Wikipedia, Entziklopedia askea
Uztailaren 14
a
gregoriotar egutegiaren
urteko
ehun eta laurogeita hamabosgarren
eguna
da, 196.a
bisurteetan
. 170 egun falta dira urtea amaitzeko.
|
|
Gertaerak
|
|
Egutegia
|
|
Aurreko eta hurrengo urteetan
|
Izendegia
|
Seaska egutegia:
Maiorga eta Jare.
|
|
Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.
- 1942
–
The Pride of the Yankees
("Yankeen Harrotasuna") filma estreinatu zen,
Sam Woodek
zuzendu eta
Gary Cooper
,
Teresa Wright
,
Walter Brennan
eta
Dan Duryea
aktoreek eta
Babe Ruth
beisbolari mitikoak antzeztu zuten.
- 1943
–
For Whom the Bell Tolls
("Norengatik jotzen dute kanpaiek?") filma estreinatu zen,
Sam Woodek
zuzendu eta
Gary Cooper
eta
Ingrid Bergman
aktoreek antzeztu zutelarik.
- 1966
–
Torn Curtain
("Kortina Urratua") filma estreinatu zen,
Alfred Hitchcockek
zuzendu eta
Paul Newman
eta
Julie Andrews
aktoreek antzeztu zutelarik.
- 1969
–
Easy Rider
("Ibiltari Lasaia") filma estreinatu zen, bertan
Dennis Hopper
,
Peter Fonda
eta
Jack Nicholson
aktoreek antzeztu zuten.
- 1989
–
When Harry Met Sally...
("Harryk Sally topatu zuenean...") filma estreinatu zen,
Rob Reiner
estatubatuar zinema zuzendaria zuzendu eta
Billy Crystal
eta
Meg Ryan
aktoreek antzeztu zutelarik.
- 2000
–
X-Men
("X-Gizonak") filma estreinatu zen,
Bryan Singerek
zuzendu eta
Patrick Stewart
,
Hugh Jackman
,
Ian McKellen
,
Halle Berry
,
Famke Janssen
,
James Marsden
,
Bruce Davison
,
Rebecca Romijn-Stamos
,
Ray Park
eta
Anna Paquin
aktoreek antzeztu zutelarik.
- 2008
–
The Dark Knight
("Zaldun Iluna") filma estreinatu zen,
Christopher Nolanek
zuzendu eta
Christian Bale
,
Michael Caine
,
Heath Ledger
,
Gary Oldman
,
Aaron Eckhart
,
Maggie Gyllenhaal
eta
Morgan Freeman
aktoreek antzeztu zutelarik.
- 1840
–
Buenaventura Inigitz
, nafar organo-jotzaile eta musikagilea (h.
1902
).
- 1857
–
Juan Jose Telleria Aiesta
,
beasaindar
musikagilea (h.
1895
).
- 1873
–
Buenaventura Zapirain
, euskal konposatzailea eta organista (h.
1936
).
- 1887
–
Buenaventura Gabikaetxebarria,
Frai Buenaventura de Santa Catalina
, bizkaitar apaiz
hirukoiztarra
(h.
1936
).
- 1901
–
Fermin Sanz-Orrio
, nafar politikari
falangista
(h.
1998
).
- 1908
–
Basilio Iraola
,
Mototxo
, gipuzkoar idazlea (h.
1986
).
- 1913
–
Pierre Caubet
, zuberoar txanbelari eta laboraria (h.
1988
).
- 1915
–
Mariano Izeta
, euskal idazle eta nafar
euskaltzaina
(h.
2001
).
- 1920
–
Julio Mugarra
, bizkaitar futbolaria (h.
2005
).
- 1934
–
Arnaud Marquesuzaa
, baxenafar errugbilaria (h.
2020
).
- 1935
–
Rafael Eguskiza
, bizkaitar belar hockey jokalaria (h.
2017
).
- 1936
–
Carmen Larumbe
, euskal jatorriko argentinar dantzari eta koreografoa,
Nafarroan
(h.
1995
).
- 1940
–
Felix Ruiz Gabari,
Gato
, nafar futbolaria (h.
1993
).
- 1943
–
Amelio Mendijur
, euskal herritar txirrindularia (h.
1965
).
- 1953
-
Patxi Intxaurrandieta Aizpurua
, gipuzkoar musikologoa eta irakaslea.
- 1954
–
Jose Ramon Muro
, bizkaitar margolari
abangoardista
eta
hiperrealista
.
- 1955
–
Tito
Irazusta
, gipuzkoar kazetari eta irrati-esataria.
- 1963
–
Miriam Garcia Pascual
, nafar eskalatzailea (h.
1990
).
- 1964
–
Javier Conde
, bizkaitar atleta paralinpikoa, iraupen lasterketetan aditua.
- 1967
–
Joseba Zorrilla
, bizkaitar politikaria.
- 1969
–
Floren Nazabal
, nafar aizkolaria.
- 1973
–
Maider Telleria
, euskal belar hockey jokalari ohia.
- 1974
–
Jean-Michel Labadie
, lapurtar baxu-jolea,
Gojira
death metal
taldekoa.
- 1978
–
Mentxu Ramilo Araujo
, arabar ikertzailea.
- 1980
–
Naiara Etxeberria
, gipuzkoar aktore ohia eta yoga irakaslea.
- 1992
–
- 1998
–
Lucia Garcia
, bizkaitar futbolaria.
- 1454
–
Poliziano
, italiar poeta, humanista eta itzultzailea (h.
1494
).
- 1602
–
Jules Mazarin
, Mazarin kardinala, italiar kardinal, diplomatikari eta politikaria (h.
1661
).
- 1610
–
Fernando II.a Medici
,
Toskanako Duke Handia
(h.
1670
).
- 1634
–
Pasquier Quesnel
, frantziar teologo jansenista (h.
1719
).
- 1717
–
Ventura Rodriguez
, espainiar arkitektoa (h.
1785
).
- 1743
–
Gavrila Romanovich Derzhavin
, errusiar olerkaria (h.
1816
).
- 1793
–
George Green
, ingeles fisikari eta matematikaria (h.
1841
).
- 1798
–
Francisco de Luxan
, espainiako armadaburua (h.
1867
).
- 1800
–
Jean Baptiste Dumas
, frantziar kimikaria (h.
1884
).
- 1816
–
Joseph Arthur Gobineau
, frantziar diplomatiko eta idazlea (h.
1882
).
- 1828
–
Jervis McEntee
, estatubatuar margolaria (h.
1891
).
- 1862
–
- Florence Bascom
, estatubatuar geologo eta hezitzailea, AEBetan geologia doktoregoa lortu zuen bigarren emakumea (h.
1945
).
- Gustav Klimt
, austriar margolari sinbolista (h.
1918
).
- 1866
–
Juliette Wytsman
, belgikar margolari inpresionista (h.
1925
).
- 1867
–
Wilhelm Meinardus
, alemaniar geografoa (h.
1952
).
- 1868
–
Gertrude Bell
, britainiar idazle, bidaiari, politologo, arkeologo, espiatzaile eta gobernuko funtzionarioa (h.
1926
).
- 1884
–
Emilio Cecchi
, italiar idazle eta kritikoa (h.
1966
).
- 1888
–
- 1889
–
Ante Paveli?
,
Kroaziako Estatu Independenteko
buruzagi
faxista
(h.
1959
).
- 1896
–
Buenaventura Durruti
, espainiar sindikalista eta
anarkista
iraultzailea (h.
1936
).
- 1897
–
Pibul
,
Thailandiako
lehen ministro eta diktadorea (h.
1964
).
- 1903
–
Carlos Prio Socarras
,
Kubako
presidentea (h.
1977
).
- 1908
–
George Sherman
, estatubatuar zinema-zuzendaria (h.
1991
).
- 1910
–
William Hanna
, estatubatuar animatzaile, zuzendari eta ekoizlea (h.
2001
).
- 1912
–
- 1913
–
Gerald Ford
,
Ameriketako Estatu Batuetako 38. Presidentea
(h.
2006
).
- 1916
–
Natalia Ginzburg
, italiar idazlea (h.
1991
).
- 1918
–
Ingmar Bergman
, suediar antzerki eta zinemako zuzendari, gidoigile eta ekoizle eta idazlea (h.
1982
).
- 1919
–
Lino Ventura
, italiar aktorea (h.
1987
).
- 1921
–
- 1925
–
Maria Asuncion Catala
, kataluniar irakaslea, matematikaria eta astronomoa (h.
2009
).
- 1926
–
Harry Dean Stanton
, estatubatuar aktorea (h.
2017
).
- 1928
–
Louis Calaferte
, frantziar eleberrigilea (h.
1994
).
- 1930
–
- 1933
–
Robert Bourassa
,
Quebeceko lehen ministroa
(h.
1996
).
- 1935
–
Ei-ichi Negishi
, japoniar kimikaria, 2010eko
Kimikako Nobel Saria
(h.
2021
).
- 1938
–
Moshe Safdie
, kanadar arkitektoa.
- 1941
–
Liudmila Markianova
, kareliar hizkuntzalaria eta irakasle emeritua.
- 1942
–
Javier Solana
, espainiar politikaria,
Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundeko
idazkari nagusi ohia.
- 1948
–
Goodwill Zwelithini
,
zuluen
erregea (h.
2021
).
- 1955
–
Sandor Puhl
, hungariar futbol arbitroa (h.
2021
).
- 1957
–
Madeleine Memb
, kamerundar kazetari, irrati ekoizle eta emakumeen eskubideen aldeko ekintzailea.
- 1958
–
Jujie Luan
, txinatar eskrimalari ohia.
- 1960
–
- 1966
–
- 1967
–
Alfredo Cospito
, italiar anarkista.
- 1968
–
Judith Colell
, kataluniar zinema zuzendaria, gidoilaria, gidoi-irakaslea eta ekoizlea.
- 1969
–
Isabel Torres
, kanariar telebista aurkezlea, irrati esataria eta aktorea (h.
2022
).
- 1971
–
Dima Khatib
, siriar kazetari, poeta, blogari eta itzultzailea.
- 1973
–
Candela Pena
, kataluniar aktorea.
- 1974
–
Cathy Newman
, britainiar kazetaria.
- 1977
–
Viktoria Suediakoa
,
Suediako
printzesa oinordea.
- 1978
–
- 1984
–
- 1985
–
- 1988
–
Conor McGregor
,
arte martzial
anitzetako
(Mixed Martial Arts)
borrokalaria.
- 1993
–
Florencia Bonsegundo
, argentinar futbolaria.
- 1994
-
Bibi Bourelly
, alemaniar-estatubatuar egile abeslaria.
- 2000
–
Uta Abe
, japoniar judoka.
- 1782
–
Sebastian Mendiburu
, euskal apaiz eta idazlea,
Bolonian
(j.
1708
).
- 1843
–
Miguel Ricardo Alaba
, euskal militar, politikari eta diplomatikoa,
Frantzian
(j.
1772
).
- 1911
–
Javier Etxeberria
,
Iruneko erraldoi eta buruhandien konpartsako
txuntxuneroa (j.
1811
).
- 1914
–
Ignacio Ugarte
, gipuzkoar margolaria (j.
1862
).
- 1935
–
Francisco Cepeda
, euskal txirrindularia,
Frantziako Tourrean
hil zen lehendabiziko txirrindularia,
Col du Galibierren
(j.
1906
).
- 1937
–
Buenaventura Zapirain
, euskal konposatzailea eta organista (j.
1873
).
- 1944
–
Enrique Eguren
, arabar zientzialaria (j.
1888
).
- 1952
–
Elias Salaberria
, euskal margolaria,
Madrilen
(j.
1883
).
- 1960
–
Jose Olivares
,
Tellagorri
, bizkaitar idazlea eta kazetaria,
Buenos Airesen
(j.
1890
).
- 1970
–
Luis Mariano
,
irundar
tenorra,
Parisen
(j.
1914
).
- 1989
–
- 1990
–
Diego Ordonez
, euskal atleta (j.
1903
).
- 1997
–
Jesus Serrano
, nafar apaiza (j.
1902
).
- 2000
–
Jose Iribarren Zugasti
, nafar apaiza, idazlea, margolaria eta poeta (j.
1927
).
- 2001
–
Jose Javier Mujika
,
UPNko
nafar zinegotzia,
ETAk
eraila (j.
1942
).
- 2011
–
Bittor Kapanaga
,
otxandiar
idazlea eta euskaltzalea (j.
1925
).
- 2018
–
Juan Maria Uribezubia
, bizkaitar txirrindularia (j.
1940
).
- 2019
–
Mariano Ferrer
, gipuzkoar kazetaria (j.
1939
).
- 1223
–
Filipe II.a Frantziakoa
,
Frantziako erregea
(j.
1165
).
- 1561
–
Obata Toramori
, japoniar jenerala (j.
1491
).
- 1704
–
Sofia Alekseievna
, Errusiako agintaria (j.
1657
).
- 1789
–
- 1797
–
Emmanuel de Rohan-Polduc
,
Maltako Ordenako
70. Printze eta Maisu Nagusia (j.
1725
).
- 1800
–
Lorenzo Mascheroni
, italiar matematikaria (j.
1750
).
- 1808
–
John Wilkinson
, ingeles industria-gizona (j.
1728
).
- 1816
–
Francisco de Miranda
, venezolar militar, politikari eta iraultzailea (j.
1750
).
- 1817
–
Madame Stael
, frantziar idazlea (j.
1766
).
- 1827
–
Augustin Fresnel
, frantziar fisikaria (j.
1788
).
- 1854
–
Jose Maria Vargas
,
Venezuelako
presidentea (j.
1786
).
- 1881
–
Billy the Kid
, estatubatuar legezkanpoko bidelapur eta tiratzailea (j.
1859
).
- 1887
–
Alfred Krupp
, alemaniar industria-gizona (j.
1812
).
- 1904
–
Paul Kruger
,
Erresuma Batuaren
aurkako
boer
erresistentziaren buru nagusia eta
Hegoafrikako Errepublikako
presidentea (j.
1825
).
- 1907
–
William Henry Perkin
, ingeles kimikaria (j.
1838
).
- 1910
–
Marius Petipa
, frantziar dantzari eta koreografoa (j.
1818
).
- 1917
–
- 1925
–
Pancho Villa
, filipinar boxeolaria, historiako borrokalari asiarrik onenetakotzat hartua (j.
1901
).
- 1933
–
Raymond Roussel
, frantziar idazlea (j.
1877
).
- 1939
–
Alphonse Mucha
, txekiar margolari eta artista dekoratiboa,
Art Nouveauaren
adierazgarririk onenetakoa (j.
1860
).
- 1948
–
Marguerite Moreno
, frantziar aktorea,
Comedie Francaiseko
kide garrantzitsua (j.
1871
).
- 1953
–
Richard von Mises
, austrohungariar jatorriko estatubatuar ingeniaria (j.
1883
).
- 1954
–
Jacinto Benavente
, espainiar idazlea, 1922ko
Literaturako Nobel Saria
(j.
1866
).
- 1955
–
Vladimir Bontx-Bruievitx
, errusiar
boltxebikea
(j.
1873
).
- 1958
–
Faisal II.a
,
Irakeko
erregea, aginpidetik kendu eta eraila (j.
1935
).
- 1960
–
- 1966
–
Julie Manet
, frantziar margolaria eta arte bildumagilea (j.
1878
).
- 1980
–
Carlos Lopez Moctezuma
, mexikar aktorea (j.
1909
).
- 1986
–
Raymond Loewy
, frantziar estatubatuar industria diseinatzailea (j.
1893
).
- 1993
–
Leo Ferre
,
chanson
estilo barruan Frantziako kantagintzaren izen handienetarikoa (j.
1916
).
- 1994
–
Robert Jungk
, austriar idazle eta militante ekologista (j.
1913
).
- 1998
–
Miroslav Holub
, txekiar poeta eta immunologoa (j.
1923
).
- 2000
–
Mark Lawrence Elwin Oliphant
, australiar fisikaria (j.
1901
).
- 2002
–
- 2003
–
Compay Segundo
, kubatuar musikari eta konpositorea (j.
1907
).
- 2005
–
- 2010
–
Charles Mackerras
, australiar orkestra-zuzendaria (j.
1925
).
- 2014
–
Alice Coachman
, estatubatuar
gorako-jauzilaria
, Olinpiadetan urrezko domina bat irabazi zuen lehen emakume beltza (j.
1923
).
- 2016
–
Peter Esterhazy
, hungariar idazlea (j.
1950
).
- 2017
–
Maryam Mirzakhani
, irandar matematikaria (j.
1977
).
- 2018
–
Theo-Ben Gurirab
,
Namibiako
lehen ministroa (j.
1938
).
- 2019
–
- 2020
–
Maria Lugones
, argentinar filosofo feminista, aktibista, abeslari eta irakaslea (j.
1944
).
- 2021
–
- 2022
–
Uztailaren 13
|
Urteko egutegi
|
Uztailaren 15