Κιργιζ?α

Επεξεργασ?α συνδ?σμων
Απ? τη Βικιπα?δεια, την ελε?θερη εγκυκλοπα?δεια

Συντεταγμ?νε? : 41°16′00″N 74°59′00″E  /  41.2667°N 74.9833°E  / 41.2667; 74.9833

Δημοκρατ?α τη? Κιργιζ?α?
Кыргыз Республикасы
Kyrgyz Respublikasy
Кыргызская Республика
Kyrgyzskaya Respublika

Σημα?α
Εθν?σημο
Τοποθεσ?α τη? χ?ρα? στον κ?σμο
Η θ?ση τη? Κιργιζ?α? (πρ?σινο)
και μεγαλ?τερη π?λη Μπισκ?κ
42°52′N 75°36′E  /  42.867°N 75.600°E  / 42.867; 75.600  ( Μπισκ?κ )
Κιργιζικ? (κρατικ?)
Ρωσικ? (επ?σημη)
Ημιπροεδρικ? σ?στημα
Σαντ?ρ Τζαπ?ροφ
Ουλο?κμπεκ Μαρ?ποφ
Ανεξαρτησ?α
? Απ? τη Σοβιετικ? ?νωση


? Ισχ?ον Σ?νταγμα
κηρ?χθηκε στι? 31 Αυγο?στου 1991 , ολοκληρ?θηκε στι? 25 Δεκεμβρ?ου 1991
5 Μα?ου 2021 [1]
 • Σ?νολο
 • % Νερ?
 • Σ?νορα
199.900 km 2 (87η)
3,6
3.051 km
Πληθυσμ??
 • Εκτ?μηση 1-2024  
 • Απογραφ? 2009  
 • Πυκν?τητα  
7.161.900 [2] ( 106η )  
5.362.800  
35,8 κατ./ km 2 ( 180η )  
ΑΕΠ ( ΙΑΔ )
 • Ολικ?   (2016)
 • Κατ? κεφαλ?  
21,504 δισ. $ [3]  
3.521 $ [3]  
ΑΕΠ (ονομαστικ?)
 • Ολικ?   (2016)
 • Κατ? κεφαλ?  
6,551 δισ. $ [3]  
1.072 $ [3]  
ΔΑΑ (2021) Αύξηση 0,692 [4] ( 118η ) ?  μεσα?ο?
Ν?μισμα Σομ ( KGS )
KGT ( UTC +6)
Internet TLD .kg
Οδηγο?ν στα δεξι?
Κωδικ?? κλ?ση? +996

Η Δημοκρατ?α τη? Κιργιζ?α? ( κιργιζικ? : Кыргыз Республикасы ‎‎, ρωσικ? : Кыргызская Республика ‎‎) (γνωστ? και ω? Κιργιστ?ν ) ε?ναι κρ?το? τη? κεντρικ?? Ασ?α? . Περικλε?εται απ? την Κ?να , το Καζακστ?ν , το Τατζικιστ?ν και το Ουζμπεκιστ?ν . Πρωτε?ουσ? τη? ε?ναι η Μπισκ?κ . Προηγουμ?νω? ?ταν δημοκρατ?α τη? Σοβιετικ?? ?νωση? και ε?ναι ανεξ?ρτητη απ? το 1991. ?χει ?κταση 198.500 τ.χλμ. και πληθυσμ? 7.161.900 [2] κατο?κου?, σ?μφωνα με επ?σημη εκτ?μηση για το 2024. Επ?σημε? γλ?σσε? τη? χ?ρα? ε?ναι η κιργιζικ? (μια τουρκικ? γλ?σσα ) και η ρωσικ? .

Η καταγεγραμμ?νη ιστορ?α του Κιργιστ?ν ξεπερν? τα 2.000 χρ?νια, περιλαμβ?νοντα? μια ποικιλ?α πολιτισμ?ν και αυτοκρατορι?ν. Το Κιργιστ?ν ?χει βρεθε? στα σταυροδρ?μια αρκετ?ν μεγ?λων πολιτισμ?ν ω? μ?ρο? του Δρ?μου του Μεταξιο? και ?λλων εμπορικ?ν και πολιτιστικ?ν διαδρομ?ν. Επ?ση?, η γεωγραφικ? απομ?νωση λ?γω των υψηλ?ν οροσειρ?ν τη? χ?ρα?, ?χει βοηθ?σει στη διατ?ρηση των αρχα?ων πολιτισμ?ν. Καθ?? ?χει κατοικηθε? απ? δι?φορε? ανεξ?ρτητε? φυλ??, κατ? καιρο?? το Κιργιστ?ν ?χει περι?λθει υπ? την ξ?νη κυριαρχ?α και ?γινε ανεξ?ρτητο μ?νο μετ? τη δι?λυση τη? Σοβιετικ?? ?νωση? το 1991.

Απ? την ανεξαρτησ?α, το Κιργιστ?ν ε?ναι επισ?μω? μ?α ενωτικ? κοινοβουλευτικ? δημοκρατ?α, ωστ?σο συνεχ?ζει να βι?νει εθνικ?? συγκρο?σει?, [5] [6] επαναστ?σει?, [7] οικονομικ? προβλ?ματα, [8] [9] μεταβατικ?? κυβερν?σει? [10] και πολιτικ?? συγκρο?σει?. [11] Το Κιργιστ?ν ε?ναι μ?λο? τη? Κοινοπολιτε?α? των Ανεξ?ρτητων Κρατ?ν , τη? Ευρασιατικ?? Οικονομικ?? ?νωση? , του Οργανισμο? Συμφων?α? για τη Συλλογικ? Ασφ?λεια , του Οργανισμο? Συνεργασ?α? τη? Σαγκ?η? , του Οργανισμο? Ισλαμικ?? Δι?σκεψη? , του Οργανισμο? Τουρκογεν?ν Κρατ?ν , τη? κοιν?τητα? TURKSOY και των Ηνωμ?νων Εθν?ν .

Οι Κιργ?ζιοι αποτελο?ν την πλειον?τητα του πληθυσμο? τη? χ?ρα?, και ακολουθο?νται απ? σημαντικ?? μειον?τητε? Ουζμπ?κων και Ρ?σων . Τα Κιργιζικ? ?χουν στεν?τερη σχ?ση με ?λλε? τουρκικ?? γλ?σσε? , εν? τα Ρ?σικα ομιλο?νται απ? σημαντικ? μ?ρο? του πληθυσμο? και ε?ναι επ?σημη γλ?σσα, και ε?ναι αποτ?λεσμα τη? κληρονομι?? του εν?? αι?να ρωσοπο?ηση?. Η πλειοψηφ?α του πληθυσμο? ε?ναι Μουσουλμ?νοι. [12] Εκτ?? απ? την τουρκικ? προ?λευση, ο κιργιζικ?? πολιτισμ?? ?χει στοιχε?α περσικ??, μογγολικ?? και ρωσικ?? επ?δραση?.

Ετυμολογ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Πιστε?εται ?τι η λ?ξη ≪Κιργκ?ζ≫ ε?ναι τουρκικ? λ?ξη που σημα?νει ≪Σαρ?ντα≫, σε αναφορ? στι? σαρ?ντα φυλ?? του Μαν??, εν?? θρυλικο? ?ρωα που ?νωσε σαρ?ντα τοπικ?? φυλ?? κατ? των Ουιγο?ρων . Κυριολεκτικ?, η λ?ξη Κιργκ?ζ σημα?νει ≪Ε?μαστε σαρ?ντα≫. Εκε?νη την εποχ?, τον 9ο αι?να μ.Χ., οι Ουιγο?ροι κατ?κτησαν μεγ?λο μ?ρο? τη? Κεντρικ?? Ασ?α? (συμπεριλαμβανομ?νου του Κιργιστ?ν, και τμημ?των τη? Ρωσ?α? και τη? Κ?να? . [13]

Ο σαραντ?κτινο? ?λιο? τη? σημα?α? του Κιργιστ?ν ε?ναι μια αναφορ? στι? συγκεκριμ?νε? σαρ?ντα φυλ?? και το γραφικ? στοιχε?ο στο κ?ντρο του ?λιου απεικον?ζει το ξ?λινο στ?μμα, που ονομ?ζεται τουντο?κ, εν?? γιουρτ (φορητ?? κατοικ?α? που χρησιμοποιε?το παραδοσιακ? απ? του? νομ?δε? στι? στ?πε? τη? Κεντρικ?? Ασ?α?).

Ιστορ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Αρχαι?τητα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το Τουρκικ? Χαγαν?το

Σ?μφωνα με τον Ντ?ιβιντ Σ. Κινγκ οι Σκ?θε? ?ταν οι πρ?τοι εποικιστ?? στο σημεριν? Κιργιστ?ν.

Η λ?μνη Ισσ?κ-Κουλ ?ταν μ?α ενδι?μεση στ?ση στον Δρ?μο του Μεταξιο? , μια? διαδρομ?? για εμπ?ρου? και ?λλου? ταξιδι?τε? απ? την ?πω Ανατολ? στην Ευρ?πη .

Πρ?ιμη ιστορ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το Κιργιστ?ν ?φτασε στη μεγαλ?τερη ακμ? του μετ? τη ν?κη του απ?ναντι στο Χαν?το των Ουιγο?ρων το 840 μ.Χ. και την επ?κτασ? του μ?χρι την οροσειρ? Τιαν Σαν . Η κυριαρχ?α τη? Κιργιζ?α? σε αυτ? την περιοχ? κρ?τησε για 200 περ?που χρ?νια. [14] [15]

Τον 12ο αι?να ?μω?, η Κιργιζ?α σταδιακ? περιορ?στηκε στι? οροσειρ?? Αλτ?ι και Σαγι?ν ω? συν?πεια τη? μογγολικ?? εξ?πλωση?. Με τη Μογγολικ? αυτοκρατορ?α να ακμ?ζει τον 13ο αι?να, οι πληθυσμο? μετο?κησαν προ? τα ν?τια, και τελικ? κατακτ?θηκαν απ? τον Τζ?νγκι? Χαν το 1207.

Κινεζικ?? και μουσουλμανικ?? ιστορικ?? πηγ?? περιγρ?φουν την Κιργιζ?α μεταξ? του 7ου και του 12ου αι?να ω? χ?ρα με πληθυσμ? με κ?κκινα μαλλι?, λευκ? δ?ρμα και γαλ?ζια μ?τια, χαρακτηριστικ? που αποδ?δονταν σε σλαβικ? καταγωγ? [16] [17] . Λ?γω των διαδοχικ?ν μεταναστε?σεων, κατακτ?σεων, φυλετικ?ν αναμ?ξεων και προσαρμογ??, πολλο? απ? του? Κιργ?ζιου? που κατοικο?ν σ?μερα στην κεντρικ? και νοτιοδυτικ? Ασ?α ?χουν μικτ? χαρακτηριστικ?, συχν? προερχ?μενα απ? διαφορετικ?? φυλ??, αν και μιλο?ν συναφε?? διαλ?κτου?. [18] [19] [20]

Τον 17ο αι?να οι κιργιζικ?? φυλ?? λεηλατ?θηκαν απ? του? Μογγ?λου?, και στα μ?σα του 18ου αι?να απ? τη μαντσουριαν? Δυναστε?α Τσινγκ . Στι? αρχ?? του 19ου αι?να, το ν?τιο τμ?μα τη? σημεριν?? Κιργιζ?α? π?ρασε στον ?λεγχο του Χαν?του του Κοκ?νδη? [21] .

Η Ρωσικ? κατ?κτηση [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Στα τ?λη του δ?κατου ?νατου αι?να, το ανατολικ? τμ?μα του σημερινο? Κιργιζιστ?ν, κυρ?ω? η περιοχ? Ισσ?κ-Κουλ, παραχωρ?θηκε στη Ρωσικ? Αυτοκρατορ?α απ? τη Δυναστε?α Τσινγκ μ?σω τη? Συνθ?κη? του Ταρμπαγκατ?ι. [22] Τα εδ?φη αυτ?, γνωστ? εκε?νη την εποχ? στα ρωσικ? ω? "Κιργιζ?α", ενσωματ?θηκε επ?σημα στη Ρωσικ? Αυτοκρατορ?α το 1876. Ακολο?θησαν τοπικ?? εξεγ?ρσει? εν?ντια στην τσαρικ? εξουσ?α που οδ?γησαν στη μεταν?στευση πολλ?ν κατο?κων προ? το Παμ?ρ και το Αφγανιστ?ν .

Παρ?λληλα, η καταστολ? τη? επαν?σταση? στην Κεντρικ? Ασ?α το 1916 προκ?λεσε τη μεταν?στευση αρκετ?ν Κιργιζ?ων στην Κ?να. [23]

Σοβιετικ? Κιργιζ?α (1919?1991) [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η σοβιετικ? εξουσ?α ιδρ?θηκε εγκαθιδρ?θηκε στην περιοχ? το 1919 και η Αυτ?νομη Περιφ?ρεια Καρα-Κιργιζ?α? δημιουργ?θηκε εντ?? τη? Ρωσικ?? Σοβιετικ?? Ομοσπονδιακ?? Σοσιαλιστικ?? Δημοκρατ?α? . Η φρ?ση Μαυρο-Κιργ?ζιοι (Kara-Kirghiz) χρησιμοποι?θηκε μ?χρι τα μ?σα τη? δεκαετ?α? του 1920 απ? του? Ρ?σου? για να του? ξεχωρ?σουν απ? του? Καζ?κου? , οι οπο?οι αναφ?ρονταν και ω? Κιργ?ζιοι. Στι? 5 Δεκεμβρ?ου 1936, η Κιργιζικ? Σοβιετικ? Σοσιαλιστικ? Δημοκρατ?α ιδρ?θηκε ω? συστατικ? Ενωσιακ? Δημοκρατ?α τη? Σοβιετικ?? ?νωση?. Μετ? τον Ρωσικ? Εμφ?λιο, ξεκ?νησε η περ?οδο? τη? Ν?α? Οικονομικ?? Πολιτικ?? (ΝΕΠ), η οπο?α δι?ρκεσε περ?που μ?χρι το 1928. [24] Οι Μπολσεβ?κοι κατ?βαλαν προσπ?θεια να καθιερ?σουν ?να τυποποιημ?νο φορολογικ? σ?στημα, με υψηλ?τερου? φ?ρου? για του? νομ?δε? για να αποθαρρ?νουν τον νομαδικ? τρ?πο ζω?? και χ?ρισαν την περιοχ? τη? Κεντρικ?? Ασ?α? σε π?ντε ?θνη-κρ?τη. [24] [25]

Το Κιργιστ?ν σημε?ωσε αξιοσημε?ωτη αν?πτυξη στην πολιτιστικ?, εκπαιδευτικ? και κοινωνικ? ζω?, εν? ο αλφαβητισμ?? καταπολεμ?θηκε συστηματικ?. Επ? Στ?λιν δ?θηκε μεγ?λη ?μφαση στην Κιργιζικ? εθνικ? ταυτ?τητα, και το σοβιετικ? κρ?το? πολεμο?σε τον φυλετισμ? καθ?? η κοινωνικ? του οργ?νωση που βασιζ?ταν στην πατρογραμμικ? συγγ?νεια ?ρχονταν σε αντ?θεση με την ?ννοια του σ?γχρονου εθνικο? κρ?του?. [26] Απ? την οπτικ? των ντ?πιων ?μω? θεωρ?θηκε ω? μια δ?σκολη και αμφ?θυμη διαδικασ?α οικοδ?μηση? εθν?ν, σε μια περιοχ? που δεν γν?ριζε εθνικο?? θεσμο?? ? συνε?δηση κατ? το παρελθ?ν. [27] Μ?χρι τα τ?λη τη? δεκαετ?α? του 1920, η Σοβιετικ? ?νωση αν?πτυξε μια σειρ? πενταετ?ν σχεδ?ων, με επ?κεντρο την εκβιομηχ?νιση και την κολεκτιβοπο?ηση τη? γεωργ?α?, συμπεριλαμβανομ?νη? τη? δημιουργ?α? τερ?στιων συστημ?των συλλογικ?? γεωργ?α?, τα επονομαζ?μενα ≪ κολχ?ζ ≫, που απαιτο?νται για τη διατροφ? των ν?ων εργαζομ?νων στι? βιομηχαν?ε?. [28] Λ?γω τη? εξ?ρτηση? του σχεδ?ου απ? την ταχ?τητα του εγχειρ?ματο?, ?πρεπε να συμβο?ν μεγ?λε? οικονομικ?? και πολιτισμικ?? αλλαγ??, οι οπο?ε? οδ?γησαν σε συγκρο?σει?. Στο Κιργιστ?ν, οι Ρ?σοι ?ποικοι απ?κτησαν τα καλ?τερα βοσκοτ?πια, δημιουργ?ντα? πολλ?? δυσκολ?ε? για του? περισσ?τερου? απ? του? αρχικο?? κατο?κου? του, Καζ?κου?, Κιργ?ζιου? και Τουρκμ?νου? νομ?δε?, οι οπο?οι επ?ση? αναγκ?στηκαν να εγκατασταθο?ν σε ?δαφο? που δεν ε?χε αρκετ? γεωργικ? δυναμικ?. Οι αλλαγ?? προκ?λεσαν αναταραχ? και μεταξ? 1928 και 1932, νομ?δε? και αγρ?τε? κατ?στησαν σαφ?? μ?σω μεθ?δων ?πω? η παθητικ? αντ?σταση ?τι δεν συμφωνο?σαν με αυτ?? τι? πολιτικ??, εν? δεν ?λειψαν και τα ?νοπλα επεισ?δια. [27] [24] [29]

Τα πρ?τα χρ?νια τη? Γκλ?σνοστ , στα τ?λη τη? δεκαετ?α? του 1980, ε?χαν μικρ? επ?δραση στο πολιτικ? κλ?μα στην Κιργιζ?α. Ωστ?σο, ο Τ?πο? τη? Δημοκρατ?α? επετρ?πη να υιοθετ?σει μια πιο φιλελε?θερη στ?ση και επετρ?πη να λειτουργ?σουν αρκετ?? ομ?δε? που εμφαν?στηκαν το 1989 για να αντιμετωπ?σουν την οξε?α στεγαστικ? κρ?ση.

Σ?μφωνα με την τελευτα?α σοβιετικ? απογραφ? το 1989, οι Κιργ?ζιοι αποτελο?σαν μ?νο το 22% των κατο?κων τη? β?ρεια? π?λη? Φρο?νζε (τ?ρα Μπισκ?κ), εν? περισσ?τερο απ? το 60% ?ταν Ρ?σοι, Ουκρανο? και ?νθρωποι απ? ?λλα σλαβικ? ?θνη. Σχεδ?ν το 10% του πληθυσμο? τη? πρωτε?ουσα? ?ταν Εβρα?οι (?να μ?λλον μοναδικ? γεγον??, για σχεδ?ν οποιοδ?ποτε μ?ρο? στη Σοβιετικ? ?νωση, εκτ?? απ? το Εβρα?κ? Αυτ?νομο ?μπλαστ .

Τον Ιο?νιο του 1990, εθνοτικ?? εντ?σει? μεταξ? Ουζμπ?κων και Κιργιζ?ων εμφαν?στηκαν στην περιοχ? του Ο? (ν?τιο Κιργιστ?ν), ?που οι Ουζμπ?κοι αποτελο?ν μια μειοψηφ?α του πληθυσμο? [30] Οι εντ?σει? μεταξ? Κιργιζ?ων και Ουζμπ?κων στο ?? οδ?γησαν σε 186 θαν?του?. [31] Αυτ? οδ?γησε στην κ?ρυξη κατ?σταση? ?κτακτη? αν?γκη? και απαγ?ρευση? τη? κυκλοφορ?α? [32] και την εκλογ? του Ασκ?ρ Ακ?γιεφ ω? προ?δρου τη? χ?ρα?. Στι? 15 Δεκεμβρ?ου 1990, το Αν?τατο Σοβι?τ ψ?φισε την αλλαγ? του ον?ματο? τη? δημοκρατ?α? σε Δημοκρατ?α του Κιργιζιστ?ν. Τον επ?μενο Ιανου?ριο, ο Ακ?γιεφ εισ?γαγε ν?ε? κυβερνητικ?? δομ?? και δι?ρισε ?να ν?ο υπουργικ? συμβο?λιο αποτελο?μενο κυρ?ω? απ? νε?τερου?, προσανατολισμ?νου? στι? μεταρρυθμ?σει? πολιτικο??. Τον Φεβρου?ριο του 1991, σε μια ακ?μη συμβολικ? κ?νηση, το ?νομα τη? πρωτε?ουσα?, Φρο?νζε, ?λλαξε στο προεπαναστατικ? τη? ?νομα, Μπισκ?κ. [33]

Παρ? αυτ?? τι? πολιτικ?? κιν?σει? προ? την ανεξαρτησ?α, η οικονομικ? πραγματικ?τητα φαιν?ταν να λειτουργε? εν?ντια στην απ?σχιση απ? τη Σοβιετικ? ?νωση. Σε ?να δημοψ?φισμα για τη διατ?ρηση τη? Σοβιετικ?? ?νωση? τον Μ?ρτιο του 1991, το 88,7% των ψηφοφ?ρων εν?κρινε την πρ?ταση να παραμε?νει η Σοβιετικ? ?νωση ω? ≪ανανεωμ?νη ομοσπονδ?α≫. Ωστ?σο, οι αποσχιστικ?? δυν?μει? ?θησαν την ανεξαρτησ?α τη? Κιργιζ?α? τον Α?γουστο του ?διου ?του?.

Στι? 19 Αυγο?στου 1991, ?ταν η Κρατικ? Επιτροπ? ?κτακτη? Αν?γκη? αν?λαβε την εξουσ?α στη Μ?σχα , ?γινε μια προσπ?θεια καθα?ρεση? του Ακ?γιεφ στο Κιργιστ?ν. Μετ? την κατ?ρρευση του πραξικοπ?ματο? την επ?μενη εβδομ?δα, ο Ακ?γιεφ και ο αντιπρ?εδρο? Κουζν?τσοφ ανακο?νωσαν την παρα?τησ? του? απ? το Κομμουνιστικ? Κ?μμα τη? Σοβιετικ?? ?νωση? (CPSU) και ολ?κληρο το πολιτικ? γραφε?ο και η γραμματε?α παραιτ?θηκαν.

Σ?μφωνα με δημοσκ?πηση τη? εταιρ?α? Gallup, το 2013, το 62% των Κιργιζ?ων εκτιμο?σε ?τι η κατ?ρρευση τη? Σοβιετικ?? ?νωση? ?βλαψε τη χ?ρα του?, εν? μ?νο το 16% ?τι η κατ?ρρευση την ωφ?λησε. [34]

Ανατροπ? του προ?δρου Μπακ?γιεφ 2010 [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Στι? 6 Απριλ?ου 2010, σε μια διαδ?λωση στο Ταλ?? οι ηγ?τε? τη? αντιπολ?τευση? διαμαρτυρ?θηκαν κατ? τη? διαφθορ?? τη? κυβ?ρνηση? και για το αυξημ?νο κ?στο? διαβ?ωση?. Οι διαμαρτυρ?ε? εξελ?χθηκαν σε β?αιε? συγκρο?σει? και εξαπλ?θηκαν σ' ?λη τη χ?ρα. Υπ?ρξαν αντικρου?μενε? πληροφορ?ε? για την τ?χη του υπουργο? Εσωτερικ?ν Μολντομο?σα Κονγκατ?γιεφ ?τι ε?χε σκοτωθε? κατ? τη δι?ρκεια των ταραχ?ν. Στι? 7 Απριλ?ου 2010 οι διαδηλωτ?? ?θεσαν υπ? τον ?λεγχ? του? το αρχηγε?ο τη? εσωτερικ?? ασφ?λεια? (πρ?ην αρχηγε?ο τη? KGB ) και ?να κρατικ? τηλεοπτικ? καν?λι στην πρωτε?ουσα, Μπισκ?κ . Στι? αιματηρ?? συγκρο?σει? μεταξ? διαδηλωτ?ν και αστυνομ?α? σκοτ?θηκαν τουλ?χιστον 41 ?τομα. [35] Ο πρωθυπουργ?? Ουσ?νοφ κατηγ?ρησε τη Ρωσ?α για την υποστ?ριξη αυτ?ν των διαδηλ?σεων, κ?τι που αρν?θηκε ο τ?τε πρωθυπουργ?? τη? Ρωσ?α?, Βλαντ?μιρ Πο?τιν . Τα μ?λη τη? αντιπολ?τευση? ζ?τησαν επ?ση? το κλε?σιμο τη? υπ? αμερικανικ? ?λεγχο στρατιωτικ?? β?ση? στο Μαν?τ . [36] Ο πρ?εδρο? Κουρμανμπ?κ Μπακ?γιεφ ?φυγε απ? τη χ?ρα [37] . Την ?δια ημ?ρα (7 Απριλ?ου 2010) επιλ?χθηκε ω? προσωριν? αρχηγ?? κυβ?ρνηση? η Ρ?ζα Οτουνμπ?γιεβα .

Καθ?? συνεχ?στηκαν οι β?αιε? διαδηλ?σει? απ? υποστηρικτ?? του ?κπτωτου προ?δρου στο Τζαλ?λ-Αμπ?ντ , ανακοιν?θηκε απ? την προσωριν? κυβ?ρνηση στι? 19 Μα?ου 2010 ?τι αναβ?λλονται οι εκλογ?? ?ω? το 2011 και η Οτουνμπ?γιεβα διορ?στηκε πρ?εδρο?. Ωστ?σο, η τελευτα?α δεν ?ταν υποψ?φια στι? προεδρικ?? εκλογ?? και η θητε?α τη? ?ληξε στι? 31 Δεκεμβρ?ου 2011. [38]

Συνοριακ?? διαμ?χε? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Στα τ?λη Απριλ?ου 2021, μια διαμ?χη για τη διαχε?ριση των περιορισμ?νων υδ?τινων π?ρων κλιμακ?θηκε σε μ?α απ? τι? πιο σοβαρ?? συνοριακ?? συγκρο?σει? μεταξ? Κιργιστ?ν και Τατζικιστ?ν απ? την ανεξαρτησ?α των δυο χωρ?ν, το 1991. [39] [40]

Τον Σεπτ?μβριο του 2022, ν?ε? ?νοπλε? συγκρο?σει? , συμπεριλαμβανομ?νη? τη? χρ?ση? πυροβολικο?, ξ?σπασαν κατ? μ?κο? μεγ?λου μ?ρου? των συν?ρων μεταξ? Κιργιστ?ν και Τατζικιστ?ν. [41] Κιργ?ζιοι αξιωματο?χοι αν?φεραν ?τι οι συγκρο?σει? κλιμακ?θηκαν στι? 14 Σεπτεμβρ?ου 2022, με τι? δυν?μει? του Τατζικιστ?ν να χρησιμοποιο?ν τανκ?, APC και ?λμου? για να εισ?λθουν σε τουλ?χιστον ?να χωρι? του Κιργιστ?ν και να βομβαρδ?ζουν το αεροδρ?μιο τη? π?λη? Μπατκ?ν και τι? παρακε?μενε? περιοχ??. [42] Και τα δ?ο ?θνη κατηγ?ρησαν το ?να το ?λλο για τι? συγκρο?σει?. [43] Η σ?γκρουση στα σ?νορα συνεχ?στηκε για δ?ο ημ?ρε?, μετ? απ? τι? οπο?ε? τα δυο μ?ρη μπ?ρεσαν να συμφων?σουν σε μια προσωριν? κατ?παυση του πυρ?? τη ν?χτα τη? 16η? Σεπτεμβρ?ου 2022, [44] που κρ?τησε μ?νο για περ?που μ?α ημ?ρα. [45] [46] Στι? 20 Σεπτεμβρ?ου 2022, το Τατζικιστ?ν και η Κιργιστ?ν υπ?γραψαν συμφων?α περ? προσφυγ?? σε ειρηνικ? μ?σα για την επ?λυση τη? διαφορ??. [47]

Πολιτικ? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Κ?ριο λ?μμα: Πολιτικ? τη? Κιργιζ?α?

Απ? το 2010 το Κιργιστ?ν ε?ναι η πρ?τη χ?ρα με πολ?τευμα που συνδυ?ζει Ημιπροεδρικ? σ?στημα και Κοινοβουλευτικ? δημοκρατ?α στην Κεντρικ? Ασ?α . Αρχηγ?? Κρ?του? στη χ?ρα ε?ναι ο Πρ?εδρο? τη? Δημοκρατ?α? . Η νομοθετικ? εξουσ?α ασκε?ται απ? το Κοινοβο?λιο . Αρχηγ?? του κρ?του? ε?ναι ο πρ?εδρο? τη? χ?ρα?. Σ?μφωνα με το Σ?νταγμα, ο πρ?εδρο? προσωποποιε? την εν?τητα των τοπικ?ν εθνοτ?των και την κρατικ? εξουσ?α. Ο πρ?εδρο? εκλ?γεται για 6 χρ?νια με ψηφοδ?λτια ?λων των εκλογικ?ν πολιτ?ν τη? χ?ρα?. Σ?μφωνα με τον ν?μο, απαγορε?εται το ?διο πρ?σωπο να ε?ναι υποψ?φιο? για την προεδρ?α και να εκλεγε? για δ?ο θητε?ε?. Κ?θε πολ?τη? τη? Δημοκρατ?α? του Κιργιστ?ν ?χει δικα?ωμα να εκλεγε? ω? πρ?εδρο? εφ?σον ε?ναι ?νω των 35 και κ?τω των 70 ετ?ν, μπορε? να μιλ? την κρατικ? γλ?σσα και να διαμ?νει στη χ?ρα για τουλ?χιστον 15 ?τη συνολικ?. Οι πρ?σφατε? προεδρικ?? εκλογ?? τη? Δημοκρατ?α? του Κιργιστ?ν διεξ?χθησαν στι? 4 Οκτωβρ?ου 2020 και ο 6ο? Πρ?εδρο? του Κιργιστ?ν, επ? του παρ?ντο?, ε?ναι ο Σαντ?ρ Τζαπ?ροφ (Sadyr Japarov). Το Κοινοβο?λιο τη? Δημοκρατ?α? του Κιργιστ?ν (Jogorku Kenesh), ε?ναι το αν?τατο αντιπροσωπευτικ? ?ργανο που ασκε? νομοθετικ? εξουσ?α και εποπτικ? καθ?κοντα στο πλα?σιο τη? εντολ?? του. Αποτελε?ται απ? 120 μ?λη που εκλ?γονται για θητε?α 5 ετ?ν σ?μφωνα με το αναλογικ? σ?στημα σε μια ενια?α εκλογικ? περιφ?ρεια. Στο αποτ?λεσμα των εκλογ?ν, καν?να πολιτικ? κ?μμα δεν ?χει το δικα?ωμα να διαθ?τει περισσ?τερε? απ? 65 ?δρε? στη Βουλ?. Κ?θε πολ?τη? τη? χ?ρα?, που ε?ναι 21 ετ?ν την ημ?ρα των εκλογ?ν και δεν του ?χει αφαιρεθε? το εκλογικ? δικα?ωμα, μπορε? να εκλεγε? ω? μ?λο? του κοινοβουλ?ου.

Στρατ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Κιργ?ζιοι στρατι?τε? πραγματοποιο?ν ασκ?σει? ε?ρεση? ναρκ?ν
Κ?ριο λ?μμα: ?νοπλε? Δυν?μει? τη? Δημοκρατ?α? τη? Κιργιζ?α?

Οι ?νοπλε? δυν?μει? του Κιργιστ?ν σχηματ?στηκαν μετ? απ? τη δι?λυση τη? Σοβιετικ?? ?νωση? και αποτελο?νται απ? τι? Χερσα?ε? Δυν?μει?, την Πολεμικ? Αεροπορ?α, τι? Εσωτερικ?? Δυν?μει?, την Εθνοφρουρ? και τη Συνοριοφυλακ?. Ο στρατ?? συνεργ?ζεται με τι? ?νοπλε? Δυν?μει? των ΗΠΑ . Οι τελευτα?ε? νο?κιαζαν μια εγκατ?σταση, το Κ?ντρο Δι?λευση? στο Μαν?τ στο Διεθν?? Αεροδρ?μιο Μαν?τ κοντ? στην Μπισκ?κ, μ?χρι τον Ιο?νιο του 2014. [48] Τα τελευτα?α χρ?νια, οι ?νοπλε? δυν?μει? ?χουν αναπτ?ξει καλ?τερε? σχ?σει? με τη Ρωσ?α, και υπογρ?φηκε μ?α συμφων?α εκσυγχρονισμο?, με κ?στο? 1,1 δισεκατομμ?ρια δολ?ρια. Επ?ση?, οι Κιργιζικ?? ?νοπλε? Δυν?μει? συμμετ?χουν σε περισσ?τερε? ασκ?σει? μαζ? με ρωσικ?? δυν?μει?. [49] Το Γραφε?ο τη? Εθνικ?? Ασφ?λεια? συνεργ?ζεται με τον στρατ? και ?χει παρ?μοιου? σκοπο?? με τη σοβιετικ? προκ?τοχ? του, την KGB . Επ?ση?, ?χει μ?α ειδικ? αντιτρομοκρατικ? ομ?δα γνωστ? ω? ≪?λφα≫, που ?χει το ?διο ?νομα με ?λλε? πρ?ην σοβιετικ?? χ?ρε?, συμπεριλαμβ?νοντα? τη Ρωσ?α και το Ουζμπεκιστ?ν. Η αστυνομ?α και η συνοριοφυλακ? διευθ?νονται απ? το Υπουργε?ο Εσωτερικ?ν.

Διοικητικ? δια?ρεση [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Κ?ρια λ?μματα: Περιφ?ρειε? του Κιργιστ?ν και Επαρχ?ε? του Κιργιστ?ν

Το Κιργιστ?ν διαιρε?ται σε εφτ? περιφ?ρειε? (ενικ??: oblast (область), πληθυντικ??: oblasttar (областтар)) που κυβερν?νται απ? διορισμ?νου? κυβερν?τε?. Η πρωτε?ουσα, Μπισκ?κ, και η δε?τερη μεγαλ?τερη π?λη, το Ο?, ε?ναι διοικητικ? ανεξ?ρτητε? π?λει? ( shaar ) με καθεστ?? ισοδ?ναμο με μια περιφ?ρεια.

Οι περιφ?ρειε?, και οι ανεξ?ρτητε? π?λει? ε?ναι οι εξ??:

  1. Μπισκ?κ
  2. Περιφ?ρεια Μπατκ?ν
  3. Περιφ?ρεια Τσο?ι
  4. Περιφ?ρεια Τζαλ?λ-Αμπ?ντ
  5. Περιφ?ρεια Ναρ?ν
  6. Περιφ?ρεια Ο?
  7. Περιφ?ρεια Ταλ??
  8. Περιφ?ρεια Ισσ?κ-Κουλ
  9. Π?λη Ο?

Κ?θε περιφ?ρεια αποτελε?ται απ? ?ναν αριθμ? επαρχι?ν (ραγι?ν), και διοικο?νται απ? αξιωματο?χου? διορισμ?νου? απ? την κυβ?ρνηση (≪ακ?μ≫). Οι αγροτικ?? κοιν?τητε? (≪ayıl okmotu≫), αποτελο?νται απ? μ?χρι 20 μικρο?? οικισμο??, και ?χουν δικο?? του? εκλεγμ?νου? δημ?ρχου? και συμβο?λια.

Γεωγραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

?να? χ?ρτη? του Κιργιστ?ν
Τοπογραφικ?? χ?ρτη? του Κιργιστ?ν
Χ?ρτη? του Κιργιστ?ν σ?μφωνα με την κλιματικ? ταξιν?μηση Κ?ππεν
Η οροσειρ? Τιεν Σαν στο Κιργιστ?ν
Η ν?τια ακτ? τη? Λ?μνη? Ισσ?κ-Κολ, στην περιφ?ρεια Ισσ?κ-Κολ
Κ?ριο λ?μμα: Γεωγραφ?α τη? Κιργιζ?α?

Το Κιργιστ?ν ε?ναι ?να μεσ?γειο κρ?το? στην Κεντρικ? Ασ?α , και συνορε?ει με το Καζακστ?ν , την Κ?να , το Τατζικιστ?ν και το Ουζμπεκιστ?ν . Βρ?σκεται μεταξ? του 39ου και 44ου παρ?λληλου β?ρεια, και μεταξ? του 69ου και 81ου μεσημβρινο? ανατολικ?. ?χει τη μεγαλ?τερη απ?σταση απ? τη θ?λασσα σε σ?γκριση με οποιαδ?ποτε ?λλη χ?ρα, και ?λοι οι ποταμο? τη? Κιργιζ?α? ε?ναι ενδορρε?κο?, δηλαδ? δεν καταλ?γουν στη θ?λασσα. Η οροσειρ? Τιαν Σαν καλ?πτει π?νω απ? το 80% τη? χ?ρα? (περιστασιακ? αναφ?ρεται ω? ≪Ελβετ?α τη? Κεντρικ?? Ασ?α?≫). [50]

Η λ?μνη Ισσ?κ-Κουλ , ? Ysyk-Kol στα Κιργιζικ?, στα βορειοανατολικ? Τιαν Σαν, ε?ναι η μεγαλ?τερη λ?μνη στην Κιργιζ?α και η δε?τερη μεγαλ?τερη ορειν? λ?μνη στον κ?σμο, μετ? την Τιτικ?κα . Οι μεγαλ?τερε? κορυφ?? βρ?σκονται στην οροσειρ? Κακσα?λ-Τ?ο, και σχηματ?ζουν τα κινεζικ? σ?νορα. Η κορυφ? Τζενγκ?? Τσ?κουσου, που βρ?σκεται στα 7.439 μ?τρα, ε?ναι το υψηλ?τερο σημε?ο και προσδιορ?ζεται απ? γεωλ?γου? ?τι ε?ναι η βορει?τερη κορυφ? με υψ?μετρο π?νω απ? 7.000 μ?τρα. Η βαρι? χιον?πτωση και οι πλημμ?ρε? την ?νοιξη προκαλο?ν σοβαρ?? ζημι?? στη χ?ρα. Η απορρο? απ? τα βουν? χρησιμοποιε?ται επ?ση? για υδροηλεκτρισμ?.

Το Κιργιστ?ν ?χει σημαντικ? αποθ?ματα μετ?λλων, συμπεριλαμβανομ?νων του χρυσο? και σπ?νιων μετ?λλων. Καθ?? το μεγαλ?τερο μ?ρο? τη? χ?ρα? ε?ναι ορειν?, λιγ?τερο απ? το 8% τη? χ?ρα? καλλιεργε?ται, και συγκεντρ?νεται κυρ?ω? στι? β?ρειε? πεδι?δε? και στην Κοιλ?δα Φεργκ?να.

Το 2015, ο πληθυσμ?? τη? Μπισκ?κ, τη? πρωτε?ουσα? τη? χ?ρα?, ανερχ?ταν στα 937.400 ?τομα. Η δε?τερη μεγαλ?τερη π?λη ε?ναι η αρχα?α π?λη Ο?, που βρ?σκεται στην κοιλ?δα Φεργκ?να, κοντ? στα σ?νορα με το Ουζμπεκιστ?ν. Ο κ?ριο? ποταμ?? ε?ναι ο Κ?ρα Ντ?ρια, που ρ?ει δυτικ? διαμ?σου τη? Κοιλ?δα? Φεργκ?να στο Ουζμπεκιστ?ν. Απ?ναντι απ? τα σ?νορα με το Ουζμπεκιστ?ν, συναντι?ται με ?ναν μεγ?λο κιργιζικ? ποταμ?, τον Ναρ?ν . Η συμβολ? των δ?ο σχηματ?ζει τον Συρ Ντ?ρια , που αρχικ? κυλο?σε μ?χρι τη λ?μνη Αρ?λη . Το 2010, πλ?ον δεν φτ?νει τη θ?λασσα, καθ?? τα νερ? του χρησιμοποιο?νται για να ποτ?σουν φυτε?ε? βαμβακιο? στο Τατζικιστ?ν , στο Ουζμπεκιστ?ν και στο ν?τιο Καζακστ?ν . Ο ποταμ?? Τσου ρ?ει για λ?γο στο Κιργιστ?ν πριν μπει στο Καζακστ?ν.

Εκλογ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Κ?ριο λ?μμα: Εκλογ?? στην Κιργιζ?α

Δικα?ωμα ψ?φου στι? εκλογ?? ?χουν ?σε? και ?σοι ε?ναι ηλικ?α? 18 ετ?ν και ?νω. [51]

Δημογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Μια πληθυσμιακ? πυραμ?δα που δε?χνει την ηλικιακ? κατανομ? τη? Κιργιζ?α? (2005)
Κ?ριο λ?μμα: Δημογραφ?α τη? Κιργιζ?α?

Ο πληθυσμ?? του Κιργιστ?ν εκτιμ?ταν στα 6.586.600 εκατομμ?ρια τον Α?γουστο του 2020. [52] . Απ? αυτο??, το 34,4% του πληθυσμο? ε?ναι κ?τω των 15 και το 6,2% του πληθυσμο? ε?ναι ?νω των 65. Η χ?ρα ε?ναι αγροτικ?: περ?που το ?να τρ?το ζει σε αστικ?? περιοχ??. Η μ?ση πυκν?τητα πληθυσμο? ε?ναι 25 κ?τοικοι αν? τ.χλμ.

Εθνικ?? ομ?δε? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η μεγαλ?τερη εθνικ? ομ?δα τη? χ?ρα? ε?ναι οι Κιργ?ζιοι, ?να τουρκικ? φ?λο, που αποτελε? το 74,1% του πληθυσμο? (εκτ?μηση του 2021). Στι? ?λλε? εθνικ?? ομ?δε? συμπεριλαμβ?νονται οι Ρ?σοι (5,0%) που συγκεντρ?νονται στα β?ρεια, και οι Ουζμπ?κοι (14,8%) και ε?ναι συγκεντρωμ?νοι στα δυτικ?. Επ?ση?, υπ?ρχουν μικρ?? αλλ? αξιοσημε?ωτε? μειον?τητε? Ντουγκ?νων (1,1%), Ουιγο?ρων (0,9 %), Τατζ?κων (0,9%), Καζ?κων (0,6%), και Ουκραν?ν (0,1%) και ?λλε? μικρ?τερε? εθνικ?? μειον?τητε? (2,7%). Η χ?ρα ?χει π?νω απ? 80 εθνικ?? ομ?δε?. [53]

Ιστορικ?, οι Κιργ?ζιοι ε?ναι ημινομαδικο? κτηνοτρ?φοι, που ζουν σε κυκλικ?? σκην?? που ονομ?ζονται γιουρτ, και εκτρ?φουν πρ?βατα, ?λογα και γιακ . Αυτ? η νομαδικ? δραστηρι?τητα συνεχ?ζει εποχιακ?, καθ?? οι κτηνοτροφικ?? οικογ?νειε? επιστρ?φουν στη βοσκ? στα ψηλ? βουν? (? τζα?λ?ο) το καλοκα?ρι. Οι Ουζμπ?κοι και οι Τατζ?κοι παραδοσιακ? ?χουν αρδευ?μενη γη στην Κοιλ?δα Φεργκ?να. [54]

Το Κιργιστ?ν ?χει μια σημαντικ? αλλαγ? στην εθνικ? του σ?νθεση μετ? απ? την ανεξαρτησ?α του. [55] [56] [57] Το ποσοστ? των Κιργ?ζιων ?χει αυξηθε? απ? περ?που 50% το 1979, σε π?νω απ? 70% το 2013, εν? οι Ρ?σοι , οι Ουκρανο? , οι Γερμανο? και οι Τ?ταροι ?χουν μειωθε? απ? το 35% γ?ρω στο 7%. [52] Απ? το 1991, ?να? μεγ?λο? αριθμ?? Γερμαν?ν, αν και αριθμο?σαν 101.000 κατο?κου? το 1989, ?χουν μεταναστε?σει στη Γερμαν?α . [58]


Πληθυσμ?? του Κιργιστ?ν σ?μφωνα με την εθνικ? ομ?δα (1926-2021)
Ethnic
group 		1926 απογραφ? [59] 1959 απογραφ? [60] 1989 απογραφ? [61] 1999 απογραφ? [62] 2018 απογραφ? [63] 2021 απογραφ? [64] 2022 εκτ?μηση
Number % Number % Number % Number % Number % Number % Number %
Κιργ?ζιοι 661,171 66.6 836,831 40.5 2,229,663 52.4 3,128,147 64.9 4,587,430 73.3 4,995,900 74.1 5,379,000 77.5
Ουζμπ?κοι 110,463 11.1 218,640 10.6 550,096 12.9 664,950 13.8 918,262 14.6 999,300 14.8 986,900 14.2
Ρ?σοι 116,436 11.7 623,562 30.2 916,558 21.5 603,201 12.5 352,960 5.6 335,200 5.0 282,800 4.1
Ουκρανο? 64,128 6.5 137,031 6.6 108,027 2.5 50,442 1.0 11,252 0.2

Γλ?σσε? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το Κιργιστ?ν ε?ναι η μ?α απ? τι? δ?ο πρ?ην σοβιετικ?? δημοκρατ?ε? στην Κεντρικ? Ασ?α που διατ?ρησαν τα Ρωσικ? ω? επ?σημη γλ?σσα, εν? η ?λλη χ?ρα ε?ναι το γειτονικ? Καζακστ?ν. Τα Κιργιζικ? προστ?θηκαν ω? επ?σημη γλ?σσα τον Σεπτ?μβριο του 1991, κ?νοντ?? την Κιργιζ?α δ?γλωσσο κρ?το?.

Τα Κιργιζικ? ε?ναι μ?α Τουρκικ? γλ?σσα του κλ?δου Κιπτσ?κ, στεν?τερα σχετιζ?μενη με τα Καζακικ?, τα Καρακαλπακικ?, και τα Νογκ?ι Ταταρικ?. Τα Κιργιζικ? γρ?φονταν με το αραβικ? αλφ?βητο μ?χρι τον 20ο αι?να. Το λατινικ? αλφ?βητο εισ?χθη και υιοθετ?θηκε το 1928, και αντικαταστ?θηκε με το κυριλλικ? αλφ?βητο το 1941.

Σ?μφωνα με την απογραφ? του 2009, [65] 4,1 εκατομμ?ρια κ?τοικοι ομιλο?σαν τα Κιργιζικ? ω? μητρικ? ? δε?τερη γλ?σσα και 2,5 εκατομμ?ρια κ?τοικοι ομιλο?σαν τα Ρ?σικα ω? μητρικ? ? δε?τερη γλ?σσα. Τα Ουζμπεκικ? ε?ναι η δε?τερη μεγαλ?τερη γλ?σσα σε αριθμ? ομιλητ?ν στην Κιργιζ?α, και ακολουθε?ται απ? τα Ρωσικ? . Τα Ρ?σικα ε?ναι η μεγαλ?τερη πιο ομιλο?μενη δε?τερη γλ?σσα, και ακολουθε?ται απ? τα Κιργιζικ? και τα Ουζμπεκικ? .

Τα ρωσικ? τηλεοπτικ? καν?λια τυγχ?νουν μεγ?λη? δημοτικ?τητα? στην Κιργιζ?α, ειδικ? στη σε μεγ?λο βαθμ? εκρωσισμ?νη π?λη τη? Μπισκ?κ και την περιφ?ρεια Τσο?ι (γ?ρω απ? την Μπισκ?κ), που το 1989 η Μπισκ?κ ε?χε πλειοψηφ?α Ρ?σων. Τα ρωσ?φωνα μ?σα ενημ?ρωση? ασκο?ν τερ?στια επιρρο? στη διαμ?ρφωση τη? κοιν?? γν?μη? στην Κιργιζ?α, ειδικ? σε πεδ?α ?πω? τα ανθρ?πινα δικαι?ματα και οι διεθνε?? πολιτικ?? εξελ?ξει?, [66] εν? η ρωσικ? ?κδοση τη? Βικιπα?δεια? ε?ναι η δημοφιλ?στερη στη χ?ρα.

Επ?ση?, αρκετ?? επιχειρ?σει? χρησιμοποιο?ν τη Ρ?σικη γλ?σσα. Μ?χρι πρ?σφατα, τα Κιργιζικ? ?ταν μ?α γλ?σσα που ομιλο?ταν στο σπ?τι και χρησιμοποιο?ταν σπαν?ω? σε συναντ?σει? ? ?λλα γεγον?τα. Ωστ?σο, σ?μερα οι περισσ?τερε? βουλευτικ?? συναντ?σει? λαμβ?νουν χ?ρα στα Κιργιζικ?, με διαθ?σιμη ταυτ?χρονη διερμηνε?α για αυτο?? που δεν μπορο?ν να μιλ?σουν τα Κιργιζικ?.

Γλ?σσα Μητρικο? ομιλητ?? Ομιλητ?? που τη χρησιμοποιο?ν ω? δε?τερη γλ?σσα Συνολικο? ομιλητ??
Κιργιζικ? 3.830.556 271.187 4.121.743
Ρωσικ? 482.243 2.109.393 2.591.636
Ουζμπεκικ? 772.561 97.753 870.314
Αγγλικ? 28.416 28.416
Γαλλικ? 641 641
Γερμανικ? 10 10
?λλε? 277.433 31.411

Πληθυσμιακ? κ?ντρα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Κ?ριο λ?μμα: Κατ?λογο? π?λεων τη? Κιργιζ?α?
Μεγαλ?τερε? π?λει? ? περιοχ?? ( Κιργιστ?ν ) geonames.org
Κατ?ταξη ?νομα Περιφ?ρεια Πληθ.
1 Μπισκ?κ Μπισκ?κ 1,074,075
2 Ο? Περιφ?ρεια Ο? 322,164
3 Τζαλ?λ-Αμπ?ντ Περιφ?ρεια Τζαλ?λ-Αμπ?ντ 123,239
4 Καρακ?λ Περιφ?ρεια Ισσ?κ-Κουλ 84,351
5 Τοκμ?κ Περιφ?ρεια Τσο?ι 71,443
6 Ουζγκ?ν Περιφ?ρεια Ο? 62,802
7 Καρ?-Μπαλτ? Περιφ?ρεια Τσο?ι 48,278
8 Μπαλικτσ? Περιφ?ρεια Ισσ?κ-Κουλ 42,875
9 Ναρ?ν Περιφ?ρεια Ναρ?ν 41,178
10 Ταλ?? (Κιργιζ?α) Περιφ?ρεια Ταλ?? 40,308

Θρησκε?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Θρησκε?ε? του Κιργιστ?ν
Ισλ?μ
  
88%
Ρωσικ? Ορθ?δοξη Εκκλησ?α
  
9%
?λλε? θρησκε?ε?
  
3%
Κ?ριο λ?μμα: Θρησκε?α στην Κιργιζ?α
Το Τζαμ? Καρακ?λ Ντουνγκ?ν

Το Ισλ?μ ε?ναι η κυρ?αρχη θρησκε?α τη? Κιργιζ?α?, καθ?? το 88% των Κιργ?ζιων ε?ναι Μουσουλμ?νοι, εν? το 9% ε?ναι Ρ?σοι Ορθ?δοξοι και το 3% ακολουθε? ?λλε? θρησκε?ε?. [67] Μ?α αναφορ? του κ?ντρου Pew Research αναφ?ρει ?να μεγαλ?τερο ποσοστ? Μουσουλμ?νων, με το 88,9% των κατο?κων τη? Κιργιζ?α? να ε?ναι μουσουλμ?νοι. [68] Η πλειοψηφ?α των Μουσουλμ?νων, ε?ναι Σουν?τε? . [69] Υπ?ρχουν μερικο? Μουσουλμ?νοι Αχμαντ?για , αν και δεν ε?ναι κρατικ? αναγνωρισμ?νοι. [70]

Κατ? τη δι?ρκεια τη? σοβιετικ?? περι?δου, ο κρατικ?? αθε?σμ?? ενισχ?θηκε. Ωστ?σο, σ?μερα το Κιργιστ?ν ε?ναι ?να κοσμικ? κρ?το?, καθ?? το Ισλ?μ ?χει μια αυξαν?μενη επιρρο? στην πολιτικ? και στην κοινων?α τη? χ?ρα?. [71] Για παρ?δειγμα, ?χει γ?νει προσπ?θεια ?στε οι αξιωματο?χοι να ταξιδ?ψουν στο Χατζ (το προσκ?νημα στη Μ?κκα ), χωρ?? φ?ρου?. [71]

Το 2021, υπ?ρχαν περ?που 3.000 ισλαμικ?? θρησκευτικ?? οντ?τητε? στο Κιργιστ?ν, εν? πληθα?νουν οι αναφορ?? για ?νθηση παραν?μω? λειτουργο?ντων χ?ρων προσευχ?? και θρησκευτικ?? εκπα?δευση?. [72]

Στι? 8 Αυγο?στου 2023, οι κρατικ?? υπηρεσ?ε? ασφαλε?α? ?κλεισαν 39 τζαμι? και 21 ισλαμικ? σχολε?α στην περιοχ? του Ο? στο πλα?σιο μια? συνεχιζ?μενη? μαζικ?? επιθε?ρηση? σε θρησκευτικ? ιδρ?ματα. Στη σχετικ? δ?λωσ? τη?, η Κρατικ? Επιτροπ? Εθνικ?? Ασφ?λεια? (GKNB), αν?φερε δι?φορου? λ?γου? για το κλε?σιμο, που κυμα?νονταν απ? την αποτροπ? του θρησκευτικο? εξτρεμισμο? (οι δ?σκαλοι που εργ?ζονταν σε μια σειρ? απ? αυτο?? του? μεντρεσ?δε? δεν ε?χαν τα απαιτο?μενα τυπικ? προσ?ντα κληρικ?? εκπα?δευση? και παρε?χαν ανεπ?τρεπτη θρησκευτικ? εκπα?δευση στα παιδι?, π?ρα απ? τα ?ρια του εγκεκριμ?νου απ? το κρ?το? Ισλ?μ) ?ω? και τη μη τ?ρηση των κανονισμ?ν πυρασφ?λεια? ? την η παρ?νομη αν?γερση κτιρ?ων σε δημ?σια γη. [73] Τον Ιο?νιο του 2023, το GKNB στην Περιφ?ρεια Τζαλ?λ-Αμπ?ντ , ε?χε αναφ?ρει ?τι εντ?πισε 60 τζαμι? που λειτουργο?σαν χωρ?? σχετικ? ?δεια απ? την κρατικ? επιτροπ? θρησκευτικ?ν υποθ?σεων. [74] ?να μ?να νωρ?τερα, οι υπηρεσ?ε? ασφαλε?α? ?κλεισαν δ?ο υπ?γεια θρησκευτικ?? σχολ?? στην επαρχ?α Σουζ?κ τη? περιφ?ρεια? Τζαλ?λ-Αμπ?ντ. Τα παιδι? που φοιτο?σαν εκε? διαπιστ?θηκε ?τι δεν φοιτο?σαν σε κανονικ? σχολε?ο, αν?φερε το GKNB. [75]

Η Ορθ?δοξη Εκκλησ?α στην Μπισκ?κ
Τζαμ? υπ? κατασκευ? στην Κιργιζ?α

Επ?ση?, στη χ?ρα εξασκε?ται η Ρωσικ? Ορθοδοξ?α και η Ουκρανικ? Ορθοδοξ?α, και εξασκο?νται κυρ?ω? απ? του? Ρ?σου? και του? Ουκρανο??, αντ?στοιχα. Επ?ση?, υπ?ρχει μια κοιν?τητα Μαρτ?ρων του Ιεχωβ?, και αποτελε?ται απ? 5.000 ?ω? 10.000 ανθρ?που?. [76] [77] Μια μικρ? μειον?τητα Γερμαν?ν ε?ναι Χριστιανο?, κυρ?ω? Λουθηριανο? και και Αναβαπτιστ?? . Επ?ση?, υπ?ρχει μια μικρ? ρωμαιοκαθολικ? κοιν?τητα. [78] [79]

Σ?μερα, στη χ?ρα επιβι?νουν μερικ?? ανιμιστικ?? παραδ?σει?. [80] Επ?ση?, υπ?ρχει μια μικρ? κοιν?τητα Μπουχαριαν?ν Εβρα?ων που ζουν στην Κιργιζ?α, αλλ? κατ? τη δι?ρκεια τη? δι?λυση? τη? Σοβιετικ?? ?νωση? οι περισσ?τεροι μεταν?στευσαν σε ?λλε? χ?ρε?, κυρ?ω? στι? Ηνωμ?νε? Πολιτε?ε? και στο Ισρα?λ. Επιπροσθ?τω?, υπ?ρχει μια μικρ? κοιν?τητα Εβρα?ων Ασκεν?ζι, που μεταν?στευσαν στη χ?ρα απ? την Ανατολικ? Ευρ?πη κατ? τη δι?ρκεια του Β? Παγκοσμ?ου Πολ?μου. [81]

Στι? 6 Νοεμβρ?ου 2008, το κοινοβο?λιο τη? χ?ρα? ψ?φισε - ομ?φωνα - ν?μο που αυξ?νει τον ελ?χιστο αριθμ? πιστ?ν για την αναγν?ριση μια? θρησκε?α? απ? 10 σε 200. Επ?ση? απαγ?ρευσε την ≪επιθετικ? δρ?ση με στ?χο τον προσηλυτισμ?≫, απαγ?ρευσε τη θρησκευτικ? δραστηρι?τητα στα σχολε?α καθ?? και κ?θε δραστηρι?τητα απ? μη εγγεγραμμ?νε? οργαν?σει?. Ο σχετικ?? ν?μο? υπεγρ?φη απ? τον Πρ?εδρο Κουρμανμπ?κ Μπακ?γιεφ στι? 12 Ιανουαρ?ου 2009. [82]

?κτοτε ?χουν αναφερθε? αρκετ?? επιδρομ?? τη? αστυνομ?α? εναντ?ον ειρηνικ?ν θρησκευτικ?ν συναθρο?σεων μειονοτ?των [83] , αλλ? και ορισμ?νε? δικαστικ?? αποφ?σει? υπ?ρ των θρησκευτικ?ν μειονοτ?των. [84]

Υγε?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το 2008 στη χ?ρα ξ?σπασε σκ?νδαλο με δεκ?δε? βρ?φη και παιδι? μολυσμ?να απ? τον ι? HIV τον οπο?ο μετ?δωσαν και στι? μητ?ρε? του? μ?σω του θηλασμο?. [85] Το προσδ?κιμο ζω?? στο σ?νολο του πληθυσμο?, σ?μφωνα με εκτιμ?σει? του 2019 του Παγκ?σμιου Οργανισμο? Υγε?α? ?ταν 74,2 χρ?νια (70,7 χρ?νια οι ?νδρε? και 77,3 οι γυνα?κε?). [86]

Επικοινων?ε? και μεταφορ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Απ? τον Απρ?λιο του 2009 η ΕΕ συμπερι?λαβε τη χ?ρα στον κατ?λογο με του? αερομεταφορε?? που απαγορε?εται να εκτελο?ν πτ?σει? προ? τα 28 κρ?τη μ?λη, για λ?γου? ασφαλε?α?. [87] [88] Η οδ?γηση γ?νεται στα δεξι?.

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

  1. ↑ World Statesmen
  2. ↑ 2,0 2,1 ≪Population≫ . National Statistical Committee of the Kyrgyz Republic . Ανακτ?θηκε στι? 13 Μαρτ?ου 2024 .  
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 ≪Κιργιζ?α≫ . ΔΝΤ . Απρ?λιο? 2017 . Ανακτ?θηκε στι? 9 Μα?ου 2017 .  
  4. ↑ Human Development Report 2021-22: Uncertain Times, Unsettled Lives: Shaping our Future in a Transforming World (PDF) . hdr.undp.org . United Nations Development Programme. 8 Σεπτεμβρ?ου 2022. σελ?δε? 272?276. ISBN   978-9-211-26451-7 . Αρχειοθετ?θηκε (PDF) απ? το πρωτ?τυπο στι? 8 Σεπτεμβρ?ου 2022 . Ανακτ?θηκε στι? 8 Σεπτεμβρ?ου 2022 .  
  5. ↑ ≪Investigating Kyrgyzstan's ethnic violence: Bloody business≫ . The Economist. 2011-05-12 . http://www.economist.com/node/18682522 . Ανακτ?θηκε στι? 2013-03-26 .  
  6. ↑ ≪Foreigners in Kyrgyzstan: 'Will We Be Banned, Too? ' ≫ . EurasiaNet.org. 15 Ιουν?ου 2011 . Ανακτ?θηκε στι? 26 Μαρτ?ου 2013 .  
  7. ↑ ≪Kyrgyz private armies incite "permanent revolution" ? RT≫ . Rt.com. 17 Μαρτ?ου 2012 . Ανακτ?θηκε στι? 26 Μαρτ?ου 2013 .  
  8. ↑ ≪Kyrgyzstan: Economy globalEDGE: Your source for Global Business Knowledge≫ . Globaledge.msu.edu. 20 Δεκεμβρ?ου 1998 . Ανακτ?θηκε στι? 26 Μαρτ?ου 2013 .  
  9. ↑ ≪Kyrgyz Republic Economy: Population, GDP, Inflation, Business, Trade, FDI, Corruption≫ . Heritage.org. Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 25 Φεβρουαρ?ου 2021 . Ανακτ?θηκε στι? 26 Μαρτ?ου 2013 .  
  10. ↑ ≪BBC News ? Kyrgyzstan profile ? Timeline≫ . Bbc.co.uk. 10 Οκτωβρ?ου 2012 . Ανακτ?θηκε στι? 26 Μαρτ?ου 2013 .  
  11. ↑ ≪Kyrgyz Unrest≫ . EurasiaNet.org . Ανακτ?θηκε στι? 26 Μαρτ?ου 2013 .  
  12. ↑ "Chapter 1: Religious Affiliation". The World's Muslims: Unity and Diversity. Pew Research Center's Religion & Public Life Project. 9-8-2012. Retrieved 4-9-2013
  13. ↑ Forty tribes and the 40-ray sun on the flag of Kyrgyzstan Αρχειοθετ?θηκε 2009-10-07 στο Wayback Machine ., SRAS?The School of Russian and Asian Studies
  14. ↑ King, David C (2005). Kyrgyzstan . Marshall Cavendish. σελ. 144. ISBN   0-7614-2013-4 .  
  15. ↑ ≪Kyrgyzstan timeline≫ . BBC News. 12-6-2010 . http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/country_profiles/1296570.stm .  
  16. ↑ Mirfatyh Zakiev, Origins of the Turks and Tatars , Part Two, Third Chapter, sections 109?100, 2002. Retrieved on 15-5-2009
  17. ↑ V.V. Bartold , The Kyrgyz: A Historical Essay , Frunze, 1927. Reprinted in V.V. Bartold, Collected Works , Volume II, Part 1, Izd. Vostochnoi Literatury, Moscow, 1963, p. 480 ( Ρωσικ? )
  18. ↑ Wells, R. S.; Yuldasheva, N.; Ruzibakiev, R.; Underhill, P. A.; Evseeva, I.; Blue-Smith, J.; Jin, L.; Su, B. και ?λλοι . (2001). ≪The Eurasian Heartland: A continental perspective on Y-chromosome diversity≫ . Proceedings of the National Academy of Sciences 98 (18): 10244?10249. doi : 10.1073/pnas.171305098 . PMID 11526236 .  
  19. ↑ ≪Kyrgyzstan≫ . Encyclopædia Britannica. 2010 . Ανακτ?θηκε στι? 14 Απριλ?ου 2010 .  
  20. ↑ Zerjal, T.; Wells, R. S.; Yuldasheva, N.; Ruzibakiev, R.; Tyler-Smith, C. (2002). ≪A Genetic Landscape Reshaped by Recent Events: Y-Chromosomal Insights into Central Asia≫ . The American Journal of Human Genetics 71 (3): 466?82. doi : 10.1086/342096 . PMID 12145751 . PMC 419996 . https://archive.org/details/sim_american-journal-of-human-genetics_2002-09_71_3/page/466 .  
  21. ↑ " Kyrgyzstan?Mongol Domination" Library of Congress Country Studies
  22. ↑ ≪Chinese Empire≫ . www.davidrumsey.com .  
  23. ↑ " Uzbekistan ? The Jadidists and Basmachis". Library of Congress Country Studies .
  24. ↑ 24,0 24,1 24,2 Thomas, Alun (2019). Nomads and Soviet Rule: Central Asia under Lenin and Stalin (Paperback ?κδοση). Bloomsbury Academic. ISBN   978-1350143685 .  
  25. ↑ Stolberg, Eva-Maria (2004). Book review - Edgar, Adrienne Lynn: Tribal Nation. The Making of Soviet Turkmenistan, Princeton 2004: Princeton University Press . Fachinformation fur die Geschichtswissenschaften . Princeton University Press. ISBN   9780691117751 . Ανακτ?θηκε στι? 9 Δεκεμβρ?ου 2022 .  
  26. ↑ Shelestyuk, Elena (4 November 2019). ≪National in Form, Socialist in Content: USSR National and Language Policies in the Early Period≫ . SHS Web of Conferences 69 : 00104. doi : 10.1051/shsconf/20196900104 . https://www.shs-conferences.org/articles/shsconf/abs/2019/10/shsconf_cildiah2019_00104/shsconf_cildiah2019_00104.html .  
  27. ↑ 27,0 27,1 Σφ?λμα αναφορ??: Σφ?λμα παραπομπ??: Λανθασμ?νο <ref> . Δεν υπ?ρχει κε?μενο για τι? παραπομπ?? με ?νομα Edgar 2004 296 .
  28. ↑ ≪1929≫ (στα αγγλικ?). Seventeen Moments in Soviet History . 2015-06-17 . http://soviethistory.msu.edu/1929-2/ . Ανακτ?θηκε στι? 2018-03-25 .  
  29. ↑ Σφ?λμα αναφορ??: Σφ?λμα παραπομπ??: Λανθασμ?νο <ref> . Δεν υπ?ρχει κε?μενο για τι? παραπομπ?? με ?νομα Britannica 1 .
  30. ↑ ≪KYRGYZSTAN: Economic disparities driving inter-ethnic conflict≫ . IRIN Asia. 15 February 2006 . http://www.irinnews.org/report.aspx?reportid=33728 .  
  31. ↑ ≪Kyrgyzstan≫ . Kyrgyzstan | Communist Crimes (στα Αγγλικ?) . Ανακτ?θηκε στι? 24 Νοεμβρ?ου 2020 .  
  32. ↑ " Ethnic Uzbeks in Kyrgyzstan Voice Complaints Over Discrimination, Corruption Αρχειοθετ?θηκε 14 June 2010 στο Wayback Machine .". EurasiaNet.org. 24 January 2006.
  33. ↑ http://www.refworld.org/docid/469f38b01e.html
  34. ↑ Esipova, Neli· Ray, Julie (19 Δεκεμβρ?ου 2013). ≪Former Soviet Countries See More Harm From Breakup≫ . Gallup (στα Αγγλικ?).  
  35. ↑ Upheaval in Kyrgyzstan Could Imperil Key U.S. Base - NYTimes.com
  36. ↑ Peter Leonard (7 Απριλ?ου 2010). ≪Kyrgyz Opposition Controls Government Building≫ . ABC News. Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 22 Φεβρουαρ?ου 2011.  
  37. ↑ Crisis in Kyrgyzstan - The Big Picture - Boston.com
  38. ↑ ≪Kyrgyzstan's interim leader named president until end of 2011≫ . Xinhua. 20-05-2010 . http://news.xinhuanet.com/english2010/world/2010-05/20/c_13304393.htm . Ανακτ?θηκε στι? 20-05-2010 .  
  39. ↑ ≪Kyrgyz, Tajik security forces clash at border in water dispute≫ . Reuters . 29 April 2021 . https://www.reuters.com/article/kyrgyzstan-tajikistan-border-clashes-idUSL8N2MM5JM .  
  40. ↑ ≪After Kyrgyzstan-Tajikistan Border Conflict, Time For a Human Rights Agenda≫ . Human Rights Watch . 21 May 2021 . https://www.hrw.org/news/2021/05/21/after-kyrgyzstan-tajikistan-border-conflict-time-human-rights-agenda .  
  41. ↑ ≪Armed clashes erupted all along the border of Kyrgyzstan and Tajikistan, Kyrgyz government sources reported on September 16th≫ . Ανακτ?θηκε στι? 17 Σεπτεμβρ?ου 2022 .  
  42. ↑ Dzyubenko, Olga (2022-09-16). ≪Kyrgyzstan reports heavy fighting with Tajikistan, 24 people killed≫ (στα αγγλικ?). Bishkek : Reuters . Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 2022-09-18 . https://web.archive.org/web/20220918175421/https://www.reuters.com/world/asia-pacific/kyrgyzstan-says-border-outposts-under-tajik-fire-again-2022-09-16/ . Ανακτ?θηκε στι? 2022-09-18 .  
  43. ↑ ≪24 killed, scores wounded in clashes on Kyrgyz-Tajik border≫ . Associated Press (στα Αγγλικ?). 16 Σεπτεμβρ?ου 2022. Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 19 Σεπτεμβρ?ου 2022 . Ανακτ?θηκε στι? 18 Σεπτεμβρ?ου 2022 .  
  44. ↑ ≪Kyrgyzstan and Tajikistan agree to border conflict ceasefire ? TASS≫ . Reuters . September 16, 2022. Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 16 September 2022 . https://web.archive.org/web/20220916132409/https://www.reuters.com/world/asia-pacific/kyrgyzstan-tajikistan-agree-border-conflict-ceasefire-tass-2022-09-16/ . Ανακτ?θηκε στι? 18 September 2022 .  
  45. ↑ Bernardini, Matt (17 Σεπτεμβρ?ου 2022). ≪Temporary cease-fire halts clash between Tajikistan and Kyrgyzstan≫ . UPI (στα Αγγλικ?) . Ανακτ?θηκε στι? 18 Σεπτεμβρ?ου 2022 .  
  46. ↑ Usmanov, Danil (18 September 2022). ≪Kyrgyzstan-Tajikistan border conflict death toll nearly 100≫ . The Globe and Mail . Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 18 September 2022 . https://web.archive.org/web/20220918192230/https://www.theglobeandmail.com/world/article-kyrgyzstan-tajikistan-border-conflict-death-toll-nearly-100/ . Ανακτ?θηκε στι? 18 September 2022 .  
  47. ↑ ≪Tajikistan and Kyrgyzstan sign peace deal after deadly border clashes≫ . Euronews . 20 September 2022. Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 22 September 2022 . https://web.archive.org/web/20220922024137/https://www.euronews.com/2022/09/20/tajikistan-and-kyrgyzstan-sign-peace-deal-after-deadly-border-clashes . Ανακτ?θηκε στι? 21 September 2022 .  
  48. ↑ Vandiver, John (5 Φεβρουαρ?ου 2014). ≪First troops move through new US transit point in Romania≫ . www.stripes.com . Stars and Stripes . Ανακτ?θηκε στι? 5 Φεβρουαρ?ου 2014 .  
  49. ↑ Ott, Stephanie (18 Σεπτεμβρ?ου 2014). ≪Russia tightens control over Kyrgyzstan≫ . The Guardian .  
  50. ↑ Escobar, Pepe (26 Μαρτ?ου 2005). ≪The Tulip Revolution takes root≫ . Asia Times Online. Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 20 Νοεμβρ?ου 2015 . Ανακτ?θηκε στι? 18 Μα?ου 2017 .  
  51. ↑ Kyrgyzstan Αρχειοθετ?θηκε 2015-11-27 στο Wayback Machine . CIA World Factbook
  52. ↑ 52,0 52,1 ≪Основные итоги естественного движения населения январе-августе 2020г. Εθνικ? σ?νθεση του Κιργιστ?ν≫ . www.stat.kg .  
  53. ↑ ≪10 Things You Need To Know About The Ethnic Unrest In Kyrgyzstan≫ . RFERL. 14 Ιουν?ου 2010.  
  54. ↑ " Kyrgyzstan ? population ". Library of Congress Country Studies . Αυτ? το λ?μμα περιλαμβ?νει κε?μενο απ? αυτ? την πηγ?, που ε?ναι κοιν? κτ?μα .
  55. ↑ ≪KYRGYZSTAN: Focus on post-Akayev Russian exodus≫ . IRIN Asia. 19 Απριλ?ου 2005.  
  56. ↑ Spoorenberg, Thomas (2013). ≪Fertility changes in Central Asia since 1980≫ . Asian Population Studies 9 (1): 50?77. doi : 10.1080/17441730.2012.752238 . http://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/17441730.2012.752238#.VW9dTc_BzRY .  
  57. ↑ Spoorenberg, Thomas (2015). ≪Explaining recent fertility increase in Central Asia≫ . Asian Population Studies (Routledge). doi : 10.1080/17441730.2015.1027275 . http://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/17441730.2015.1027275 .  
  58. ↑ Kokaisl, Petr· Kokaislova, Pavla (2009). The Kyrgyz ? Children of Manas. Кыргыздар ? Манастын балдары . NOSTALGIE Praha. σελ. 132. ISBN   978-80-254-6365-9 .  
  59. ↑ ≪Всесоюзная перепись населения 1926 года. Национальный состав населения по регионам РСФСР≫ [All-Union Census of 1926. The national composition of the population in the republics of the USSR]. Демоскоп Weekly (στα Ρωσικ?). Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 21 Μαρτ?ου 2016 . Ανακτ?θηκε στι? 14 Φεβρουαρ?ου 2016 .  
  60. ↑ ≪Всесоюзная перепись населения 1959 года. Национальный состав населения по регионам СССР≫ [All-Union Census of 1959. The national composition of the population in the republics of the USSR]. Демоскоп Weekly (στα Ρωσικ?). Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 16 Μαρτ?ου 2010 . Ανακτ?θηκε στι? 14 Φεβρουαρ?ου 2016 .  
  61. ↑ ≪Всесоюзная перепись населения 1989 года. Национальный состав населения по регионам СССР≫ [All-Union Census of 1989. The national composition of the population in the republics of the USSR]. Демоскоп Weekly (στα Ρωσικ?). Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 16 Μαρτ?ου 2010 . Ανακτ?θηκε στι? 14 Φεβρουαρ?ου 2016 .  
  62. ↑ ≪5.01.00.03 Национальный состав населения≫ [5.01.00.03 National composition of the population] (PDF) (στα Ρωσικ?). Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο (PDF) στι? 19 Φεβρουαρ?ου 2012 . Ανακτ?θηκε στι? 25 Μαρτ?ου 2013 .  
  63. ↑ ≪Total population by nationality - Open Data - Statistics of the Kyrgyz Republic≫ (XLS) .  
  64. ↑ ≪2021 Cencus Results≫ (PDF) . www.stat.kg . Ανακτ?θηκε στι? 5 Ιουλ?ου 2022 .  
  65. ↑ ≪Перепись населения и жилищного фонда Кыргызской Республики (Population and Housing Census of the Kyrgyz Republic), 2009≫ . NSC of Kyrgyzstan. Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 21 Ιανουαρ?ου 2013 . Ανακτ?θηκε στι? 9 Οκτωβρ?ου 2012 .  
  66. ↑ ≪Major Russian TV Channel Sidelined in Kyrgyzstan≫ . jamestown.org .  
  67. ↑ ≪Kyrgyzstan≫ . State.gov . Ανακτ?θηκε στι? 17 Απριλ?ου 2010 .  
  68. ↑ MAPPING THE GLOBAL MUSLIM POPULATION Αρχειοθετ?θηκε 2011-05-19 στο Wayback Machine .. A Report on the Size and Distribution of the World’s Muslim Population. Pew Research Center . October 2009
  69. ↑ Pew Forum on Religious & Public life. 9 Αυγο?στου 2012. Ανακτ?θηκε στι? 29 Οκτωβρ?ου 2013.
  70. ↑ ≪Kyrgyz Officials Reject Muslim Sect≫ . RFE/RL. 6 Ιανουαρ?ου 2012. Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 6 Ιανουαρ?ου 2012 . Ανακτ?θηκε στι? 6 Ιουν?ου 2014 .  
  71. ↑ 71,0 71,1 ≪ISN Security Watch ? Islam exerts growing influence on Kyrgyz politics≫ . Isn.ethz.ch. Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 16 Μαρτ?ου 2008 . Ανακτ?θηκε στι? 2 Μα?ου 2010 .  
  72. ↑ http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ru-ru/430711
  73. ↑ Kyrgyzstan: 60 mosques, madrasas shuttered in Osh region
  74. ↑ Αποκαλ?φθηκαν 60 παρ?νομα τζαμι? στην περιοχ? Τζαλ?λ-Αμπ?ντ
  75. ↑ Η δραστηρι?τητα δ?ο υπ?γειων μαντρασ? (hujras) τη? περιοχ?? Σουζ?κ κατεστ?λη
  76. ↑ ≪2015 Yearbook of Jehovah's Witnesses, page 182≫ . Watchtower Bible & Tract Society. 21 Δεκεμβρ?ου 2015.  
  77. ↑ ≪Congregation Meetings of Jehovah's Witnesses≫ . Watchtower Bible & Tract Society. 21 Δεκεμβρ?ου 2015.  
  78. ↑ ≪Kirguistan la Iglesia renace con 600 catolicos≫ . ZENIT. 2 Οκτωβρ?ου 2008. Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 7 Οκτωβρ?ου 2008.  
  79. ↑ ≪Religion in Kyrgyzstan≫ . Asia.msu.edu. 4 Μαρτ?ου 2010. Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 2 Ιουλ?ου 2007 . Ανακτ?θηκε στι? 2 Μα?ου 2010 .  
  80. ↑ Shaikh Muhammad Bin Jamil Zeno , Muhammad Bin Jamil Zeno , 2006, pg. 264
  81. ↑ http://folkways.today/jewish-bishkek-brief-history-guide/
  82. ↑ ≪Human Rights Activists Condemn New Religion Law≫ . Eurasianet.org. 16 Ιανουαρ?ου 2009. Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 29 Απριλ?ου 2009 . Ανακτ?θηκε στι? 2 Μα?ου 2010 .  
  83. ↑ ≪KYRGYZSTAN: "His screams of terror and pain could be heard throughout the building " ≫ . Forum 18 News Service. 21 Δεκεμβρ?ου 2015.  
  84. ↑ ≪Kyrgyzstan Court Upholds Acquittal of Two Women Convicted Under False Charges≫ . Watch Tower Bible and Tract Society. 3 Ιουν?ου 2011.  
  85. ↑ ≪Σκ?νδαλο με δεκ?δε? μητ?ρε? και παιδι? μολυσμ?να απ? HIV στο Κιργιστ?ν≫ . in.gr . 10 Απριλ?ου 2008. Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 11 Απριλ?ου 2008.  
  86. ↑ Παγκ?σμιο? Οργανισμ?? Υγε?α?, Προσδ?κιμο ζω?? και υγι?? προσδ?κιμο ζω??, Δεδομ?να αν? χ?ρα
  87. ↑ ≪Benin joins EU aviation blacklist≫ . BBC News. 8 Απριλ?ου 2009.  
  88. ↑ Top 5: Οι χ?ρε? με τι? περισσ?τερε? απαγορευμ?νε? αεροπορικ?? εταιρε?ε? στην ΕΕ

Εξωτερικο? σ?νδεσμοι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]


π   ?   σ   ?   ε Χ?ρε? τη? Ασ?α?
Ανεξ?ρτητα κρ?τη
Εξαρτημ?να εδ?φη
Αυστραλ?α
Ηνωμ?νο Βασ?λειο
Γαλλ?α
Αμφισβητο?μενα εδ?φη
Μη αναγνωρισμ?να κρ?τη
1 Τμ?μα τη? χ?ρα? αν?κει στην Αφρικ? . 2 Συν?θω? γεωγραφικ? θεωρε?ται Ασιατικ? χ?ρα, αλλ? ωστ?σο για πολιτισμικο?? και ιστορικο?? λ?γου? εντ?σσεται συχν? στην Ευρ?πη . 3 Τμ?μα τη? χ?ρα? αν?κει στην Ευρ?πη.
Καθιερωμ?νοι ?ροι
Ανακτ?θηκε απ? " https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κιργιζ?α&oldid=10499650 "