 | Bu sayfa Vikipedi icin bir
yonergedir
.
Sayfanın iceri?i, uygulanması gereken bir standart olarak
Vikipedistler
tarafından benimsenmektedir. Ancak de?i?tirilmesi mumkundur ve sa?duyuyla ele alınması gerekmektedir. Sayfada de?i?iklik yapmadan once, bu de?i?ikliklerin Vikipedistlerden
onay
aldı?ına emin olun. Uygun gormedi?iniz bir madde varsa,
tartı?ma sayfasında
sebepleri ile acıkca belirtin.
|
|
 | Ceviz kabu?una sı?acak ?ekilde bu sayfa:
Maddelerin boyutu cok buyuk veya cok kucuk olmamalıdır.
|
Bu sayfa,
madde boyutu
yla ilgili temel konulara genel bir bakı? acısı icerir. Bir maddenin buyuklu?uyle ilgili uc olcut vardır:
- Okunabilir
olcu boyutu: Tablolar, listeler veya alt bolumler haric, maddenin ana bolumlerinde goruntulenebilir metin miktarı
- Viki bicimlendirme
boyutu:
Gecmi? sayfasındaki
de?i?iklik ve karakter sayısıyla gosterilen tam sayfa de?i?iklik penceresindeki metnin miktarı
- Tarayıcı sayfa
boyutu: Bir
web tarayıcısı
tarafından yuklenen sayfanın toplam boyutu
Bir maddenin boyutuyla ilgili kullanılabilirlik hususların a?a?ıdakileri icerir;
- Okuyucuya dair
:
Dikkat suresi
, okunabilirlik, bilgi doygunlu?u vb.
- Yazarlara dair
: Tartı?ma sayfası gerginli?i, onemsiz katkılar konusundaki tartı?malar, buyuk bir maddenin nasıl bolunece?i uzerine tartı?malar vb.
- Katkılara dair
: Katkıda bulunabilecek konuyla ilgili bilgi olmasına ra?men, belirli bir boyuta ula?tı?ında buyumesi onemli olcude kısıtlanan maddeler
- Di?er teknik konulara dair
: Mobil tarayıcıların kısıtlamaları vb.
Bir madde cok buyuk oldu?unda, onu daha kucuk maddelere bolmeyi, bir kısmını yeni maddelere donu?turmeyi ya da bir kısmını ba?ka bir maddeye eklemeyi du?unun. Bir madde cok kucuk oldu?unda, mevcut bir veya daha fazla ba?ka madde ile
birle?tirilebilir
. Bu tur kararlar
fikir birli?i
gerektirir. Maddelerin boyutuna ili?kin rehberler ve ayrıntılı cozumler a?a?ıda verilmi?tir.
Lisans yonergesi
, herhangi bir iceri?in bir maddeden ba?ka bir yeni veya mevcut maddeye kopyalandı?ında,
"
ORNEK
sayfasındaki icerik"
gibi bir
de?i?iklik ozeti
kullanılması gerekti?ini zorunlu kılar.
Her Vikipedi maddesi bir evrim surecindedir ve buyumeye devam etmesi muhtemeldir. Bir maddeyle i?iniz bitti?inde di?er kullanıcılar soz konusu maddeyi de?i?tirmeye ba?layacaklardır. Vikipedi, pratikte sınırsız depolama alanına sahiptir ancak uzun maddelerin okunması, gezilmesi ve anla?ılması daha zor olabilir.
Yazdırıldı?ında bir veya iki sayfadan daha uzun olan bir madde, gezilmeyi kolayla?tırmak icin bolumlere ayrılmalıdır (bakınız:
Vikipedi:Bicem el kitabı
). Co?u uzun madde icin bolumlere ayırma do?al bir davranı?tır. Vikipedi'nin
mobil versiyonu
okuyucularına, bolumlerde gezilmeyi engelleyecek kadar uzun veya cok sayıda olmamasını sa?layarak yardım edilebilir.
Kabaca 4.000 ila 10.000 kelimeye tekabul eden yakla?ık 30.000 bayt ila 50.000 bayt buyuklu?unde bir sayfa, ortalama hızla 30 ila 40 dakika arası bir surede okunur (bir maddenin boyutu hakkında bilgi, sayfayı ziyaret ettikten sonra sol sutundaki "sayfa bilgisi" ba?lantısından veya sa? ustteki "gecmi?i gor" sekmesinden gorulebilir).
Ozellikle teknik konuları kapsayan maddeler, genel olarak di?er maddelerden daha kısa olmalıdır. Maddenin iyi yazılmı? olması ko?uluyla bu tur maddeleri okuyan uzman okurlar uzunlu?u veya detaycılı?ı bir ?ekilde kabul edebilir ancak teknik maddeler genel anlamda okuyucular icin acık ve net olmalıdır. Uzun veya cok uzun bir maddenin kacınılmaz oldu?u zamanlar vardır ancak karma?ıklık daima en aza indirilmelidir. Bu maddeler anla?ılamadı?ında {{
Kafa karı?tırıcı
}} ile etiketlenebilir. Okunabilirlik, kilit bir kriterdir.
Okunabilir duzyazı; dipnotlar ve referans bolumleri ("ayrıca bakınız", "dı? ba?lantılar", "kaynakca" vb.), diyagramlar ve goruntuler, tablolar ve listeler, ic ve dı? ba?lantılar, bicimler gibi icerikler haric, duzyazının ana govdesini tanımlar.
XTools
karakter sayısı da dahil olmak uzere duzyazı bilgilerini gosterir ("genel istatistikler" bolumundeki "duzyazı" kısmının altında). ?u anda bakılmakta olan bir maddede, sol sutundaki "sayfa bilgisi" ba?lantısını tıklayıp en alttaki "dı? araclar" sekmesindeki "katkılar" ba?lantısını tıklayarak ula?ılabilir.
Listeler, tablolar ve ozetler
[
kayna?ı de?i?tir
]
Listeler, tablolar ve di?er materyaller zaten ozet formunda oldukları icin, bu sayfaları
ozet tarzı
yontemiyle daha da azaltmak veya ozetlemek uygun olmayabilir. Uzun bir listeyi veya tabloyu bolmenin veya azaltmanın "do?al" bir yolu yoksa, onu en iyi durumda bırakmak, ana maddede olacak ?ekilde tutmak veya ba?ımsız bir sayfaya bolmek daha uygun olabilir. Ne olursa olsun bir liste veya tablo, amacı ve kapsamı icin mumkun oldu?u kadar kısa tutulmalıdır. Cok fazla istatistiksel veri
politikaya
aykırıdır.
Cevirmeli ba?lantı, akıllı telefon ve du?uk kaliteli geni? bant ba?lantısı gibi du?uk hızlı ba?lantılar kullanan kullanıcılar oldu?undan toplam madde boyutu makul bir ?ekilde du?uk tutulmalıdır. Cevirmeli ba?lantıda de?i?iklik yapmak icin 32.000 bayt boyutundaki sayfadaki metnin goruntulenmesi yakla?ık 20 saniye surer, bu nedenle ek goruntulerin eklenmesi gerekir ve bundan daha buyuk sayfaların eski tarayıcılarda goruntulenmesi zor olur. Derinlik ve ayrıntı gerektiren konular icin 200.000 bayttan buyuk maddeler (~ 50 sayfa) bulunmaktadır ancak genellikle bu boyuttaki maddeler iki veya daha fazla alt maddeye ayrılır.
Ozel:UzunSayfalar
, an itibarıyla boyutu en buyuk olan maddelerin listesini gosterir.
Buyuk maddeler mobil tarayıcılar sorun yaratabilir cunku bu cihazlarda genellikle bellek az ve i?lemci yava?tır. Uzun sayfaların, tam olarak yuklenmesi ve i?lenmesi cok zaman alabilir. Analog cevirmeli bir modeme ba?lı masaustu bilgisayar veya bazı mobil cihazların kablosuz ba?lantıları gibi yava? ba?lantılar, uzun maddelerin cok uzun surede yuklenmesine neden olabilir.
Bir Vikipedi maddesi icin ust sınır, MediaWiki yazılımı
varsayılan madde boyutu sınırı
olan 2.097.152 bayttır (~2
MB
).
Cok buyuk maddeler, mantıksal olarak ayrı maddelere
bolunmelidir
. Uzun maddeler alfabetik, sayısal veya alt ba?lık olarak di?er sayfalara bolunur. Ayrıca bolunmu? parcaları donu?turmeyi de du?unun.
Uzun bir maddenin bir bolumunu ba?ımsız ba?la bir maddeye boldu?unuzde, kaldırılan iceri?in kısa bir ozetini onceki maddeye bırakmalısınız. Vikipedi'nin, de?i?iklik yapılmasına izin veren ancak tekrar kullanırken iceri?e katkıda bulunanlara atıfta bulunulmasını gerektiren
lisans gerekliliklerine
uyması icin yeni sayfa "icerik [[madde adı]]'ndan alındı" notunu iceren bir de?i?iklik ozeti ile olu?turulmalıdır (
bu adımı ve sayfa adını ekleme kısmını atlamayın
). Ayrıca maddeyi olası silinmelere kar?ı korumak, veri kaybını onlemek ve madde tarihsel gecmi?inin silinmesini onlemek icin kaynak maddenin (yani uzun maddenin) de?i?iklik ozetinde de "icerik [[madde adı]]'na aktarıldı" ?eklinde bir not yazılmalıdır. Bunun icin her iki maddenin tartı?ma sayfalarına {{
Kopyalandı
}} ?ablonu yerle?tirilebilir.
Ayrıca sayfaları
madde dizileri
?eklinde gruplandırabilece?inizi de unutmayın.
Tarayıcılar geli?tikce veya maddeler buyumeye ba?ladı?ında bir maddeyi bolmek icin acele etmeye gerek yoktur. Bazen bir maddenin konuya yeterli kapsamı sa?laması icin buyuk boyutta olması gerekir. E?er emin de?ilseniz veya bir maddenin olması gereken boyut kapsamı belirsizse bu konuya ili?kin maddenin tartı?ma sayfasında bir tartı?ma ba?latın. Konuya birkac kısa madde olarak bakılıp bakılmayaca?ını ve e?er oyleyse, onları en iyi nasıl organize edece?inizi di?er kullanıcıların goru?unu alarak belirleyin. E?er tartı?ma ilerlemiyorsa maddeye {{
Cok uzun
}} ?ablonu ekleyin.
Onemsiz veya tartı?malı bolumleri kırpmak
[
kayna?ı de?i?tir
]
Bazen kendi ba?ına onemsiz gorunen bir konu ayrıntılı konulara de?inen buyuk bir madde icin uygun olabilirken, bu bilgilerin ba?ka bir maddelere aktarılması uygunsuz olabilir. Co?u durumda, yeterli bir de?i?iklik ozeti bırakmadan tartı?malı bir bolumu ozel olarak kırpmak
tarafsız bir bakı? acısına
aykırıdır. Aynı zamanda, ozellikle ana maddede kaldırılmasına yonelik fikir birli?i bulunan bilgileri iceren yeni bir madde olu?turmak da tarafsız bakı? acısı politikasını ihlal eder. Onemsiz gordu?unuz veya tartı?malı bolumleri kırpmadan once maddenin tartı?ma sayfasında fikrinizi di?er kullanıcılarla tartı?ın ve
fikir birli?i
arayın. Zira size gore onemsiz olan bir ibare ba?ka kullanıcılar icin onemli olabilir. Ayrıca maddeyi bolerken icin di?er topluluk ilkelerini de goz onunde bulundurun ve kırpılan maddenin ba?lı?ının ve iceri?inin tarafsız bir bakı? acısını yansıttı?ından emin olun.
?stenmeyen bir bolumu kırmak
[
kayna?ı de?i?tir
]
Bir maddenin bir kısmı i?levsiz katkılara dayalıysa (orne?in "dı? ba?lantılar" veya "notlar" bolumu gibi), icerikleri ba?ka bir maddeye ta?ırken bunları kaldırmanın ana maddenin temizlenmesine yardımcı olabilece?ini unutmayın. Ancak tamamen i?levsiz katkıları kaldırdı?ınızdan emin olun. Di?er kullanıcılardan itiraz gelirse, muhtemelen du?unemedi?iniz bir durum vardır, iceri?in kaldırılmasına dair fikirlerinizi maddenin tartı?ma sayfasında belirtin. Bir madde ansiklopediye dahil edilmek icin uygun olmayan buyuk miktarda icerik iceriyorsa, bu iceri?i kaldırmak yeni bir madde olu?turmaktan daha iyidir.
Maddeleri bolmek ve kucuk sayfaları birle?tirmek icin bazı yararlı kurallar;
| Okunabilir duz yazı boyutu
|
Ne yapmalı?
|
| > 100?kB
|
Neredeyse kesin bir ihtimalle bolunmeli
|
60-100?kB
|
Muhtemelen bolunmeli (bir konunun kapsamı bazen eklenen iceri?i haklı gosterse de)
|
| > 50?kB
|
Bolunmesi gerekebilir (olabilirlik buyuklukle artar)
|
| > 30?kB
|
Maddenin bolunmesine yonelik tartı?malar ba?layabilir, gelecekte yapılması gerekebilir.
|
| 1-30?kB
|
Maddenin boyutunu de?i?tirmek amacıyla herhangi bir i?lem yapılması gerekmez. Yalnızca uzunluk, bolme i?lemini haklı cıkarmaz.
|
| < 1?kB
|
Bir madde veya liste birkac aydan daha uzun bir suredir bu boyutta kaldıysa, ilgili sayfa ile birle?tirmeyi du?unun. Alternatif olarak madde geni?letilebilir.
|
| < 1-300?karakter
|
Taslak madde
kriterlerini kar?ılamayan maddeler genellikle
silinmeli
(
#M1
) veya
yonlendirilmelidir
.
|
- Lutfen unutmayın
Bu kurallar sadece okunabilir duz yazı icin gecerlidir ve Viki bicimlendirme i?lemlerine (gecmi? listelerinde veya di?er yontemlerle bulunur)
uygulanmaz
ve her bir 1000 bayt (~1 kB) 1000 karaktere e?de?erdir. Bir maddedeki karakter sayısı
XTools
yardımıyla (ya da ilgili maddedeyken sol sutundaki "Sayfa bilgisi" ba?lantısını tıklayıp en alttaki "Dı? araclar" sekmesindeki "Katkılar" linkini tıklayarak) bulunabilir.
Bu temel kurallar
anlam ayrımı sayfalarında
daha az uygulanır ve do?al olarak
yonlendirme
sayfalarında gecerli de?ildir. Bununla birlikte belirli konular bazında olu?turulmu?
listelerde
bolme i?leminin uygulanması genel itibariyle uygunsuzdur, ozellikle de madde bolme i?lemi icin tabloların kırpılması gerektiriyorsa bolme i?lemi tercih edilmez.
Bicimlendirme veya
i?aretleme dili
, bir belgeyi de?i?tirmek ve okunabilir hale getirmek icin kullanılan koddur. Viki bicimlendirmesi, Vikipedi'de kullanılan kodlardır. Bicimlendirme boyutu, hem okunabilir duzyazıyı, hem Viki kodlarını hem de goruntuler veya ses klipleri gibi maddede kullanılan dosyaları icerir. Bicimlendirme boyutu her zaman yukarıdaki boyut rehberinde anlatılan okunabilir duzyazı boyutundan buyuk veya ona e?it olur.
Bir sayfanın bicimlendirme boyutunu
bayt
olarak
sayfa gecmi?inden
gorebilirsiniz. Ayrıca sa? ustteki
arama kutusuna
intitle:Madde ba?lı?ı
yazılması, hem maddede gecen kelimelerin sayısını hem de maddenin
kilobayt
cinsinden boyutunu gosterir. Ancak unutulmamalıdır ki, co?u durumda bu bilgiler tek ba?larına bir maddenin bolunmesinin gerekip gerekmedi?ine dair guvenilir gostergeler de?ildir.
Bicimlendirme boyutuna gore en buyuk maddeler
Ozel:UzunSayfalar
'da listelenmi?tir.
Sayfanın tamamı yerine bir bolumunu de?i?tirmenin bekleme suresini azalttı?ını ve bircok kullanıcı icin buyuk sayfa sorununu giderdi?ini unutmayın. Yine de yava? modemleri olan okuyucular tum sayfanın yuklenmesini beklemek zorunda kalacaklardır.
Tercihlerinizi (sa? ustteki "tercihlerim" sayfasında yer alan "gorunum" sekmesindeki "taslak ba?lantısı bicimi icin sınır" kısmını de?i?tirerek) belirli bir boyuttan daha kucuk sayfalara ba?lantıların farklı renkte gorunmesi icin ayarlayabilirsiniz. Bu ba?lamda "boyut", de?i?iklik kutusunda gorulen kaynak metnin boyutu anlamına gelir.
?cerik, sadece maddeyi kısaltmak amacıyla kaldırılmamalıdır.
Cok uzun bir maddeyle kar?ıla?tıysanız, maddeyi de?i?tiremezseniz veya de?i?tirmeye calı?tı?ınızda tarayıcınız maddenin sonunda yer alan cumleleri gostermezse, sorunu cozmenin birkac yolu vardır.
En iyi yol, mumkunse daha modern bir web tarayıcısına gecmektir. Mevcut tarayıcınızı son surume yukseltmek daha iyi guvenlik, daha modern HTML'ye yazılmı? iceriiklerin goruntulenmesi ve hata duzeltmeleri gibi cok sayıda yararı vardır. Vikipedi'deki bircok madde kalıcı olarak 32.000 bayttan daha uzun olabilir, bu nedenle eski tarayıcılar uzun maddelerle ilgili zaman zaman sorun ya?amaya devam edecektir.
Genellikle, maddedeki her ba?lı?ın yanında gordu?unuz "kayna?ı de?i?tir" ba?lantılarını kullanarak maddeyi tek seferde bolum ?eklinde de?i?tirebilirsiniz. Bu yol, bolumler 32.000 bayttan uzun olmadıkca sa?lıklı calı?ır, zaten istisnalar haric bir "bolum" bu kadar buyuk boyutlu olmamalıdır. Bir maddenin ilk giri? metnini, bu metinden bir sonraki bolumu de?i?tirdikten sonra URL'nin
§ion=1
kısmını
§ion=0
olarak de?i?tirebilirsiniz. "Gorunumler" bolumundeki "yeni bolum" ba?lantısını (varsa) kullanarak veya mevcut bir bolumu de?i?tirerek ve ikinci yeni bir ba?lık satırı ekleyerek yeni bir bolum olu?turabilirsiniz.
Yine de bir maddeyi de?i?tirmek icin cok uzun bir bolumle kar?ıla?ırsanız veya konuyla ilgili ba?ka sorunlarınız varsa,
danı?ma masasından
yardım talebinde bulunabilirsiniz. Mevcut bir metni de?i?tirmeden yeni bir yorum gondermenize olanak tanıyan "yeni bolum" kısmını inceleyin.
|
|---|
|
| ?cerik?
(?)
| |
|---|
| Davranı??
(?)
| |
|---|
| Silme?
(?)
| |
|---|
| Uygulama?
(?)
| |
|---|
| De?i?iklik?
(?)
| |
|---|
| Proje?
(?)
| |
|---|
| WMF
(?)
| |
|---|
- Politika ve yonergelerin listesi
|