|
Tiu ?i artikolo temas pri la kantokonkurso. Por la tute?ropa televida komunika reto, rigardu la artikolon
E?rovizio (reto)
.
|
| E?rovizia Kantokonkurso
|
|
| ?iujara kantokonkurso ? televida fran?izo ? politika evento
|
| Komenco
|
1956
vd
|
| Moto
|
United by Music
|
|
|---|
|
Premioj
|
|---|
|
|
? Charlemagne Medal for European Media
vd
|
|
|---|
| Retejo
|
Oficiala retejo
|
|
Partoprenintoj ekde 1956: verde: partoprenis almena? 1 fojon; flave: neniam partoprenis sed rajtas fari tion; helverda: partoprenis kiel parto de alia lando, sed neniam sendepende; ru?e: intencis partopreni sed foriris anta? la finalo.
La
E?rovizia Kantokonkurso
(oficiale
angle
Eurovision Song Contest
kaj
france
Concours Eurovision de la Chanson
), ofte konata simple kiel
E?rovizio
, estas ?iujara
televida
kantokonkurso kun partoprenantoj el diversaj landoj kies naciaj publikaj servoj de radio kaj televido estas membroj de la
E?ropa Radio kaj Televido Unio
. La konkurso estas dissendata televide kaj anka? radie tra
E?ropo
. Lastatempe, la konkurso televidi?is anka? en aliaj partoj de la mondo.
La nomo de la konkurso devenas de
E?rovizio
(internacie:
Eurovision
), la televida distribua reto prizorgata de la
E?ropa Unio de Radio kaj Televido
(oficiale
EBU
, angle:
European Broadcasting Union
). ?iu membro de EBU rajtas partopreni la konkurson, do anka?
afrikaj
kaj
aziaj
landoj kiel
Israelo
,
Maroko
,
Tunizio
,
Al?erio
,
Egiptio
,
Libano
kaj
Sirio
. El tiuj nee?ropaj landoj nur Israelo kaj Maroko iam partoprenis. La? tradicio la internacia konkurso sursceneje okazas en la lando de la anta?a venkinto. Escepte, pro la
milito de Rusio en Ukrainio
, en
2023
?i okazas en Britio.
- La kanto kaj la prezento ne povas montri politikan opinion (nova regulo pri la konkurso 2006).
- Neniu kanto rajtas da?ri pli longe ol tri minutojn.
- Neniu besto rajtas esti sur la scenejo dum la kanto.
- Neniu kanto a? prezento povas dama?i la reputacion de la kantokonkurso.
- ?iu artisto devas havi 16 jarojn almena?.
- La kanto devas esti kantata vive.
- La nacieco de la artistoj kaj la lingvo de la kanto ne devas korespondi al lando. Ekzemple Hispanio povus esti reprezentata de franca kantisto, kiu kantas anglan kanton.
Post la prezentado de ?iuj kantoj ?iuj partoprenantaj landoj balotas per telefona balotado. Dum la duonfinalo anka? landoj, kiuj partoprenas nur en la granda finalo, povas baloti. Neniu lando havas permeson vo?doni por si.
Poste ?iu lando estas alvokata kaj devas atribui siajn poentojn. La kanto kun la plej multaj vo?oj en la nacia telefona balotado ricevis 12 poentojn, la dua 10 poentojn, la tria 8, poste 7, 6, 5 … 2, 1. En la okazo de teknikaj problemoj landa ju?istaro (konsistanta el ok personoj) havas permeson alju?i la poentojn.
La venkanto estas la kanto, kiu fine havas la plej multajn poentojn. Se du a? pli da kantoj havas fine la saman nombron de poentoj, gajnas la kanto, kiu ricevis poentojn el pli da landoj.
Por mallongigi la atribuadon de poentoj oni enkondukis novan koncepton: La landa anoncisto atribuas nur la tri plej altajn poentarojn. La poentoj 1 ?is 7 estas montrataj a?tomate sur la bildekrano. La koncepto estis provata unuan fojon ?e la
Junior Eurovision Song Contest
en
2005
en Belgio.
Ekde pluraj jaroj oni konstatas, ke multaj landoj, kiuj estas politikaj, kulturaj a? lingvaj najbaroj, atribuas ofte 10 a? 12 poentojn al siaj najbaroj.
Konataj "najbaro-paroj“ a? -grupoj:
Estas rimarkeble, ke ofte la multaj ?tatoj de
sud-orienta E?ropo
(Balkanio,
Hungario
,
Ukrainio
,
Rumanio
,
Bulgario
…) atribuas siajn valora?ojn de 8, 10 kaj 12 poentoj en la regiono.
Ekde la enkonduko de la "sistemo de 12 poentoj“ (1975), kiu validas ?is hodia?, okazis plurajn fojojn, ke kantoj ricevis neniujn poentojn de ?iuj landoj:
En
1956
en
Lugano
(Svislando) la “The Eurovision Grand Prix“ okazis. Nur sep landoj (Belgio, Francio, Germanio, Italio, Luksemburgo, Svislando kaj Nederlando) partoprenis kaj prezentis po du kantojn. Britio preterlasis la daton pri la ali?o kaj ne povis partopreni. Ju?istaro de 14 personoj (du el ?iu lando) venkigis
Lys Assia
(Svislando) kun kanto “Refrain”.
Jam en
1957
devis ?iu lando prezenti nur unu kanton. La konkurso okazis en Germanio; la regulo, ke la anta?e venkinta lando prezentas la konkurson, ankora? ne ekzistis.
En
1961
la nombro de la landoj jam estis kreskinta al 16.
Dum la
1960-aj jaroj
la sistemo de poentoj kaj balotadoj estis ?an?ata plurajn fojojn. En
1962
la venkanta kanto povis atingi maksimume 45 poentojn, tiel ke Francio venkis kun nur 26 poentoj.
Ekde
1964
?iu ju?istaro de lando povus atribui nur na? poentojn.
Ekde
1966
?iu lando devis kanti en sia nacia lingvo ? regulo kiu estis nuligita en
1999
. En
1969
la malnova sistemo de poento-atribua?o rezultigis kvar (!) venkantojn (Francio, Nederlando, Hispanio kaj Britio).
En
1975
finfine nova sistemo de poento-atribua?o estis enkondukita: ?iu lando atribuas 1-8 poentojn kaj 10 kaj 12 poentojn al la du plej amataj kantoj.
De
1973
?is
1976
estis suspendita la regulo, ke oni devas kanti en sia lingvo. ?i-tion ekspluatis la sveda grupo
ABBA
, kiu gajnis en
1974
per la angla kanto "Waterloo“ la konkurson kaj tiel komencis sian internacian karieron.
Inter
1977
kaj
1980
la landoj de orienta E?ropo okazigis propran konkurson, nomitan "
Intervision Song Contest
“.
En
1980
partoprenis unuafoje afrikana lando:
Maroko
.
Johnny Logan
estis la unua artisto, kiu gajnis en du jaroj:
1980
kaj
1987
, amba? venkoj por
Irlando
. Irlando estas la unua lando, kiu gajnis sep fojojn la konkurson.
Germanio gajnis solan fojon dum la tuta 50-jara historio de la konkurso en
1982
(
Nicole
kun “Ein bißchen Frieden”).
En
1988
Svislando gajnis kun kanada kantisto
Celine Dion
. Tio estis la komenco de monda kariero por ?i.
En
1991
finis Francio kaj Svedio kun po 146 poentoj. La? la tiama regularo Svedio estis proklamata venkanto, ?ar la sveda kanto ricevis pli da 10-poentoj-atribuadoj ol la franca. Irlando gajnas kvar fojojn (1992-1994 kaj 1996).
La
1990-aj jaroj
estis markataj per novaj ?an?egoj. Post la falo de la
Fera Kurteno
pli kaj pli da ?tatoj el orienta E?ropo partoprenas. La nombro de la partoprenantoj poste devas esti limigita kaj oni enkondukis sistemon de rotacio. Ekde
1997
ekzistas la telefona balotado kaj ekde
1999
?iu rajtas kanti en ?ia lingvo.
Unuan fojon en
1998
gajnis
transseksa
artisto:
Dana International
el Israelo.
Ekde
2001
gajnis pli kaj pli ofte baltaj ?tatoj a? ?tatoj de sud-orienta E?ropo. La fakto, ke nur 24 landoj el eblaj 40 povis partopreni, necesigis novan sistemon: Ekde
2004
ekzistas duonfinalo kaj granda finalo. En la granda finalo konkuras la dek plej bonaj el la duonfinalo, la dek plej bonaj landoj de la anta?a jaro kaj la financantaj “grandaj kvar“ landoj (Germanio, Francio, Britio kaj Hispanio), kune 24.
Ekde 2003 ekzistas speciala konkurso por infanoj kaj junuloj (8-15 jaroj): La
Junulara E?rovido-Kantokonkurso
(“
Junior Eurovision Song Contest
“).
| Jaro
|
Loko
|
Venkanta ?tato
|
Kanto kaj artisto
|
Titolo en Esperanto
|
| EKK 1956
|
Lugano
(
Svislando
)
|
Svislando
|
Refrain
(
Lys Assia
)
|
≪Refreno≫
|
| EKK 1957
|
Frankfurto ?e Majno
(
Germanio
)
|
Nederlando
|
Net als toen
(
Corry Brokken
)
|
≪Kiel tiam≫
|
| EKK 1958
|
Hilversum
(
Nederlando
)
|
Francio
|
Dors mon amour
(
Andre Claveau
)
|
≪Dormu, mia amo≫
|
| EKK 1959
|
Cannes
(
Francio
)
|
Nederlando
|
Een beetje
(
Teddy Scholten
)
|
≪Iom≫
|
| EKK 1960
|
Londono
(
Britio
)
|
Francio
|
Tom Pillibi
(
Jacqueline Boyer
)
|
?
|
| EKK 1961
|
Cannes
(
Francio
)
|
Luksemburgo
|
Nous les amoureux
(
Jean-Claude Pascal
)
|
≪Ni, la enami?intoj≫
|
| EKK 1962
|
Luksemburgo
(
Luksemburgo
)
|
Francio
|
Un premier amour
(
Isabelle Aubret
)
|
≪Unua amo≫
|
| EKK 1963
|
Londono
(
Britio
)
|
Danio
|
Dansevise
(
Grethe
&
Jørgen Ingmann
)
|
≪Dancbalado≫
|
| EKK 1964
|
Kopenhago
(
Danio
)
|
Italio
|
Non ho l'eta
(
Gigliola Cinquetti
)
|
≪Mi ne havas la sufi?an a?on≫
|
| EKK 1965
|
Napolo
(
Italio
)
|
Luksemburgo
|
Poupee de cire, poupee de son
(
France Gall
)
|
≪Vaksa pupo, brana pupo≫
|
| EKK 1966
|
Luksemburgo
(
Luksemburgo
)
|
A?strio
|
Merci Cherie
(
Udo Jurgens
)
|
≪Dankon, karulino≫
|
| EKK 1967
|
Vieno
(
A?strio
)
|
Britio
|
Puppet on a string
(
Sandie Shaw
)
|
≪Fadenpupo≫
|
| EKK 1968
|
Londono
(
Britio
)
|
Hispanio
|
La, la, la ...
(
Massiel
)
|
?
|
| EKK 1969
1
|
Madrido
(
Hispanio
)
|
Hispanio
Francio
Nederlando
Britio
|
Vivo cantando
(
Salome
)
Un jour, un enfant
(
Frida Boccara
)
De troubadour
(
Lenny Kuhr
)
Boom bang a bang
(
Lulu
)
|
≪Mi vivas kantante≫
≪Iun tagon, infano≫
≪Trobadoro≫
?
|
| EKK 1970
|
Amsterdamo
(
Nederlando
)
|
Irlando
|
All kinds of everything
(
Dana
)
|
≪?iaspeca ?io≫
|
| EKK 1971
|
Dublino
(
Irlando
)
|
Monako
|
Un banc, un arbre, une rue
(
Severine
)
|
≪Benko, arbo, strato≫
|
| EKK 1972
|
Edinburgo
(
Britio
)
|
Luksemburgo
|
Apres toi
(
Vicky Leandros
)
|
≪Post vi≫
|
| EKK 1973
|
Luksemburgo
(
Luksemburgo
)
|
Luksemburgo
|
Tu te reconnaitras
(
Anne Marie David
)
|
≪Vi rekonos vin≫
|
| EKK 1974
|
Brajtono
(
Britio
)
|
Svedio
|
Waterloo
(
ABBA
)
|
?
|
| EKK 1975
|
Stokholmo
(
Svedio
)
|
Nederlando
|
Ding-a-dong
(
Teach-In
)
|
?
|
| EKK 1976
|
Hago
(
Nederlando
)
|
Britio
|
Save your kisses for me
(
Brotherhood of Man
)
|
≪Konservu viajn kisojn por mi≫
|
| EKK 1977
|
Londono
(
Britio
)
|
Francio
|
L'oiseau et l'enfant
(
Marie Myriam
)
|
≪La birdo kaj la infano≫
|
| EKK 1978
|
Parizo
(
Francio
)
|
Israelo
|
A-Ba-Ni-Bi
(
Yizhar Cohen
&
Alpha Beta
)
|
?
|
| EKK 1979
|
Jerusalemo
(
Israelo
)
|
Israelo
|
Hallelujah
(
Gali Atari
&
Milk and Honey
)
|
≪Haleluja≫
|
| EKK 1980
|
Hago
(
Nederlando
)
|
Irlando
|
What's another year
(
Johnny Logan
)
|
≪Kio estas plia jaro≫
|
| EKK 1981
|
Dublino
(
Irlando
)
|
Britio
|
Making your mind up
(
Bucks Fizz
)
|
≪Vi decidi?u≫
|
| EKK 1982
|
Harrogate
(
Britio
)
|
Germanio
|
Ein bißchen Frieden
(
Nicole
)
|
≪Iomete da paco≫
|
| EKK 1983
|
Munkeno
(
Germanio
)
|
Luksemburgo
|
Si la vie est cadeau
(
Corinne Hermes
)
|
≪Se vivo estas donaco≫
|
| EKK 1984
|
Luksemburgo
(
Luksemburgo
)
|
Svedio
|
Diggi-loo diggi-ley
(
Herrey's
)
|
?
|
| EKK 1985
|
Goteborg
(
Svedio
)
|
Norvegio
|
La det swinge
(
Bobbysocks
)
|
≪Lasu ?in svingi≫
|
| EKK 1986
|
Bergen
(
Norvegio
)
|
Belgio
|
J'aime la vie
(
Sandra Kim
)
|
≪Mi amas vivon≫
|
| EKK 1987
|
Bruselo
(
Belgio
)
|
Irlando
|
Hold me now
(
Johnny Logan
)
|
≪Tenu min nun≫
|
| EKK 1988
|
Dublino
(
Irlando
)
|
Svislando
|
Ne partez pas sans moi
(
Celine Dion
)
|
≪Ne foriru sen mi≫
|
| EKK 1989
|
La?zano
(
Svislando
)
|
Jugoslavio
|
Rock me
(
Riva
)
|
≪Roku min≫
|
| EKK 1990
|
Zagrebo
(
Jugoslavio
)
|
Italio
|
Insieme 1992
(
Toto Cutugno
)
|
≪Kune 1992≫
|
| EKK 1991
|
Romo
(
Italio
)
|
Svedio
|
Fangad av en stormvind
(
Carola Haggkvist
)
|
≪Kaptita de ?tormvento≫
|
| EKK 1992
|
Malmo
(
Svedio
)
|
Irlando
|
Why me
(
Linda Martin
)
|
≪Kial mi≫
|
| EKK 1993
|
Millstreet
(
Irlando
)
|
Irlando
|
In your eyes
(
Niamh Kavanagh
)
|
≪En viaj okuloj≫
|
| EKK 1994
|
Dublino
(
Irlando
)
|
Irlando
|
Rock'n Roll kids
(
Paul Harrington
&
Charlie McGettigan
)
|
≪Rokenrolaj infanoj≫
|
| EKK 1995
|
Dublino
(
Irlando
)
|
Norvegio
|
Nocturne
(
Secret Garden
)
|
≪Nokturno≫
|
| EKK 1996
|
Oslo
(
Norvegio
)
|
Irlando
|
The voice
(
Eimear Quinn
)
|
≪La vo?o≫
|
| EKK 1997
|
Dublino
(
Irlando
)
|
Britio
|
Love shine a light
(
Katrina
&
The Waves
)
|
≪Amo briligu lumon≫
|
| EKK 1998
|
Birmingham
(
Britio
)
|
Israelo
|
Diva
(
Dana International
)
|
?
|
| EKK 1999
|
Jerusalemo
(
Israelo
)
|
Svedio
|
Take me to your heaven
(
Charlotte Nilsson
)
|
≪Portu min al via ?ielo≫
|
| EKK 2000
|
Stokholmo
(
Svedio
)
|
Danio
|
Fly on the wings of love
(
Olsen Brothers
)
|
≪Flugu sur la flugiloj de amo≫
|
| EKK 2001
|
Kopenhago
(
Danio
)
|
Estonio
|
Everybody
(
Tanel Padar
&
Dave Benton
)
|
≪?iuj≫
|
| EKK 2002
|
Talino
(
Estonio
)
|
Latvio
|
I wanna
(
Marie N
)
|
≪Mi volas≫
|
| EKK 2003
|
Rigo
(
Latvio
)
|
Turkio
|
Everyway that I can
(
Sertab Erener
)
|
≪?iel ke mi povas≫
|
| EKK 2004
|
Istanbulo
(
Turkio
)
|
Ukrainio
|
Wild dances
(
Ruslana
)
|
≪Sova?aj dancoj≫
|
| EKK 2005
|
Kievo
(
Ukrainio
)
|
Grekio
|
My Number One
(
Elena Paparizou
)
|
≪Mia numero unu≫
|
| EKK 2006
|
Ateno
(
Grekio
)
|
Finnlando
|
Hard Rock Hallelujah
(
Lordi
)
|
≪?tonroka Haleluja≫
|
| EKK 2007
|
Helsinko
(
Finnlando
)
|
Serbio
|
Molitva
(
Marija ?erifovi?
)
|
≪Pre?o≫
|
| EKK 2008
|
Beogrado
(
Serbio
)
|
Rusio
|
Believe
(
Dima Bilan
)
|
≪Kredu≫
|
| EKK 2009
|
Moskvo
(
Rusio
)
|
Norvegio
|
Fairytale
(
Aleksander Ribak
)
|
≪Fabelo≫
|
| EKK 2010
|
Oslo
(
Norvegio
)
|
Germanio
|
Satellite
(
Lena Meyer-Landrut
)
|
≪Satelito≫
|
| EKK 2011
|
Dusseldorf
(
Germanio
)
|
Azerbaj?ano
|
Running scared
(
Ell
&
Nikki
)
|
≪Kuri timigite≫
|
| EKK 2012
|
Bakuo
(
Azerbaj?ano
)
|
Svedio
|
Euphoria
(
Loreen
)
|
≪E?forio≫
|
| EKK 2013
|
Malmo
(
Svedio
)
|
Danio
|
Only teardrops
(
Emmelie de Forest
)
|
≪Nur larma?oj≫
|
| EKK 2014
|
Kopenhago
(
Danio
)
|
A?strio
|
Rise Like A Phoenix
(
Conchita Wurst
)
|
≪Levi?u kiel fenikso≫
|
| EKK 2015
|
Vieno
(
A?strio
)
|
Svedio
|
Heroes
(
Mans Zelmerlow
)
|
≪Herooj≫
|
| EKK 2016
|
Stokholmo
(
Svedio
)
|
Ukrainio
|
1944
(
?amala
)
|
≪1944≫
|
| EKK 2017
|
Kievo
(
Ukrainio
)
|
Portugalio
|
Amar pelos dois
(
Salvador Sobral
)
|
≪Amo duopa≫
|
| EKK 2018
|
Lisbono
(
Portugalio
)
|
Israelo
|
Toy
(
Netta Barzilai
)
|
≪Ludilo≫
|
| EEK 2019
|
Tel-Avivo
(
Israelo
)
|
Nederlando
|
Arcade
(
Duncan Laurence
)
|
≪Arkado≫
|
| EEK 2020
|
Roterdamo
(
Nederlando
)
|
La konkurso estis nuligita pro la pandemio de malsano
COVID-19
.
|
| EEK 2021
|
Roterdamo
(
Nederlando
)
|
Italio
|
Zitti e buoni
(
Maneskin
)
|
≪Silentaj kaj bonaj≫
|
| EEK 2022
|
Torino
(
Italio
)
|
Ukrainio
|
Stefania
(
Kalush Orchestra
)
|
?
|
| EEK 2023
|
Liverpool
(
Britio
)
|
Svedio
|
Tattoo
(
Loreen
)
|
≪Tatuo≫
|
| EEK 2024
|
Malmo
(
Svedio
)
|
Svislando
|
The Code
(
Nemo
)
|
≪La kodo≫
|
1
En 1969 estis kvar venkintoj.
Lingvoj, Esperanto kaj internaciaj kantokonkursoj
[
redakti
|
redakti fonton
]
En la komenco, ekzistis neniu regulo pri la lingvo en kiu la landoj povas kanti kaj ?is 1965 ?iu lando uzis sian nacian lingvon. Svedio estis la unua lando kiu rompis la normon en tiu jaro partoprenante per kanto en la angla. En la venonta jaro, la organizantoj enkondukis la unuan lingvan regulon, la? kiu lando partoprenanta en la konkurso devas uzi unu el siaj oficiale agnoskitaj lingvoj
[2]
.
En 1999 la Eurosong-organizantoj definitive nuligis la devigan uzon de la propra landlingvo kaj tio kondukis ekde tiam al tendenco kanti nur en la angla lingvo.
La
Junulara E?rovido-Kantokonkurso
(oficiala angla nomo
angle
Junior Eurovision Song Contest
), la kantokonkurso por infanoj kaj junuloj (8-15 jaroj) pli emas al lingva diverseco, eble pro malpli da komerca premo kaj limigita lingvokono de la partoprenantoj
[3]
.
?is nun Esperanto tute ne ?eestis en la kantokonkurso mem, kvankam en la jaro 2006 gajnis la finna grupo
Lordi
kun la angla kanto
Hard Rock Hallelujah
en kiu kunludis klavare esperantisto (
Leena Peisa
). ?i ludis sub la
pse?donimo
"Awa" en la bando
Lordi
kaj sub "Lenja" en la
Esperanta
grupo
Dolchamar
[3]
.
Anka? la islanda kantisto
Pall Oskar
, kvankam kantante en Esperanto la kanton
Gordjoss a esperanto
[4]
, ne kantis en Esperanto kiam li en la jaro 1997 partoprenis en la kantkonkurso Eurovision
[5]
.
Francis Soghomonian
, esperantisto kaj profesia kantverkisto de la kanto
Mer ashkharh e
(
Estas nia mondo
) partoprenis en la armenia anta?selektado por la konkurso Eurovision 2006 (kun paroloj en la lingvoj franca, Esperanta kaj armena), kantis la Esperantlingvan version de
Sanomi
(
Vi kaj mi
, frapkanto de
Urban Trad
post la EKK de 2003) dum la samjara
Universala Kongreso de Esperanto
en Svedio
[3]
.
En 2016
Maria Villalon
, kiu jam kantis en Esperanto, partoprenis en la anta?selekta konkurso de RTVE por reprezenti Hispanion dum la E?rovido-Kantokonkurso en 2017 en
Kievo
[6]
.
En 2017 anka? okazis jam por la kvina fojo la
E?ropa Festivalo de Esperantaj Kantoj
[7]
. Kuba esperantisto
Guillermo Sanchez Cordero
, iama kantisto de la Esperanta muzikgrupo
Amindaj
, sukcese partoprenis la germanan talentokonkurson DSDS (februaro 2017) de la germana televido
[8]
.
En 2024 la brazila tenoro
Sandro Machado
, konata en
Rumanio
pro sia partopreno en la rumana versio de la televidprogramo "The Voice", kantis en Esperanto
"Mi Sangas sen Vi"
reprezentante tiun landon (kie li lo?as depost 2018) dum elektaj duonfinaloj de E?rovizio.
- ↑
La "nill points" estas tre fama frazo en ?i. Kiam Britio havis "nill points" (en 2003), estis Angla radioprezentanto Terry Wogan, kiu ?ercis dirante ke Britio estas malpopulara pro la milito en
Irako
.
- ↑
(eo) Langoly,
La levi?o kaj falo de lingva diverseco en E?rovido
,
Global Voices
, la 6-an de majo 2023.
- ↑
3,0
3,1
3,2
Lingvoj kaj internaciaj kantkonkursoj
ENa, 7-a majo 2015, konsultita la 17-an majo 2017.
- ↑
Pall Oskar
,
Gordjoss a esperanto
- ↑
"
Minn hinsti dans
(
Mia lasta danco
, 1997) (Islanda Eurovision kantkonkurso 1997)
- ↑
(hispana) Jose Garcia kaj Vicente Rido, "
Maria Villalon: "Voy a presentar dos canciones para Eurovision 2017
", 13-a septembro 2016, konsultita la 22-an majo 2017.
- ↑
Interkultura Majrendevuo
, Kaleidoskop, Revuo Esperanto 1311 (3), marto 2017, p.53, Universala Esperanto-Asocio.
- ↑
Kuba esperantisto atingas kvar milionojn
, Revuo Esperanto 1311 (3), marto 2017, p.53, Universala Esperanto-Asocio.