Ristit

Vikipedii-spai
Igahi?en rahvahan mez' i naine Tailandan pohjoi?es

Ristit ( latin .: Homo sapiens ) om Ristitud-sugun erik (Homo) Gominidad -sugukundaspai Primatad -heimkundas, uks'jaine elab nugudlai?en aigan. Han om kundaline olii melenke da tuntkenke , istori?en tohi?ton da kul'turan subjekt. Ristit sundui Mal evolucijan processan rezul'tataks ? antropogenezas , sen tedoiduz jatkustub.

Ristitkund om ristitli?iden individoiden uhtmuz.

Etimologii [ vajehta | vajehtada tekst ]

Vepsan ≪ristit≫-sana tuleb ≪ rist ≫- i ≪ristta≫-vaihi?pai, sik? ende ristituik? sai kucta vai?e valatadud mehid. Sid' nece nimituz leviganzi kaikile mehile.

Erinijad pirdad [ vajehta | vajehtada tekst ]

Ristitun erigoi?ijad papirdad oma pu?toiged kavund, ?ingotadud paaivod, meletandan olend i kelenmahtod . Han voib meletada, sekoida, tehta joudjali?t vali?endad , otta vastusenpidandad tegos, pidada moralid meles. Ristit om kuvazumatoi londusen olendale, hanen organad da palad ei voigoi elada kai?endata avoinudes umbri?tos ?ivatoiden erineden. Vastkarin, mehed mahttas sata i kavutada lamoid , azegid da tokaluid.

Ristitun hibj erineb oblezjanaspai :

  • jaugad pit'kemb kazid
  • sel'grodan S-vuitte form
  • lapak rindstai
  • bembel'vuitte laba surenke barbhanke, toi?ed barbhad penemb, kaik barbhad oma luhudad
  • peiglon olend kazivardel
  • vall' karvkate
  • jaredad paaivod, 3..4 kerdad suremb
  • sor'miden korva??ed polused

Ristithu sidodud vepsan mu?tati?ed [ vajehta | vajehtada tekst ]

Erased mu?tati?ed oma ottud ≪Mi meles, se i keles≫-kogodusespai. [1]

  • Ala usko nikelle, kuni i?e ed nage.
  • Ei rad ristitud riko, a hol'.
  • Gora ei kavele puidme, a kaveleb ristituidme.
  • Hebod taganpai, koirad edespai, ristitud kaiki? poli?pai tarbi? varaita.
  • Hill' hotkan sabutab.
  • Han jumalkodas om rott'ud. (dro?ejan ristitun polhe)
  • I?esaz kitand nikuna ei ko?u.
  • Jared da ared, pen' da mahtav.
  • Kana eile lind, ak eile ristit.
  • Ken emagaks rodi?e, ka se ei ole ristit. (nai?en jugedan ozan polhe)
  • Kenel om ai, ka tarbi? vol enamb.
  • Kesknahkaspai om vil'dud. (koverikaz ristit)
  • Kus roditoi, siga i ristituks tegetoi.
  • Karedan ristitun sormed om harotadud.
  • Nece ristit huvalaz ? ka huva, a hubalaz ? ka ala osudi.
  • Nece ristit om kuti must magr. (karedanhimoi?ii)
  • Ni kulas kundai, ni lidnas lendai. (nimihe ei sattu ristitun polhe)
  • Om paremb kacta nagrajan suhu, mi itkijan.
  • Pahal ristitul mugomad i paginad.
  • Pen' da tark, sur' da ?labak.
  • Penemb om da hotkemb, a suremb ? da hillemb.
  • Ristit koleb, a ?ivat kadob.
  • Ristitun naged, a ozad ed nage.
  • Sogedale kulub, a kurdhele nagub.
  • Uradoid ei semekoi, ei rahngoi, i?e kazdas.
  • Vanhemb norel ei kuzu?kande.
  • Vari? huppib, a kuksta ei voi. (ristitus, ken tahtoib tehta pahut, no ei voi)
  • Ai om huvid, da vaha om armhid.

Homai?endad [ vajehta | vajehtada tekst ]

  1. Mi meles, se i keles. Vepslai?ed mu?tati?ed (ladii om O. J. ?ukova). ? Petroskoi: ≪Periodika≫, 2018. ? 96 lp. ISBN 978-5-88170-307-3 (veps.) (ven.)