Henri Matisse
|
Biografia
|
---|
Nacemento
| 31 de decembro de 1869
Le Cateau-Cambresis (Segundo Imperio Frances)
|
---|
Morte
| 3 de novembro de 1954
(84 anos)
Niza (Francia)
|
---|
Causa da morte
| infarto agudo de miocardio
|
---|
Lugar de sepultura
| Cimetiere de Cimiez
(en)
|
---|
|
|
|
|
|
Datos persoais
|
---|
Residencia
| Q122222531
(1943?1949)
Niza
Issy-les-Moulineaux
Paris
Bohain-en-Vermandois
|
---|
Pais de nacionalidade
| Francia
|
---|
Relixion
| Ateismo
|
---|
Educacion
| Escola Nacional Superior de Belas Artes
Academia Julian
(pt)
|
---|
Actividade
|
---|
Lugar de traballo
| Paris
Issy-les-Moulineaux
Marrocos
Niza
Nova York
Collioure
Londres
Saint-Tropez
Saint-Quentin
Vence
|
---|
Ocupacion
| pintor
,
litografo
,
debuxante
,
gravador
,
escultor
,
ceramista
|
---|
Membro de
| |
---|
Xenero artistico
| Decoupage
(en)
,
Arte de paisaxes
,
pintura de figuras
,
Natureza morta
e
Retrato pictorico
|
---|
Movemento
| Impresionismo
,
divisionismo
(pt)
,
Fauvismo
,
Neoimpresionismo
e
Postimpresionismo
|
---|
Profesores
| Gustave Moreau
|
---|
Alumnos
| Marcel Gromaire
(pt)
,
Patrick Henry Bruce
(pt)
,
Ludvig Karsten
(pt)
,
Axel Revold
(pt)
,
Jane Gumpert
(pt)
,
Arvid Fougstedt
(pt)
,
Carl Palme
(pt)
,
Sigfrid Ullman
(pt)
,
Filip Wahlstrom
(pt)
,
Ingegerd Beskow
(pt)
,
Milly Sloor
(pt)
,
Nina Simonovich-Efimova
(en)
,
Hadar Jonzen
(en)
,
Brita Lagerstrom-Hald
(pt)
,
Sigrun Steenhoff-Hjerten
(en)
e
Maj Bring
(pt)
|
---|
Lingua
| Lingua francesa
|
---|
Participou en
|
---|
|
28 de xuno de 1964
| Documenta III
(en)
|
11 de xullo de 1959
| Documenta II
(en)
|
16 de xullo de 1955
| documenta
(en)
|
|
Obra
|
---|
Obras destacables
|
Arquivos en
| |
---|
Familia
|
---|
Conxuxe
| Amelie Paraliser
(1898?1954)
|
---|
Fillos
| Marguerite Duthuit Faure
(en)
,
Jean Gerard Matisse
(pt)
,
Pierre Matisse
(pt)
|
---|
Premios
|
|
|
|
Henri Matisse
ou
Henri-Emile-Benoit Matisse
(en
frances
???i emil b?nw? matis
) nado en
Le Cateau-Cambresis
o
31 de decembro
de
1869
e finado en
Niza
o
3 de novembro
de
1954
, foi un
pintor
,
escultor
e
desenador
frances
que destacou por un uso caracteristico da
cor
e por un
debuxo
fluido, brillante e orixinal. Como debuxante, gravador e escultor, pero principalmente como pintor
[
1
]
, Matisse e comunmente considerado, xunto con
Picasso
e
Marcel Duchamp
, como un dos tres artistas que axudaron a definir os acontecementos revolucionarios nas
artes plasticas
nas primeiras decadas do seculo XX, responsables de importantes avances na pintura e na escultura.
[
2
]
[
3
]
[
4
]
[
5
]
Ainda que e considerado como o maximo representante do
fauvismo
, estilo que cultivou nos seus primeiros anos, tamen foi aclamado como un dos representantes da tradicion clasica na pintura francesa.
[
6
]
Primeiro traballou nun estilo academico e posteriormente cultivou o
impresionismo
, o
puntillismo
, e o
fauvismo
, do que foi mestre de escola; continuou sempre, dentro dunha heterodoxia, fiel ao fauvismo. En
1917
iniciou unha etapa naturista, de cores claras e luminosas abandonando as investigacions. Mais adiante volveu a novas investigacions de simplificacion, buscando acordos cromaticos novos e mais forza na lina e na cor. Posteriormente acentuou a audacia das cores fortes, por contraste de tons ou establecendo unha unidade de cor. Cara ao final da sua vida, practicou tecnicas como a dos
papiers colles
(en
frances
: papeis pregados). Tamen practicou o debuxo ao lapis e a pluma. Como gravador, ten mais de cincocentas obras catalogadas en diferentes tecnicas, e ilustrou importantes obras literarias francesas.
[
7
]
O seu nome de nacemento foi Henri-Emile-Benoit Matisse, e naceu en
Le Cateau-Cambresis
, na rexion de
Norte-Paso de Calais
,
Francia
. Fillo primoxenito dunha familia de comerciantes de sementes,
[
8
]
criouse en
Bohai-en-Vermandois
, no nordeste de Francia, onde os seus pais tinan o negocio; este feito pode explicar o seu interese posterior de representar varias plantas nos motivos textiles. En 1887 foise a
Paris
para estudar dereito, traballando como
pasante
nun tribunal no seu pobo natal, Le Cateau-Cambresis, tras ganar a praza nun concurso. O
1889
empezou a pintar, todo empezou durante un periodo de convalecencia, logo de sufrir un ataque de
apendicite
que lle obrigou a gardar repouso durante semanas, para que se distraese a sua nai levoulle utensilios de
pintura
. Como el vai describir mais tarde, descubriu "unha especie de paraiso",
[
9
]
. Tras recuperarse da enfermidade, mentres retoma os estudos de dereito, vai matricularse na escola de debuxo de
Quentin de La Tour
para desenadores da industria textil.
O
1890
, abandonou os estudos de dereito para dedicarse a pintura e a escultura; decidira converterse nun artista, ainda que esta decision decepciono profundamente ao seu pai.
[
10
]
[
11
]
Ao ano seguinte, en 1891, trasladouse a Paris, onde foi admitido na
Academie Julian
. Mais tarde, en 1895, asistiu ao taller de
Gustave Moreau
. Inicialmente pintaba
naturezas mortas
e paisaxes, no mais tradicional
estilo flamengo
, e era un admirador de
Chardin
, un dos seus pintores preferidos, como estudante chegou a facer catro copias de obras de Chardin que se exponian no
museo do Louvre
.
[
12
]
No taller de
Gustave Moreau
coneceu
Georges Rouault
e
Albert Marquet
, e naquela epoca visitou exposicions de artistas destacados como
Corot
e
Cezanne
.
En 1896, Matisse expuxo por primeira vez no
Salon des Cent
e no
Salon da Societe Nationale des Beaux-Arts
. Foron cinco cadros e o estado comproulle duas das suas pinturas.
[
13
]
A proposta de Pierre Puvis de Chavannes, converteuse nun membro asociado da
Societe Nationale des Beaux-Arts
, esta situacion permitiulle poder exponer sen ter que superar a aprobacion por parte dun xurado.
En 1897 e 1898, visitou o pintor australiano John Peter Russell en
Belle-Ile-en-Mer
, na costa da
Bretana
. Russell mostroulle o que era o impresionismo e o traballo de
Vincent van Gogh
, que fora un bo amigo de Russell, e que era completamente desconecido nese momento. Influido por Russell e a sua mestria, o estilo de Matisse cambiou completamente; posteriormente comentou: "Russell foi o meu mestre, e el ensenoume a teoria da cor." A traves del coneceu a
Rodin
e
Pissarro
e puido gozar da pintura impresionista existente no Museo de Luxemburgo.
Nesta etapa formativa, Matisse recibiu a influencia da obra de
Poussin
,
Watteau
,
Chardin
,
Manet
, e dos post-impresionistas
Cezanne
,
Gauguin
,
van Gogh
e
Signac
; tamen de
Rodin
e da
arte xaponesa
. Matisse mergullouse nos traballos dos demais e comprou obras de moitos dos pintores que admiraba. Asi, na sua casa tina un busto de xeso de Rodin, unha pintura de Gauguin, un debuxo de van Gogh e, a mais importante, as
Tres banistas
de Cezanne. En Cezanne atopou a sua principal fonte de inspiracion en canto ao sentido pictorico da estrutura e da cor .
[
14
]
Moitas das suas pinturas de 1899 a 1905 fan uso da tecnica puntillista de Signac. En 1898, seguindo o consello de Pissarro, pasou unha semana en Londres para estudar as pinturas de
JMW Turner
e logo realizou unha viaxe a
Corsega
.
[
14
]
Mentres residio en
Ajaccio
, e mais tarde en
Tolosa
, experimentou co metodo de Turner. A partir de 1900, Matisse traballou na Academia da Grande Chaumiere baixo a direccion de
Antoine Bourdelle
e tamen frecuentou o estudo de
Eugene Carriere
.
Nas suas primeiras obras escultoricas realizadas en 1900 advirtese a influencia de Rodin en
O escravo
adopta as mesmas texturas e actitudes que Rodin, como tamen se continua apreciando nos cinco bustos de
Jeannette
(1910-1913 ), que son respostas estruturais ao estilo
cubista
. Existen catro versions da escultura en
relevo
Espido de costas
, que se comparan a temas pintados por
Gustave Courbet
e
Cezanne
, a primeira destas esculturas foi exposta en
Londres
en
1912
, as outras foron desconecidas ata a sua exposicion en
1949
e
1950
en
Lucerna
e
Paris
. Ten catalogadas sesenta e oito esculturas.
[
15
]
A nivel familiar, cabo destacar que en
1894
naceu a sua filla Marguerite, filla que foi o froito da relacion con Caroline Joblau, unha dos seus modelos. En 1898 casou con Amelie Parayre con quen tivo dous fillos: Jean (1899), e Pierre (1900).
A sua primeira exposicion foi na galeria
Vollard
en 1904,
[
14
]
pero non tivo moito exito. A sua afeccion pola cor brillante e a expresividade fixose mais pronunciada. En 1905 trasladouse ao sur para traballar con
Andre Derain
e pasou tempo na
Costa Azul
; Derain presentarialle a
Maurice de Vlaminck
. As pinturas deste periodo caracterizanse por formas planas e linas mais controladas, e priorizaba a expresion por encima do detalle.
En 1905, Matisse e un grupo de artistas mais adiante conecidos como "
fauvistas
≫, fixeron unha exposicion conxunta nunha sala do
Salon de Outono
(en
frances
,
Salon d'Automne
) na sala VII do
Grand Palais
de Paris; estes foron Albert Marquet,
Vlaminck
,
Derain
e
Kees van Dongen
. As pinturas expresaban con emocion salvaxe, a miudo con cores disonantes, que non respectaban as cores naturais; feitos que causaron un verdadeiro escandalo pola profusion de cores puras e violentas. Matisse presentou
Fiestra aberta
e
Muller con chapeu
. O critico
Louis Vauxcelles
describiu a exposicion coa frase ≪Donatello au milieu decembro fauves≫ (Donatello entre as fieras), referindose a unha escultura renacentista que tamen habia na mesma sala con eles.
[
16
]
O seu comentario publicouse o 17 de outubro de 1905 en
Gil Blas
, un diario, e de ai a xeneralizacion popular do termo fauvismo;
[
16
]
[
17
]
o termo ≪besta≫ aprobouse inmediatamente e foi reclamado polos mesmos pintores. As pinturas recibiron unha critica desfavorable, con comentarios do tipo ≪un bote de pintura lanzouse a cara do publico≫ da critica Camille Mauclair, pero tamen recibiu o apoio doutros. O cadro que foi obxecto de ataques foi
Muller con chapeu
de Matisse, que foi comprado por
Gertrude
e
Leo Stein
; este feito tivo un efecto moi positivo en Matisse, que se desmoralizaba cando a sua obra era mal recibida. Este periodo marcou o reconecemento do seu traballo, grazas ao cal puido vivir dentro dunha relativa tranquilidade economica.
Matisse foi reconecido como o lider do grupo, xunto con Andre Derain; ambos os dous foron ≪amigables rivais≫, cada un cos seus propio grupo de seguidores. Outros membros foron
Georges Braque
,
Raoul Dufy
e
Maurice de Vlaminck
. Gustave Moreau, un pintor simbolista profesor da
Escola Nacional Superior de Belas Artes de Paris
(en
frances
Ecole nationale superieure des beaux-arts
ou
ENSBA
), foi o mestre inspirador do movemento; fixo moito e estimulou aos seus estudantes para que pensasen fora das linas da formalidade e de seguir os seus impulsos , as suas visions.
No mesmo ano, 1905, coneceu Edmond-Marie Poullain. A partir dese momento realizou moitas viaxes en busca de fontes de inspiracion e asi visita Alemana, Alxeria, Italia, Marrocos, Rusia, Estados Unidos e Tahiti.
O declive do fauvismo a partir de 1906, non afectou a carreira de Matisse, e moitas das suas mellores obras foron creadas entre 1906 e 1917, cando foi unha parte activa do gran grupo de artistas de talento de
Montparnasse
, pese a sua aparencia de burgues conservador e que os seus estritos habitos de traballo non encaixaban co xeito de facer do grupo. En
1907
,
Apollinaire
, nun artigo publicado en
La Falange
, opinou sobre Matisse e dixo: ≪Nos non estamos aqui en presenza dun extravaxante ou un extremista empresario: a arte de Matisse e eminentemente razoable.≫
[
18
]
Entre 1908 e 1912, as suas obras foron expostas en
Moscova
,
Berlin
,
Munic
e
Londres
.
Matisse mantivo unha longa asociacion co coleccionista de arte ruso
Serguei Shchukin
. Creou para el unha das suas grandes obras,
A Danza
(1909), como parte dun encargo de duas pinturas, o outro cadro foi
A musica
(1910). Unha version anterior de
A danza
(1909) atopase na coleccion do
Museo de Arte Moderna
de Nova York.
[
19
]
A obra de Matisse tamen sufriu unha critica vehemente, e iso xerou dificultades a el e a sua familia.
[
11
]
En 1913, Matisse expon na
Armory Show
de
Chicago
xunto con obras de Marcel Duchamp e Francis Picabia, como representantes da arte moderna do momento. A sua controvertida pintura
Nu bleu
(1907), foi queimada de xeito simbolico no Armory Show en Chicago.
[
20
]
Picasso e o mercado norteamericano
[
editar
|
editar a fonte
]
Cara a
1904
coneceu a
Pablo Picasso
, que era 12 anos mais novo que el,
[
11
]
e a partir dese momento converterianse en amigos para toda a vida; tamen foron rivais e a miudo eran comparados. Unha diferenza clave entre os dous artistas e que Matisse pintaba a partir da observacion da natureza, mentres que Picasso estaba moito mais inclinado a partir da sua imaxinacion. Os temas preferidos tanto dun como o outro eran a muller e
natureza morta
; Matisse preferia situar as figuras en interiores..
Matisse e Picasso atoparonse por primeira vez no salon de Paris de
Gertrude Stein
e a sua companeira
Alice B. Toklas
. Durante a primeira decada do seculo XX, os estadounidenses Gertrude Stein, os irmans Leo e Michael Stein, e Sarah, a esposa de Michael, eran importantes coleccionistas de Paris e seguidores da pintura de Matisse. Ademais, duas amigas de Gertrude Stein que vivian en
Baltimore
, Clarabel e Etta Cone, converteronse nas principais clientes de Matisse e Picasso, coleccionando centos das suas obras. A coleccion Cone hoxe en dia exponse no Museo de Arte de Baltimore.
[
21
]
Os seus amigos van crear e financiar a Academia Matisse, situada en Paris, primeiro no Convento de Oiseaux, e logo no Hotel Biron. Era unha escola privada e non comercial na que Matisse formaba aos artistas novos especialmente estranxeiros, e o centro estivo funcionando desde 1907 ata 1911. Hans Purrmann e Sarah Stein atopabanse entre alguns dos seus alumnos mais fieis.
[
22
]
Nas suas leccions de pintura facia a recomendacion aos seus alumnos que:
Non se han de establecer relacions de cor entre o modelo e o cadro, unicamente consideraran a equivalencia que exista entre as relacions da cor dos seus cadros e as relacions da cor do modelo.
Asi conseguiase unha sintese das sensacions, que poden observarse nas suas pinturas dos anos 1905 como
A raia verde
onde se capta claramente a relacion entre as diferentes cores complementarias.
[
23
]
Co estoupido da
primeira guerra mundial
, vai deixar
Collioure
, localidade onde vivira regularmente desde
1905
. Logo de pasar parte do inverno, a principios de
1917
, en
Cimiez
, un suburbio da cidade de
Niza
na
Costa Azul
, Matisse decide permanecer ainda mais tempo. El consideraba a zona un paraiso, e ali investiga como trasladar a marabillosa contorna as suas pinturas. A obra dos anos posteriores reflicten tranquilidade e un estilo mais ≪suave≫. Este ≪retorno a orde≫ e unha caracteristica de gran parte da arte posterior a primeira guerra mundial, e podese comparar co
neoclasicismo
de Picasso e
Stravinskii
, e o retorno o tradicionalismo de
Derain
. A sua pintura orientalista sobre odaliscas son caracteristicos da epoca, e conseguen popularidade, ainda que alguns criticos contemporaneos consideran que e un tipo de traballo superficial e mais ben decorativo.
[
24
]
Nunha actitude similar a das odaliscas, aparece a escultura en
bronce
do
Espido sentado
(
1922
-
1925
) conservada no Museo de Arte de
Baltimore
.
[
25
]
O
1919
recibiu un encargo de Stravinskii e
Sergei Diaguilev
, para realizar o deseno dos traxes e conxuntos para o ballet
Le Chant du Rossignol
, ballet estreado en Londres. En 1925, foi nomeado cabaleiro da
Lexion de Honra
. Mais adiante, en
1927
, organizou unha retrospectiva en Nova York.
A partir de
1930
, un novo vigor e unha audaz simplificacion aparecen na sua obra. O coleccionista de arte estadounidense Albert C. Barnes convenceuno para producir un gran mural para a sua fundacion, a Fundacion Barnes; foi
The Dance II
, obra que completou en
1932
. Esta fundacion era propietaria dunhas cantas decenas de pinturas de Matisse. En
1933
, logo dunha estancia nos Estados Unidos, regresou a Paris para a posta en escena de
A danza II
. Tamen traballou na ilustracion da novela de
James Joyce
Ulises
e no deseno dos traxes para
Rouge et Noir
, unha obra dos
Ballets Rusos
que se estreaba en
Montecarlo
(1934-1938).
[
19
]
En
1939
separouse da sua muller, con quen facia 41 anos que estaba casado. En
1941
, se lle diagnosticou un
cancro
e foi hospitalizado na clinica Parque de Lion onde se someteu a unha
colostomia
. Os seus medicos deronlle seis meses de vida, e comezou a utilizar unha cadeira de rodas. Ata a sua morte, seria atendido por unha moza rusa, Lydia Delektorskaya, que anteriormente fora unha dos seus modelos.
Con axuda dos demais, dedicouse a creacion de
colaxes
con papel cortado, a miudo a grande escala, chamados
gouaches decoupes
. A sua serie caracteristica chamada
Nu Bleu
(Espido azul) e un exemplo desta tecnica que el chamou ≪pintura con tesoiras≫; nela demostrou a sua capacidade para tratar a cor e a xeometria dun novo medio de absoluta simplicidade, pero con poder encantador e xugueton.
En
1947
, publicou
Jazz
, un libro de edicion limitada que contina copias con recortes de papel de cores dos colaxes, acompanados dos seus pensamentos. Na decada de 1940 tamen traballou como artista grafico e realizou ilustracions en branco e negro para varios libros, e mais dun centenar de litografias orixinais para os
Mourlot Studios
de Paris. Desde o ano 1947 xunto coa sua filla Margherite e o seu marido, o critico de arte e escritor Georges Duthuit, propuxeronse publicar unha serie de libros dedicados ao tema das festas rituais de diversas civilizacions. Matisse fixo trinta e unha
litografias
de retratos e mascaras dos
inuits
, sacadas moitas delas da coleccion de mascaras de Duthuit. O libro foi publicado en 1963 nunha edicion de cento trinta exemplares para o editor Teriade co nome
Une Fete en Cimmerie
.
[
26
]
Foi un shock para o apolitico Matisse saber que a sua filla Marguerite estivera activa na Resistencia e que foi encarcerada e torturada case ata a morte na prision de Rennes. A deportaron ao campo de Ravensbruck e, durante o traslado en tren, puido zafarse e esconderse no bosque ata que foi rescatada por companeiros resistentes.
En 1950 obten o Gran Premio da
Bienal de Venecia
e o seguinte ano realiza unha grande exposicion polo
Xapon
, en
Toquio
, en
Quioto
e
Osaca
.
[
27
]
En 1951 terminou un proxecto de catro anos de desenar o interior, o vidro das fiestras e a decoracion da Capela do Rosario do convento dominicano de
Vence
. Este proxecto foi o resultado da estreita amizade entre Matisse e a irma Jacques-Marie, unha monxa que en 1941 el contratara cando era a sua enfermeira para que lle fixese de modelo, posteriormente converteuse nunha monxa dominicana. Reencontraronse de novo en Vence e iniciaron a colaboracion. A historia esta narrada no seu libro
Henri Matisse: A Chapelle de Vence
(1992), e no documental de 2003
A Model for Matisse
(Unha modelo para Matisse).
[
28
]
Completou a decoracion do interior desta capela cun crucifixo para o altar, practicamente a ultima das suas esculturas e a primeira que realizaba desde
1932
.
[
29
]
Matisse morreu en
1954
dun
ataque ao corazon
, a idade de 84 anos. Esta enterrado no cemiterio do monasterio de Notre Dame de Cimiez, preto de Niza. Un museo dedicado ao seu traballo abriuse en 1952, xusto antes da sua morte, e agora e a terceira coleccion mais grande de obras de Matisse existente en Francia.
A primeira pintura de Matisse que foi adquirida por unha coleccion publica foi
Nature morte au Geranium
(Natureza morta con xeranios) de 1910, que hoxe en dia se expon na Pinakothek der Moderne.
[
30
]
Hoxe en dia, unha pintura de Matisse pode chegar a valer uns 17 millons de dolares. En 2002, unha escultura de Matisse,
Espido reclinado I (Amencer)
, vendeuse por 9,2 millons de dolares, a mellor marca para unha escultura do artista .
A flor do ciruelo
, de 1948, e unha pintura de Matisse que foi comprada por Henry Kravis e o novo presidente do Museo de Arte Moderna, Marie-Josee Drouinel, o 8 de setembro de 2005. O prezo estimado foi de 25 millons de dolares. Era unha obra que non fora exposta ao publico desde 1970.
[
31
]
Marguerite, filla de Matisse, a miudo axudou aos especialistas achegando conecementos sobre os metodos de traballo do seu pai e con datos sobre as suas obras . Morreu en 1982 mentres colaboraba na compilacion dun catalogo de obras do seu pai.
[
32
]
O fillo de Matisse, Pierre (1900-1989), durante a decada de 1930, abriu unha importante galeria de arte moderna no Fuller Building de Nova York . A galeria de Pierre Matisse estivo activa desde 1931 ata 1989, e ali fixeronse exposicions de moitos artistas europeos, e alguns americanos e canadenses; a miudo foron primeiras exposicions. Ali presentaronse as obras de artistas como
Joan Miro
,
Marc Chagall
,
Alberto Giacometti
,
Jean Dubuffet
,
Andre Derain
,
Yves Tanguy
,
Le Corbusier
,
Paul Delvaux
,
Wifredo Lam
,
Jean-Paul Riopelle
,
Balthus
,
Leonora Carrington
,
Zao Wou Ki
,
Sam Francis
, incluidos os traballos de Henri Matisse; tamen dalguns escultores como
Theodore Roszak
,
Raymond Mason
e
R. Butler
.
[
33
]
[
34
]
O neto de Henri Matisse, Paul Matisse, e un artista e inventor que vive en Massachusetts. Sophie Matisse, neta de Matisse, e unha artista que en 2009 ainda esta en activo. Os herdeiros de Matisse son a sociedade que vela polos dereitos do artista e da sua familia.
[
35
]
Esta e unha lista incompleta dalgunhas das principais obras de Matisse, con alguns datos como son o ano de creacion e a institucion a que pertencen hoxe en dia.
- Nature morte au Pichet
, cara a 1896-1897,
Museo Malraux
,
Le Havre
.
- Le Mur rose (Hospital de
Ajaccio
)
, 1897-1898,
Centro Pompidou
MNR
, Paris.
[
36
]
[
37
]
- Notre-Dame, une fin d'apres-midi
,
1902
.
- Luxe, calme et volupte
(Luxo, calma e voluptuosidade), 1904,
Museo de Orsay
,
Paris
.
- La Femme au chapeau
, 1905, Museum of Modern Art,
San Francisco
.
- Le Bonheur de vivre
(A alegria de vivir), 1905-1906, Barnes Fondation,
Filadelfia
.
- Portrait de Madame Matisse
, nomeado
La Raie verte
(
O raio verde
), 1905.
- Madras Rouge
, 1907, Barnes Fondation, Merion.
- La Desserte rouge
, 1908
[
38
]
Ermitage
San Petersburgo
,
Rusia
- La joie de vivre
, 1908.
- La Danse
e
La Musique
, 1909-1910,
Ermitage
,
San Petersburgo
.
- Nature morte au geranium
, 1910
Pinakothek der Moderne
,
Munic
.
- L'Atelier Rouge
, 1911, oli en tela, 162 x 130 cm.,
Museum of Modern Art
, Nova York.
- L'Interieur aux aubergines
, 1911,
Museo de Grenoble
.
- La porte de la casbah
, 1912,
Museo de Belles Arts Pouchkine
,
Moscova
, 116x90 cm.
- Le Rifain assis
, 1912-13, 200 x 160 cm., Barnes Fondation, Merion.
- Porte-fenetre a Collioure
, 1914,
Museo National d'Art Moderne
, Paris.
- Le rideau jaune
,
1915, Museum of Modern Art, Nova York.
- Le Fenetre
, 1916, Institute of Arts,
Detroit
.
- Les demoiselles a la riviere
, 1916-1917, Art Institute,
Chicago
.
- Portrait d'Auguste Pellerin
, 1917, Museu National d'Art Moderne, Paris.
- Paysage
o
Rue dans le Midi
, 1919, Museu des Beaux-Arts Andre Malraux, Le Havre.
- Femme assise, le dos tourne vers la fenetre ouverte
vers 1922, oli sobre tela, Museu des Beaux-Arts de Montreal, Montreal.
- Figure decorative sur fond ornemental
, 1925, Musee National d'Art Moderne, Paris.
- Tahiti II
, 1935-1936,
Musee Matisse
-
Le Cateau-Cambresis
.
- Grand nu couche
1935, oleo sobre tea, 66x93cm. Museum of Art, Baltimore.
- Robe violette et Anemones
(
1937
).
- Le Reve de 1940
(
1940
).
- Deux jeunes filles, robe jaune, robe ecossaise
, 1941, Museu Matisse - Le Cateau-Cambresis.
- L'Asie
, 1946,
Kimbell Art Museum
,
Fort Worth
.
- Deux fillettes, fond jaune et rouge
,
1947
, Barnes Fondation, Merion.
- Jazz
(
1947
).
- Nu Bleu I
, 1952, Fondation Beyeler,
Bale
.
- L'Escargot
,
1953
.
- Vigne
, 1953, Musee Matisse de Le Cateau-Cambresis.
- Odalisque gris et jaune
vendido por 14,7 millons de dolares en 2007.
- Danseuse dans le fauteuil, sol en damier
, poxado en xuno de 2007.
- Chapelle du Saint-Marie du Rosaire
,
1948
, terminado o ano
1951
.
[
39
]
- A obra comprende igualmente importantes series de esculturas realizadas en bronce:
- Bustos de Jeannette
, 1910-1913.
- Catros
Espidos de costas
e baixorrelevos, 1909-1930.
- Preto de 500 gravados: augafortes, tallas e
litografias
.
- Ilustracions de libros:
- Poesies de Mallarme
, 1932.
- Lettres de la religieuse portugaise
, 1946.
- Florilege des Amours de Ronsard
, 1948.
- ↑
Myers, Terry R. (2010).
"Matisse on the Move"
.
The Brooklyn Rail
(en ingles)
. Consultado o 13/06/2015
.
- ↑
Tate.org.uk, ed. (18/08/2002).
"Tate Modern: Matisse Picasso"
(en ingles)
. Consultado o 15-12-2012
.
- ↑
Adrian Searle (xoves 7 maio 2002). The Guardian, ed.
"Searle, Adrian,
A momentous, tremendous exhibition
"
.
Guardian
(en ingles)
(Reino Unido)
. Consultado o 15-12-2012
.
- ↑
Trachtman, Paul, (febreiro 2003). Smithsonianmag.com, ed.
"
Matisse & Picasso
"
(en ingles)
. Consultado o 15 de decembro de 2012
.
- ↑
news.bbc.co.uk, ed. (1 de decembro de 2004).
"Duchamp's urinal tops art survey"
(en ingles)
. Consultado o 15 de decembro de 2012
.
- ↑
Wattenmaker, Richard J., Distel, Anne,
et al
. (1993).
Great French Paintings from the Barnes Foundation
. Nova York: Alfred A. Knopf.
ISBN 0-679-40963-7
. pax. 272
- ↑
≪Henri Matisse≫
na
Gran Enciclopedia Catalana
Consultado o 27-04-2009.
- ↑
Spurling, Hilary (2000).
The Unknown Matisse: A Life of Henri Matisse: The Early Years, 1869?1908
. University of California Press, 2001.
ISBN 0-520-22203-2
. pp. 4?6
- ↑
Leymarie, Jean
; Read, Herbert; Lieberman, William S. (1966).
Henri Matisse
, UCLA Art Council, pag. 9.
- ↑
Barbel Kuster. "Arbeiten und auf niemanden horen."
Suddeutsche Zeitung
, 6 de xullo de 2007.
(en
aleman
)
- ↑
11,0
11,1
11,2
The Unknown Matisse...
, ABC Radio National, 8 de xuno de 2005
(en
ingles
)
- ↑
Hilary Spurling.
The Unknown Matisse: A Life of Henri Matisse, the Early Years, 1869-1908
, pax. 86. Acces online el 15-07-2007
- ↑
Henri and Pierre Matisse
Arquivado
24 de xullo de 2012 en
Archive.is
,
Cosmopolis
, num. 2, xaneiro de 1999.
- ↑
14,0
14,1
14,2
Leymarie, Jean; Read, Herbert; Lieberman, William S. (1966).
Henri Matisse
, UCLA Art Council, pag. 10.
- ↑
Heard Hamilton, George (1989) pag.182-184
- ↑
16,0
16,1
Chilver, Ian (Ed.).
≪Fauvism≫
Arquivado
09 de novembro de 2011 en
Wayback Machine
., a
The Oxford Dictionary of Art
. Oxford University Press, 2004. Acces el 26-12-2007.
- ↑
John Elderfield.
≪Wild Beasts≫ Fauvism and Its Affinities,
1976,
Museo de Arte Moderna
, pax.43,
ISBN 0-87070-638-1
- ↑
William Rubin.
Picasso and Braque pioneering Cubism
, publicado polo Museo de Arte Moderna de
Nova York
, 1989, pax.348.
ISBN 0-87070-676-4
- ↑
19,0
19,1
Historia Universal del Arte (1984)
- ↑
≪Matisse, Henri.≫
Encyclopædia Britannica
. 2007. Encyclopædia Britannica Online. Acces el 30-07-2007.
- ↑
Cone Collection
Arquivado
19 de outubro de 2014 en
Wayback Machine
., Baltimore Museum of Art. Acces el 29-07-2007.
- ↑
Rebull Trudel, Melania (1994) pax.2
- ↑
Rebull Trudel, Melania (1994) pag.3
- ↑
Historia del Arte Espasa (2004) pag. 1154
- ↑
Heard Hamilton, Georg (1989) pag.465
- ↑
Barbara, Kudielka, Szymusiak (2004) pag. 137
- ↑
Barbara, Kudielka i Szymusiak (2004) pax.149
- ↑
"French Professor Directs "Model for Matisse
"
"
.
Carnegie Mellon Today
(en
ingles
)
. 30 de xuno de 2003
. Consultado o 4 de abril do 2020
.
- ↑
Heard Hamilton, Georg (1989) pag.466
- ↑
Butler, Desmond (10 de novembro de 2002.).
The New York Times
, ed.
"≪Art/Architecture; A Home for the Modern In a Time-Bound City≫"
(en ingles)
. Consultado o 2/11/2013
.
- ↑
Carol Vogel (8 de setembro de 2005).
The New York Times
, ed.
"The Modern Acquires a 'Lost' Matisse"
(en
ingles
)
. Consultado o 2/11/2013
.
- ↑
Carol Vogel (3 de abril de 1982).
The New York Times
, ed.
"≪Marguerite Duthuit, a Model In Art of Matisse, Her Father≫"
(en ingles)
. Consultado o 2/11/2013
.
- ↑
John Russell.
Matisse, Father & Son
. Nova York: Harry N. Abrams. Copyright John Russell 1999, pax. 387-389.
ISBN 0 81094378 6
- ↑
Metropolitan Museum exhibition of works from the Pierre Matisse Gallery
. Acces el 20 de juny de 2007.
- ↑
Artists Rights Society (ed.).
"Our Most frequently requested artists list"
(en ingles)
. Arquivado dende
o orixinal
o 06/02/2015
. Consultado o 2/11/2013
.
- ↑
Este cadro, desaparecido en 1914, foi atopado en 1948 nunha guarida do antigo SS
Kurt Gerstein
, propiedade de
Tubinga
.
- ↑
Henri Matisse.
Le mur rose
, catalogo dos ≪Musees nationaux recuperation≫.
- ↑
A version orixinal e en azul pero foi entregada en vermello ao coleccionsita moscovita Serguei Chtchoukine.
- ↑
A
Chapelle du Rosaire de Vence
, e unha obra arquitectonica que el consideraba como a sua obra mestra. Foi realizada a finais da sua vida e nela sintetiza toda a sua investigacion artistica.
- Barbera, Kudielka i Szymusiak (2004). Barcelona,Fundacio ≪la Caixa≫, ed.
Matisse els llibres il·lustrats
.
ISBN
84-7664-846-4
.
- DDAA (2004). Barcelona, Espasa-Calpe, ed.
Historia del Arte Espasa
.
ISBN
84-670-1323-0
.
- DDAA (1984). Madrid, SARPE, ed.
Historia Universal del Arte: Volum XI
.
ISBN
84-7291-588-3
.
- Heard Hamilton, George (1989). Madrid, Ediciones Catedra, ed.
Pintura y Escultura en Europa: 1880-1940
.
ISBN
84-376-0230-0
.
- Rebull Trudel, Melania (1994). Barcelona, Ediciones Poligrafa, ed.
Matisse 1869-1954
.
ISBN
84-88424-95-7
.
- F. Celdran, R.R., Vidal y Plana.
Triangle: Henri Matisse - Georgette Agutte - Marcel Sembat
. Paris: Yvelinedition, 2007.
ISBN 978-2-84668-131-5
.
- Raymond Escholier.
Matisse. A Portrait of the Artist and the Man
. Londres: Faber & Faber, 1960.
- Lawrence Gowing.
Matisse.
Nova York: Oxford University Press, 1979.
ISBN 0-19-520157-4
.
- David Lewis. ≪Matisse and Byzantium, or, Mechanization Takes Command≫, a
Modernism/modernity
16:1 (
Gener de 2009)
, pag. 51-59.
- Pierre Schneider.
Matisse.
Nova York: Rizzoli, 1984.
ISBN 0-8478-0546-8
.
- Hilary Spurling.
The Unknown Matisse: A Life of Henri Matisse, Vol. 1, 1869-1908
. Londres: Hamish Hamilton Ltd, 1998.
ISBN 0-679-43428-3
.
- Matisse the Master: A Life of Henri Matisse, Vol. 2, The Conquest of Colour 1909 - 1954
. Londres: Hamish Hamilton Ltd, 2005.
ISBN 0-241-13339-4
.
- John Russell.
Matisse, Father & Son,
publicat per Harry N. Abrams, NYC. Copyright John Russell 1999.
ISBN 0 81094378 6
- Alastair Wright.
Matisse and the Subject of Modernism
Princeton: Princeton University Press, 2006.
ISBN 0-691-11830-2
.