Солт?ст?к Корея

Уикипедия ? ашы? энциклопедиясынан алын?ан м?л?мет
Навигация?а ?ту ?здеуге ?ту
Координаттар : 39°44′56″ с. е. 126°24′17″ ш. б.  /  39.74889° с. е. 126.40472° ш. б.  / 39.74889; 126.40472   (G)   (O)   (Я)
Корей Халы? Демократиялы? Республикасы
кор. 조선민주주의인민공화국
Байра? Елта?ба
?ран : ≪ ?лг?:强盛大國 ≫
?н?ран : ≪Отан?а арнал?ан махаббат≫
Тарихы
Мемлекетт?к ??рылымы
Ресми т?л? корей т?л?
Елорда Пхеньян
?р? ?алалары Пхеньян, Хамхын , Кэсон , Синыйджу , Насон
?к?мет т?р? Б?рпартиялы [1] парламентт?к республика
Мемлекетт?к ке?ес т?ра?асы
ЖХЖ Президиум т?ра?асы
Министрлер ке?ес? т?ра?асы 		Ким Чен Ын
Чхве Рён Хэ
Ким Чже Рен
Географиясы
Жер аума?ы
? Барлы?ы
? % су бет? 		?лем бойынша 97-ш? орын
120 540 км²
0,11
Ж?рты
? Сарап ( 2023 )
? Сана? ( 2023 )
? Ты?ызды?ы
26 000 000 адам ( 52-ш? )
26 000 000 [2] адам
212 адам/км² ( 65-ш? )
Экономикасы
Ж?? ( А?Т )
 ? ?орытынды ( 2014 )
 ? Жан басына ша??анда
40 млрд.  $
1,800  $
Ж?? (номинал)
 ? ?орытынды ( 2015 )
 ? Жан басына ша??анда
25 млрд. [3] [4]   $
1,000 [4]   $
Валютасы солт?ст?к корей воны
?осымша м?л?меттер
Интернет ?йш?г? .kp
ISO коды KP
ХОК коды PRK
Телефон коды +850
Уа?ыт белдеулер? UTC+9

Солт?ст?к Корея (ресми атауы Корей Халы? Демократиялы? Республикасы , КХДР , кор. 朝鮮 民主主義 人民 共和國 ) ? Шы?ыс Азияда?ы Корей т?бег?нде орналас?ан мемлекет. Жер к?лем? ? 121,2 мы? км². Хал?ы ? 26 000 000 [5] адам (2023). Нег?зг? хал?ы ? корейлер. Б?рнеше мы? ?ытайлар да т?рады. Ресми т?л? ? корей т?л? . Т?р?ындарыны? к?пш?л?г? будда д?н?н ?станады, Конфуцианды?ты , христиан д?н?н ?станатындар да бар. Астанасы ? Пхеньян ?аласы (2,3 млн.). Конституция бойынша, КХДР “Чучхе идеясын басшылы??а ал?ан егеменд? социалист?к мемлекет”. КХДР 1948 жылды? 9 ?ырк?йег?нде халы?ты?-демократиялы? мемлекет рет?нде ??рылды. За? шы?арушы органы ? Жо?ары халы? жиналысы. Ким Чен Ын 2011-ш? жылды? 29 желто?санынан бастап елдег? жетекш? партия Е?бек партиясыны? Бас хатшысы ж?не 2012-ш? жылды? 12 с?у?р?нен бастап КХДР ?ор?аныс к-т?н?? т?ра?асы болып табылады.

?лтты? мерекелер?:

  • 9 ?ырк?йек ? КХДР-д?? ??рыл?ан к?н?,
  • 15 с?у?р ? Ким Ир Сенн?? ту?ан к?н? (1912 жылы, К?н мерекес?),
  • 16 а?пан ? Ким Чен Ирд?? ту?ан к?н?.

А?ша б?рл?г? ? вон. Ел аума?ы ?к?мш?л?к жа?ынан 9 провинция?а, 2 орталы??а ба?ынатын ?ала?а б?л?нген.

Таби?аты [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

КХДР, нег?з?нен, таулы ел. Солт. жа?ында Корей таулары орналас?ан. Т?бектег? е? би?к тау осы елде (Пэктусан жанартауы ? 2744 м). Басты ?зендер?: Амноккан ж?не Туманган. Климаты те??зд?к, континентт?к ж?не муссонды?. ?а?тарда?ы орташа темп-ра ?21?С, ш?лдеде 22 ? 26?С.

Тарихы [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

КХДР-д?? 1945 жыл?а дей?нг? тарихы Корея Республикасымен орта? (?. Корея). 1945 жылы Корей т?бег?н?? солт?ст?г?нде КСРО ?скерлер? орналас?аннан кей?н ел социализм орнату жолына т?ст?. 1946 жылы КСРО-ны? к?мег?мен корей коммунистер? Ким Ир Сен бас?ар?ан Уа?ытша ?к?мет ??рды ж?не жер реформасын ж?рг?зе бастады. 1948 жылы 9 ?ырк?йекте КХДР ресми т?рде жарияланды. КСРО ?з ?скер?н т?бектен алып кетт?. 1950 жылы КХДР б?рын?ы б?рт?тас елд? б?р?кт?ру ?ш?н О?т?ст?к Корея?а басып к?рд?. Б?? ?ау?пс?зд?к Ке?ес? 1950 жылы 25 маусымда КХДР агрессиясын айыптайтын ж?не ек? к?ннен кей?н О?т. Корея?а Б?? м?шелер? тарапынан ?скери к?мек берет?н ?арарлар ?абылдады. О?т?ст?к Корея?а А?Ш, ал КХДР-ге ?ытай ер?кт?лер? (1 млн-дай адам) к?мектест?. КХДР жа?ына КСРО да к?мектес?п, елд?? ?шк? аудандарын А?Ш авиашабуылынан ?ор?ады. 1951 жылы ек? жа? та шабуылдаушы к?штер?н сар?ып, ?ор?анысты? со?ыстар?а к?шт?. 1953 жылы 27 ш?лдеде со?ыс ая?талды. 20 ?асырды? 70-ш? жылдарыны? басында ж?не 80-ш? жылдарыны? 2-ш? жартысында КХДР ?к?мет? к?рш?с?не елд? б?р?кт?ру ?ш?н кел?сс?з ж?рг?зуд? ?сынды, б?ра? кел?сс?здер с?тс?з ая?талды. 1991 жылы желто?санда ек? Корея мемлекет? б?р-б?р?не шабуыл жасамау, ынтыма?тасты? орнату ж?н?нде кел?с?мдерге келд?. 1992 жылы а?пан айында б?рлескен декларация?а ?ол ?ойылды. КХДР-де ?андай да б?р шет ел азаматтарымен ?арым-?атынас жасау?а тыйым салын?ан. 1972 жылы президентт?? ат?арушылы? ?ызмет?н ?айта ?ара?ан Конституция ?абылданып, ол бойынша корей хал?ы “?лы ?олбасшы?а”, я?ни Ким Ир Сен мен оны? ?лы Ким Чен Ирге шекс?з бер?лу рухында т?рбиеленуде. 1994 жылы Ким Ир Сен ?айтыс болып, орнына ?лы Ким Чен Ир сайланды. 1996?1997 жылы КХДР-де экономика ??лдырап, елд? ашты? жайлады. Б?? м?шелер? елге азы?-т?л?кпен к?мектесе бастады. Б?ра? ?аз?рг? та?да демократиялы? елдерге ?ау?п т?нд?р?п, ядерный ?ару жасап жатыр деген желеумен А?Ш КХДР-ды “?ау?пт? елдер” т?з?м?не к?рг?з?п отыр.

Экономикасы [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

20 ?-ды? 50 ? 60-жылдары КСРО-ны?, Шы?ыс Еуропада?ы социалист?к елдерд??, ?ытайды? ?айтарымсыз ?аржылай, тех., материалды? к?мектер? ар?асында ел экономикасы тез к?тер?лд?. “?алалар мен селоларда социалист?к ?айта ??рулар ж?зеге асырыл?аннан” кей?н (1958), елд? индустрияландыру м?селес? шеш?лген со? (1970) КХДР-де идеол., тех., м?дени революцияларды ж?зеге асыру м?селелер? ал?а ?ойылды. О?т?ст?к Кореямен арада?ы шиелен?стерге байланысты ?ор?аныс м?селелер?не ?нем? к?п к???л б?лу?не тура келд?. 20 ?-ды? 80-жылдарынан бастап ел экономикасы сырт елдерден т?йы?тала бастады. Елд?? ?аз?рг? жылды? ?лтты? табысы 21,45 млрд. А?Ш доллары к?лем?нде, жеке адам?а ша??анда ? 950 долл. Сырт?ы ?арыз ? 9,8 млрд. долл. Экспорт?а металдар, то?ыма ?н?мдер?, ауыр машина ?н?мдер?, жем?с-жидек шы?арылады, м?най мен м?най ?н?мдер?, ??рал-саймандар, асты?, к?м?р, тама? ?н?мдер? импортталып ?кел?нед?. Нег?зг? сауда сер?ктестер?: ?ытай (импортты? 32,6%-ы), Жапония (экспортты? 27,9%-ы), ТМД елдер?, О?т?ст?к Корея , Германия , Италия , Иран .

Дерекк?здер [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

  1. ↑ Korea, North // Britannica Book of the Year 2014 ? London: Encyclopedia Britannica, Inc., 2014. ? P. 642. ? ISBN 978-1-62513-171-3 .
  2. ↑ DPR Korea 2008 Population Census National Report . Pyongyang: DPRK Central Bureau of Statistics (2009). Тексер?лд?, 19 а?пан 2011.
  3. ↑ National Accounts Main Aggregate Database . United Nations Statistics Division (December 2012). Басты дерекк?з?нен м?ра?аттал?ан 5 а?пан 2016.
  4. ↑ a b North Korean Economy Watch ≫ GDP statistics . Басты дерекк?з?нен м?ра?аттал?ан 8 ?а?тар 2017. Тексер?лд?, 9 а?пан 2017. Hyundai Research Institute (South Korea)
  5. ↑ https://expert.ru/v-mire/rozhdaemost-gosudarstvennogo-masshtaba/#:~:text=%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%20%D0%B8%D0%B7%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F%20%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0%20%D0%BD%D0%B5%20%D0%BC%D0%BE%D0%B6%D0%B5%D1%82,%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B6%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D0%B5%D1%82%20%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%B3%D0%BE%2026%20%D0%BC%D0%BB%D0%BD%20%D1%87%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BA).
≪ https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Солт?ст?к_Корея&oldid=3281526 ≫ бет?нен алын?ан