З В?к?педы?, свабоднай энцыклапеды?
Тарна?да
, таксама
Смерч
? атмасферны в?хор, як? ?зн?кае ?
кучава-дажджавым
(
навальн?чным
)
воблаку
? як? распа?сюджваецца ?н?з, часта да самай паверхн? зямл?, у выглядзе хмарнага рукава або хобата дыяметрам у дзясятк? ? сотн? метра?. Тарнада фарм?руецца ? вын?ку сустрэчы цёплага ? халоднага
паветра
? ?тварае варонкападобную в?хуру вышынёй да 1,5 км, якая выцягвае
дажджавыя
аблок? да паверхн? зямл? ц?
вады
. У сярэдз?не варонк? паветра ?здымаецца ?верх, утвараючы разражэнне. Каля зямл? шырыня тарнада складае 50 ? 500 м. Прыкладна праз 30 км тарнада трац?ць сваю моц, але заф?ксаваны здарэнн? жыцця тарнада на працягу 500 км.
Для акрэслення моцы тарнада (на падставе зн?шчэння? як?я яно выкл?кала) ужываецца
шкала Фуджыты
з выкарыстаннем с?мвала? ад F0 да F5.
- F0 ? вецер з хуткасцю ад 64 да 116 км/г,
- F1 ? вецер з хуткасцю ад 117 да 180 км/г (можа зн?шчыць дра?ляныя гаспадарчыя збудаванн? ? элементы даха?, перавярнуць лёгк?я а?тамаб?л?),
- F2 ? вецер з хуткасцю ад 181 да 253 км/г (можа зрываць дах?, пераварочваць цягн?к?),
- F3 ? вецер з хуткасцю ад 254 да 332 км/г (можа вырываць дрэвы ? н?шчыць нават вял?к?я будынк?),
- F4 ? вецер з хуткасцю ад 333 да 418 км/г (можа ?здымаць вял?к?я машыны)
- F5 ? вецер з хуткасцю ад 419 да 512 км/г (можа ?здымаць вельм? цяжк?я аб'екты ? перанос?ць ?х на некальк? соцень метра?, ра?няць з зямлёй усё што трапляецца на шляху).
- 3
?
4 красав?ка
1974
года 147 тарнада? здарылася ? 13 амерыканск?х штатах,
- самая высокая заф?ксаваная хуткасць тарнада 511,7 км/г,
- самае вял?кае (па вел?чын? варонк?) тарнада (F4) было заф?ксавана
22 мая
2004
года ? штаце
Небраска
? яго варонка мела дыяметр 4 к?ламетры.
