 | Bu sayfa Vikipedi'nin
resmi politikalarından
biridir.
Sayfanın iceri?i, uygulanması gereken bir standart olarak
kullanıcılar
tarafından benimsenmektedir. Sayfada de?i?iklik yapmadan once, bu de?i?ikliklerin kullanıcılardan
onay
aldı?ına emin olun. Uygun gormedi?iniz bir kısım varsa,
tartı?ma sayfasında
sebepleri ile acıkca belirtin.
|
|
Bu sayfa Turkce Vikipedi'deki resim konularıyla (dosya turu, icerik, telif hakları) ilgili politikadır. Daha ayrıntılı sorularınız icin ilgili politikanın tartı?ma sayfasına veya
danı?ma masası
sayfasına yazabilirsiniz.
Resim ve medya konularında daha geni? bilgi icin
Vikipedi:Medya
sayfasına;
Resim yukleme konusunda bilgi icin
Yardım:Resim yukleme
sayfasına veya do?rudan
Yukleme
sayfasına;
Hukuk ve telif konuları icin
Vikipedi:Telif hakları#Goruntu/resim esasları
sayfalarına bakınız.
Resim yuklerken bazı ?artları kar?ılamanız gerekmektedir.
- Mutlaka uygun olan telif etiketini koymalısınız:
Vikipedi:Dosya telif etiketleri
. Telif hakları saklı oldu?una dair ?upheleriniz varsa
yuklemeyiniz
.
- Mutlaka resim tanımlama bolumune, ayrıntılı olarak, resmin kayna?ını yazmalısınız. Ornek olarak tarama yoluyla elde ettiyseniz nereden tarattı?ınızı (kitabın, gazetenin, derginin adı, tarihi gibi), internetten ise URL ?eklinde ba?lantısını veya resmi cekenin, yapanın ismini/takma adını yazmalısınız
Ekran yakalama goruntuleri icin tam olarak neyi tanımladı?ını yazmalısınız. Kayna?ını bulamadı?ınız dosyayı
yuklemeyiniz
.
Resimleri kullanırken ve yuklerken a?a?ıdaki kurallara dikkat ediniz.
- Resim tanımlamada ve lisans bilgileri konusunda bilgilendirmede
resim tanımlama sayfasını
kullanınız.
- Resmi tanımlayan net ve detaylı bir ba?lık kullanınız. E?er kullanaca?ınız isimde var olan ba?ka bir dosya varsa yukledi?iniz dosya var olan dosyanın yerine gececektir.
- Mumkun oldu?unca yuksek cozunurlukte yuklemelisiniz (adil kullanım resimleri haric
Vikipedi:Adil kullanım politikası
sayfasına bakınız). Vikipedi resimleri otomatik olarak kucultecek ve ekran boyutunda ayarlayacaktır. Ayrıca maddelerde kullanırken kendiniz boyutunu ayarlayabilirsiniz. MediaWiki 20 MB boyutundaki dosyaları kabul edebilir. Bu sebeplerle lutfen resim cozunurluklerini kucultmeden yukleyiniz.
- Urun resimlerinin odak noktası konuyla ilgili olmalıdır.
- E?er yazı icermesi gereken bir resim yaptıysanız bunu Vikipedi'ye ilk olarak yazısız ?ekilde yuklemeniz di?er dillerdeki Vikipedistlere cevirme ve kullanma konusunda buyuk yarar sa?layacaktır.
- Foto?raflar icin
JPEG
; ikonlar, logolar, haritalar veya benzeri dosyalar icin
SVG
; yazılımların ekran yakalama goruntuleri ve tarama grafikleri icin
PNG
; animasyonlar icin
GIF
; ve videolar icin
Ogg
/
Theora
formatlarındaki dosyaları kullanınız.
- Maddeye ekledi?inizde iyi bir acıklama yazısı yazınız.
- Editorler tarafından "guclu bir fikir birli?i" olu?madan maddelere ?ok edici, vah?et iceren goruntuler eklemeyiniz.
Resim yuklemeden once resmin a?a?ıdaki kategorilerden birine girip girmedi?i konusunda emin olunuz:
- Hakları size ait olan resimler (Bunun anlamı kendiniz tarafından olu?turulan resimlerdir)
- Telif hakkı sahibinin resmi
kabul edilebilir ozgur lisanslardan
biriyle yayınladı?ını kanıtlayabildi?iniz resimler
- Kamu malı
oldu?unu kanıtlayabildi?iniz resimler.
veya
Sadece ticari olmayan kullanıma acık, izne tabii veya resmin de?i?tirilmesi sınırlandırılmı? goruntuler Vikipedi politikaları acısından uygunsuzdurlar ve goruldukleri anda silinirler.
Yukledi?iniz resme mutlaka
uygun
olan
telif etiketini
ve kayna?ını ayrıntılı ?ekilde, resmin
tanımlama sayfasında
belirtmelisiniz.
Dosya ile ilgili acıklama
ve
Lisans etiketi
her resimde gereklidir.Resim telif etiketleri, resim lisansları icin standart ?ablonlardır. Dosya acıklama bolumu ise lisans etiketinde belirtilen telif haklarını destekleyen bilgileri sa?lar. Tavsiye edilen dosya acıklama bolumu a?a?ıdaki gibidir:
Acıklama:
Resmin konusu
Kaynak:
Resmin telif hakları sahibi veya internettense URL ?eklinde ba?lantısı
Tarih:
resmin olu?turulma tarihi
Yazar:
Yukleyen kullanıcı (e?er telif hakkı sahibiyle, yukleyen farklıysa)
?zinler:
Hangi lisansla yayımlandı?ını belirtmek icin (
Vikipedi:Dosya telif etiketleri
)
Di?er surumler:
Vikipedi uzerinde de?i?ik versiyonları bulunuyorsa, resmin ic ba?lantısı
Ornekler:
Kullanıcıların olu?turdu?u resimler
[
kayna?ı de?i?tir
]
Vikipedi, kullanıcıların kendi resimlerini olu?turmalarını ve eklemelerini te?vik eder, ancak kullanıcılar tarafından olu?turulmu? tum resimler ozgur lisanslı (orne?in,
GOBL
ve/veya kabul edilebilir Creative Commons surumleri) veya kamuya ba?ı?lanmı? olmalıdır. E?er birden cok lisans kullanmak istiyorsanız GOBL ve Creative Commons lisanslarını birlikte kullanmalısınız.
Bu resimler sizin cekti?iniz foto?rafları (hatırlamanız gereken resimlerin hakları
konu
da de?il
foto?rafcı
dadır.), yarattı?ınız cizimleri ve diagramları ve sizin tarafınızdan yaratılmı? di?er i?leri kapsayabilir. Basitce telif hakkı saklı bir resmi veya diagramın uzerinde oynama yapmak yeni bir telif hakkı
yaratmaz
- telif hakkı sadece yaratma durumlarında olu?ur ve eserin uzerinde yaptı?ınız de?i?iklik miktarı ile ilgisizdir. Uc boyutlu nesnelerin foto?rafları neredeyse her zaman telif hakkı yaratır ancak bu ce?it foto?raflarda gosterilenin telif hakkı di?erlerinde kalır. Ancak iki boyutlu nesnelerin foto?rafları (orne?in muzedeki bir resim) telif hakkı yaratmaz (sayfadaki "
kamu malı
" bolumune bakınız). E?er bu konuyla ilgili sorularınız varsa lutfen telif hakları konusunda bilgili Vikipedistlere sorunuz.
Kendinizi, arkada?larınızı, ailenizi gosteren resimleri maddelerde veya Vikipedi iceri?inde kullanmanız uygun de?ildir (kullanıcı sayfanızda kullanmanızda bir sorun yoktur). Bu tur resimler ki?isel-promosyon olarak de?erlendirilir ve silinmesi icin hızlıca konsensus olu?turulabilir.
Kullanıcıların olu?turdukları resimler yol gosterme amaclı olup ilgili maddede gosterilmedi?i surece, uzerinde herhangi bir yazı, tarih, kullanıcının ismi veya ozgur lisanslı oldu?unun kanıtlamasını zorla?tırıcı i?aretler barındırmamalıdır. Bu tur bilgiler resmin tanımlama sayfasında bulunmalıdır.
Vikipedi icin "yeterince ozgur" olarak kabul edilen resim etiketleri icin
Vikipedi:Dosya telif etiketleri
sayfasına bakınız. Kullanımı sınırlanmı? resim ve medyalar, ticari amac haric kullanılabilir gibi, Vikipedi icin "yeterince ozgur"
sayılmazlar ve silinirler
. Kısaca Vikipediye ekledi?iniz resim ve medya icerikleri Vikipedi'nin iceri?i ve hukuki durumları kadar
ozgur
olmalıdır.
ABD yasalarına gore 1 ?ubat, 1928'ten
once
yayımlanmı? tum resimler kamu malı (public domain) olarak kabul edilir ancak 1928'ten once yapılıp 1928'ten sonra yayımlanmı? eserler bu kapsamda de?erlendirilmezler. Daha geni? bilgi icin
Vikipedi:Telif hakları
sayfasına bakınız.
Vikipedi'ye yukleyebilece?iniz kamu malı resimler icin
Vikipedi:Kamu malı goruntu kaynakları
sayfasına bakabilirsiniz. E?er bir resmin kamu malı olmadı?ına dair ?upheleriniz varsa, orne?in resmin Vikipedi'deki resim tanımlama sayfası dı?ında kayna?ında herhangi bir acıklama yoksa ve ba?ka bir yerde resmin telif hakkı saklı oldu?unu gorduyseniz, silinmesi icin ba?vurmalısınız.
Ayrıca sanatsal resimlerin yeniden uretimleri de ABD'de kamu malı olarak kabul edilir. Orne?in
Mona Lisa
'nın resmini taratarak elde ediyorsanız bu uretti?iniz resim ureticinin olumunden sonra yetmi? yıl gecti?i icin kamu malı olarak kabul edilir. Fakat bazı ulkelerde bu kural gecerli de?ildir. Orne?in
Birle?ik Krallık
.
Bazı telif hakkı saklı resimler, telif hakkı sahibinden izin alınmaksızın ABD'deki
adil kullanım
doktrinine gore kullanılabilir (ancak bircok devlet tarafından kabul edilmez). Detaylar hakkında sorular icin
Vikipedi:Adil kullanım
sayfasına bakınız. Uygun olmayan adil kullanımlar illegaldir.
Adil kullanım olup telif etiketi olmayanlar veya acıkca adil kullanım kabul edilemeyecek resimler silinirler. Adil kullanım politikasını bilerek ve ısrarla ihlal eden kullanıcılar engellenebilirler.
Ayrıca bakınız:
Bir resimde de?i?iklik yapıp, onun yerine yuklemek istiyorsanız
Dosya yukleme
sayfasını kullanınız. De?i?tirmek istedi?iniz resmin eskisiyle aynı isimde oldu?una emin olunuz.
Bir resmin dosya turunu de?i?tirirken ismi de de?i?ecektir, bu nedenle yeni resim icin farklı bir dosya tanımlama sayfası olu?acaktır.
- Resmi yukleyen kullanıcıyla (kullanıcının tartı?ma sayfası aracılı?ıyla) irtibata geciniz ve sorunları belirtiniz. Belki bu ?ekilde sorunları cozume kavu?turabilirsiniz.
- Maddelerden silinmesini istedi?iniz resimleri cıkartın.
- Resmin tanımlama sayfasına {{sar}} ?ablonunu ekleyiniz.
- Resimleri
Vikipedi:Silinmeye aday resimler
sayfasıda listeleyiniz:
- Resim
Vikipedi:Hızlı silme
kriterlerine uygunsa silinebilir.
- Unutmayınız ki:
- Maddelerin oldu?u gibi silinen resimlerin de geri getirilme imkanı vardır.
- Hızlı silme
kriterlerine uymayan, konusu ansiklopedik olan ve serbest telifli bir goruntu Commons'a ta?ınmak uzere i?aretlenir.
Tanımlayıcı resim isimleri kullanı?lıdır. Orne?in Afrika ile ilgili bir harita yukleyecekseniz "Afrika.png" olabilir. Ancak Afrikayla ilgili bircok harita olabilece?i icin "Afrika siyasi haritası.png" ?eklinde daha ayrıntılı bir isimlendirme daha kullanı?lıdır. Vikipedi'de Afrika ile ilgili haritaları kontrol edin. Daha sonra haritanızın bir ba?kasının uzerine kaydedilmeyece?ine (kullanıldı?ı her maddede) emin olun. ?lk once tam olarak aynı adı verin di?er hallerde ise uygun ba?ka bir isim secin. Dosya adlandırırken cok uzun isimlerden veya ozel karakter barındıran adlardan kacınmanız, dosyayı bilgisayarına indirecek kullanıcılar icin kolaylık sa?layacaktır. Ayrıca isimlerin buyuk-kucuk harflere duyarlı oldu?unu bilin. Orne?in "Africa.PNG" dosyası ile "Africa.png" birbirlerinden farklı olarak algılanacaktır. Tavsiye edilen ise dosyalarınızı kucuk harflerle adlandırmanızdır.
Daha kaliteli bir tarayıcı ile taradı?ınız ya da boyutlandırırken daha iyi bir yol kullanmanız durumunda, eski goruntu dosyasının yerine yenisini yuklerken aynı ismi kullanabilirsiniz. Bu ?ekilde kullanıcılara iki resmi kıyaslama ?ansı verirken, goruntulerin maddeden silinmelerini veya de?i?tirilmeleri gere?ini ortadan kaldırmı? olursunuz.Ancak dosyanın formatı de?i?ti ise bu mumkun de?ildir. En azından maddelerdeki dosya adı uzantısını de?i?tirmeniz gerekir.
Resimlerin isimlerini de?i?tirmek icin kolay bir yol yoktur. Resimlerde maddelerdeki gibi "adını de?i?tir" sekmesi bulunmaz.
Foto?raf galerileri icin 3 farklı yakla?ım vardır. Belirli konular icin bazı yakla?ımlar uygun olabilir ya da bir standart olu?turulabilir. Secenekler ?unlardır:
- Foto?raflar maddenin sonunda
- Foto?raflar goruntu acıklama sayfasında
- Foto?raf galerisine izin verilmez, sadece konuyu acıklayıcı birkac foto?raf konulur.
Foto?raf galerileri hakkında henuz bir karar verilmemi?tir. Lutfen bu durum hakkında tartı?ma sayfasında fikir belirtiniz. Genellikle galerilerin maddenin sayfasında olması onerilir ve resim galerileri icin ayrıca acılan maddelerin gecmi?te silinmelerine karar verilmi?tir. Sonuc olarak resim galerileri icin ayrı madde acılan cok az sayfa vardır ve bunları yaratırken iyi nedenler belirtilmelidir. Wikimedia Commons'taki galerilere link vermeyi tercih edebilirsiniz.
Birden cok resmi gostermek icin GIF animasyonlarını kullanmak tavsiye edilmemektedir. Bu metot baskı icin uygun ve kullanıcı dostu de?ildir. (Kullanıcılar resimleri tek tek kaydedemezler ve bir onceki resmi tekrar gorebilmek icin turun tamamlanmasını beklemelidirler)
Adil kullanım resimleri
hicbir zaman
foto?raf galerilerinin bir parcası olarak kullanılmamalıdır cunku durumları adil kullanım ?artları altında bir maddenin iceri?i ile ilgilidir. Daha fazla bilgi icin
Vikipedi:Adil kullanım politikası
sayfasına goz atabilirsiniz.
- Cizimler, ikonlar, politik haritalar, bayraklar ve bu ce?it di?er goruntuleri
SVG
formatında yuklenmesi tavsiye edilir. Buyuk, basit ve renk blokları olan yani SVG formatına uygun olmayanlar iste
PNG
formatında yuklenmelidir.
- Foto?raflar ve taranmı? goruntuler
JPEG
formatında olmalıdır.
- Animasyonlar
GIF
formatında olmalıdır.
- Videolar
Ogg
/
Theora
formatında olmalıdır.
- Yazılımlar ile ilgili ekran yakalama goruntuleri
PNG
formatında olmalıdır.
- Televizyon ve film ekran yakalama goruntuleri
JPEG
formatında olmalıdır.
E?er yanlı? bir formata sahip iyi bir goruntuye sahip iseniz yuklemeden once formatını de?i?tirmeniz onerilir. Ancak JPEG formatında bir harita, bayrak vs bulduysanız, boyutun azalması icin bunu PNG formatına ceviriniz.
CIA Dunya gercekleri kitabı
'nın sitesindeki co?u harita JPEG formatında idi ancak ?u anda GIF formatındadır. Bu haritaları guncellemek icin siteden GIF resmini indiriniz PNG formatından yeniden kaydedip Vikipedi'ye yeniden yukleyiniz.
JPEG resimlerini cok sık de?i?tirmekten kacının. Her bir de?i?iklik kalitede azalma yaratmaktadır. Foto?rafın orijinalini 16 ya da 24 bit TIFF ya da PNG formatında bulabilirseniz de?i?ikli?inizi onda yapın ve JPEG olarak kaydedin.
Yuklenmi? dosyalar en fazla 20 megabyte buyuklu?unde olmalıdır. Vikipedi'nin kullandı?ı MediaWiki yazılımının 1.3 surumu goruntuleri otomatik olarak yeniden boyutlandırmaktadır dolayısıyla sizin yeniden boyutlandırma yapmanız ender olarak gerekli olur. Vikipedi'nin iceri?inin geni? bir alanda kullanıldı?ını du?unerek foto?rafları yuksek cozunurluklerde yuklemeye calı?ınız ve boyutlandırmaya dikkat ediniz.
Kendi ciziminiz olan sanat goruntulerinde,goruntuyu kendinizin yeniden boyutlandırmanız ve madde de bu ?ekilde kullanmanız daha do?ru olacaktır. Bunun sebebi otomatik boyutlandırmanın bazen orijinal goruntuden daha fazla yer kaplayan ya da du?uk kalitede goruntuler olu?turmasıdır. Bu durum
SVG
formatının daha faydalı oldu?u istisnai durumlardan biridir.
Gelecekte Mediawiki yazılımı daha ust bir versiyonunda otomatik olarak kucuk onizleme resminin uretilmesi ola?andır ancak ?imdilik siz buyuk boyutlarda ekledi?iniz resimleri maddeler de kucuk boyutlarda kullanınız.
Maddelerde yazının yanında bir resim yerle?tirmek isterseniz "kucukresim" secene?ini kullanmanız onerilir (bu secenek standart olarak 180 piksel boyutunda goruntuyu gosterir).
Buyuk resimlerin ise en fazla 550 piksel geni?li?inde olmaları onerilir, boylece 800x600 cozunurlu?undeki monitorlerde rahatca gorulebilirler.
Hareketli GIF dosyaları bazen kucukresim opsiyonunda sorun cıkarmaktadır. E?er animasyonunuzun kucultuldu?unde sorun cıkardı?ını fark ederseniz, her goruntuyu aynı boyutta tekrar yukleyerek bunu duzeltmeye calı?abilirsiniz.
Madde icinde animasyonlar mumkun oldu?unca az kullanılmalıdır. Animasyonun boyutu cok kucuk olmadı?ı surece maddenin icinde dura?an bir onizleme resmi ile animasyona ba?lantı verilmelidir. Unutmamanız gereken ?ey baskı problemlerinin onune gecmeye calı?maktır.
Daha onceden sunuculara yuklenmi? bir resim Vikipedi maddelerine [[Dosya:Ornekresim.jpg|kucukresim]] ?ablonu kullanılarak eklenir.
Vikipedi maddelerinde kullanılan ana resim (ilk resim) carpıcı ve ilginc olmaktan ziyade, konusunu iyi ozetler nitelikte olmalıdır. Orne?in "
elma
" maddesinde ana resim olarak dunyanın sadece bir bolgesinde yeti?en eflatun bir elma resmi yerine hemen her yerde gorulen ve dolayısıyla konusunu iyi ozetleyen kırmızı bir elma resmi kullanmak daha uygun olur. Elbette farklı resimlere de madde icinde yer verilebilir.
Vikipedi maddelerine eklenebilecek resim adedi ile ilgili bir kısıtlama yoktur ancak bir maddedeki resim ve metin miktarı dengeli olmalı, sayfalarda resim tekrarından kacınmalı ve resim kirlili?ine izin verilmemelidir. Bununla birlikte konuyu zenginle?tiren ve birbirine cok benzer olmayan resimler bir galeri olu?turularak sayfa sonuna eklenebilir. Bunun icin <gallery>Dosya:ornekresim.jpg|acıklama</gallery> ?ablonu kullanılabilir. Orne?in "elma" maddesinin sonuna, aynı elma a?acının birkac farklı yerden cekilmi? resmini eklemek yerine farklı elma turlerinin resimlerini eklemek yerinde olur.
E?er maddede mutlaka bulunması gerekti?i du?unulen resimler olmakla birlikte madde yeterince uzun de?il ise, bu resimler tartı?ma sayfasında sıraya konabilir. Madde geli?tikce ilgili resimler maddeye eklenir. Ancak bir kullanıcı sayfaya eklenen bir resmi yukarıdaki gerekceler ile tartı?ma sayfasına ta?ıdıysa, resmi ilk ekleyen kullanıcı de?i?ikli?i geri almak yerine; resmin boyutunu ve yerini duzenleyip, gerekirse altyazı yazıp ekleme veya neden yeniden eklenmesi gerekti?ini izah etme yoluna gitmelidir.
Tartı?ma sayfaları ar?ivlendi?inde sıralanmı? resimler kaybolabilir. Bu nedenle sıralı resimlerin hepsini tartı?ma sayfasında olu?turulacak bir galeriye eklemek ve sayfa ar?ivlendi?inde bu galeriyi bo? tartı?ma sayfasına ta?ımak uygun olabilir.
Not: Adil kullanım resimleri tartı?ma sayfalarında ar?ivlenmemelidir. Detaylar icin bkz.
Vikipedi:Adil kullanım politikası
.
Vikipedistler tarafından resim ve medyaların calı?tırılmasında veya kullanılmasında a?a?ıdaki ozgur ve acık kaynaklı yazılımlar tavsiye edilir;
- GIMP
[1]
(
Linux
,
Windows
,
Mac OS X
)
- Inkscape
[2]
(
Linux
,
Windows
,
Mac OS X
)
- ImageMagick
[3]
(
Linux
,
Windows
,
Mac OS X
)
- GraphicsMagick
[4]
(
Linux
,
Windows
,
Mac OS X
)
- Paint.NET
[5]
(
Windows
)
- Cinelerra
[6]
(
Linux
)
- Audacity
[7]
(
Linux
,
Windows
,
Mac OS X
)
- Ardour
[8]
(
Linux
,
Mac OS X
)
(Dikkat: Vikipedi'deki bazı resimler telif hakkı saklı olarak yayınlanır. Telif lisanslarını kontrol ediniz ve tekrar yayımlamadan once gerekiyorsa telif hakkı sahibine izin icin ba?vurunuz.)
|
|---|
|
| ?cerik?
(?)
| |
|---|
| Davranı??
(?)
| |
|---|
| Silme?
(?)
| |
|---|
| Uygulama?
(?)
| |
|---|
| De?i?iklik?
(?)
| |
|---|
| Proje?
(?)
| |
|---|
| WMF
(?)
| |
|---|
- Politika ve yonergelerin listesi
|