Antonio Vivaldi
|
|---|
 Antonio Vivaldi
|
| Do?um
| 4 Mart 1678
(
1678-03-04
)
Venedik
,
?talya
|
|---|
| Olum
| 28 Temmuz 1741 (63 ya?ında)
Viyana
,
Habsburg Monar?isi
|
|---|
| Di?er ad(lar)ı
| Il Prete Rosso
|
|---|
| Meslek
| Muzisyen, Besteci, Virtuoz kemancı, Rahip
|
|---|
|
|
Antonio Lucio Vivaldi
(4 Mart 1678,
Venedik
- 28 Temmuz 1741,
Viyana
),
?talyan
barok donem
klasik muzik
bestecisi, virtuoz
kemancı
ve
rahip
. "Kızıl Papaz" lakabıyla
[1]
tanınan Vivaldi,
koncerto
turunde be? yuzden fazla eser bestelemi?tir ve 'koncertonun babası' olarak da anılmaktadır. En bilinen eserleri Op. 8 eser sayılı
Dort Mevsim
ba?lıklı keman koncertolarıdır.
Antonio Vivaldi, 1678 yılında ?talya'nın Venedik kentinde dunyaya gelmi?tir. Kızıl saclarından dolayı "Kızıl Rahip" olarak tanınmı?tır. Babası onceleri berberlik yapmı?, daha sonra ise ba?arılı bir kemancı olmu?tur. Vivaldi ilk muzik e?itimini babasından almı?tır. Annesi ise bir terzinin kızıdır.
Dini e?itim alan Vivaldi, 1703 yılında resmen papazlık gorevine atanmı?tır. Ama aynı yıl ba?ka bir i?e daha girmi?,
Ospedale della Pieta
adındaki bir kızlar yetimhanesinde keman o?retmeni olmu?tur. Buradaki gorevi yoksul ve kimsesiz kızlara keman calmayı o?retmek ve onlara konserlerde seslendirmeleri icin her ay iki koncerto yazmaktır. 1709 yılında bu gorevinden bir sureli?ine ayrılmak zorunda kalmı?tır. Bu donemde Vivaldi besteci olarak dikkat cekmeye ba?lamı?, 12 eserden olu?an Op. 1 eser sayılı keman ve
surekli bas
icin sonatları 1705 yılında yayımlanmı?tır.
1709'da Op. 2 eser sayılı trio sonatlarını Danimarka Kralı IV. Frederick'e ithaf eden Vivaldi, bu sıralarda koncerto yazmaya ba?lamı?tır. Hollandalı yayıncı
Estienne Roger
, Vivaldi'nin 12 koncertodan olu?an Op. 3 eser sayılı
L'estro Armonico
(Uyumlu ?lham)
adlı eserini yayımlamı?, bu eser donemin en etkili muzik yayınlarından biri olmu?tur. Ardından Op. 4 eser sayılı
La stravaganza
ba?lıklı on iki keman koncertosu daha bestelemi? ve aynı yayın evi tarafından yayımlanmı?tır. Almanya dı?ına hic cıkmayan
Johann Sebastian Bach
'ın muzi?inin ?talyan ozelliklerini ta?ımasında ve olu?masında Vivaldi'nin onemli bir yeri vardır. 1714'te Vivaldi'nin koncertolarını duyan Johann Joachim Quantz,
Tomaso Albinoni
ile birlikte Vivaldi'ye koncertoda reform yapmaları icin odenek ba?lamı?tır.
1723 ile 1724'te Roma'daki karnaval sezonu icin uc opera yazmı?tır. Yine 1723'te Vivaldi, Ospedale della Pieta'nın yoneticileriyle ayda iki koncerto besteleme konusunda anla?mı?tır. 1720'lerin ba?larında yazdı?ı du?unulen ve icinde en unlu eserleri olan Dort Mevsim ba?lıklı bir grup koncertoyu da kapsayan Op. 8 eser sayılı
Il cimento dell'Armonico e dell'Inventione
ba?lıklı koncertoları ile unu daha da yayılmı?tır. Bu yıllarda opera sanatcısı Anna Giraud ile ili?kisi ba?lamı?tır.
1737'de gorev yaptı?ı Ferrara'nın yoneticileriyle Vivaldi arasında, sergilenecek operaların secimi konusunda cıkan anla?mazlık Vivaldi'nin i?inden olmasına yol acmı?tır. Vivaldi bu olayın ardından Amsterdam'a yerle?mi?tir. Son yıllarında gencli?indeki populerli?ini yitirmi?tir. Barok donemin son yıllarında toplumun muzik zevklerinin de?i?mesi gozden du?mesinde oldukca etkili olmu?tur. Artık eserleri eskisi gibi sıklıkla seslendirilmeyen besteci, 1741’de Kutsal Roma ?mparatoru
VI. Karl
ile tanı?masının ardından, kraliyet himayesinde muzik yoneticisi olma umuduyla Viyana’ya yerle?mi?, fakat bir yıl gecmeden ?mparator ya?amını yitirmi?tir. Vivaldi de aynı yıl giderek yoksulla?mı?, sa?lık durumu iyice bozulmu? ve eserleriyle beraber iki yuz yıl kadar neredeyse tamamen unutulmak uzere 28 Temmuz 1741’de hayata veda etmi?tir. Viyana yakınlarında bir kamu mezarlı?ına basit bir ?ekilde defnedilmi?tir.
Vivaldi'nin 500'den fazla koncertosu vardır. Farklı calgılardan yararlanmı?tır. O doneme dek hicbir besteci
viyolonsel
,
obua
fagot
hatta
klarnet
gibi geli?mekte olan calgılar icin bu kadar fazla eser yazmamı?tır. Fransız Barok muzi?inde nefesli calgılar a?ırlıktayken, onun muzi?inde yaylı calgılar onem kazanır. 230 keman koncertosunun yanında, flut, obua, cello, viyola, mandolin koncertoları vardır. Klasik muzikle ilgisi olmayanların bile hayatında mutlaka duymu? oldu?u
Dort Mevsim Koncertoları
en sevilen eseridir. 94 opera yazdı?ı iddia edilmesine kar?ın, bunların ancak 50'si bugune kadar eksiksiz ula?abilmi?tir.
Vivaldi'nin adı 20. yuzyıla dek neredeyse unutulmu?tur. Ancak 1900'lerin ba?larından itibaren yapılan ara?tırmalar sonucunda Vivaldi'nin yuzlerce eseri gun ı?ı?ına cıkarılmı? ve hayattayken ula?mı? oldu?u populerli?e 20. yuzyılın ikinci yarısı itibarıyla tekrar kavu?mu?tur. Hayatı boyunca muzdarip oldu?u sara hastalı?ı nedeniyle
Dort Mevsim
'den en cok zorlandı?ı Yaz ve bitmesini hic istemedi?i Kı? koncertolarını huzunlu bir ezgi olan
minor
tonunda yazmı?tır.
Vivaldi'nin
Amsterdam
'da basılmı? eserleri
opus
eser numaralandırma yontemi ile 100 koncerto ve 40
sonattır
. Ama 500 kadar koncerto yazdı?ı sanılmaktadır.
Vivaldi hayalinde canlandırdı?ı resimleri muzik haline getirmi?tir. Eserlerinde hayallerine verdi?i ba? rolu, acıklayıcı sonelerle destekler. En unlu eseri sayılan Op. 8 icerisindeki "Dort Mevsim" koncertolarında mevsimler kendi ozellikleri ile anlatılmı?tır. Vivaldi'nin bu eseri uzun yıllar sonra
Ludwig van Beethoven
'a da ilham kayna?ı olmu? ve "Pastoral Senfoni" bu ?ekilde ortaya cıkmı?tır.
Vivaldi'nin muzi?i yenilikcidir. Vivaldi armonik zıtlıklar, yenilikci melodiler ve temalarla koncertonun ritmik ve bicimsel yapısını canlandırmı?tır. Co?u bestesi gosteri?li, neredeyse ne?eli ve co?kuludur.
Johann Sebastian Bach
, Vivaldi'nin koncertolarından ve aryalarından derin bir ?ekilde etkilenmi? ve St John Passion, St Matthew Passion ve kantatalarında tekrar kullanmı?tır. Bach, Vivaldi'nin altı koncertosunu solo klavye icin ve ucunu org icin uyarlamı? ve Vivaldi'nin dort keman, iki viyola, cello ve surekli bas (RV 580) icin yazdı?ı koncertonun dort cembalo, yaylılar ve surekli bas (BWV 1065) icin uyarlamasını yapmı?tır.
94
opera
yapıtı oldu?u rivayet edilir ancak bugune kadar sadece 50 tanesi bilinmektedir.
- Bajazet
(RV 703), Osmanlı sultanı
I. Bayezid
'ın hayatından bahseden operası, 1735
- Dorilla in Tempo (RV-709)
- La fida Ninfa (RV-714)
- Giustino (RV-717)
- L'Incoronazione di Dario (RV-719)
- L'Olimpiade (RV-725)
- Orlando finto Pazzo (RV-727)
- Orlando furioso (RV-728)
- La verita in Cimento (RV-739)
- Tito Manlio (RV-738)
- Heller, Karl (1997)
Antonio Vivaldi: The Red Priest of Venice
, Amadeus Press,
ISBN 1-57467-015-8
(?ngilizce)
- Kolneder, Walter (1983)
Antonio Vivaldi: Documents of His Life and Works
, C F Peters Corp,
ISBN 3-7959-0338-6
(?ngilizce)
- Robbins, Landon, H. C., (19996)
Vivaldi: Voice of the Baroque
Chicago:, University of Chicago Press,
ISBN 0-226-46842-9
(?ngilizce)
- Romijn, Andr (2007)
Hidden Harmonies: The Secret Life of Antonio Vivaldi
,
ISBN 978-0-9554100-1-7
(?ngilizce)
- Selfridge-Field, Eleanor (1994).
Venetian Instrumental Music, from Gabrieli to Vivaldi
New York: Dover Publications.
ISBN 0-486-28151-5
.
(?ngilizce)
- Talbot, Michael
- (?ngilizce)
(1992)
Vivaldi
2.ed. Londra: J. M. Dent
(?ngilizce)
- (Almanca)
(1998)
Antonio Vivaldi
, Insel Verlag (1998),
ISBN 3-458-33917-5
- Formichetti, Gianfranco (2006)
Venezia e il prete col violino. Vita di Antonio Vivaldi
, Vanedik: Bompiani,
ISBN 88-452-5640-5
(?talyanca)
.