2006

Сигэни уларыт
Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Сыллар
2002 2003 2004 2005 ? 2006 ? 2007 2008 2009 2010
Уоннуу сыллар
1970-с 1980-с 1990-с ? 2000-с ? 2010-с 2020-с 2030-с
?йэлэр
XX ?йэ ? XXI ?йэ ? XXII ?йэ

2006 сыл.

Туох буолбута [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

АЛРОСА баайын-дуолун т??эттиигэ бы?аарыылаах сыл. 19.8 т к?м?с хостоммут (былрыы??ытыаа?ар 6 быр ?рд?к) 11.6 м?л туонна таас чох хостоммут (4 быр ?рд?к) "2007-2011 сылларга нэ?илиэнньэлээх пууннары гаастаа?ын" программа ылыныллыбыт 15 алмаа?ы кырыылыыр собуот ?лэлээбит 577 м?л. солк. ювелирнай о?о?ук о?оруллан тахсыбыт 1,5 ты?. турист кэлэ сылдьыбыт 354 цифровой АТС баар буолбут, спутник сибээ?ин сирдээ?и станциятын ахсаана 181-гэ тиийбит 326 оскуола интэриниэт ситимигэр холбоммут Суотабай сибээс абоненнарын ахсаан сыл б?т??тгэр 450 ты?. буолбут. Суотабай сибээс 12 улууска киирбит.

Амыр уобла?ыгар Саха сирин бас билэр сопхуо?а ?лэлиир, 1500 гаа?а соя ??ннэрэн Хапта?айдаа?ы комбикорм о?орор собуоту хааччыйар эбит.

Сахалии??а саха сылгытын иитэн са?алаабыттар.

285,5 ты?. кв. м олорор дьиэ килэриллибит.

15 са?а оскуола ?лэ?э киирбит.

СГУ 50 сыллаах ?б?л??йэ бэлиэтэммит. Университет и?инэн 8 институт, 9 факультет, 132 хаапыдыра ?лэлиирэ этиллибит. Ону та?ынан 2 чинчийэр институт, бибилэтиэкэ, 19 чинчийэр лаборатория бааллар эбит. 2 филиал Мииринэйгэ уонна Н??р??г?р?гэ ?лэлииллэр. 140 билим дуоктара. 600 хандьыдаат. 4 докторскай уонна 4 хандьыдаат диссертационнай сэбиэтэ. ыам ыйын 22 к. Москуба?а МГУ билим кэмпириэнсийэтэ тэриллибит. Алтынньыга - ?б?л??й т?м?кт??р тэрээ?иннэрэ [1] .

Тохсунньу [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

  • Тохсунньу - 2002 сыллаахтан ыытыллар реформа т?м?гэр Саха сирэ олохтоох бэйэни салайаныыга киирбит.
  • Тохсунньу 6 ? Арассыыйа бэрэсидьиэнэ Дьокуускайга кэлэ сылдьыбыт. Тыл этиитигэр ньиэп-гаас хостууру сайыннарыыга ордук бол?омто уурбут. ?р?сп??б?л?кэ бэрэсидьиэнэ Штыров хотугу биэнсиэйлэр тустарынан боппуруо?у к?т?хп?т. Пути??а кэнсиэр к?рд?рб?ттэр, Уус-уран т?мэлгэ сырытыннарбыттар. Преображение хаапыдыралаах собуоругар Оро?ооспо сиэригэр-туомугар сылдьыбыт.
  • Тохсунньу 7 ? Бэрэсидьиэн дьуолкатыгар 700 о?о сылдьыбыт. Хас биирдиилэригэр бэрэсидьиэн аатыттан 20 ты?. солкуобай бэлэхтэммит.
  • Тохсунньу 8 ? Амма?а улуус са?а балыы?ата а?ыллыбыт. Икки мэндиэмэннээх балыы?а 50 сытар миэстэлээх эбит.
  • Тохсунньу 16 ? Эллен Джонсон-Серлиф Либерия бэрэсидьиэнин солотугар киирбит. Африка?а дойдуну ба?ылаабыт бастакы дьахтар буолбут.
  • Тохсунньу 17 ? Санкт-Петербурга Эрмитаж тыйаатырыгар ≪Саха сирин виртуозтара≫ кырыымпа?ыттар б?л?хт?р? кэнсиэртээбит. Бу иннинэ мусукаан о?олор Судаарыстыбаннай академическай капелла?а, ортопедия уонна травматология ?н?ст??т?н кырачаан пациеннарыгар, ≪Зазеркалье≫ тыйаатырга кэнсиэртээн истээччилэр би?ирэбиллэрин ылбыттар.
  • Тохсунньу 22 ? Боливия бэрэсидьиэнинэн Эво Моралес буолбут. Кини Со?уруу Америка?а бастакы олохтоох индеец бэрэсидьиэн.
    • Саха сирин дьахталларын V спартакиадата буолбут. 22 улуустан 600 спортсмен кыттыбыт.
    • Б?л?? куоратыгар Гаврил Чиряев аатынан оскуола са?а дьиэтэ а?ыллыбыт.
    • ?р?сп??б?л?кэ?э Амма Аччыгыйын 100 саа?ын бэлиэтээбиттэр.
  • Росавтодор "Халыма" суолу тутуу уонна с?рг?т?? программатын бигэргэппит: онно Дьокуускайтан Магадаа??а диэри "сквозной проезд" 2008 тохсунньу 1 к. диэри о?о?уллуохтаах дэммит.

Олунньу [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

  • Олунньу 17 ? "Этигэн хомус" муусука бириэмийэтэ сэттистээн туттарыллыбыт. У?улуччулаах толорооччу номинация?а Саина кыайбыт, эр дьо??о Анатолий Бурнашев буолбут.
  • Олунньу 23 ? Саха тыйаатырыгар оло?хо презентацията буолбут.
  • Олунньу 26 ? Кы?ы??ы XX Олимпиада Тури??а т?м?ктэммит.
  • Олунньу 27 ? Саха сирин дьахталларын XII сийиэ?э са?аламмыт. 500 дэлэгээт кыттыбыт. ?р?сп??б?л?кэ?э 500-тэн тахса дьахтар тэрилтэтэ баар, 332 нэ?илиэккэ женсовет баар диэн буолбут, 138 дьахтар т?мс??тэ (кулууба) баар эбит.

Кулун тутар [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

  • Кулун тутар - С? муниципальнай тэриллиилэрин бастакы сийиэ?э буолбут. 579 дэлэгээт кыттыбыт. Муниципальнай тэриллиилэр С?бэлэрэ талыллыбыт, Устаап бигэргэтиллибит, С?бэ салайааччытынан Мииринэй ба?ылыга Анатолий Попов буолбут.
  • Кулун тутар 3 ? Саха сирин дьахталларын XII сийиэ?э : пленарнай мунньах. Сийиэс сабыллыбыт. С? Дьоруой ийэтэ ытык ааты и?эрэр ту?унан бы?аарыныы ылыныллыбыт. Саха сирин олохтоохторугар ту?аайыы ылыныллыбыт.
  • Томскайга буолбут мунньахха Путин "Илин Сибиир - Чуумпу далай" нефтепроводу Байкаал хоту ?тт?нэн ыытарга дьа?айбыт.

Муус устар [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]


  • Муус устар 12 ? Дьокуускайга РФ тыатын ха?аайыстыбатын миниистирэ Алексей Гордеев кэлбит, атах о?оруутун кытта билсибит, быраабыыталыстыба чилиэннэрин уонна Ил Т?мэн дьокутааттарын кытта к?рс?сп?т. Сарсыныгар У?ук Или??э полпред Камиль Исхаковтыын уонна хас да к?б?р?нээтэри кытта Томторго к?пп?ттэр.
  • Муус устар 15 ? 16 к?ннэрэ ? Красноярскайга мас-рестли??э Арассыыйа II ч?мп?йэнээтэ буолбут. 151 спортсмен кыттыбыт. Онтон эр дьоно 109, дьахтара 42.
  • Муус устар 16 ? С? бокса федерациятын отчуоттуур-быыбардыыр мунньа?ар федерацияны бырабыыталыстыба бэрэстээтэлэ Егор Борисов ба?ылаабыт.
  • Муус устар 16 ? Усть-Ордынскай Бурятскай автономнай уокуругу Иркутскай уобала?ыгар холбуурга референдум ыытыллыбыта.

Ыам ыйа [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

  • ыам ыйа - "С? судаарыстыбаннай былаа?ын уорганнара Муниципальнай тэриллиилэр С?бэлэрин кытта алты?ыыларын ту?унан" сокуон ылыныллыбыт.
  • Ыам ыйын 29 ? "Илин Сибиир - Чуумпу далай" нефтепровод тутуутун декларацията презентацияламмыт, Ленскэй, ?л??х?мэ, Алдан, Дьокуускай куораттарга уопсастыбаннай истиилэр тэриллибиттэр.
  • сайын - ЮНЕСКО ген дириэктэрэ Коитиро Маццуура кэлэ сылдьыбыт, К?с оскуола уонна Сэлии аан дойдутаа?ы т?мэлэ к?рд?р?лл?б?ттэр.

Бэс ыйа [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

От ыйа [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

От ыйын 1 ? 4 ? Сунтаарга ?р?сп??б?л?кэ норуоттарын IV спортивнай оонньуулара уонна Оло?хо ы?ыа?а буолбут. У?ук Или??э полпред К. Исхаков, самбо аан дойдутаа?ы федерациятын бэрэсидьиэнэ М. Тихомиров ыалдьыттаабыттар. Оонньууларга 34 улуустан уонна коруаттан 770 спортсмен кыттыбыт. Чэпчэки атлетика?а, к???л тустууга, волейболга, остуол тенни?игэр, мини-фуьболга, саха ыста?атыгар, хапса?айга уонна мас тарды?ыытыгар к?рэхтэ?иилэр буолбуттар. 5 ты?ыынчаттан тахса ыалдьыт Сунтаарга тиийэ сылдьыбыт. Мэ?э ха?аластан Юрий Гаврильев ?с ?р?сп??б?л?кэ рекордун олохтообут: кылыыга, троеборье?а, уонна тройной ойууга. Маны та?ынан ат с??рд??тэ буолбут. Хамаанданан Дьокуускай куорат бастаабыт, мэ?элэр иккис буолбуттар, Мииринэй хамаандата - ???с. Хоту улуустарга ???ээ Дьаа?ы хамаандата бастаабыт, онтон Орто Халыма уонна ?л??н буолбуттар.

Бала?ан ыйа [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

  • Бала?ан ыйыа - С? талар ти?игэ аныгы усулуобуйа?а диэн кэмпириэнсийэннэн Саха сиригэр избирком тэриллибитэ 80 сылын бэлиэтээ?ин са?аламмыт.
  • Бала?ан ыйын 4 -7 - Дьокуускайга Сылгы иитиигэ Бастакы аан дойду кэнгириэ?э: Япония, Франция, Монголия, Казахстан, Узбекистан, Алтаай ?р?сп??б?л?кэтэ, Башкортостаан, Татарстаан, Б?рээтийэ, Хакасия, Удмуртия кыттыбыттар. ?р?сп??б?л?кэ?э 130 ты?. т?б? сылгы баара этиллибит.
  • Бала?ан ыйын 14 -23 к. Харбин уонна Пекин куораттарга Кытайга Арассыыйа сылын и?инэн С? к?ннэрэ ыытыллыбыттар.
  • Бала?ан ыйын 28 ? Саха Национальнай уус-уран музейыгар Нуучча музейа (Санкт-Петербург) ≪Три века русского искусства≫ диэн бэйэтин быыстапкатын арыйбыт. Быыстапка?а сыл б?т??р дылы нуучча ойуулуур искусствотын XVIII ? ХХ ?йэлэрин 65 шедевра к?рд?р?лл?б?ттэр.

Алтынньы [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

Сэтинньи [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

  • Сэтинньи 1 ? РФ бэрэсидьиэнэ Путин "Саха сирэ Арассыыйа судаарыстыбатыгар киирбитэ 375 сылын бэлиэтиир ту?унан" ыйаах та?аарбыт
  • Сэтинньи ? К. Исхаков ыыппыт мунньа?ар солбуйааччыта О. Антосенко Беркакит - Томмот - Дьокуускай тимир суолун ?л??нэни туоруур к?ргэлээх тутар ту?унан тыл эппит.
  • Сэтинньи 13 ? Б?л?? улуу?ун Кы?ыл Сыырыгар гаас Саха сиригэр промышленнай хабааннаахтык туттуллубута 50 сылын уонна б????лэк т?р?ттэммитэ 45 сылын бэлиэтээбиттэр.
  • Сэтинньи 27 ? Канаада т?мэнэ Квебек наассыйатын билиммит. Канаада бу ар?аа эрэгийиэнигэр былыр Францияттан к?сп?т дьон сыдьааннара олороллор.
  • Сэтинньи 27 ? С? Идэлээх сойуустарын 85 сылларын бэлиэтээ?ин са?аламмыт: кинигэ уонна хаартыска быыстапкалара ыытыллыбыттар, кыраайы ??рэтэр т?мэлгэ аналлаах экспозиция ?лэлээбит. Регионнар ыккардыларынаа?ы НПК ыытыллыбыт.
  • Сэтинньи 28 ? Арассыыйа бэрэсидьиэнэ Владимир Путин Вячеслав Штырову салгыы иккис болдьо?ор ?р?сп??б?л?кэ бэрэсидьиэнинэн аныырга Ил Т?мэ??э этии киллэрбит. Ил Т?мэн бигэргэппит.
  • Сэтинньи 29 ? С? Идэлээх сойуустарын 85 сыллара: ыччат идэлээх сойуустарга ?лэтигэр анаммыт

Ахсынньы [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

  • Ахсынньы ? Т?мт??н ?р?скэ ГЭС-тэр каскаадтара тутуллуохтаа?ын ту?унан декларцияны С? бырабыыталыстыбата та?аарбыт
  • Ахсынньы 1 ? С? Идэлээх сойуустарын 85 сыллара: Бэрэсидьиэн Штырову кытта к?рс????
  • Ахсынньы 7 ? Ил Т?мэн Вячеслав Штырову иккис болдьоххо бэрэсидьиэнниирин ?й??б?т. Бу соло?о 2010 сыл ыам ыйын 31 к?н?гэр эмискэ "бэйэтин ба?атынан" уурайыар диэри олорбута. 2002 сыллахха тохсунньу 13 к?н?гэр талыллыа?ыттан икки болдьоххо уопсайа а?ыс сыл ?лэлээбитэ. Тохсунньу 27 к (2007) дуо?унаска киирии сиэрэ-туома ыытыллыбыт.


Т?р??б?ттэр [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

?лб?ттэр [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

  1. ↑ сост. В.С. Доллонов, А.И. Лукинов, И.А. Спиридонова Республика Саха: год 2006. ? Якутск: Бичик, 2007. ? С. 5-68. ? 224 с. ? 5000 экз.  ? ISBN 978-57696-2652-4
Т?рд? ? ≪ https://sah.wikipedia.org/w/index.php?title=2006&oldid=408332 ≫