II. Aleksandr

Vikipedi, ozgur ansiklopedi
II. Aleksandr
Rusya ?mparatoru
Hukum suresi 3 Mart 1855-13 Mart 1881
Tac giymesi 7 Eylul 1856
Once gelen I. Nikolay
Sonra gelen III. Aleksandr
Do?um 29 Nisan 1818 ( 1818-04-29 )
Moskova
Olum 13 Mart 1881 (62 ya?ında)
Sankt-Peterburg
Defin Peter ve Paul Katedrali
E?(ler)i Marie of Hesse and by Rhine
Cocuk(lar)ı Grand Du?es Aleksandra Aleksandrovna
Carevic Nikolay Aleksandrovic
III. Aleksandr
Grand Du?es Maria Aleksandrovna
Grand Duk Vladimir Aleksandrovic
Grand Duk Aleksey Aleksandrovic
Grand Duk Sergei Aleksandrovic
Grand Duk Paul Aleksandrovic
Hanedan Romanov Hanedanı
Babası I. Nikolay
Annesi Alexandra Feodorovna (Prusyalı Charlotte)
Dini Rus Ortodoks
?mza

Aleksandr Nikolayevic (29 Nisan 1818 - 13 Mart 1881) 1855 - 1881 yılları arasında hukum surmu? Rus ?mparatoru. Kapsamlı bir reform programı uygulamı? ve 1861'de koylu serfli?ini kaldırmı?tır.

Hayatı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

1825'te I. Nikolay adıyla car olan Garanduk Nikolay Pavlovic ile Aleksandra Fyodorovna'nın (evlenmeden once Prusya prensesi Charlotte) en buyuk o?luydu. Cocuklu?u ve gencli?i otoriter babasının ezici ki?ili?inin golgesinde gecti. Aleksandr, ?ubat 1855'te babası olunce, Kırım Sava?ı 'nın en ?iddetli gunlerinin ya?andı?ı sırada, 36 ya?ında tahta cıktı. Sava?, Buyuk Britanya ve Fransa gibi ulkelerle kar?ıla?tırıldı?ında Rusya'nın ne kadar geri oldu?unu acık bicimde ortaya koymu?tu. Rusların u?radı?ı yenilgiler, e?itim gormu? Rus seckinleri arasında, ulkede koklu bir de?i?iklik yapılması yonunde genel bir istek uyandırdı. Bu iste?in de etkisiyle Aleksandr, modernle?me yoluyla Rusya'yı ileri Batı ulkelerinin duzeyine ula?tırmayı amaclayan bir dizi reform ba?lattı.

1856'da Paris 'te Rus kamuoyunca ko?ulları cok a?ır bulunan bir barı? antla?ması imzaladı. Daha sonra Rusya'nın ula?ım sorununa el attı. Tahta cıktı?ında ulkedeki sozu edilebilecek tek demiryolu Moskova ile Sankt-Peterburg arasındaydı. Olumune kadar gecen 25 yıllık surede Rusya'daki demiryollarının uzunlu?unu 960 km'den 22,525 km'ye cıkardı. Demiryolları yatırımları o gune de?in buyuk olcude feodal bir tarım toplumu olan Rusya'da, her ulkede oldu?u gibi, ekonomik ya?amın canlanması sonucunu do?urdu. Anonim ?irketler, bankalar ve kredi kurulu?ları geli?meye ba?ladı. Rusya'nın temel ihrac urunu olan tahılın pazara ula?ması kolayla?tı.

II. Aleksandr, cıkarları zedelenen toprak sahiplerinin sert muhalefetine kar?ın, serfli?i kaldıran 19 ?ubat 1861 tarihli yasanın hazırlanmasına etkin bicimde katıldı. Bu yasayla, o gune kadar ta?ınabilir mulk durumunda olan on milyonlarca insan, ki?i ozgurlu?une kavu?tu. Ayrıca uzun bir zaman dilimine yayılan bir programla koylulere az da olsa toprak da?ıtıldı. Bu reform ce?itli nedenlerle ba?arısızlı?a u?radıysa da buyuk bir psikolojik etki yarattı. Temel amacı ekonomik bakımdan ayakta durabilecek mulk sahibi bir koylu sınıfı yaratmak olan reform, eme?in ozgurle?tirilmesi yolunda atılmı? en buyuk adım oldu.

1864 tarihli yargı yasasıyla tarihinde ilk kez Rusya Batılı ulkeleriyle kar?ıla?tırılabilecek bir adalet sistemine kavu?tu. Gene 1864 tarihli bir yasayla yerel yonetimleri duzenleyen ve uyeleri secimle belirlenen zemstvo (yerel meclisler) kuruldu. Zemstvo koy okulları, kırsal kesimde okuryazarlı?ın kısa surede artmasına yardımcı oldu. 1874'te her sınıftan genc ilk kez zorunlu askerlik hizmetiyle yukumlu kılındı. Ba?ta Yahudiler ve de?i?ik mezhep uyeleri olmak uzere, dinsel azınlıklar uzerindeki a?ır baskıları azaltmı? ya da tumuyle kaldırmı?tır. Ama bu uygulamalarına bakarak II. Aleksandr'ı liberal olarak nitelemek yanlı? olur. Mutlakiyet ilkelerine sıkı sıkı ba?lı olan car, Rusya'nın henuz me?ruti ya da temsili bir yonetime hazır olmadı?ına inanıyordu.

Rus gencleri arasında nihilist o?retilerin yayılması, radikal bildiriler da?ıtılması, gizli derneklerin kurulması ve devrimci hareketin ba?gostermesi uzerine, hukumet 1862'den sonra bu olaylara gittikce artan bir polis baskısıyla yanıt vermeye ba?ladı. Bir devrimci gencin Aleksandr'a kar?ı duzenledi?i ba?arısız suikast giri?imi, carın daha da tutucu bir cizgiye kayma surecini hızlandırdı. Bu arada giderek gizli polisin ba?ı Pyotr Andreyevic ?uvalov 'un etkisine girmeye ba?ladı. Aleksandr'ın aynı donemde tutkuyla ba?landı?ı genc Prenses Yekaterina Dolgorukaya'yla ili?kisi aile cevresindeki otoritesinin zayıflamasına yol actı.

Car II. Aleksandr ve e?i Maria, o?ulları III. Aleksandr ile
II. Aleksandr (Rusya)

Bu ko?ullarda car, Slav milliyetcilerinden gelen baskılara kar?ı direnemedi. 1862 tarihli bir hukumet kararıyla Cerkesya halkının topraklarına silah zoruyla el kondu,Cerkezya'nın Karadeniz kıyılarını ve do?uda, icerideki da?lık Abadzeh yoresi butununu kapsayan etnik temizlik uygulaması sonucu,1 milyonun uzerinde bir Adıge ya da Cerkes nufusu Osmanlı topraklarına sı?ınmak zorunda bırakıldı. Adıge ya da Cerkez toprakları Rus yerle?mecilere, ozellikle 1861'de azat edilen toprak kolelerine (serf) tahsis edildi. Ayrıca milliyetci akımlar sonucu, isteksizce de olsa Osmanlı egemenli?i altındaki Slav halklarının savunuculu?unu ustlendi. Sonunda 1877'de Osmanlı 'ya sava? actı ( 93 Harbi ). Rusya'nın kazandı?ı sava? sonunda, Rus birlikleri Ayastefanos'ta ( Ye?ilkoy ) karargah kurdu. Berlin Konferansı 'nda Avrupalı devletler, imparatorlu?un sava? kazanclarını buyuk olcude sınırlandırsa da, Rusya'nın en onemli kazancı Bulgaristan 'ın Osmanlı 'ya kar?ı ozerklik kazanması oldu. Sofya 'da heykeli dikilen II. Aleksandr'ı Bulgaristan bugun de kurucuları arasında anmaktadır.

1877'deki goreli askeri ba?arısızlı?ın etkileri ve onu takip eden diplomatik ba?arısızlıkla siyasi durum daha da a?ırla?arak, Rusya'da buyuk bir bunalıma yol actı. 1879'da yeniden canlanan devrimci terorizmin hedefi olarak sayısız suikast giri?imi atlattı. 13 Mart 1881'de Narodnaya Volya adlı bir orgutunun gercekle?tirdi?i bombalı bir suikast sonucunda a?ır yaralanarak oldu. II. Aleksandr'ın gercekle?tirdi?i reformlar Rusya tarihi icin 1. Petro ve Vladimir Lenin 'in gercekle?tirdi?i reformlar olcusunde onemli sayılabilir. II. Aleksandr doneminde Asya 'da Rusya 'nın geni?lemesi hızlandı. 1858 ve 1860'ta Cin 'den Primorski Kray'ın alınması, 1860'ta Rusya'nın Uzak Do?u 'daki yonetim merkezi niteli?indeki Vladivostok kentinin kurulması, 1860'larda Kafkaslar 'ın kesin olarak ele gecirilmesi ve 1870'lerde Orta Asya 'nın ( Hive , Buhara ve Turkistan ) fethedilmesi, Alaska 'nın 1867'de A.B.D 'ye satılmasıyla yitirilen topraklardan cok daha onemli kazanclardı.

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  • Bu madde kısmen ?ngilizce Wikipedia "Alexander II of Russia" maddesi kaynaklıdır: Online [1] 14 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi . (?ngilizce)

Dı? kaynaklar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  • Crankshaw, Edward (1978), The Shadow of the Winter Palace: the Drift To Revolution 1825?1917 . Londra, Penguin (?ngilizce)
  • Moss, Walter G., (2002), Alexander II and His Times: A Narrative History of Russia in the Age of Alexander II, Tolstoy, and Dostoevsky . Londra: Anthem Press. online 12 Ocak 2006 tarihinde Archive.is sitesinde ar?ivlendi (?ngilizce)
  • Pereira, N. G. O., (1983), Tsar Emancipator: Alexander II of Russia, 1818?1881 , Newtonville, Mass: Oriental Research Partners, (?ngilizce)

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Once gelen:
I. Nikolay

Rusya ?mparatoru

1855?1881
Sonra gelen:
III. Aleksandr
Once gelen:
I. Nikolay

Finlandiya Granduku

1855?1881
Sonra gelen:
III. Aleksandr
Once gelen:
I. Nikolay

Polonya Kralı

1855?1864
Sonra gelen:
Bo?
Polonya Krallı?ı Rusya ?mparatorulu?u'na ilhak edildi.