I
Nizeria
na
Nijeria
(amin' ny
teny anglisy
:
Nigeria
), izay atao hoe
Repoblika Federalin' i Nizeria
koa (amin' ny teny anglisy
Federal Republic of Nigeria
), dia firenena ao
Afrika Afovoany
-
Andrefana
, izay misy fanjakana miisa 36, manana morontsiraka ao amin' ny
Ranomasimbe Atlantika
, manana velarana mirefy 923 768 km². Mamaritra azy avy ao avaratra i
Nizera
, avy ao atsinana i
Tsady
sy i
Kamerona
, ary ao andrefana i
Benino
. I
Abuja
no renivohiny (nanomboka tamin' ny taona 1991) nefa ny tanana lehibe indrindra amin' ny raharaham-barotra dia i
Lagos
. Atao hoe
Nijeriana
na
Nizeriana
ny vahoakan' io firenena io.
Anjakan' ny lembalemba mivelatra maro izay vakivakian-korian-drano maro ny vohon' ny tanin' i Nizeria, isan' ireo korian-drano ireo ny ony
Niger
izay manavasava an' io firenena io avy any avaratra mianatsimo alohan' ny hivarinany any amin' ny
Hoalan' i Ginea
.
I Nizeria no firenena be mponina indrindra aty
Afrika
, ary i
Lagos
dia anisan' ny tanana lehibe indrindra maneran-tany. Ahitana
vondrom-poko
maro ny ao amin' io firenena io, ka ny lehibe indrindra dia ny
Haosa
, ny
Folany
, ny
Ioroba
ary ny
Ibo
na
Igbo
. I Nizeria no firenena be mponina indrindra ao
Afrika
, izay nisy mponiny miisa 162 000 000 tamin' ny taona 2011.
Niompana amin' ny fambolena ny toekaren' i Nizeria talohanan' ny nahitany tahirin-tsolitany voajanahary tamin' ny taompolo 1970 izay nampitombo ny harin-kareny. Mampidi-bola betsaka any Nizeria ny vokatra
kakao
izay mametraka azy ho eo amin' ny laharana fahenina maneran-tany. Na dia firenena manan-karena aza i Nizeria amin' ny famokarany
solitany
be dia be, dia mahantra ny ankamaroan' ny mponina ao aminy. Ny antony mahatonga izany dia ny fisian' ny
kolikoly
. Na dia izany aza, firenena faharoa lehibe indrindra aty Afrika ara-toekarena i Nizeria, aorian' i
Afrika Atsimo
sy eo alohan' i
Ejipta
.
Ny
fiteny ofisialy
dia ny
fiteny anglisy
, tenim-pirenena kosa ny
fiteny ioroba
sy ny
fiteny igbo
ao atsimo ary ny
fiteny haosa
izay tenenina any amin' ny faritra avaratra ao Nizeria. Mikambana ao amin' ny
Commonwealth
i Nizeria.
Ny fifidianana izay nitranga tamin' ny taona 2011 no lazain' ny
fianankaviambe iraisam-pirenena
fa malalaka sy mangarahara indrindra hatry ny fahaleovan-tenan' ilay firenena tamin' ny taona 1960.
Ao amin' ny
Hoalan' i Ginea
no misy an' i Nizeria. Ny halava manontolon' ny sisintanin' i Nizeria dia 4 047 km; ary 853 km no halavan' ny morontsirak' i Nizeria. Ny firenena mizara sisintany amin' i Nizeria dia i
Kamerona
sy i
Nizera
ary i
Tsady
.
Firenena ao Afrika
Momba an' i Nizera:
Kontinenta eto an-tany: