Ronald Wilson Reagan
(
talaffuzi:
Ronald Uilson Reygan
;
6-fevral
1911-yil
?
5-iyun
2004-yil
)
amerikalik
siyosatchi
bo?lib, 1980-yildan 1988-yilga qadar
Amerika Qo?shma Shtatlarining
40-
prezidenti
lavozimini bajargan.
Respublikachilar partiyasi
a?zosi bo?lgan Reagan bungacha 1967-yildan 1967-yilga qadar
Kaliforniya
shtatining 33-gubernatori vazifasida faoliyat yuritgan. U, shunigdek,
Hollywood
aktyori va kasaba uyushmasi prezidenti sifatida ham tanilgan.
Reagan
Illinois
shtatining Tampico shahrida qasshoq oilada dunyoga kelgan. 1932-yili u Eureka kollejini tugatdi va
Iowa
shtatidagi radiostansiyalarda sport sharhlovchisi sifatida ishlashni boshladi. 1937-yili Reagan Kaliforniya shtatiga ko?chib o?tdi hamda aktyor sifatida ish topib, bir nechta filmlarda rol ijro etdi. 1947-yildan 1952-yilgacha Reagan Screen Actors Guild (?Kino aktyorlari gildiyasi“) prezidenti vazifasini bajardi. 1950-yillarda u televideniyedagi faoliyatini boshlab, General Electric shirkati vakili sifatida ishladi. 1959-yildan 1960-yilga qadar qayta Screen Actors Guild prezidenti o?laroq faoliyat yuritdi. 1964-yilga kelib, Reagan Respublikachilardan
Barry Goldwaterning
prezidentlik saylovoldi kurashida faol qatnashdi. Bu saylovoldi kurash davomidagi mashhur ?A Time for Choosing“ (?Tanlov vaqti“) nomli nutqi ortidan Reagan konservativ arbob o?laroq obro?-e?tibor qozondi. O?ziga ancha tarafdorlar yig?ib olgan Reagan 1966-yili Kaliforniya shtati gubernatori etib saylandi. Gubernatorlik davrida u soliqlarni oshirdi, shtat budjeti defitsitini profitsitga aylantirdi, UC Berkeleydagi namoyishchilarga qarshi chiqib, norozilik namoyishlari paytida Milliy gvardiya qo?shinini u yerga kiritishga buyruq berdi.
1979-yil noyabrda Reagan 1980-yilgi prezidentlik saylovlarida Respublikachilar partiyasidan nomzod sifatida qatnashishini bildirdi. U saylovda
Demokratlar partiyasidan
amaldagi prezident
Jimmy Carter
ustidan g?alaba qozondi. 69 yoshida prezidentlik lavozimiga kirishgan Reagan AQSh tarixidagi eng keksa prezident bo?ldi. U 1984-yilgi prezidentlik saylovlarida ham qatnashib, Demokratlar partiyasidan nomzod
Walter Mondaleni
mag?lub etdi va ikkinchi muddatga qayta prezident etib saylandi. Mondale Carter prezidentligi davrida vitse-prezident vazifasini bajargan.
[2]
Prezidentlik davrida Reagan ?konservativ inqilob“ siyosatini e?lon qilib, 70-yillarda yuz bergan iqtisodiy muammoni hal qilish yo?llarini ko?rsatdi, u tarixda ?reyganomika“ deb nom oldi. Unga ko?ra, soliqlarning miqdori kamaytirilgan, investitsiyalarga to?siq bo?lgan davlat yo?riqnomalarini bekor qilish yoki ixchamlashtirish va shu yo?l bilan iqtisodning o?sishini ta?minlash ko?zda tutilgan. Soliqlar birinchi yili 25 % qolgan, 2 yil mobaynida 10 %dan kamaytirilgan. Reygan tashqi siyosatda
Afg?onistonga
bostirib kirgan
Sovet Ittifoqiga
nisbatan ?yovuzlik imperiyasi“ siyosatini o?tkazdi. 1983-yilda
Grenada
oroli bosib olindi, 1986-yilda
Liviya
havodan bombardimon qilindi.
[3]
Ronald Wilson Reagan 1911-yil 6-fevralda
Illinois
shtatining Tampico shahrida dunyoga keldi. Otasi
Jack Reagan
, onase esa
Nelle Clyde
(qizlik familiyasi Wilson) bo?lib, Ronald ularning kenja o?g?li bo?lgan.
[4]
Jack sotuvchi bo?lib, uning ota-onasi (Ronaldning bobo va buvisi)
Irlandiyaning
Tipperary grafligidan ko?chib kelgan immigrantlar bo?lgan.
[5]
Nelle esa kelib chiqishiga ko?ra,
ingliz
va
shotland
millatlariga mansub ajdodlarga ega bo?lgan.
[6]
Ronaldning akasi Neil Reagan bo?lib, u reklama sohasida ishlagan.
[7]
Reaganning otasi o?g?liga niderlandcha soch turmagi ortidan ?niderland“ deb laqab qo?ygan.
[8]
Reaganning oilasi moliyaviy sabablarga ko?ra, tez-tez Illinois shtatidagi bir nechta shaharlarga (
Monmouth
,
Galesburg
va Chicago) ko?chib, yashash manzillarini o?zgartirib turardi.
[9]
1919-yili uning oilasi Tampico shahriga qaytishdi. Oila bu shahardagi H. C. Pitney Variety do?koni yuqorisida Illinois shtatining
Dixon
shahriga ko?chishgunga qadar istiqomat qilishdi.
[4]
[10]
Reagan 1932-yili Eureka kollejini tamomlab, Iowa shtatidagi radiostansiyalarda sport sharhlovchisi sifatida ishlaydi.
[11]
Warner Bros.
studiyasi bilan yetti yillik shartnoma imzoladi.
[12]
[13]
U aktyor o?laroq ilk rolini 1937-yilda suratga olingan
Love Is on the Air
filmida jonlantirdi. 1939-yil oxiriga kelib, 19 ta filmda suratga tushdi.
[14]
1940-yilda
Santa Fe Trail
filmida suratga tushishidan avval u
Knute Rockne, All American
filmida George Gipp obrazini gavdalantirdi; buning ortidan ?Gipper“ taxallusini oldi.
[15]
1941-yili eksponentlar ovoziga ko?ra, Reagan Hollywooddagi yosh avlodning beshinchi eng mashhur yulduzi, deb topildi.
[16]
Ronald Reagan suratga tushgan filmlar
Yil
|
Nom
|
Rol
|
Izohlar/Manbalar
|
1937
|
Love Is on the Air
|
Andy McCaine
|
Film debyut;
Warner Brothers
|
Hollywood Hotel
|
Radio Announcer
|
ovoz bergan
|
1938
|
Sergeant Murphy
|
Zobit Dennis Reilley
|
|
Swing Your Lady
|
Jack Miller
|
|
Accidents Will Happen
|
Eric Gregg
|
|
Cowboy from Brooklyn
|
Pat Dunn
|
|
The Amazing Dr. Clitterhouse
|
Radio sharhlovchi
|
ovoz bergan
|
Boy Meets Girl
|
Radio Announcer at Premiere
|
ovoz bergan
|
Girls on Probation
|
Neil Dillon
|
|
Brother Rat
|
Dan Crawford
|
Rafiqasi Jane Wyman bilan
|
Going Places
|
Jack Withering
|
|
1939
|
Secret Service of the Air
|
Lieutenant ?Brass“ Bancroft
|
Bancroft filmlar seriyasining birinchisi
|
Dark Victory
|
Alec Hamm
|
|
Code of the Secret Service
|
Lieutenant ?Brass“ Bancroft
|
Bancroft filmlar seriyasining ikkinchisi
|
Naughty but Nice
|
Ed ?Eddie“ Clark
|
|
Hell’s Kitchen
|
Jim Donohue
|
|
The Angels Wash Their Faces
|
Okrug prokurori Patrick ?Pat“ Remson
|
|
Smashing the Money Ring
|
Lieutenant ?Brass“ Bancroft
|
Bancroft filmlar seriyasining uchinchisi
|
Sword Fishing
|
sharhlovchi
|
ovoz bergan
|
1940
|
Brother Rat and a Baby
|
Dan Crawford
|
Rafiqasi Jane Wyman bilan
|
An Angel from Texas
|
Marty Allen
|
Rafiqasi Jane Wyman bilan
|
Murder in the Air
|
Lieutenant ?Brass“ Bancroft
|
Bancroft filmlar seriyasining to?rtinchisi
|
Knute Rockne, All American
|
George ?The Gipper“ Gipp
|
"Win One for the Gipper"
|
Tugboat Annie Sails Again
|
Eddie Kent
|
Rafiqais Jane Wyman bilan
|
Alice in Movieland
|
o?zi
|
Filmdan bu sahna olib tashlangan
[17]
|
Santa Fe Trail
|
George Armstrong Custer
|
|
1941
|
The Bad Man
|
Gilbert ?Gil“ Jones
|
Metro-Goldwyn-Mayer
|
Million Dollar Baby
|
Peter ?Pete“ Rowan
|
|
International Squadron
|
Jimmy Grant
|
|
Nine Lives Are Not Enough
|
Matt Saywer
|
|
1942
|
Recognition of the Japanese Zero Fighter
|
Lt. Saunders
|
Qisqa hajmli film
|
Kings Row
|
Drake McHugh
|
?Eng yaxshi film“ nominatsiyasida
Oscarga
nomzod
|
Juke Girl
|
Steve Talbo
|
|
Mister Gardenia Jones
|
Gardenia Jones
|
|
Desperate Journey
|
Johnny Hammond
|
|
Beyond the Line of Duty
[18]
|
sharhlovchi
|
ovoz bergan
|
1943
|
Cadet Classification
|
sharhlovchi
|
Qisqa hajmli film
|
The Rear Gunner
[18]
|
Lieutenant Ames
|
|
For God and Country
|
Father Michael O?Keefe
|
Qisqa hajmli film
|
This Is the Army
|
Cpl. Johnny Jones
|
|
1945
|
Target Tokyo
|
sharhlovchi
[18]
[19]
|
ovoz bergan
|
The Fight for the Sky
|
sharhlovchi
|
ovoz bergan
qisqa hajmli film
|
The Stilwell Road
|
sharhlovchi
|
ovoz bergan
|
Wings for This Man
|
sharhlovchi
|
ovoz bergan
|
1947
|
Stallion Road
|
Larry Hanrahan
|
|
That Hagen Girl
|
Tom Bates
|
|
The ovoz bergan of the Turtle
|
Sergeant Bill Page
|
One for the Book
|
1949
|
John Loves Mary
|
John Lawrence
|
|
Night Unto Night
|
John Galen
|
|
The Girl from Jones Beach
|
Bob Randolph
|
|
The Hasty Heart
|
Yank
|
|
It?s a Great Feeling
|
Cameo
|
|
1950
|
Louisa
|
Harold ?Hal“ Norton
|
|
1951
|
The Big Truth
|
sharhlovchi/boshlovchi
|
ovoz bergan
|
Storm Warning
|
Burt Rainey
|
|
The Last Outpost
|
Captain Vance Britten
|
boshqa nomi
Cavalry Charge
;
Paramount Pictures
|
Bedtime for Bonzo
|
Professor Peter Boyd
|
Universal
|
1952
|
Hong Kong
|
Jeff Williams
|
Paramount Pictures
|
The Winning Team
|
Grover Cleveland Alexander
|
Warner Brothers
|
She?s Working Her Way Through College
|
Professor John Palmer
|
Warner Brothers
|
1953
|
Tropic Zone
|
Dan McCloud
|
Paramount Pictures
|
Law and Order
|
Frame Johnson
|
Universal
|
1954
|
Prisoner of War
|
Webb Sloane
|
Metro-Goldwyn-Mayer
|
Cattle Queen of Montana
|
Farrell
|
RKO Radio Pictures
|
1955
|
Tennessee?s Partner
|
Cowpoke
|
RKO Radio Pictures
|
1957
|
Hellcats of the Navy
|
Commander Casey Abbott
|
Co-starring Nancy Davis; Columbia Pictures
|
1961
|
The Young Doctors
|
sharhlovchi
|
ovoz bergan; United Artists
|
1963
|
Heritage of Splendor
|
sharhlovchi
|
ovoz bergan
qisqa hajmli film
|
1964
|
The Killers
|
Jack Browning
|
Final film, Universal
|
-
tax.
1916-17-yillar.
Chapdan o?ngga:
Jack (ota), Neil (aka), Reagan va Nelle (ona)
-
1920-yillar.
Illinois
shtati
Dixon
shahri.
-
tax.
1960
.
General Electric
teatri
-
1976-yil. Reagan Rancho del Cielo shahridagi uyida.
-
1985-yil. Ikkinchi rasmiy portreti.
- ↑
Sullivan, Colin.
?Jerry Brown's Environmental Record Runs Deep“
.
The New York Times
(8-oktabr 2010-yil). Qaraldi: 29-oktabr 2020-yil.
- ↑
Murse, Tom
?The Most Lopsided Presidential Elections in U.S. History: How a Landslide is Measured“
. ThoughtCo (28-yanvar 2019-yil). Qaraldi: 9-mart 2019-yil.
- ↑
O?zME
. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
- ↑
4,0
4,1
?Main Street Historic District, National Register of Historic Places Nomination Form“
. Illinois Historic Preservation Agency (1-aprel 1982-yil). 7-avgust 2007-yilda asl nusxadan
arxivlangan
. Qaraldi: 27-iyul 2007-yil.
- ↑
Terry Golway,
Ronald Reagan?s America
(2008) p. 1.
- ↑
Kengor, p. 4.
- ↑
Lynette Holloway..
?Neil Reagan, 88, Ad Executive And Jovial Brother of President“
.
The New York Times
(13-dekabr 1996-yil). Qaraldi: 22-mart 2009-yil.
- ↑
?Facts about Ronald Reagan“
. Ronald Reagan Presidential Library and Museum. Qaraldi: 24-mart 2019-yil.
- ↑
Janssen, Kim.
?Is Ronald Reagan's Chicago boyhood home doomed?“
.
Chicago Sun-Times
. 2-dekabr 2011-yilda asl nusxadan
arxivlangan
. Qaraldi: 12-iyun 2012-yil.
- ↑
Schribman, David..
?Reagan, all-American, dies at 93“
.
The Boston Globe
(6-iyun 2004-yil). Qaraldi: 17-yanvar 2008-yil.
- ↑
Brands,
Reagan
(2015) pp. 24-31.
- ↑
Brands,
Reagan
(2015) pp. 35-41.
- ↑
Cannon, Lou.
.
?Actor, Governor, President, Icon“
(6-iyun 2004-yil), s. A01. Qaraldi: 26-yanvar 2008-yil.
- ↑
?Ronald Reagan > Hollywood Years“
. Ronald Reagan Presidential Foundation. 12-mart 2007-yilda asl nusxadan
arxivlangan
. Qaraldi: 28-mart 2007-yil.
- ↑
Cannon & Beschloss (2001), p. 15.
- ↑
?Cupid's Influence on the Film Box-office.“
. Melbourne, Vic.: National Library of Australia (4-oktabr 1941-yil), s. 7 Supplement: The Argus Week?end Magazine. Qaraldi: 24-aprel 2012-yil.
- ↑
Stephanie Thames.
?Jean Negulesco Shorts“
. Turner Entertainment Networks. Qaraldi: 20-iyun 2012-yil.
- ↑
18,0
18,1
18,2
Helfer, Andrew (author), Steve Buccatello (artist), and Joe Station (artist).
Ronald Reagan: A Graphic Biography
.
Hill and Wang
. 25.
- ↑
"
Target Tokyo
(
Wayback Machine
saytida 30-avgust 2016-yil sanasida
arxivlangan
)."
Victory in the Pacific
.
PBS
. Accessed 9-oktabr 2008-yil.
- Reagan, Nancy; Novak, William
. My Turn: The Memoirs of Nancy Reagan
. New York: Random House, 1989.
ISBN
978-0-394-56368-8
.
H. W. Brands
Reagan: The Life
(2015) p. 743 says ?she wrote one of the most candid and at times self-critical memoirs in recent American political history.“
- Reagan, Ronald
.
An American Life
. New York: Simon & Schuster, 1990.
ISBN
978-0-6716-9198-1
.
- Reagan, Nancy
.
I Love You, Ronnie: The Letters of Ronald Reagan to Nancy Reagan
. New York: Random House, 2002.
ISBN
978-0-375-76051-8
.
- Reagan, Ronald
. Reagan: A Life in Letters
. New York: Simon & Schuster, 2003.
ISBN
978-0-7432-1967-9
.
- Reagan, Ronald
.
The Reagan Diaries
. New York: HarperCollins, 2007.
ISBN
978-0-0608-7600-5
.
- Johns, Andrew L., ed.
A Companion to Ronald Reagan
(Wiley-Blackwell, 2015). xiv, 682 pp.; topical essays by scholars emphasizing historiography;
contents free at many libraries
- Kengor, Paul. ?Reagan among the professors: His surprising reputation.“
Policy Review
98 (1999): 15+. Reports that " many articles in the top journals have been fair, as have a number of influential books…from respected historians, presidential scholars, and political scientists?people who were not Reagan supporters and are certainly not right-wingers.