Maj
? pi?ty
miesi?c
w
roku
, według
kalendarza gregoria?skiego
ma 31
dni
.
Maj jest miesi?cem wiosennym na
połkuli połnocnej
, a jesiennym na
południowej
. W ci?gu trwania maja w Polsce
dzie?
wydłu?a si? do blisko 16,5 godziny
[1]
.
Nazwa miesi?ca pochodzi od
łaci?skiej
nazwy
Maius
(zobacz:
kalendarz rzymski
). Miesi?c ten ma nazw? bogini
Mai
, matki boga
Merkurego
. Została ona zapo?yczona przez wi?kszo??
j?zykow
europejskich
. W
j?zyku polskim
okre?lenie "mai?" oznacza tyle samo, co stroi?
[2]
.
Staropolska nazwa maja brzmiała
trawie?
. Maj i
marzec
to jedyne miesi?ce, ktorych polska nazwa wywodzi si? z łaci?skiej i nie ma słowia?skiego rodowodu.
Słowo maj stanowi rownie? okre?lenie młodej ziemi, ktora w całej swej krasie wyst?puje w tym miesi?cu. Według starej legendy
Bog Ojciec
w maju stworzył ?wiat
[3]
.
W Polsce miesi?c jest do?? ciepły, noce i poranki s? jeszcze chłodne. Czasem zdarzaj? si?
przymrozki
.
Sło?ce
ogrzewa coraz gł?bsze warstwy ziemi i budzi do ?ycia
owady
.
Trzej ogrodnicy i zimna Zo?ka
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Od
12
do
15 maja
panuj? zwykle najchłodniejsze dni miesi?ca
[4]
.
Zjawisko klimatyczne charakterystyczne dla ?rodkowej
Europy
, kiedy po okresie utrzymywania si?
wy?u barycznego
nad
?rodkow?
i
Wschodnia Europ?
(w tym nad Polsk?) nast?puje zmiana
cyrkulacji atmosferycznej
i przy słabn?cym wy?u zaczyna wraz z
ni?em barycznym
? napływa? zimne powietrze z obszarow polarnych.
Według ludowej tradycji, ?rodek miesi?ca maja powinien by? zimny, deszczowy i czasem mro?ny (tzw.
trzej ogrodnicy
i
zimna Zo?ka
). Oznacza? ma to, ?e a? do jesieni nie powinno by? przymrozkow
[5]
.
Nazwa pochodzi od imion przypisanych do dat od 12 do 15 maja kiedy to statystycznie najcz??ciej wyst?puje to zjawisko klimatyczne
[6]
.
W maju zakwitaj?
konwalie
,
piwonie
,
czerwone maki
,
niezapominajki
,
czeremcha
, odmiany
lilakow
,
irga
,
złotokap
,
ja?min
i
tawuła
. W ogrodkach domow kwitn?
tulipany
i
narcyzy
. Z drzew parkowych zaczynaj? kwitn??
klony
i
kasztanowce
.
W maju
ł?ki
zmieniaj? swoje kolory. Gdy zaczyna kwitn??
mniszek lekarski
, to na ł?kach dominuje kolor ?ołty. Po przekwitni?ciu mniszka, ł?ki s? ro?owe. Nast?pnie kwitn?ce
jaskry
, nadaj? ł?ce kolor ?ołty.
Na
polach
zieleni? si?
oziminy
, ?ołci si?
rzepak
i wschodz?
buraki
. W
zbo?ach
zaczyna kwitn??
rumianek
i kwiaty
powoju
.
W lasach kwitnie
borowka czarna
i
borowka brusznica
. Na polankach le?nych kwitnie na biało krzew
maliny
.
Na le?nych polanach spotyka si? motyle m.in.
pa? krolowej
i
rusałka admirał
. Pod wieczor rozpoczynaj? swe loty
chrab?szcze
. Maj dla ptakow le?nych jest por?
l?gow
. Mo?na spotka? te? m.in.
jaszczurki
,
padalce
i
zaskro?ce
[7]
.
W tradycji
katolickiej
maj jest miesi?cem dedykowanym czci
Matki Bo?ej
. Wierni bior? udział w nabo?e?stwach majowych, podczas ktorych ?piewa si?
litani? loreta?sk?
[8]
[9]
. Na Gornym ?l?sku w ostatni? niedziel? maja odbywaj? si? pielgrzymki stanowe m??czyzn i młodzie?cow do Piekar ?l?skich
[10]
.
|
Zobacz w Wiki?rodłach
Maj
|