D'
Republik San Marino
, op
Italieenesch
Repubblica di San Marino
an op
Romagnolesch
Ripobblica 'd San Maroin
, mam Bainumm:
La Serenissima
ass e
Staat
a
Sudeuropa
. E lait ganz an
Italien
, ouni eng Grenz mat anere Lanner ze hunn. San Marino lait tescht den italieenesche Regiounen
Emilia-Romagna
(
Provenz Rimini
) a
Marken
(
Provenz Pesaro an Urbino
), net wait vun der
adriatescher
Kust bei
Rimini
ewech. Um Fielskamp
Monte Titano
steet d'
Festung
La Guaita. San Marino ass dei eelst
Republik
vun der Welt an huet eng Geschicht, dei bis op d'Joer 301 zereckgeet. San Marino ass kee
Stadstaat
, ma e besteet aus neng Gemengen.
Mei Informatioun doriwwer am Artikel:
Lescht vun de san-marineesesche Gemengen
.
D'Festung
Guaita
uewen um Bierg
Titano
D'Republik San Marino lait op der Ostsait vun den
etruskeschen
Apenninen
. D'Nord-Sud-Orientatioun gett am
Relief
bal ganz vum Reck vum
Monte Titano
domineiert. De Bierg, dee fir de greissten Deel aus
Kallekstee
besteet, gett vu Sude Richtung Norden emmer mei gei a brengt et op der nerdlecher Spetzt op eng Heicht vu 756 Meter, dem hechste Punkt vun der Republik.
D'Staatsgebitt huet d'Form vun engem onreegelmeissege Veiereck an ass am grousse Ganzen hiwweleg. Et ass 60,57 Quadratkilometer grouss an huet en Territoire, dee manner wei 3 Prozent vun der Flach vum
Letzebuerger Land
duerstellt. D'Langt vun der Grenz mat Italien ass 39 km. Direkt um sudwestlechen Hank vum Monte Titano lait d'
Haaptstad
, dei dee selwechten Numm wei d'Land selwer huet:
San Marino
.
San Marino huet 32.471 Awunner (Stand: 2012). Dovu liewen der 4.214 an der Haaptstad
San Marino
, 10.571 zu
Serravalle
(greisst Siidlung), 6.609 zu
Borgo Maggiore
, 3.256 zu
Domagnano
, 2.548 zu
Fiorentino
, 2.096 zu
Acquaviva
, 1.180 zu
Faetano
, 1.087 zu
Chiesanuova
an 910 zu
Montegiardino
.
D'Landessprooch ass
Italieenesch
. Weinst der staarker Ofhangegkeet vum
Tourismus
schwatzt bal jiddwereen eng Friemsprooch. Meeschtens
Englesch
,
Daitsch
oder
Franseisch
.
Romagnolesch
, en emilianesch-romagnoleschen Dialekt, ass nach besonnesch enner der eelerer Generatioun staark verbreet.
92,3 Prozent vun der Populatioun si
kathoulesch
, 4,7 Prozent geheieren enger anerer
Relioun
un, an 3 Prozent bekenne sech zu kenger Relioun.
De Regierungspalais zu San Marino
D'Funktioun vum Staatschef hunn zu San Marino zwei
Capitani Reggenti
(Regierungshaaptmanner), dei all sechs Meint vum Parlament gewielt ginn. D'Roll vum Parlament spillt dobai de
Consiglo Grande e Generale
, deen och Gesetzer stemmen daerf. D'walberechtegt Bierger (Arego) hunn d'Meiglechkeet dem
Consiglo Grande
Virschlei an Ufroen z'ennerbreeden.
Em d'Joer 300 soll de Marinus, e Steemetzer vu Rab (enger
kroatescher
Insel), als Bauaarbechter op
Rimini
, deemools eng Stad dei floreiert huet, komm sinn. Nach virum Joer 303, wei dei schlemmst Chreschteverfollgungen ugefaangen hunn, ass de Marinus op de Bierg Titano geflucht an huet do mat en ettleche Glawensbridder eng chreschtlech Communauteit gegrennt. Dat soll den 3. September 301 geschitt sinn an deen Dag gouf dunn och allgemeng als Grennungsdag vu San Marino ugeholl. Nodeem den Toleranzedikt vun Nikodemia am Joer 311 d'Situatioun berengegt hat, gouf de Marinus vum Beschof vu Rimini, Gaudenzio, zum Diakon ernannt a krut vun enger
reimescher
Patrizierin
, dei zum
Chreschtentum
konverteiert war, den Titano geschenkt. Nom Doud vun hirem Patreiner huet San Marino sech am Joer 366 als Republik konstitueiert.
An den eischte Joerhonnerte sinn, fir secher ze goen, um Monte Titano Befestegungsinstallatioune gebaut ginn. Drai Buerge waren et dei och Zetare mat Waasserreserve fir d'Noutfall haten. Am Laf vum 13. Joerhonnert hat d'Republik schweier Zaiten, wei se sech geint d'Nopeschbescheef huet misse wieren, deenen et drem gaangen ass, fir d'Bevelkerung dem
Poopst
z'ennerwerfen an hinnen nei Steieren ofzeknappen. D'Onofhangegkeet hat deemools hire Prais, och mei speit, wei erem versicht ginn ass, des friddlech Republik der Kierch z'ennerwerfen.
Wei de
Napoleon Bonaparte
um Rudder war, huet hie sengen Zaldoten am Laf vu senger Italienkampagne, den Uerder ginn, San Marino, fir dat hie vill Estime hat, z'emgoen an net ze besetzen. Nom Napoleon senger Neierlag gouf 1815 um
Wiener Kongress
dei freier Situatioun erem hiergestallt an d'Fraiheet an d'Onofhangegkeet vu San Marino gouf confirmeiert.
Interessant ass och, dat am Laf vum Risorgimento an Italie vill Fraiheetskampfer op San Marino geflucht sinn, och de
Giuseppe Garibaldi
, deen do 1861 d'Nationaliteit vu San Marino kritt huet. An desem Zesummenhank huet de speideren Eierebierger vu San Marino, den
Abraham Lincoln
an engem Breif un hir Autoriteite geschriwwen:
Are Staat ass zwar kleng, ma een, deen an der Geschicht am meeschte begiert ass
.
1865 huet San Marino als eischt europaescht Land d'
Doudesstrof
ofgeschaaft.
An der Zait vum
Mussolini
an Italien, hat de
Faschismus
och zu San Marino eng staark Positioun, de Fraiheetssenn ass awer erhale bliwwen an d'Land huet refuseiert, fir Zaldote fir de Mussolini ze stellen. Am
Zweete Weltkrich
huet d'Land et och faerdeg bruecht, seng Neutraliteit oprecht z'erhalen. Et ass allerdengs am September 1944 zu San Marino zu Gefechter komm, wei dei allieiert Truppen an Italien dei daitsch Besatzung verdriwwen hunn.
San Marino huet keng eege Buedemschatz. Et exporteiert haaptsachlech
Wain
a landwirtschaftlech Produkter, an och
Kappercher
, dei vu Sammler staark gesicht sinn. Haapthandelspartner vu San Marino ass Italien.
Wei an Italien, deem seng
Lira
et virdrun als Warung hat, ass den
Euro
zanter dem 1.Januar 2002 dei offiziell Warung. San Marino ass net Member vun der
Eurozon
, huet awer, well et virdrun och eege Lire-Stecker erausgouf,
Euromenzen
an den Emlaf bruecht mat eegenem Design op der nationaler Sait.
San Marino ass e Land, dat touristesch staark besicht ass; 60 % vu senge Recette stame vum Tourismus. Dofir sinn d'
Steieren
zu San Marino sou niddereg. Et huet neng eege Banke fir seng lokal Geschafter. D'international Finanztransaktioune ginn iwwer italieenesch Banken ofgeweckelt.
De Steemetzer Marino
- Fabio Foresti:
Quella nostra sancta liberta. Lingue, storia e societa nella Repubblica di San Marino.
Biblioteca e ricerca. Quaderni della Segretaria di Stato per la Pubblica Istruzione, Affari Sociali. Istituti Culturali e Giustizia 6. Aiep, San Marino 1998.
ISBN 88-86051-66-2
- Gunter Weitershagen:
San Marino und die Einfuhrung des Euro.
Libertas Paper. Bd 33. Libertas, Sindelfingen 2000.
ISBN 3-921929-37-7
- Friedrich Kochwasser:
San Marino. Die alteste und kleinste Republik der Welt.
Erdmann, Herrenalb im Schwarzwald 1961.