Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Нуучча тыла
|
Дойдулар:
|
Россия
,
СНГ
дойдулара,
Грузия
,
Со?уруу Осетия
,
Абхазия
,
Латвия
,
Литва
,
Эстония
,
Израиль
,
Монголия
,
Шпицберген
,
Финляндия
,
Ар?аа Еуропа
дойдулара,
Германия
,
Франция
,
США
мегаполистара,
Канада
,
Кытай
,
Австралия
.
|
Total speakers:
|
Т?р??б?т тыла: 170 м?л,
[1]
онтон 130
[2]
(119
[3]
) м?л.
Россия?а
Иккис тыл: 114 м?л (2006) ? 125 миллионов
[1]
Са?араччы уопсай ахсаана: 300
[1]
(295
[2]
) м?л?й??н.
|
Тыл системата
:
|
Индо-Эуропа
Славянскай
Илинславянскай
Нуучча тыла
|
Суруга
:
|
Кирилл алпабыыта
|
Ил суолталаах
|
Ил статустаах:
|
Россия
,
Белоруссия
,
Казахстан
,
Киргизия
,
organizations
Халыып:UNO
Халыып:Country data CIS
|
Салайыллар:
|
no official regulation
|
Language codes
|
ISO 639-1
:
|
ru
|
ISO 639-2
:
|
rus
|
ISO 639-3
:
|
rus
|
Glottolog:
|
russ1263
|
Нуучча тыла аан дойдуга
|
Note
: This page may contain
IPA
phonetic symbols in
Unicode
.
|
Нуучча тыла
(
нууч.
русский язык
) диэн илин славян тылларын б?л???гэр киирэр. Сир ?рд?гэр олус тар?аммыт тыллартан биирдэстэрэ.
Нууччалар
национальнай тыллара, Центральнай Евразия, урукку ССРС, араас омуктарын икки ардыларыгар кэпсэтэр тыллара. ХНТ ?лэ тыла. Славян тылларыттан биир саамай тар?аммыт тыл
[4]
.
Морфологическай стройунан нуучча тыла ордук флективнай, синтетическэй. Лиэксийэ грамматическай суолтата, быраабыла курдук, флексия к?м?т?нэн бэриллэр. Хас биирдии флексия хас да суолтаны тэ??э к?рд?р?р. Синтетическэй формалары сэргэ, нууччалыы аналитизм элеменнэрин сайыннарыы эмиэ к?ст?р.
Синтаксис нуучча тылын к???л бэрээдэгинэн, тыл бэрээдэгин утары, биир томпоненнаах уонна икки компонентнай структураларын утары боростуой этиилэр ?с к?р??э баарын, интонационнай средстволар актыыбынай оруолларын к?рд?р?р.
Нуучча тылын лексическэй састааба бэйэтин с?ннь?нэн ? т?р?т нуучча. Тыл фондатын ха?атыы - тылы бэйэ моделынан уонна киирии тылларынан ??рэтии. Киирии тылларга славянизм, грецзизм уонна тюркизм сы?ыаннаахтар. XIII ?йэлэргэ Голландия,немецкэй уонна французскай киирии тыллар ба?ыйаллар, ХХ ?йэттэн ? английскайдар.
Нуучча тылын диалектара икки тылга арахсаллар: хоту уонна со?уруу. Сы?ыаттар икки ардыларыгар били??и литературнай тыл тирэ?инэн буолбут к??? сылдьар тыллар этиллэллэр.
Нуучча тылын историятыгар ?с с?р?н кэми араарар: былыргы нуучча, Белоруссия уонна Украина тылларыгар (ВИ- Х ?йэлэр), Старорусскай эбэтэр великорусскай (Х??- XII ?йэ ортотуттан) уонна национальнай нуучча тылын периода (XII ?йэ ортотугар). Сурук- Бичик ?тт?гэр старлавянскай кириллица сытар.
Нуучча тылын наукатын комплекса лингвистика диэн ааттанар.
[5]
А а
|
Б б
|
В в
|
Г г
|
Д д
|
Е е
|
Ё ё
|
Ж ж
|
З з
|
И и
|
Й й
|
К к
|
Л л
|
М м
|
Н н
|
О о
|
П п
|
Р р
|
С с
|
Т т
|
У у
|
Ф ф
|
Х х
|
Ц ц
|
Ч ч
|
Ш ш
|
Щ щ
|
Ъ ъ
|
Ы ы
|
Ь ь
|
Э э
|
Ю ю
|
Я я
|
1938
сыллаахха кулун тутар 13 к?н?гэр нуучча тыла ССРС бары оскуолаларыгар булгуччу ??рэтиллэр буолбут.