Wikipedia, Entziklopedia askea
Azaroaren 15
a
gregoriotar egutegiaren
urteko
hirurehun eta hemeretzigarren
eguna
da, 320.a
bisurteetan
. 46 egun falta dira urtea amaitzeko.
|
|
Gertaerak
|
|
Egutegia
|
|
Aurreko eta hurrengo urteetan
|
Izendegia
|
Seaska egutegia:
Alar, Alarne eta Pette.
|
|
Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.
- 1935
–
A Night at the Opera
("Gau Bat Operan") filma estreinatu zen,
Sam Woodek
zuzendu eta
Groucho Marx
,
Chico Marx
,
Harpo Marx
,
Kitty Carlisle
,
Allan Jones
eta
Margaret Dumont
aktoreek antzeztu zutelarik.
- 1950
–
Rio Grande
filma estreinatu zen,
John Fordek
zuzendu eta
John Wayne
,
Maureen O'Hara
,
Ben Johnson
,
Harry Carey Jr.
,
Victor McLaglen
,
J. Carrol Naish
eta
Chill Wills
aktoreek antzeztu zutelarik.
- 1969
–
Goodbye, Mr. Chips
(
Agur, Chips jauna
) filma estreinatu zen,
Herbert Rossek
zuzendu eta
Peter O'Toole
,
Petula Clark
,
Michael Redgrave
,
Sian Phillips
eta
Alison Leggatt
aktoreek antzeztu zuten.
- 1995
–
Oviedon
(
Asturias
) 15.000 lagunek
asturieraren
ofizialtasuna eskatu zuten.
- 1316
–
Joanes I.a Nafarroakoa
,
Nafarroa
eta
Frantziako
erregea (h.
1316
).
- 1571
–
Cristobal de la Camara y Murga
, bizkaitar apezpikua (h.
1641
).
- 1844
–
Manez Saint-Jean
,
Katxo
, lapurtar bertsolaria (h.
1909
).
- 1879
–
Juan Usabiaga
, gipuzkoar politikari eta ingeniaria (h.
1953
).
- 1886
–
Pedro Sanjuan
, gipuzkoar musikagile, musika irakasle eta orkestra zuzendaria (h.
1976
).
- 1887
–
Indalecio Ojanguren
, euskal argazkilari eta mendigoizalea (h.
1972
).
- 1901
–
Miguel Amilibia
, euskal abokatu eta politikaria (h.
1982
).
- 1920
–
Eugenio Agirretxe
, gipuzkoar idazle eta hizlaria eta
Euskaltzain urgazlea
(h.
2005
).
- 1922
–
Miren Uzkudun,
Asteasu
, gipuzkoar erraketista.
- 1930
–
Jose Maria Satrustegi
, nafar etnografoa, idazlea, itzultzailea, euskalaria eta apaiza (h.
2003
).
- 1933
–
Jesus Rodriguez Lafuente
, bizkaitar
haltera
ohia.
- 1940
–
Guy Poulou
, lapurtar dentista,
Ziburuko
auzapeza (h.
2021
).
- 1950
–
- 1953
–
- 1955
–
Joan Villadelprat
,
1 Formulako
teknikaria, Epsilon Euskadi taldeko zuzendari izandakoa.
- 1960
–
- 1975
–
Marta Diez Napal
, nafar politikaria.
- 1976
–
- 1983
–
Imanol Erbiti
, nafar txirrindularia.
- 1994
–
Teresa Errandonea
, gipuzkoar atleta,
oztopo lasterketan
aditua.
- 1996
–
Antoine Dupont
, lapurtar errugbilaria.
- 2000
–
Unai Vencedor
, bizkaitar futbolaria.
- 2002
–
Iker Mintegi
, nafar txirrindularia.
- 2006
–
Izar Zubiaga
, bizkaitar futbolaria.
- 1397
–
Nikolas V.a
,
Aita santua
(h.
1455
).
- 1498
–
Leonor Austriakoa
,
Portugal
eta
Frantziako
erregina ezkontidea (h.
1558
).
- 1607
–
Madeleine de Scudery
, frantziar idazlea (h.
1701
).
- 1708
–
Pitt "Zaharra"
,
Britainia Handiko Erresumako
lehen ministroa (h.
1778
).
- 1738
–
William Herschel
, alemaniar-britainiar astronomoa (h.
1822
).
- 1757
–
Jacques-Rene Hebert
, frantziar politikari, iraultzaile eta kazetaria (h.
1794
).
- 1766
–
Rodolphe Kreutzer
, frantziar musikagilea eta biolinista (h.
1831
).
- 1776
–
- 1784
–
Jerome Bonaparte
,
Napoleon I.aren
anaia,
Westfaliako
erregea (h.
1860
).
- 1822
–
Fernando Savoiakoa
,
Savoia leinuko
italiar noblea (h.
1855
).
- 1827
–
Jean Francois Blade
, frantziar historialaria (h.
1900
).
- 1862
–
Gerhart Hauptmann
, alemanezko idazlea, 1912ko
Literaturako Nobel Saria
(h.
1946
).
- 1867
–
Emil Krebs
, alemaniar
eleaniztuna
, sinologoa eta diplomazialaria, 68 hizkuntzatan jariotasunez hitz egiteko eta idazteko gai zena (h.
1930
).
- 1868
–
Emil Racovita
, errumaniar biologoa (h.
1947
).
- 1874
–
August Krogh
, daniar fisiologoa, 1920ko
Medikuntzako Nobel Saria
(h.
1949
).
- 1876
–
Anna de Noailles
, frantziar idazlea (h.
1933
).
- 1881
–
William Pearse
, irlandar errepublikarra,
1916ko Pazko Matxinadako
buruzagietako bat (h.
1916
).
- 1887
–
- 1889
–
Manuel II.a Portugalgoa
,
Portugalgo erresumako
azken erregea (h.
1932
).
- 1890
–
Richmal Crompton
, ingeles eleberrigilea (h.
1969
).
- 1891
–
- 1895
–
Olga Nikolaevna Errusiakoa
,
Errusiako
Dukesa Handia (h.
1918
).
- 1897
–
Aneurin Bevan
, galestar politikaria (h.
1960
).
- 1899
–
Urania Mella
, galiziar politikaria, emakumeen elkartegintzaren aitzindaria (h.
1945
).
- 1907
–
Claus von Stauffenberg
, alemaniar militarra,
Hitler
hiltzeko konplot bateko buruzagietako bat (h.
1944
).
- 1908
–
Dolors Vives Rodon
, hegazkin pilotu katalana, aitzindaria Espainiako abiazioan (h.
2007
).
- 1912
–
Andre Chastel
, frantziar idazle eta historialaria (h.
1990
).
- 1914
–
Jorge Bolet
, kubatar-estatubatuar musikagilea (h.
1990
).
- 1920
–
Gesualdo Bufalino
, italiar idazlea (h.
1996
).
- 1922
–
- 1924
–
Faustino Menendez Pidal de Navascues
, espainiar
heraldista
(h.
2019
).
- 1927
–
Bill Rowling
,
Zeelanda Berriko
30. lehen ministroa (h.
1995
).
- 1929
–
Ed Asner
, estatubatuar aktorea (h.
2021
).
- 1930
–
- 1931
–
- 1932
–
Ahmad Bahgat
, egiptoar idazle eta kazetaria (h.
2011
).
- 1933
–
Francoise Heritier
, frantziar antropologo, etnologo eta feminista (h.
2017
).
- 1936
–
Haydee Padilla
, argentinar aktorea (h.
2022
).
- 1937
–
Fernando Schwartz
, espainiar idazle eta kazetaria.
- 1938
–
Ronnie Kasrils
, hegoafrikar politikari, gidoigile, zinema-zuzendari eta gatazka-bitartekaria.
- 1939
–
Yaphet Kotto
, estatubatuar aktorea (h.
2021
).
- 1940
–
Roberto Cavalli
, italiar moda-diseinatzaile eta asmatzailea (h.
2024
).
- 1942
–
- 1943
–
Virginia Trimble
, estatubatuar astronomoa, izar eta galaxien egitura eta eboluzioan eta astronomiaren historian espezializatua.
- 1945
–
- 1946
–
Natela Sturua
, georgiar hizkuntzalaria da, euskaltzalea, eta euskaltzain urgazlea.
- 1948
–
Eva Furnari
, italo-brasildar idazle eta ilustratzailea.
- 1950
-
Marina Picasso
, frantziar idazlea.
- 1953
–
- 1954
–
Aleksander Kwa?niewski
,
Poloniako
presidente ohia.
- 1957
–
Paco Mir
, kataluniar aktore, umoregile, gidoilari eta zinema-zuzendaria.
- 1959
–
Susana Fortes
, galiziar idazlea, artikulugilea eta irakaslea.
- 1963
–
Toru Sano
, japoniar futbolari ohia.
- 1964
–
Philippe Montanier
, frantziar futbolari ohi eta entrenatzailea.
- 1965
–
Montse Roca
, bizkaitar udal-politikaria eta ekintzailea.
- 1967
–
Francois Ozon
, frantziar zinema zuzendaria.
- 1970
–
Patrick M'Boma
, kamerundar futbolari ohia.
- 1974
–
- 1976
–
Virginie Ledoyen
, frantziar modelo eta aktorea.
- 1978
–
Alberto Casero Avila
,
PPko
espainiar politikaria.
- 1979
–
Albert Rivera
, kataluniar abokatu eta politikaria,
Herritarrak – Herritarron Alderdia
alderdi politikoaren sortzailea.
- 1981
–
Lorena Ochoa
, mexikar golflaria.
- 1982
–
Jenifer
, frantziar abeslaria.
- 1983
–
Laura Smet
, frantziar aktore eta abeslaria.
- 1984
–
Sonia Bermudez Tribano
, espainiar futbolari ohi eta entrenatzailea.
- 1985
–
Maisa Abd Elhadi
, arabiar palestinar aktorea.
- 1986
–
Sania Mirza
, indiar tenislaria, WTA titulua irabazi zuen Indiako lehen emakumezkoa.
- 1987
–
Clevin Hannah
, estatubatuar saskibaloi jokalaria.
- 1989
–
Cristinini
, kataluniar Interneteko-izar eta youtuberra.
- 1990
–
Luka? Krpalek
, txekiar judoka.
- 1991
–
Shailene Woodley
, estatubatuar aktorea.
- 1996
–
- 1997
–
- Leelah Alcorn
, estatubatuar emakume transgeneroa, bere buruaz beste egitean nazioarteko arreta erakarri zuena (h.
2014
).
- Paula Badosa
, estatubatuar-kataluniar tenislaria.
- Teresa Paneque
, txiletar-espainiar astronomoa, idazlea eta dibulgatzaile zientifikoa.
- 2001
–
Luna Schaller
, alemaniar aktorea.
- 1236
–
Lope II.a Diaz Harokoa
, ezagutzen den Bizkaiko seigarren jauna.
- 1801
–
Pierre-Leon Basterretxe
, lapurtar bankari eta armadorea,
Parisen
(j.
1763
).
- 1854
–
Antonio Etxanobe Zaldibar
, bizkaitar apaiz, artzapezpiku eta inkisidorea (j.
1768
).
- 1922
–
Christoph Dufau
, euskal idazlea (j.
1888
).
- 1930
–
Cipriano Olaso
, iruindar teologoa eta apaiza (j.
1868
).
- 1957
–
Fernando Sasiain
, gipuzkoar politikaria,
Donostiako alkatea
Bigarren Errepublikan
,
Palentzian
(j.
1894
).
- 1969
–
Inazio Aldekoa
, gasteiztar idazlea,
Madrilen
(j.
1925
).
- 1983
–
Maria Garaiar Rekalde
,
Comete sareko
gipuzkoar kolaboratzailea (j.
1893
).
- 1998
–
Federiko Krutwig
,
getxoztar
idazlea eta politikaria (j.
1921
).
- 2001
–
Fernando Ybarra Lopez-Doriga
, euskal noble, enpresaburu eta politikaria,
Madrilen
(j.
1930
).
- 2009
–
Luisa Irigoien Larranaga
, gipuzkoar maistra eta Oiartzungo Euzko Emakume Abertzale Batzako partaidea,
Bartzelonan
(j.
1909
).
- 2011
–
Antxon Ezeiza
, euskal zinema zuzendari, ekoizle eta gidoigilea (j.
1935
).
- 2016
–
Fernando Redon
, iruindar arkitektoa (j.
1929
).
- 668
–
Konstante II.a
,
Bizantziar Inperioko
agintaria (j.
630
).
- 1280
–
Alberto Handia
, alemaniar teologo, filosofo, apaiz eta apezpiku katolikoa.
- 1592
–
Comenius
,
Moraviako
irakasle, zientzialari, hezitzaile eta idazlea (j.
1592
).
- 1594
–
Martin Frobisher
, ingeles itsasgizona (j.
1539
ingurua).
- 1630
–
Johannes Kepler
, alemaniar matematikari eta astronomoa (j.
1571
).
- 1691
–
Aelbert Cuyp
, herbeheretar
Urrezko Aroko
margolaria (j.
1620
).
- 1706
–
Tsangyang Gyatso
, seigarren
Dalai Lama
(j.
1683
).
- 1781
–
Tupac Katari
,
Espainiar Inperioaren
aurka
Bolivian
aritu zen buruzagi indigena.
- 1787
–
Christoph Willibald Gluck
, alemaniar musikaria (j.
1714
).
- 1802
–
George Romney
, ingeles margolaria (j.
1734
).
- 1819
–
Jose Antonio Anzoategui
, Venezuelako Independentzia Gerrako militar famatua (j.
1789
).
- 1832
–
Jean-Baptiste Say
, frantziar ekonomialaria (j.
1767
).
- 1853
–
Maria II.a Portugalgoa
,
Portugalgo erregina
(j.
1819
).
- 1863
–
Frederiko VII.a Danimarkakoa
,
Danimarkako
erregea (j.
1808
).
- 1908
–
Cixi
,
Txinako
enperatriz erregeordea edo enperatriz alarguna (j.
1835
).
- 1910
–
Wilhelm Raabe
, alemaniar eleberrigilea (j.
1831
).
- 1915
–
Felix de Blochausen
,
Luxenburgoko
lehen ministroa (j.
1834
).
- 1916
–
Henryk Sienkiewicz
, poloniar idazlea, 1905eko
Literaturako Nobel Saria
(j.
1846
).
- 1917
–
Emile Durkheim
, frantziar soziologoa (j.
1858
).
- 1919
–
Alfred Werner
, suitzar kimikaria, 1913ko
Kimikako Nobel Saria
(j.
1866
).
- 1934
–
Alice Liddell
,
Lewis Carrollek
Alice
pertsonaia sortzeko oinarria (j.
1852
).
- 1936
–
Jeanne Landre
, frantziar kazetari, literatura kritikari eta eleberrigilea (j.
1874
).
- 1944
–
- Edith Durham
, britainiar margolaria, ilustratzaile zientifikoa, antropologo , bidaia-idazlea eta Balkanetako esploratzailea (j.
1863
).
- Petiso Orejudo
, argentinar serieko hiltzailea (j.
1896
).
- 1947
–
Edith Alleyne Sinnotte
, anglo-australiar esperantozko idazlea (j.
1871
).
- 1949
–
Nathuram Godse
,
Mohandas Karamchand Gandhi
hil zuen abertzale hindua (j.
1910
).
- 1953
–
Jorge de Lima
, brasildar idazle, itzultzaile, margolari, politikari eta medikua (j.
1893
).
- 1954
–
Lionel Barrymore
, estatubatuar antzerki, zinema eta irrati aktorea (j.
1878
).
- 1958
–
Tyrone Power
, estatubatuar aktorea (j.
1914
).
- 1959
–
Charles Thomson Rees Wilson
, eskoziar fisikaria, 1927ko
Fisikako Nobel Saria
(j.
1869
).
- 1961
–
Maja Fjæstad
, suediar artista (j.
1873
).
- 1963
–
Fritz Reiner
, hungariar-estatubatuar orkesta zuzendaria (j.
1888
).
- 1967
–
Michael James Adams
, estatubatuar pilotu eta astronauta,
X-15
hegazkin-kohetearekin istripuan (j.
1930
).
- 1970
–
Konstantinos Tsaldaris
,
Greziako
lehen ministroa (j.
1884
).
- 1971
–
Rudolf Abel
,
Sobietar Batasuneko
espioia (j.
1903
).
- 1976
–
- 1977
–
Georges Philippe Friedmann
, frantziar soziologoa (j.
1902
).
- 1978
–
- 1985
–
Meret Oppenheim
, alemaniar artista (j.
1913
).
- 1986
–
Alexander Tansman
, poloniar-frantziar musikagilea, orkestra-zuzendaria eta piano-jotzailea (j.
1897
).
- 1996
–
Alger Hiss
, estatubatuar legelari eta diplomatikoa, Sobietar Batasuneko espioia (j.
1904
).
- 1998
–
Stokely Carmichael
, estatubatuar politikaria eta beltzen aldeko aktibista (j.
1941
).
- 2001
–
Alberto Ullastres
, espainiar politikaria, ekonomista eta legelaria (j.
1914
).
- 2003
–
Mohamed Xukri
,
Rif
aldeko idazle eta eleberrigilea (j.
1935
).
- 2006
–
Adelaida Las Santas
, espainiar kazetari eta poeta (j.
1918
).
- 2007
-
Waltraut Seitter
, Alemanian astronomia katedra bat eduki zuen lehen emakumea (j.
1930
).
- 2008
-
Grace Hartigan
, espresionismo abstraktuko estatubatuar margolaria (j.
1922
).
- 2009
–
- 2013
–
Glafkos Kliridis
,
Zipreko
presidentea (j.
1919
).
- 2014
–
Leslie Feinberg
, estatubatuar mari-mutil, lesbiana eta transgenero aktibista, komunista eta idazlea (j.
1949
).
- 2015
–
Moira Orfei
, italiar artista, aktorea, telebistako aurkezlea eta zirkuko artista (j.
1931
).
- 2016
–
- 2017
–
- Francoise Heritier
, frantziar antropologo, etnologo eta feminista (j.
1933
).
- Lil Peep
, estatubatuar-suediar rap-kantaria, abeslaria, musikagilea, modeloa eta musika-ekoizlea (j.
1996
).
- 2018
–
- 2019
–
Harrison Dillard
, estatubatuar atleta (j.
1923
).
- 2020
–
Ray Clemence
, ingeles futbol atezaina (j.
1948
).
Azaroaren 14
|
Urteko egutegi
|
Azaroaren 16