari, gidoilari, ekoizle eta irudigilea (j. 1931 ).
  • Fruto Vivas , venezuelar arkitektoa (j. 1928 ).
• 2023 ?
  • Hersha Parady , estatubatuar aktorea (j. 1945 ).
  • Jevgeni Prigozhin , Putinen chef , errusiar oligarka, mertzenario-burua, Vladimir Putinen konfidantzazko laguna eta Wagner Taldeko sortzailea (j. 1961 ).
  • Theuns Stofberg , hegoafrikar errugbilaria (j. 1955 ).

Jaiak eta urteurrenak [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

• Sehaska egutegiko izendegia : Irati, Goikuria eta Goiuria.
• Esklabuen Salerosketa eta bere Abolizioa Gogoratzeko Nazioarteko Eguna

Kanpo estekak [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]