Seul 서울特別市
Ozel ?ehir
Ozel Seul ?ehri
Bayrak Muhur Arma
Sloganlar: Seoul, my soul ( Turkce: Ruhum Seul [1] )
Seul Seul'un Guney Kore 'deki konumu
Ulke	Guney Kore
Bolge	Sudogwon
?dare
? Belediye Ba?kanı	Oh Se-Hun ( Gukhim )
Yuzolcumu
?  Ozel ?ehir	605,21 km²
Nufus   (2014)
?  Ozel ?ehir	10.117.909
? Yo?unluk	oto/km²
?  Metropol	25.620.000
Zaman dilimi	UTC+09.00 ( KST )
Resmi site seoul.go.kr

Seul ( Korece :  서울   ( yardım · bilgi ) , Seoul ; ba?kent) veya resmi adıyla Ozel Seul ?ehri ( Korece :  서울特別市 , hanja : 서울特別市, Gozden Gecirilmi? Latincele?tirme : Seoul Teukbyeolsi ), Guney Kore 'nin ba?kenti ve en buyuk ?ehridir . Dunyanın en kalabalık 13. ?ehri Seul'un ^[4] ?ehir merkezinin nufusu 10 milyonun ustundedir (2009). Dunyanın ikinci buyuk metropolitan alanı olan Seul Ulusal Ba?kent Bolgesi , ?ncheon ve Gyeonggi 'nin buyuk bir kısmını kapsar ve 24,5 milyon nufusu vardır. Guney Kore'nin nufusunun yakla?ık yarısı bu bolgede ya?ar.

Ulkenin kuzeybatısında, Han Nehri kıyısında, ırma?ın a?zından 60 km iceride yer alır. Bir nehir limanı olarak ta?ıdı?ı onem nedeniyle 1394'te Kore 'nin ba?kenti olmu?, kısa bir donemin dı?ında (1399-1405) dı?ında bu konumunu 1948'e de?in korumu?tur. Ulkenin Kuzey ve Guney Kore olarak ikiye ayrılmasından (1948) sonra da Guney Kore'nin ba?kenti olan Seul, Kore dilinde ba?kent anlamına gelir. Resmi adının Yi hanedanı doneminde (1392-1910) Hansang , Japon yonetimi (1910-45) sırasında da Kyangsang olmasına kar?ın, her iki donemde de halk arasında Seul adıyla anılmı?tır. 1948'de Kore Cumhuriyeti'nin kurulmasından sonra resmen Seul adını almı?tır. Seul metropolitan alanının yuz olcumu 605 km²'dir. Bu alanda UNESCO Dunya Mirası listesindan ucu bulunmaktadır: Changdeokgung , Jongmyo Shrine ve Joseon Hanedanlı?ı'nın kraliyet mezarları.

Seul ?ehri 1988 yılında yaz olimpiyatlarını ve 2002 yılında da FIFA Dunya Kupası'nı a?ırlamı?tır. Dunya'daki ekonomik ve finansal merkezlerde ilk onun icerisinde yer alır ve Samsung , LG Grup , Hyundai ve Kia gibi onemli holdinglere ev sahipli?i yapar.

Tarihce [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Adı kayıtlara ilk kez MO 1. yuzyılda gecen kent Uc Krallık doneminde (MO 57-MS 668) Koguryo , Baekje ve Silla krallıkları arasında sınır olu?turdu. 1394'te ulkeyi tek bir yonetim altında birle?tirip Yi hanedanını kuran Yi Sang-gye tarafından ba?kent yapıldı. ?ki yıl sonra kentin cevresinde surlar in?a edildi. Daha sonraki yıllarda da kentte Kyangbok , Taksu ve Cangdak sarayları yaptırıldı. 1910'da Korenin Japonya 'nın koruması altına girmesinden sonra adı Kyangsang olarak de?i?tirildi ve sınırlarında bazı de?i?iklikler yapıldı. Bu donemde kentte geni? caddeler acıldı ve Batı tipi binalar in?a edildi. 1945'te Japon i?gali sona erince do?rudan merkezi hukumete ba?lanan kent, 1962'den sonra da ba?bakanlı?a ba?landı. Kore Sava?ı (1950-53) sırasında buyuk hasar goren kent, sava?tan sonra hızla buyudu ve cevresinde Seongnam (Sangnam), Suwon (Suvan) ve Incheon(?ncan) gibi uydu kentler kuruldu.

Co?rafya [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Seul, ulkenin kuzeybatısında yer almaktadır. Seul'un yuzolcumu 605,21 km² ^[2] olup yakla?ık 15 km yarıcapa sahiptir ve Han Nehri ile iki bolgeye ayrılır. Bu nehir gecmi?te mal ta?ıma ve gemicilik icin kullanılmı?tır ve nehrin bulundu?u bolge tarihte cok onemli bir yere sahiptir. Han Nehri'nin a?zı Kuzey ve Guney Kore sınırında bulundu?undan gunumuzde ta?ımacılık icin kullanılamamaktadır.

Seul'un orta kesimi cevresi alcak tepelerle cevrili bir duzlukte yer alır. Kent merkezi bu duzlu?un a?a?ı kesimindedir.

?klim [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Seul, Ilıman subtropikal iklim ile Nemli kıtasal iklim arasında bir iklime sahiptir. Yaz ve kı? ayları arasındaki sıcaklık farkları cok yuksektir. Yazlar genelde sıcak ve nemli gecer ve haziran temmuz aylarında do?u asya musonları etkilidir. En sıcak ay olan A?ustos'ta ortalama sıcaklık 22 ile 29 °C arasında de?i?ir. Kı?lar genelde so?uktur ve yaza gore daha az nemlidir. Ortalama sıcaklık -6 ile 2 °C civarındadır ve yıllık yakla?ık 28 gun kar ya?ı?ı vardır. Yıllık ortalama ya?ı? miktarı 1.370 mm'dir; en fazla ya?ı? yaz aylarında du?er.

?dari bolumler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Seul idari olarak gu adı verilen 25 semte (舊, 區) ayrılmaktadır. Semtlerin yuz olcumu 10 ile 47 km² arasında, nufusu ise 140.000 ile 630.000 arasında de?i?ir. Songpa en kalabalık semt olup Seocho ise yuz olcumu en buyuk semttir. Her semt, dong (東, 洞) adı verilen mahallelere ayrılmaktadır. Seul tam 522 dongtan olu?maktadır. Donglar 13.787 adet tong (桶, 統) ve tonglar da 102.796 adet ban adı verilen kucuk birimlere ayrılmı?tır.

Demografi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

New York 'tan sekiz, Roma 'dan be? kat daha yo?un nufusu ile Seul OECD ulkeleri arasında en yo?un nufusa sahip ?ehirdir. ^[5] Seul nufusunun co?unu Koreliler olu?turur, aynı zamanda Japon ve Cinli azınlık gruplar da vardır. 2009 sayımına gore kentin nufusu 10.464.051'dir.

Ekonomi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Seul Guney Kore'nin en onemli holdinglerine ev sahipli?i yapması nedeniyle Kore ekonomisinde onemli bir yere sahiptir. Tum Guney Kore'nin sadece %6'lık bir alanını kapsamasına ra?men ulkenin GSY?H'nin %21'ini uretmektedir.

Finans [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Uluslararası bircok ?irketin Kore'deki genel merkezleri Seul'da bulunmaktadır. Bunların arasında Citigroup , Deutsche Bank ve HSBC gibi bircok banka da yer almaktadır.

Alı?veri? [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Dongdaemun  : Guney Kore'nin en buyuk pazarı olan Dongdaemun Seul'de bulunur. Ulkenin karakteristik urunlerinin de yer aldı?ı bu pazar turistler tarafından cok ra?bet gorur.

Myeongdong  : Jung semtinin icinde yer alan bu bolgede yerli ve yabancı bircok markanın ma?azaları bulunur.

Namdaemun  : Myeongdong yakınlarında bulunan di?er bir pazar bolgesi.

Insadong  : Kore'nin tarihi ve modern sanat eserlerinin sergilenip satıldı?ı merkez.

Yongsan Elektronik Pazarı  : Asya'nın en buyuk teknoloji pazarıdır.

Mimari [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Gunumuzde sarayların, devlet dairelerinin, ?irketlerin genel merkezlerinin, otellerin ve pazarların bulundu?u Seul'un merkezi tarihte Joseon Hanedanlı?ı 'na ev sahipli?i yapmı?tır. Tarihte en onemli cadde olan Jongno, can caddesi anlamına gelir ve burada Bosingak denen ve icinde buyuk bir can bulunan yapı bulunur. Bu can gecmi?te saati belirtmek icin gunun belli saatlerinde kullanılırken gunumuzde sadece yılba?ında saat on ikiyi vurdu?u an 33 kez calınıyor.

Kent merkezinde birbirlerini dik acıyla kesen duzgun caddeler, cevredeki tepelerde ise duzensiz toprak yollar yer alır. Hukumet Binası'nın ve oteki resmi binaların Secongno boyunca sıralanmı? olmasına kar?ın Ulusal Meclis Binası nehrin uzerindeki Yoido Adasındadır. ?? merkezleri Cong-no (종로구), Myang-dong (明洞) ve Ulci-ro (을지로) semtlerindedir. Kiremit damlı ah?ap evler, gunumuzde yerini yuksek modern binalara bırakmı?tır. 1950'lerden bu yana nufusu hızla artan Seul, dunyanın nufus yo?unlu?u en yuksek kentlerinden biridir.

Tarihi mimari [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Seul, tarihi ve kulturel bircok eseri icinde barındıran bir ?ehirdir. Buradaki bircok tarihi yapı Uzak Do?u'nun genelinde oldu?u gibi ah?aptan yapılmadır. Fakat di?er ulkelerden farklı olarak Kore'deki ah?ap yapılar civi kullanılarak birbirine eklenmez. ?c ice gececek ?ekilde oyulan tahtalar bir lego gibi birbirinin ustune yerle?tirerek in?a edilir.

1925 yılında olu?an bir sel sonrasında ?ans eseri bulunan Amsa-Dong adlı antik kent, neolitik donemden izler ta?ımaktadır ve bu antik kent Gangdong semtinde bulunur.

Joseon Hanedanlı?ı zamanında Seul'de 5 adet buyuk saray in?a edilmi?tir: Changdeokgung, Changgyeonggung, Deoksugung, Gyeongbokgung ve Gyeonghuigung.

Bu sarayların hepsi gunumuzde Jongno ve Jung semtlerinde bulunur. Aralarından Changdeokgung, 1997 yılında UNESCO Dunya Mirası listesi listesine "Uzak Do?u saray mimarisinde goze carpan bir ornek" olarak girdi. En buyukleri olan Gyeongbokgung sarayı ?u anda tadilat halindedir. Bu sarayların yanı sıra ?mparator Gojong'un babasının (Daewongun) oturdu?u Unhyeongung kraliyet sarayı da oldukca bilinen bir yapıdır.

Seul ?ehri, tarihte du?manlardan korunmak icin yapılan surlar ve kapılar ile cevriliydi. Zamanla yanan ya da coken bu yapılardan gunumuze dek dayananlarından en onemlileri Dongdaemun (Do?u Kapısı) ve Namdaemun (Guney kapısı)'dur. Namdaemun, Guney Kore'nin UNESCO Dunya Mirasları listesinde yer yapılarından bir di?eridir. 2008 yılının Ocak ayında 69 ya?ındaki Chae Jong-gi'nin tiner ile ate?e vermesi sonucu tamamen yanan yapı ?u anda in?a halindedir.

Modern mimari [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

?ehrin nufus yo?unlu?undan oturu gunumuzde Seul'un siluetini susleyen bircok gokdelen bulunur. Bunlardan bazıları Korea Finance Building, N Seul Kulesi, Dunya Ticaret Merkezi, Seoul Star Tower, Jongno Kulesi ve yedi adet gokdelenden olu?an Tower Palace'dır. Bunların yanı sıra yeni gokdelen projeleri yapılmaktadır. Sangnam Dijital Medya semtinde yapılacak 640 metre uzunlu?undaki i? merkezi ve 523 metre uzunlu?undaki Lotte World 2 Tower bunlardan bazılarıdır.

Kultur [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Muzeler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Seul'da dokuzu belediyeye ait olmak uzere 100 adet muze bulunmaktadır. Milli Kore Muzesi bunların icinde en karakteristik olanıdır. Acılı? yılından (1945) bu yana yakla?ık 150.000 eser burada toplanmı?tır. Gyeongbokgung sarayının yakınlarında bulunan Milli Halk Muzesi icinde bulunan eserlerle Kore halkının tarihini guzel bir ?ekilde yansıtır. Bukchon Hanok ve Namsangol Hanok gibi koylerde geleneksel Kore evlerinden (hanok) ornekler bulmak mumkundur. Belediye muzelerinden biri olan Sava? Muzesi , ziyaretcilere Kore sava?ları ile ilgili bircok bilgi sunmaktadır.

Din [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Seul'de onemli yere sahip bircok tapınak ve dini yer mevcuttur. Joseon Hanedanlı?ı 'nın Konfucyusculuk felsefesini ulusal du?unce tarzı olarak benimsemesinden sonra burada bircok Konfucyus tapına?ı in?a edilmi?tir. Joseon Hanedanlı?ı kraliyet ailesinin soyundan gelenler gunumuzde de bu tapınaklarda ce?itli merasimler duzenlerler. Jongmyo, Munmyo ve Dongmyo bu tapınaklardan bazılarıdır.

Budizm , Joseon Hanedanlı?ı tarafından bastırılmaya calı?ılmasına ra?men varlı?ını surdurmeyi ba?armı?tır. Bu nedenle Seul'de Buda tapınakları da bulmak mumkundur (Jogyesa, Hwagyesa, Bongeunsa).

Myeongdong Katedrali , bu semtin sembolu olmakla beraber Kore'de in?a edilen ilk Katolik kilisesidir. Seul'de bircok Protestan kilisesi de bulunur.

Yongsan semtinde bulunan Seul Merkezi Camii , Kore Sava?ı'ndan sonra in?a edilen ilk ve tek camidir.

Parklar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

?cinde N Seoul Tower'ın bulundu?u "Namsan Parkı" kentin guzel goruntusunu seyrederek yuruyu? yapma imkanı sunar. "Seul Olimpik Parkı" 1988 Yaz Olimpiyatları icin yapılmı?tır ve Songpa bolgesinde yer alır. ?ehrin icinden gecen nehirlerin kenarlarındaki ye?illik alanlar da parklar gibi e?lence ve dinlenme amaclı kullanılır. Bunlardan Cheonggyecheon hem Koreliler hem turistler tarafından en cok bilinenidir.

Ula?ım [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Seul ula?ım sisteminin temelleri Kore ?mparatorlu?u zamanına kadar dayanır; ?ehrin ilk tramvay hatları ve Seul'u Incheon'a ba?layan tren hattı bu donemde yapılmı?tır. Seul metrosu , dunyanın a? olarak en geni?, istasyon sayısı olarak ikinci ula?ım sistemidir.

Karde? ?ehirler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Seul, 23 karde? ?ehre sahiptir: ^[6]

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Wikimedia Commons'ta Seul ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Seul Buyuk?ehir Belediyesi (Korece)

• Vikigezgin'de en:Seoul ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır.