Colmea de abellas.
A
sociedade
e o
conxunto
de
individuos
que comparten
fins
,
condutas
e
cultura
, e que se relacionan interactuando entre si, cooperativamente, para constituir un grupo ou unha
comunidade
. Existen sociedades animais como as sociedades de
formigas
ou as de
primates
cuxo estudo realizao a
sociobioloxia
ou a
etoloxia
social. As sociedades de
humanos
son estudadas polas chamadas
disciplinas sociais
, principalmente a
socioloxia
e outras como a
antropoloxia
e a
economia
. Modernamente, existe un interese da
fisica
, desde a perspectiva de
sistemas complexos
, polo estudo de fenomenos sociais; este esforzo deu lugar a disciplinas como a
sociofisica
e a
econofisica
. Nun sentido ainda mais amplo, falase de
sociedade virtual
referida os fenomenos que se xeran e observan en grupos baixo interaccion no
ciberespazo
, sociedades artificiais como a de ordenadores interconectados ou sociedades de robots, de automatas, de criaturas dixitais etcetera.
O vocabulo "sociedade" procede da palabra
latina
societas
, que a sua vez deriva do substantivo
socius
("camarada, amigo, aliado"), empregado para describir unha ligazon ou interaccion entre partes que son amistosas ou polo menos civilizadas.
Ao estudar as sociedades de
animais
, a
etoloxia
preocupase da conduta, do instinto e das relacions co medio, asi como o descubrimento das pautas que guian a actividade innata ou aprendida das diferentes especies de
animais sociais
.
Entre os tipos de sociedades animais o nivel mais alto de organizacion social e o de
eusocialidade
, presente nalguns grupos de insectos, como as
formigas
, os
termites
e algunhas especies de
abellas
, asi como en vertebrados como o
Heterocephalus glaber
.
O vocabulo sociedade empregase indistintamente para referirse a comunidades de animais e de seres humanos. A diferenza esencial existente entre as sociedades animais e as humanas e, alen da sua complexidade, a presenza da
cultura
como trazo distintivo da sociedade humana. Non obstante, o estudo do comportamento de certas comunidades de
chimpances
permitiu identificar a transmision e mesmo a innovacion de trazos que foron definidos como culturais.
[
1
]
En sociedades humanas, entendese por
sociedade
tamen a entidade de poboacion ou
habitat
, que considera os habitantes e a sua contorna, todo iso interrelacionado cun proxecto comun, que lles da unha identidade de pertenza. Asi mesmo, o termo connota un grupo con lazos economicos, ideoloxicos e politicos e supera ao concepto de nacion-estado (seria a sociedade occidental como unha sociedade de nacions etc).
Estas agrupacions distintas non poden ser concepcions abstractas, deben ter unha representacion nun medio, en xeral o
territorio
, e un alto grao de accion social conxunta. Noutro caso non poden ser obxecto dunha metodoloxia con metodos socioloxicos para a sua analise, e serian parte do conecemento filosofico, teoloxico e outros saberes non empiricos.
Ademais dos habitantes, a contorna e o proxecto societario, poden incorporarse outras categorias a definicion de sociedade segundo a especialidade do proxecto ou do seu grao de desenvolvemento; isto sera a
tecnoloxia
acadada nos
medios de producion
, desde unha sociedade primitiva con simple tecnoloxia especializada de cazadores (moi poucos artefactos) ata unha sociedade moderna con complexa tecnoloxia (moitos artefactos) practicamente en todas as especialidades. Estes estados de civilizacion incluiran o
estilo de vida
e o seu nivel de
calidade
que, asi mesmo, sera sinxelo e de baixa calidade comparativa na
sociedade primitiva
e complexo ou sofisticado con calidade comparativamente alta na
sociedade industrial
. A
calidade de vida comparativamente alta
e
controversial
pois ten aspectos subxectivos nos termos de como e percibida polos suxeitos.
A estrutura da sociedade cambia coa historia. Hai catro fases evolutivas: sociedades de cazadores-recolectores, onde se comparten tarefas especificas pero os roles poden cambiar rapidamente; sociedades tribais, onde o concepto de rango e posicion aparece a partir da division do traballo; as estratificadas e a
civilizacion
, que require un goberno complexo e abrangue un maior numero de poboacion.
Durkheim
postula un evolucionismo unilineal: todas as sociedades humanas desenvolvense polas mesmas etapas que van cara a unha complexificacion crecente e unha racionalidade crecente. Todas as sociedades tenen o que se chama identica forma de fonte. Daquela as estruturas de parentesco, as relacions de traballo complicarianse; a racionalizacion aumentaria e a razon gobernaria cada vez mais campos sociais.
Por outra banda o
sociologo
Gerhard Lenski
diferencia a organizacion das sociedades en funcion do seu nivel de
tecnoloxia
, a comunicacion e a economia:
- Caza e recoleccion.
- Agricultura sinxela.
- Agricultura avanzada.
- Industrial.
- Especial (por exemplo, as sociedades de pesca ou maritimas).
[
2
]
Este sistema e similar a un anterior desenvolvido polo
antropologos
Morton H. Fried, teorico do
conflito
, e
Elman Service
, teorico da integracion, que estableceron un sistema de clasificacion para as sociedades en todas as culturas humanas, baseado na evolucion da
desigualdade social
e o papel do
estado
. Este sistema de clasificacion inclue catro categorias:
Adicionalmente:
- A
humanidade
, sobre a que descansan todos os elementos da sociedade, incluindo as suas crenzas.
- A
sociedade virtual
, baseada na sua identidade en lina.
Co tempo, algunhas culturas evolucionaron cara a formas mais complexas de organizacion e control. Esta
evolucion cultural
ten un profundo efecto nos padrons da comunidade. As tribos de cazadores-recolectores asentados arredor das reservas de alimentos de cada tempada chegaron a establecer
aldeas agrarias
. Mais tarde, as aldeas creceron ata converterse en vilas e cidades. As cidade converteronse en
cidades-estado
e en
estados-nacion
.
[
3
]
Sociedades no ambito xuridico e economico
[
editar
|
editar a fonte
]
No ambito xuridico e economico unha sociedade e aquela pola cal duas ou mais persoas obriganse a poner en comun
dineiro
, bens ou industria co animo de repartir entre si as
ganancias
. Neste caso denominase
sociedade
ou
asociacion
a agrupacion de persoas para a realizacion de actividades privadas, xeralmente comerciais. Os seus membros denominaselles
socios
.
O concepto amplo de sociedade, en contraposicion o concepto tradicional, entende que esa posta en comun de bens, esa estrutura creada entre duas ou mais persoas, pode non estar destinada esencialmente a obter un
lucro
, non sendo este animo un elemento esencial do referido
contrato
, por canto existen sociedades que poden responder a un interese particular distinto o dos seus socios.
A persoa xuridica e a organizacion de persoas (xuridicas ou naturais) con fins lucrativos ou non lucrativos e que cumpren certos requisitos ou formalidades para a sua inscricion. Tamen soportan as perdas, en igual proporcion as ganancias.