Е?ропа
? спадарожн?к
Юп?тэра
, як? бы? упершыню ?бачаны
Гал?леа Гал?леем
у
1610
годзе.
Сваю назву спадарожн?к Юп?тэра атрыма? у гонар персанажа старажытнагрэчаскай м?фалог?? ? каханк?
Зе?са
(Юп?тэра). Гэтая назва была прапанавана
С?монам Марыусам
у
1614
г., аднак на працягу до?гага часу ён практычна не выкарысто?валася. Г. Гал?лей назва? чатыры ?бачаных ?м спадарожн?ка Юп?тэра ≪планетам? Медычы≫ ? да? ?м парадкавыя нумары; Е?ропу ён пазначы? як ≪друг? спадарожн?к Юп?тэра≫. Тольк? з сярэдз?ны 20 ст. назва ≪Е?ропа≫ стала агульна?жывальнай.
Е?ропа знаходз?цца ? л?ку найбуйнейшых спадарожн?ка? планет Сонечнай с?стэмы; па памерах яна бл?зкая да
Месяца
.
Е?ропа за?сёды павёрнутая да Юп?тэра адным бокам. Яна по?насцю пакрытая пластом вады та?шчынёй каля 100 км. Аб'ём гэтага ≪ак?яна≫ перавышае аб'ём сусветнага
ак?яна Зямл?
. ?снаванне ак?яна пацвярджаецца пераменным характарам магн?тнага поля Е?ропы. Мяркуецца, што ак?ян пад лёдам Е?ропы бл?зк? па сва?х параметрах да ?частка? ак?яна? Зямл? збл?зку глыбокаводных геотэрмальных крын?ц, а таксама да падлёднага возера Усход у
Антарктыдзе
. У так?х вадаёмах можа ?снаваць жыццё. У той жа час, некаторыя навуко?цы мяркуюць, што ак?ян Е?ропы можа ?я?ляць сабою атрутную субстанцыю, не занадта прыдатную для жыццядзейнасц? арган?зма?.
Пад ак?янам залягаюць горныя пароды, а ? цэнтры, верагодна, находз?цца невял?кае метал?чнае ядро.
Паверхня Е?ропы вельм? ро?ная, тольк? нешматл?к?я ?звышшы, як?я нагадваюць узгорк?, маюць вышыню некальк? сот метра?.
Кратара?
не шмат, маецца тольк? тры кратара дыяметрам больш 5 км, што таксама гаворыць аб адноснай маладосц? паверхн?.
Тэмпература паверхн? Е?ропы па зямных мерках вельм? н?зкая ? 150?190 °C н?жэй нуля. На паверхн? спадарожн?ка пав?нна быць высокая радыяцыя, бо
арб?та
Е?ропы праходз?ць праз магутны радыяцыйны пояс Юп?тэра.
Уся паверхня Е?ропы спярэшчаная мноствам л?н?й. Гэта разломы ? раскол?ны ледзянога панцыра. Некаторыя л?н?? амаль по?насцю атачаюць планету. Мяркуюць, што паверхня Е?ропы перажывае сталыя змены, у прыватнасц?, ствараюцца новыя разломы. Бак? раскол?н могуць рухацца адносна адз?н аднаго.
Касм?чны апарат ≪
Гал?леа
≫ выяв?? на Е?ропе ?ёнасферу, што паказвае на ?снаванне атмасферы ? спадарожн?ка. Пасля з дапамогай арб?тальнага тэлескопа ≪
Хабл
≫ у Е?ропы сапра?ды был? за?важаныя сляды вельм? слабой атмасферы, ц?ск якой не перавышае 1 м?крапаскаль. Атмасфера складаецца з
к?слароду
, як? ?твары?ся ? вын?ку раскладання лёду на
вадарод
? к?сларод пад дзеяннем сонечнай радыяцы? (лёгк? вадарод пры выпаро?ваецца ? космас).
Здымак атрыманы зондам Гал?леа 19 снежня 1997 г., падчас пралёта над Е?ропай. На ?м бачна разламанная ? замарожаная паверхня Е?ропы. Гэты самы падрабязны здымак спадарожн?ка. Здымак ахопл?вае 9.4 x 15.8 км. Здымак бы? зроблены з адлегласц? 3296 км ад паверхн? Е?ропы.
- БЭ ? 18 тамах. Т.15, Мн., 2002, С.93:
Спадарожн?к? планет
- ↑
https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par
Праверана 5 верасня 2020.