Internet

Editar as ligazons
Este é un dos 1000 artigos que toda Wikipedia debería ter
1000 12/16
Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

Internet
centrado
Mapa parcial de Internet baseado na informacion obtida do sitio www.opte.org en 2005 . Cada lina entre dous nodos representa a ligazon entre duas enderezos IP , e a sua lonxitude e proporcional ao retardo entre estes.
Linguas mais empregadas
(2015) [ 1 ]

ingles  (25,9 %)
chines  (20,9 %)
espanol  (7,6 %)
arabe  (5,0 %)
portugues  (3,9 %)
xapones  (3,4 %)
ruso  (3,1 %)
malaio  (2,9 %) frances  (2,9 %)
alema  (2,5 %)

Usuarios por continente
(2015) [ 2 ]

Asia  (48,2   %)
Europa  (18,0   %)
America Latina  (10,2   %)
Africa  (9,8   %)
America do Norte  (9,3   %)
Oriente Medio  (3,7   %)
Oceania  (0,8   %)

Internet e o sistema global de redes informaticas interconectadas que usa o conxunto de protocolos de Internet ( TCP/IP ) [ a ] para comunicarse entre redes e dispositivos. E unha rede de redes que consiste en redes privadas, publicas, academicas, empresariais e gobernamentais de ambito local e global, unidas por unha ampla gama de tecnoloxias de redes electronicas , sen fios e opticas. Internet ofrece unha ampla gama de recursos e servizos de informacion, como os documentos de hipertexto interconectados e as aplicacions da World Wide Web .(WWW), correo electronico , telefonia e intercambio de ficheiros .

As orixes de Internet remontanse ao desenvolvemento da conmutacion de paquetes e a investigacion encargada polo Departamento de Defensa dos Estados Unidos na decada de 1960 para permitir o tempo compartido dos ordenadores. [ 4 ] A rede precursora principal, a ARPANET , serviu inicialmente como eixo vertebrador para a interconexion das redes rexionais academicas e militares na decada de 1970. O financiamento da National Science Foundation Network como nova columna vertebral nos anos 80, asi como o financiamento privado para outras extensions comerciais, levou a participacion mundial no desenvolvemento de novas tecnoloxias de rede e a fusion de moitas redes. [ 5 ] A vinculacion de redes comerciais e empresas a principios da decada de 1990 marcou o inicio da transicion a Internet moderna, [ 6 ] e xerou un crecemento exponencial sostido ao conectarse a rede xeracions de ordenadores persoais e mobiles . Ainda que as academias usaron moito a Internet nos anos 80, a comercializacion incorporou os seus servizos e tecnoloxias en practicamente todos os aspectos da vida moderna.

A maioria dos medios de comunicacion tradicionais, como o telefono, a radio, a television, o correo en papel e os xornais, foron remodelados, redefinidos ou mesmo obviados por Internet, dando lugar a novos servizos como o correo electronico, o telefono por Internet, a television , e a musica online , os xornais dixitais e os sitios web de video en streaming . Os xornais, os libros e outras publicacions impresas tamen se adaptaron as tecnoloxias dos sitios web , ou estanse reconvertendo en blogues , canal web de contidos e agregadores de noticias en lina. Internet permitiu e acelerou novas formas de interaccion persoal a traves da mensaxeria instantanea , os foros de Internet e os servizos de redes sociais . As compras en lina creceron exponencialmente para as grandes vendas polo miudo, as pequenas empresas e os empresarios, xa que lles permitiu as empresas ampliar a sua presenza no mercado ou mesmo vender bens e servizos totalmente en lina. Os servizos financeiros e de empresa a empresa en Internet afectan a cadea de subministracion de sectores enteiros.

Internet non ten unha gobernanza unica e centralizada nin na aplicacion tecnoloxica nin nas politicas de acceso e uso; cada rede que a compon establece as suas propias politicas. [ 7 ] As definicions, exageradas, dos dous espazos de nomes principais en Internet, o espazo de enderezos de protocolo de Internet ( enderezo IP ) e o sistema de nomes de dominio (DNS), estan dirixidas por unha organizacion de mantemento, a Corporacion de Internet para Nomes e Numeros Asignados (ICANN). O soporte tecnico e a estandarizacion dos protocolos basicos e unha actividade do Grupo de Traballo de Enxenaria de Internet (Internet Engineering Task Force, IETF), unha organizacion sen animo de lucro formada por participantes internacionais libremente afiliados a que calquera pode asociarse achegando os seus conecementos tecnicos. [ 8 ] En novembro de 2006, Internet foi incluida na lista das sete novas marabillas polo xornal estadounidense USA Today . [ 9 ]

Terminoloxia [ editar | editar a fonte ]

O mensaxeiro de Internet de Buky Schwartz , situado en Holon , Israel

A palabra internetted , que significa interconectado ou entretecido , utilizouse xa en 1849. A palabra Internet utilizouse en 1974 como a forma abreviada de internetwork. [ 10 ] Hoxe, o termo internet refirese mais comunmente ao sistema global de rede de computadoras interconectadas, ainda que tamen pode referirse a calquera grupo de redes mais pequenas. [ 11 ]

Cando o seu uso se fixo comun, a maioria das publicacions trataban a palabra internet como un nome propio en maiuscula; isto fixose menos comun segundo foi pasando o tempo. [ 11 ] Isto reflicte a tendencia en ingles a escribir novos termos en maiuscula e pasar a minusculas a medida que se familiarizan. [ 11 ] [ 12 ] As veces, a palabra ainda esta en maiuscula para distinguir a Internet global das redes mais pequenas, ainda que moitas publicacions, incluindo o AP Stylebook desde 2016, recomendan a forma minuscula en todos os casos. [ 11 ] [ 12 ] En 2016, o Oxford English Dictionary descubriu que, baseandose nun estudo de preto de 2.500 millons de fontes impresas e en lina, "Internet" foi capitalizada no 54% dos casos. [ 13 ]

Os termos Internet e World Wide Web usanse a miudo indistintamente; e comun falar de "ir a internet" cando se usa un navegador web para ver paxinas webs . Con todo, a World Wide Web ou a Web e so un dos numerosos servizos de Internet, [ 14 ] unha coleccion de documentos (paxinas web) e outros recursos web , ligados por hiperligazons e URLs . [ 15 ]

Historia [ editar | editar a fonte ]

A investigacion na conmutacion de paquetes comezou a primeiros da decada de 1960 e as redes de conmutacion de paquetes como Mark I no Laboratorio Nacional de Fisica do Reino Unido , [ 16 ] ARPANET , CYCLADES , [ 17 ] [ 18 ] Merit Network , [ 19 ] Tymnet , e Telenet , desenvolveronse a finais da decada de 1960 e primeiros anos da decada de 1970 usando varios protocolos .

Os primeiros dous nodos do que seria ARPANET interconectaronse o 29 de outubro de 1969 establecendose unha interconexion entre o Network Measurement Center, dirixido por Leonard Kleinrock , da UCLA e o sistema NLS de Douglas Engelbart no SRI International en Menlo Park, California . [ 20 ] Habia xa quince sitios conectados a rede ARPANET a fin do ano 1971. [ 21 ] [ 22 ] . O desenvolvemento internacional de ARPANET foi lento, Europa preferia desenvolver redes propias, baseadas no protocolo X.25 [ 23 ] , a primeira conexion de ARPANET fora dos Estados Unidos foi o NORSAR noruegues en xuno de 1973, [ 24 ]

En decembro de 1975 o documento RFC 675 [ 25 ] - Specification of Internet Transmission Control Program de Vinton Cerf, Yogen Dalal e Carl Sunshine, usou o termo Internet , abreviacion de internetworking e posteriormente diversos RFC continuaron a empregar o termo. [ 26 ] O acceso a ARPANET aumentou en 1981 cando a National Science Foundation (NSF) desenvolveu o CSNET . En 1982, a TCP/IP estandarizouse e introduciuse o concepto dunha rede mundial de TCP/IP totalmente interconectada so o nome de Internet

T3 NSFNET Backbone, c. 1992

O acceso a rede TCP/IP aumentou de novo en 1986 cando a National Science Foundation Network ( NSFNET ) deu acceso a superordenadores nos Estados Unidos de organizacions dedicadas a investigacion e a educacion, primeiro a 56 kbit/s e mais tarde a 1.5 Mbit/s e 45 Mbit/s. [ 27 ] Fornecedores de servizo de Internet comerciais comezaron a xurdir a finais da decada de 1980 e primeiros da decada seguinte. En 1990 desapareceu a ARPANET e en 1995 a NSFNET, desaparecendo as ultimas restricions no uso do trafico comercial en Internet. [ 28 ] Internet comezou unha rapida expansion en Europa e Australia a mediados da decada de 1980 [ 29 ] [ 30 ] e en Asia a finais de 1980 e principios de 1990. [ 31 ]

A partir de mediados da decada de 1990 Internet tivo un tremendo impacto na cultura e no comercio, favorecido pola comunicacion case instantanea que supona o correo electronico, a mensaxeria instantanea , o Voice over Internet Protocol (VoIP), o Video chat , e a World Wide Web [ 32 ] cos seus foros de discusion , blogs, redes sociais e sitios de comercio electronico.

Internet continua a medrar, con cada volta mais gran cantidade de informacion, conecemento, comercio, entretemento e rede social [ 33 ] Estimabase a no remate da decada de 1990 o trafico de Internet publica medraba un 100% por ano, mentres que o aumento anual no numero de usuarios era entre un 20% e un 50%. [ 34 ] Atribuiuse este crecemento a inexistencia dunha administracion central, que permite o crecemento organico da rede, asi como a natureza aberta non propietaria dos protocolos de Internet, que impide que unha compania poida exercer demasiado control sobre a rede. [ 35 ] En marzo de 2011 estimabase en 2.095 millons o de usuarios de Internet, ou o 30,2% da poboacion mundial. [ 36 ] . E se en 1993 a informacion contida en Internet supona o 1% da informacion a traves dos sistemas de telecomunicacions en 2000 esta cifra era do 51%, en 2007 mais do 97%. [ 37 ]

Gobernanza [ editar | editar a fonte ]

Sede da ICANN no barrio de Playa Vista d os Anxeles , California, Estados Unidos.

Internet e unha rede global que comprende moitas redes autonomas interconectadas voluntariamente. Funciona sen un organo de goberno central. O soporte tecnico e a estandarizacion dos protocolos basicos ( IPv4 e IPv6 ) e unha actividade do Grupo de Traballo de Enxenaria de Internet (Internet Engineering Task Force, IETF), unha organizacion internacional aberta de normalizacion , que ten como obxectivos o contribuir a enxeneria de Internet, actuando en diversas areas, como transporte, encaminamento e seguridade. Para manter a interoperabilidade, os principais espazos de nomes de Internet son administrados pola Internet Corporation for Assigned Names and Numbers ( ICANN ). A ICANN esta gobernada por un consello de administracion internacional formado por comunidades tecnicas, empresariais, academicas e doutras comunidades non comerciais de Internet. Asi mesmo a ICANN coordina a asignacion de identificadores unicos para o seu uso en Internet, incluindo o nome de dominio , enderezos IP, numeros de porto de aplicacion nos protocolos de transporte e moitos outros parametros. Os espazos de nomes unificados a nivel mundial son esenciais para manter o alcance global de Internet. Este papel da ICANN distinguea como quizais o unico organo central de coordinacion da Internet global. [ 38 ]

Os rexistros rexionais de Internet (RIRs) foron establecidos para cinco rexions do mundo. O African Network Information Center ( AfriNIC ) para Africa , o American Registry for Internet Numbers (ARIN) para America do Norte , o Asia-Pacific Network Information Centre (APNIC) para Asia e a Rexion pacifica , o Latin American and Caribbean Internet Addresses Registry ( LACNIC ) para a America Latina e a rexion do Caribe , e o Reseaux IP Europeens ? Network Coordination Centre ( RIPE NCC ) para Europa ; o Oriente Medio e Asia Central foron delegados para asignar bloques de enderezos IP e outros parametros de Internet aos rexistros locais, como os fornecedores de servizos de Internet , a partir dun conxunto de enderezos designado reservado para cada rexion.

A Administracion Nacional de Telecomunicacions e Informacion (National Telecommunications and Information Administration, NTIA) , unha axencia do Departamento de Comercio dos Estados Unidos , tivo a aprobacion final sobre os cambios na zona raiz do DNS ata a transicion da administracion da IANA o 1 de outubro de 2016. [ 39 ] [ 40 ] [ 41 ] [ 42 ] A Internet Society (ISOC) foi fundada en 1992 coa mision de "garantir o desenvolvemento, a evolucion e o uso aberto de Internet para o beneficio de todas as persoas en todo o mundo" . [ 43 ] Os seus membros incluen individuos (calquera persoa pode unirse) asi como corporacions, organizacions , gobernos e universidades. Entre outras actividades, ISOC ofrece un centro administrativo para unha serie de grupos menos formalmente organizados que participan no desenvolvemento e xestion de Internet, incluindo: o IETF, o Internet Architecture Board (IAB), o Internet Engineering Steering Group (IESG), o Internet Research Task Force (IRTF) e o Internet Research Steering Group (IRSG). O 16 de novembro de 2005, o Cumio Mundial sobre a Sociedade da Informacion , patrocinado polas Nacions Unidas, en Tunisia estableceu o Foro para a Gobernanza de Internet (IGF) para discutir cuestions relacionadas con Internet.

Infraestrutura [ editar | editar a fonte ]

Mapa de 2007 que mostra os cables de telecomunicacions submarinos de fibra optica de todo o mundo.

A infraestrutura de comunicacions de Internet consta dos seus componentes de hardware e dun sistema de capas de software que controlan diversos aspectos da arquitectura. Como calquera rede informatica, Internet consta fisicamente de enrutador , medios (como cableado e radioenlaces), repetidores, modems, etc. Con todo, como exemplo da interconectividade de rede (Internetworking) , moitos dos nodos da rede non son necesariamente equipos de Internet per se, os paquetes de Internet son transportados por outros protocolos de rede completos con Internet actuando como un estandar de rede homoxeneo, correndo a traves de hardware heteroxeneo , cos paquetes guiados aos seus destinos por routers IP.

Niveis de servizo [ editar | editar a fonte ]

O encaminamento de paquetes a traves de Internet implica varios niveis de provedores de servizos de Internet.

Os provedores de servizos de Internet ( ISP ) establecen a conectividade mundial entre redes individuais en varios niveis de alcance. Os usuarios finais, que so acceden a Internet cando o necesitan para realizar unha funcion ou obter informacion, representan a parte inferior da xerarquia de encaminamento. Na cima da xerarquia de encaminamento atopanse as redes de nivel 1 , grandes empresas de telecomunicacions que intercambian trafico directamente entre si a traves de cables de fibra opticas de moi alta velocidade e rexidos por acordos de peering (conexion directa, intercambio de trafico ou emparellamento). As redes de nivel 2 e de nivel inferior compran o transito de Internet a outros provedores para chegar polo menos a algunhas partes da Internet global, ainda que tamen poden participar en acordos de interconexion. Un ISP pode utilizar un unico provedor para a conectividade ou implementar multihoming (ou multiconexion) para conseguir redundancia e equilibrio de carga. Os puntos de intercambio de Internet (IXP) son grandes intercambiadores de trafico con conexions fisicas a varias ISP. As grandes organizacions, como as institucions academicas, as grandes empresas e os gobernos, poden desempenar a mesma funcion que os ISP, participando en peering e comprando transito en nome das suas redes internas. As redes de investigacion tenden a interconectarse con grandes subredes como GEANT , GLORIAD , Internet2 e a rede nacional de investigacion e educacion do Reino Unido, JANET .

Acceso [ editar | editar a fonte ]

Os metodos habituais de acceso a Internet por parte dos usuarios incluen a conexion telefonica cun modem de computador a traves de circuitos telefonicos, banda ancha por cable coaxial , fibra optica ou fios de cobre, wifi , satelite e telefonia celular (por exemplo, 3G , 4G ). A miudo podese acceder a Internet desde computadores situados en bibliotecas e cibercafes . Existen puntos de acceso a Internet en moitos lugares publicos, como salas de aeroportos e cafetarias. Utilizanse varios termos, como quiosco publico de Internet , terminal de acceso publico e Web telefono publico . Moitos hoteis tamen tenen terminais publicos que adoitan ser de pago. Accedese a estes terminais para diversos usos, como a reserva de billetes, o ingreso bancario ou o pago en lina . A wifi proporciona acceso inalambrico a Internet a traves de redes informaticas locais. Entre os Hotspots que ofrecen este tipo de acceso atopanse os cafes wifi, onde os usuarios tenen que levar os seus propios dispositivos inalambricos, como un computador portatil ou un PDA . Estes servizos poden ser gratuitos para todos, gratuitos so para clientes ou de pago.

Os esforzos populares deron lugar a redes comunitarias inalambricas . En moitas cidades, como Nova York , Londres , Viena , Toronto , San Francisco , Filadelfia , Chicago e Pittsburgh , existen servizos comerciais de Wi-Fi que cobren grandes areas, polo que se pode acceder a Internet desde lugares como o banco dun parque. [ 44 ] Tamen se realizaron experimentos con redes inalambricas mobiles propias como Ricochet , diversos servizos de datos de alta velocidade a traves de redes celulares e servizos inalambricos fixos. Os smartphones modernos tamen poden acceder a Internet a traves da rede de telefonia mobil. Para navegar por Internet, estes dispositivos ofrecen aplicacions como Google Chrome , Safari e Firefox , e podese instalar unha ampla variedade doutros programas de Internet desde tendas de aplicacions . O uso de Internet para dispositivos mobiles e tabletas superou ao dos computadores de sobremesa en todo o mundo por primeira vez en outubro de 2016. [ 45 ]

Comunicacion mobil [ editar | editar a fonte ]

Numero de abonados a telefonia mobil celular 2012-2016

A Union Internacional de Telecomunicacions (UIT) estimou que, a finais de 2017, o 48% dos usuarios particulares conectabanse regularmente a Internet, fronte ao 34% en 2012. [ 46 ] A conectividade mobil a Internet desempenou un papel importante na ampliacion do acceso nos ultimos anos, especialmente en Asia e o Pacifico e en Africa. [ 47 ] O numero de abonados unicos a mobiles celulares aumentou de 3 900 millons en 2012 a 4 800 millons en 2016, dous terzos da poboacion mundial, con mais da metade dos abonados en Asia e o Pacifico. Prevese que o numero de abonados aumente a 5.700 millons de usuarios en 2020. [ 48 ] En 2018, o 80% da poboacion mundial estaba cuberta por unha rede 4G [ 48 ] Os limites aos que se enfrontan os usuarios para acceder a informacion a traves de aplicacions mobiles coinciden cun proceso mais amplo de fragmentacion de Internet . A fragmentacion restrinxe o acceso aos contidos dos medios de comunicacion e adoita afectar mais aos usuarios mais pobres. [ 47 ]

Expansion [ editar | editar a fonte ]

Como medio de comunicacion comezouse a xeneralizar nos paises desenvolvidos a comezos dos anos 90: en 1991 o Centro Europeo de Investigacion Nuclear desenvolveu a World Wide Web , en 1993 creou as primeiras paxinas web e en 1995 a rede abriuse aos intereses comerciais. Nese primeiro momento, foron os propios internautas os que fixeron evolucionar Internet, a traves da creacion de multiples servizos maioritariamente gratuitos. De todolos xeitos, desde finais dos anos 90, os servizos de pago e o comercio electronico tenen unha presenza cada vez maior.

Internet permitenos moitos servizos diferentes. Destacan:

Internet en Galicia [ editar | editar a fonte ]

Os primeiros recursos galegos en Internet, malia que se fixeron fora de Galicia , datan de 1994 , dese ano e o primeiro foro galego, a rolda de Birmingham, creado polo lectorado galego da Universidade de Birmingham e a primeira paxina web en galego , dedicada a lingua e cultura galega e que fixo Xabier Canosa dende a universidade galesa de Aberystwyth . [ 49 ] [ 50 ]

Segundo o Instituto Galego de Estatistica (IGE) no ano 2007 51,6 por cento dos fogares galegos contaban polo menos cun ordenador, un 32,3 por cento dispuna de conexion a Internet e un 25,7 por cento tinano con conexion de banda larga. Por provincias, os galegos das provincias atlanticas eran os que mais empregaban Internet, facendoo o 34,7 dos coruneses e o 34,6 por cento dos pontevedreses . Polo contrario, as porcentaxes son inferiores nas provincias de Lugo e Ourense , cun 25,6 e un 25,5 por cento, respectivamente. [ 51 ]

O peche de Internet [ editar | editar a fonte ]

No comezo do ?eculo XXI cada vez se fixo mais patente o peche, censura ou bloqueo permanente de Internet por alguns gobernos, como o da China, co seu sistema 'gran Muralla', que tende a ser imitado por outros paises, [ 52 ] ou de xeito puntual en determinadas situacions.

Notas [ editar | editar a fonte ]

  1. ↑ A pesar do nome, TCP/IP tamen inclue o trafico UDP, que e significativo. [ 3 ]
Referencias
  1. ↑ Miniwatts Marketing Group (30 de novembro de 2015). "Internet World Users by Language" . Internet World Stats (en ingles) . Consultado o 22 de outubro d0 2022 .  
  2. ↑ Miniwatts Marketing Group (30 de novembro de 2015). "World Internet Users and Population Stats" . Internet World Stats (en ingles ) . Consultado o 22 de outubro d0 2022 .  
  3. ↑ Amogh Dhamdhere. "Internet Traffic Characterization" . Consultado o 22 de outubro do 2022 .  
  4. ↑ "A Flaw in the Design" . The Washington Post . 30 de maio de 2015. Arquivado dende o orixinal o 8 de novembro de 2020 . Consultado o 23 de outubro do 2022 . Internet naceu dunha gran idea: as mensaxes podian ser cortadas en anacos, enviadas a traves dunha rede nunha serie de transmisions, e despois reensambladas polos ordenadores de destino de forma rapida e eficiente. Os historiadores acreditan conecementos fundamentais ao cientifico gales Donald W. Davies e ao enxeneiro estadounidense Paul Baran. ... A forza institucional mais importante ... foi a Axencia de Proxectos de Investigacion Avanzada do Pentagono (ARPA) ... como ARPA comezou a traballar nunha rede informatica innovadora, a axencia reclutou cientificos afiliados as principais universidades do pais.  
  5. ↑ Stewart, Bill (xaneiro de 2000). "Internet History ? One Page Summary" . The Living Internet . Arquivado dende o orixinal o 2 de xullo de 2014.  
  6. ↑ "#3 1982: a comunidade ARPANET crece" nos 40 mapas que explican internet Arquivado 2017-03-06 en Wayback Machine ., Timothy B. Lee, Vox Conversacions, 2 de xuno de 2014. Consultado o 27 de xuno de 2014
  7. ↑ Strickland, Jonathan (3 de marzo de 2008). "How Stuff Works: Who owns the Internet?" . Arquivado dende o orixinal o 19 de xuno de 2014 . Consultado o 23 de outubro do 2022 .  
  8. ↑ Hoffman, P.; Harris, S. (setembro de 2006). "The Tao of IETF: A Novice's Guide to Internet Engineering Task Force" . IETF . RFC   4677 .  
  9. ↑ USA Today, ed. (27 de outubro de 2006). "New Seven Wonders panel" . Arquivado dende o orixinal o 15 de xullo de 2010 . Consultado o 23 de outubro do 2022 .  
  10. ↑ Cerf, Vint; Dalal, Yogen; Sunshine, Carl (decembro de 1974). "Specification of Internet Transmission Control Protocol" . IETF . RFC   675 .  
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 Corbett, Philip B. (1 de xuno de 2016). "It's Official: The 'Internet' Is Over" . The New York Times (en ingles ) . ISSN   0362-4331 . Arquivado dende o orixinal o 14 de outubro de 2020 . Consultado o 23 de outubro do 2022 .  
  12. ↑ 12,0 12,1 Herring, Susan C. (19 de outubro de 2015). "Should You Be Capitalizing the Word 'Internet'?" . Wired . ISSN   1059-1028 . Arquivado dende o orixinal o 31 de outubro de 2020 . Consultado o 23 de outubro do 2022 .  
  13. ↑ Coren, Michael J. (2 de xuno de 2016). "One of the internet's inventors thinks it should still be capitalized" . Quartz (en ingles ) . Arquivado dende o orixinal o 27 de setembro de 2020 . Consultado o 23 de outubro do 2022 .  
  14. ↑ "World Wide Web Timeline" . Pews Research Center. 11 de marzo de 2014. Arquivado dende o orixinal o 29 de xullo de 2015 . Consultado o 23 de outubro do 2022 .  
  15. ↑ "HTML 4.01 Specification" . World Wide Web Consortium. Arquivado dende o orixinal o 6 de outubro de 2008 . Consultado o 23 de outubro do 2022 . [T]he link (or hyperlink, or Web link) [is] the basic hypertext construct. A link is a connection from one Web resource to another. Although a simple concept, the link has been one of the primary forces driving the success of the Web.  
  16. ↑ Ward, Mark (29 de outubro de 2009). "Celebrating 40 years of the net" . BBC News.  
  17. ↑ "A Technical History of CYCLADES" . Technical Histories of the Internet & other Network Protocols (Computer Science Department, University of Texas Austin). 11 June 2002. Arquivado dende o orixinal o 01 de setembro de 2013 . Consultado o 04 de marzo de 2014 .  
  18. ↑ Zimmermann, H. (August 1977). "The Cyclades Experience: Results and Impacts" . Proc. IFIP'77 Congress (Toronto): 465?469. Arquivado dende o orixinal o 21 de marzo de 2011 . Consultado o 04 de marzo de 2014 .  
  19. ↑ A Chronicle of Merit's Early History Arquivado 07 de febreiro de 2009 en Wayback Machine ., John Mulcahy, 1989, Merit Network, Ann Arbor, Michigan
  20. ↑ "Roads and Crossroads of Internet History" por Gregory Gromov. 1995
  21. ↑ Katie Hafner (1998). Where Wizards Stay Up Late: The Origins Of The Internet . Simon & Schuster. ISBN   0-684-83267-4 .  
  22. ↑ Ronda Hauben (2001). "From the ARPANET to the Internet" . Consultado o 28 de maio 2009 .  
  23. ↑ "Events in British Telecomms History" . Events in British TelecommsHistory . Arquivado dende o orixinal o 05 de abril de 2003 . Consultado o 25 de novembro de 2005 .  
  24. ↑ "NORSAR and the Internet" . NORSAR. Arquivado dende o orixinal o 17 de decembro de 2012 . Consultado o 04 de marzo de 2014 .  
  25. ↑ RFC 675
  26. ↑ Barry M. Leiner , Vinton G. Cerf , David D. Clark , Robert E. Kahn , Leonard Kleinrock , Daniel C. Lynch , Jon Postel , Larry G. Roberts , Stephen Wolff ; Cerf; Clark; Kahn; Kleinrock; Lynch; Postel; Roberts; Wolf (2003). "A Brief History of Internet" . p. 1011. Bibcode : 1999cs........1011L . arXiv : cs/9901011 . Arquivado dende o orixinal o 04 de xuno de 2007 . Consultado o 28 de maio de 2009 .  
  27. ↑ NSFNET: A Partnership for High-Speed Networking, Final Report 1987-1995 Arquivado 10 de febreiro de 2015 en Wayback Machine ., Karen D. Frazer, Merit Network, Inc., 1995
  28. ↑ Harris, Susan R.; Gerich, Elise (April 1996). "Retiring the NSFNET Backbone Service: Chronicling the End of an Era" . ConneXions 10 (4). Arquivado dende o orixinal o 17 de agosto de 2013 . Consultado o 04 de marzo de 2014 .  
  29. ↑ Ben Segal (1995). "A Short History of Internet Protocols at CERN" . Arquivado dende o orixinal o 19 de xuno de 2020 . Consultado o 04 de marzo de 2014 .  
  30. ↑ Reseaux IP Europeens (RIPE)
  31. ↑ "Internet History in Asia" . 16th APAN Meetings/Advanced Network Conference in Busan . Arquivado dende o orixinal o 01 de febreiro de 2006 . Consultado o 25 December 2005 .  
  32. ↑ How the web went world wide , Mark Ward, Technology Correspondent, BBC News. 24 de xaneiro de 2011
  33. ↑ "Brazil, Russia, India and China to Lead Internet Growth Through 2011" . Clickz.com. Arquivado dende o orixinal o 04 de outubro de 2008 . Consultado o 28 de maio de 2009 .  
  34. ↑ Coffman, K. G; Odlyzko , A. M. (2 October 1998). "The size and growth rate of the Internet" (PDF) . AT&T Labs . Consultado o 21 de maio de 2007 .  
  35. ↑ Comer, Douglas (2006). The Internet book . Prentice Hall. p.  64 . ISBN   0-13-233553-0 .  
  36. ↑ "World Internet Users and Population Stats" . Internet World Stats . Miniwatts Marketing Group. 22 de xuno de 2011 . Consultado o 23 de xuno de 2011 .  
  37. ↑ Hilbert, Martin; Lopez, Priscila (April 2011). "The World's Technological Capacity to Store, Communicate, and Compute Information" (PDF) . Science 332 (6025). pp. 60?65. Bibcode : 2011Sci...332...60H . PMID   21310967 . doi : 10.1126/science.1200970 .  
  38. ↑ Klein, Hans (2004). "ICANN and Non-Territorial Sovereignty: Government Without the Nation State" . Internet and Public Policy Project . Instituto Tecnoloxico de Xeorxia . Arquivado dende o orixinal o 24 de maio de 2013.  
  39. ↑ Packard, Ashley (2010). Digital Media Law . Wiley-Blackwell. p.  65 . ISBN   978-1-4051-8169-3 .  
  40. ↑ McCarthy, Kieren (1 de xullo de 2005). "Bush administration annexes internet" . The Register . Arquivado dende o orixinal o 19 de setembro de 2011.  
  41. ↑ Mueller, Milton L. (2010). Networks and States: The Global Politics of Internet Governance . MIT Press. p.  61 . ISBN   978-0-262-01459-5 .  
  42. ↑ "ICG Applauds Transfer of IANA Stewardship" . IANA Stewardship Transition Coordination Group (ICG) . Arquivado dende o orixinal o 12 de xullo de 2017 . Consultado o 24 de outubro do 2022 .  
  43. ↑ "Internet Society (ISOC) All About The Internet: History of the Internet" . ISOC. Arquivado dende o orixinal o 27 de novembro de2011 . Consultado o 24 de outubro do 2022 .  
  44. ↑ Pasternak, Sean B. (7 de marzo de 2006). "Toronto Hydro to Install Wireless Network in Downtown Toronto" . Bloomberg. Arquivado dende o orixinal o 10 de abril de 2006 . Consultado o 16 de abril do 2024 .  
  45. ↑ "Mobile and Tablet Internet Usage Exceeds Desktop for First Time Worldwide" . StatCounter: Global Stats, Press Release . 1 de novembro de 2016. Arquivado dende o orixinal o 1 de nvembro de 2016. StatCounter Global Stats finds that mobile and tablet devices accounted for 51.3% of Internet usage worldwide in October compared to 48.7% by desktop.  
  46. ↑ "World Telecommunication/ICT Indicators Database 2020 (24th Edition/July 2020)" . International Telecommunication Union (ITU) . 2017a. Arquivado dende o orixinal o 21 de abril de 2019. Key ICT indicators for developed and developing countries and the world (totals and penetration rates). World Telecommunication/ICT Indicators database  
  47. ↑ 47,0 47,1 World Trends in Freedom of Expression and Media Development Global Report 2017/2018 (PDF) . UNESCO. 2018. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 20 de setembro de 2018 . Consultado o 5 de maio do 2024 .  
  48. ↑ 48,0 48,1 "GSMA The Mobile Economy 2019" . 11 de marzo de 2019. Arquivado dende o orixinal o 11 de marzo de 2019 . Consultado o 5 de maio do 2024 .  
  49. ↑ Daniel Romero e Isabel Vaquero Da periferia a rede. Internet en Galicia. Lingua e contidos . Xerais, 2001, pp 138-139
  50. ↑ Vinte anos da primera web en galego da historia, obra dun filologo coristanques [ sic ]
  51. ↑ Innova.- Solo el 25,7% de los hogares gallegos cuenta con internet de banda ancha, mientras que en Espana son el 39,2%
  52. ↑ Goel, Vindu (2019-02-14). "India Proposes Chinese-Style Internet Censorship" . The New York Times (en ingles ) . ISSN   0362-4331 . Consultado o 2019-02-15 .  

Vexase tamen [ editar | editar a fonte ]

Outros artigos [ editar | editar a fonte ]

Ligazons externas [ editar | editar a fonte ]

Traido desde ≪ https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Internet&oldid=6727822 ≫