Fridrix fon Hayek

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya kec Axtarı?a kec
Fridrix fon Hayek
alm. Friedrich August Hayek
Do?um tarixi 8 may 1899 ( 1899-05-08 ) [2] [3] […]
Do?um yeri
V?fat tarixi 23 mart 1992 ( 1992-03-23 ) [2] [4] […] (92 ya?ında)
V?fat yeri
Elm sah?l?ri iqtisadiyyat , f?ls?f? , siyasi f?ls?f? , liberalizm [1] , Sosial f?ls?f? [1] , koqnitiv elm [1]
Elmi d?r?c?l?ri
  • huquq elml?ri doktoru [d] ,
  • siyasi elml?r uzr? f?ls?f? doktoru [d]
?? yerl?ri
T?hsili
Elmi r?hb?rl?ri Ludviq fon Mizes , Fridrix fon Vizer
Uzvluyu
Mukafatları Pour le Mérite Prezidentin "Azadlıq" medalı Austrian Decoration for Science and Art Order of Merit of Baden-Württemberg İncəsənət və elm sahəsində Pour le Mérite ordeni
İmza
Vikianbarın loqosu  Vikianbarda ?laq?li mediafayllar

Fridrix fon Hayek ( ing. Friedrich August von Hayek ; 8 may 1899 [2] [3] […] , Vyana , Avstriya-Macarıstan [6] ? 23 mart 1992 [2] [4] […] , Frayburq-im-Braysqau , Baden-Vurtemberq [7] [8] ) ? Avstriya iqtisad m?kt?binin yetirm?si olan iqtisadcı v? siyas?tci . Bazar iqtisadiyyatını XX ?srin ortalarından etibar?n yuks?l?n sosialist h?r?katına qar?ı mudafi? etm?kl? m??hurla?mı?dır. Eyni zamanda huquq v? epistemologiyaya da on?mli xidm?tl?ri olmu?dur. 1974-cu ild? ?qtisadiyyat uzr? Nobel mukafatını zidd du?unc?y? sahib oldu?u Qunnar Myurdalla bolu?du.

H?yatı [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

T?bi?t uzr? elm xadiml?rinin coxluq t??kil etdiyi bir ail?d? boyum?sin? baxmayaraq topcu zabiti olaraq i?tirak etdiyi Birinci Dunya Muharib?sind?n sonra sosial elml?r? istiqam?tl?nmi?dir. Vyana Universitetind? 1921-ci ild? huquq , 1923-cu ild? is? siyasi elm uzr? doktorluq d?r?c?sin? yuks?lmi?dir. 1924-cu ild? AB? -d?n geri dondukd?n sonra sosializm? meyll?n?rk?n Ludviq fon Misesin kitabından t?sirl?nmi? v? du?unc?sini d?yi?dirmi?dir. Bundan sonra liberal f?ls?f?ni iqtisadiyyat , siyas?t v? ba?qa sah?l?rd? u?urla mudafi? etmi?dir.

Hayek bazar iqtisadiyyatının f?ls?fi mudafi?cil?rind?ndi. Avstriya iqtisadiyyat m?kt?binin XX ?srd?ki ?n on?mli yetirm?l?rind?ndir. M?rk?zl??dirilmi? planlamanın insanların azadlıqlarını v? t?l?bl?rini m?hdudla?dıraca?ı du?unc?sini vur?ulamı?, pluralizm v? iqtisadi subyektivizmi mudafi? etmi?dir.

Hayekin fikrinc? iqtisadi q?rar verm? haqqı ??xsiyy?tl?rd?n, onların d?y?rl?rind?n, m?qs?dl?rind?n azad deyildir v? q?rar verm? haqları informasiyaya sahib olan ??xsiyy?tl?rd? olmalıdır. R?qab?tli bir bazarda qiym?tl?r, insanların f?rqli ?mt?? v? xidm?tl?r? qoyduqları nisbi d?y?rl?ri mu?yy?nl??dirm?kd?, ??xsiyy?tl?r d? bunlara baxıb ist?k v? ehtiyaclarını ?n yax?ı ??kild? nec? qar?ılayacaqlarına v? h?tta o ist?k v? ehtiyacların n?l?r oldu?una q?rar verm?kd?dirl?r.

Hayek iqtisadiyyatdan ba?qa informasiya , huquq , siyas?t n?z?riyy?si, elm f?ls?f?si v? idrak psixologiyası kimi sah?l?rd? d? t?dqiqatlar aparmı?dır.

?s?rl?ri [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

  • 1944 ? Kol?lik yolu.
  • 1945 ? Bilginin toplumda istifad?si.
  • 1952 ? Hissiyat nizamı.
  • 1960 ? Azadlı?ın konstitusiyası.
  • 1979 ? Qanun, qanunvericilik v? azadlıq.

H?mcinin bax [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

?stinadlar [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Xarici kecidl?r [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]