Oekraine
is een land in Oost-
Europa
. Et grenst (met de klok met) in et noorden an
Witrusland
, in et oosten an
Rusland
, in et zuden an de
Zwarte Zee
en in et westen an
Polen
,
Slowakije
,
Hongarije
,
Roemenie
en
Moldavie
. Ok de nich-erkende stoat
Transnistrie
, nen streppel losbrokken land in Moldavie, hef ne grens met Oekraine. Et is et eennoagrotste land van Europa,
[1]
met ongevear 600.000 veerkante kilometer, a'j de Krim en andere betwiste strekken der bie metrekkent. Veur at Rusland et land
binnenvol
, wonnen der zo'n 41 miljoen leu. Doarmet stund et achtstes op de rangliest van meestbevolkte landen van Europa. Deur denzolvden inval hef Oekraine gen togang meer tot de Zwarte Zee en de
Zee van Azov
, al is dat volgens de regearing van et land mer tiedelik.
[2]
[3]
Kyiv
is de heuvdstad en grotste stad van et land. De officiele sproak is
Oekraiens
. Veural in et zuden en oosten kont de leu ok wa
Russisch
. In 't noorden van Kiev lig
Tsjernobyl
woar zich in
1986
nen kernramp voltrok. Dree grote rivieren deurkruust 't land: de
Dnjepr
(Dnipro), de
Dnjestr
(Dnister) en de
Donets
.
In de Middeleeuwen trokken de eerste Slavische volker et gebeed in. Et wor een veurnaam kultureel middelpunt veur de Oostslaven, met as zwoartepunt de
Kievse Roes
-stoat vanof et 9e joarhonderd. Kievan Rus vol oet mekaar in verskeidene kleanere machten dee onderling niks as vechten deuden, tot de Mongolen der oaverhen klappern in et 13e joarhonderd. De volgende 600 joar gung et gebeed van hand tot hand, zo as et
Pools-Litouwse gemenebest
, et
Oostenriekse Riek
, et
Ottomaanse Riek
en doarnoa et
Tsaarskop van Rusland
. In et 17e joarhonderd ontstund et
Kozakken-Hetmanaat
in Centraal-Oekraine. Dat wor weer opdeeld tusken Rusland en Polen en toen weer opsloekt deur et
Russische Riek
. Onderwiel ontstun een Oekraiens besef van eagenheid. Noa de
Russische Revolutie
van
1917
reupen ze de
Oekrainse Volksrepubliek
oet, al bleef den nich lang in de been. De
Bolsjewieken
kreggen et Russische Riek in handen en stichen de
Socialistische Sovjetrepublike Oekraine
, wat onderdeel wor van de
Sovjetunie
in
1922
. Veurin de joaren '30 van et 19e joarhonderd verkommen miljoenen Oekrainers in de
Holodomor
, nen deur leu veroorzaakten hongersnood. In 'n
Tweeden Wearldoorlog
wor et land platpleerd onder de
Duutse bezetting
.
Met et oet mekaar vallen van de Sovjetunie in 1991 verkloaren Oekraine zich onofhankelik en onpartiedig.
[4]
In 1996 nommen ze ne neje
grondwet
an. Noa grote volksprotesten, bekend as
Euromaidan
, wor ne neje regering anwezzen in 2014, in wat ze de
weerdigheidsrevolutie
neumt. Doarop nom Rusland et Oekrainse
skiereiland
De Krim
in. Ongeveer rond deezolvde tied leupen in Oost-Oekraine pro-Russische onlusten oet op 'n
Donbasoorlog
tusken regeringstroppen en ofskeidingsrebellen hulpen deur Rusland. In februari 2022 begun Rusland ne
totale invasie van Oekraine
. Doardeur zoch Oekraine voordan meer ansloeting bie de
Europese Unie
en de
NAVO
.
Oekraine is nen zolfstandigen stoat met een
semipresidentieel stelsel
. Et is een
ontwikkelingsland
en steet 77e op de
Ontwikkelingsindex
. Et is et armste land van Europa a'j kiekt wat de leu in deursnid te besteaden hebt,
[5]
en
umkeuperiej
blif een groot probeem.
[6]
[7]
Toch was Oekraine, deur et zovol gode grond hef, veur 'n oorlog een van de grotste groanoetvoerders van de wearld.
[8]
[9]
Oekraine is een van de metoprichters van de
Verenigde Naties
en lid van 'n
Road van Europa
, de
Weerld Handels Organisatie
en de
Europese Veiligheid- en Samenwarkingsorganisatie
(OSCE). Et land hef ne anvroag lopen um bie de
Europese Unie
te kommen en zik anmeldt um bie de
NAVO
te kommen.
- ↑
BBC News. "Ukraine country profile". Skrevven op 1 meart 2022.
Bekekken op 25 meart 2022.
- ↑
Reuters.com. "Ukraine 'temporarily' loses access to Sea of Azov, Defence Ministry says". 19 meart 2022.
Bekekken op 12 augustus 2022.
- ↑
Euractiv.com. Gotev, Georgi. "Russian general says Moscow aim is to leave Ukraine as a landlocked country". 22 april 2022.
Bekekken op 12 augustus 2022.
- ↑
(Archiveerd) Verkhovna Rada. "Soevereiniteitsverkloaring van Oekraine." Archiveerd op 27 september 2007.
Bekekken op 24 december 2007
- ↑
Atlantic Council. "What is wrong with the Ukrainian economy?". 26 April 2019.
23 August 2020
- ↑
New York Times. "Corruption in Ukraine". Dlugy, Yana. 1 juli 2022.
15 September 2022.
- ↑
Soviet and Communist studies. Communist and Post-Communist Studies. "Ukraine twenty years after independence". University of California Press. Korostelina, Karina V. jstor: 48610373. doi=10.1016/j.postcomstud.2012.12.008 Meart 2013. Vol. 46: 1. p53?64.
- ↑
(Archiveerd). Black Sea Grain. "Ukraine becomes world's third biggest grain exporter in 2011 ? minister". 20 januari 2012.
31 December 2013. Archiveerd op 31 December 2013
- ↑
World Trade Organization. "World Trade Report 2013". (2013).
26 January 2014