Wikipedia, Entziklopedia askea
Azaroaren 30
a
gregoriotar egutegiaren
urteko
hirurehun eta hogeita hamalaugarren
eguna
da, 335.a
bisurteetan
. 31 egun falta dira urtea amaitzeko.
|
|
Gertaerak
|
|
Egutegia
|
|
Aurreko eta hurrengo urteetan
|
Izendegia
|
Seaska egutegia:
Ander, Andere eta Kilmen.
|
|
Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.
- 1634
–
Andres de Sola
, nafar musikagilea (h.
1696
).
- 1670
–
Juan Antonio Urrutia Arana
, II. Villar del Aguilako markesa, arabar noblea (h.
1743
).
- 1801
–
Jean-Amedee Etxeberri
,
Baigorriko
alkate eta notarioa (h.
1855
).
- 1881
–
Andres Amonarriz
, euskal idazle
tolosarra
(h.
1952
).
- 1884
–
- 1891
–
Andres Azkarate
, nafar apaiz eta monjea (h.
1981
).
- 1893
–
Pedro Basauri
,
Pedrucho
, euskal toreatzaile eta aktorea (h.
1973
).
- 1902
–
Alberto Onaindia
,
markinar
apaiza (h.
1988
).
- 1919
–
Justi Arenaza
,
Vasquita I
, gipuzkoar erraketista (h.
2000
).
- 1922
–
Emilio Aldekoa
, euskal herritar futbolari eta entrenatzailea (h.
1999
).
- 1928
–
Javier Arzuaga
, euskal fraide frantziskotarra (h.
2017
).
- 1930
–
Tomas Zubizarreta
,
Zendoia
, gipuzkoar soinu jotzailea (h.
2015
).
- 1941
–
Andres Incera
, bizkaitar txirrindularia (h.
2016
).
- 1954
–
Tere Jaio
, bizkaitar aktore eta bikoizlea (h.
2013
).
- 1955
–
Ignacio Gracia,
Inaki de Renteria
, gipuzkoar
etakide
ohia.
- 1956
–
Joxe Joan Gonzalez de Txabarri
, gipuzkoar filologo eta politikaria,
Gipuzkoako Ahaldun Nagusi
ohia.
- 1961
–
Javier Cillero
, bizkaitar idazle eta itzultzailea.
- 1971
–
- 1976
–
Eneko Llanos
, gasteiztar triatleta.
- 1979
–
Francisco Jusue
, nafar futbolari ohia.
- 1980
–
Vanessa Goikoetxea
, bizkaitar opera eta zarzuela abeslaria, sopranoa,
Floridan
.
- 1985
–
Julene Lazkano
, Bizkaiko Elorrioko alkatea
- 1989
–
Inigo Cervantes
, gipuzkoar tenislaria.
- 1990
–
Imanol Rojo
, gipuzkoar iraupen eskiatzailea.
- 1997
–
Ekhi Bravo
, gipuzkoar futbolaria.
- 1427
–
Kasimiro IV.a Jagellon
, Lituaniako duke handia eta Poloniako erregea (h.
1492
).
- 1508
– Andrea di Pietro dalla Gondola,
Andrea Palladio
izenez ezaguna, Pizkundeko italiar arkitekto ospetsua (h.
1580
).
- 1554
–
Philip Sidney
, ingeles olerkaria eta politikaria (h.
1586
).
- 1642
–
Andrea Pozzo
, italiar pintorea eta arkitektoa (h.
1709
).
- 1667
–
Jonathan Swift
, irlandar idazlea (h.
1745
).
- 1670
–
John Toland
, irlandar filosofoa (h.
1722
).
- 1699
–
Kristian VI.a Danimarkakoa
,
Danimarkako
eta
Norvegiako
erregea (h.
1746
).
- 1720
–
Maria Andresa Casamayor
, espainiar matematikaria, idazlea eta irakaslea (h.
1780
).
- 1807
–
William Farr
, ingeles epidemiologoa (h.
1883
).
- 1814
–
Eugene Rouher
, frantziar politikaria (h.
1884
).
- 1817
–
Theodor Mommsen
, alemaniar idazlea, 1902ko
Literaturako Nobel Saria
(h.
1903
).
- 1824
–
Mary Hayden Pike
, estatubatuar idazlea (h.
1908
).
- 1825
–
William-Adolphe Bouguereau
, frantziar margolari
akademizista
eta tradizionalista (h.
1905
).
- 1830
–
Augustine-Malvina Blanchecotte
, frantziar idazlea (h.
1897
).
- 1835
–
Mark Twain
, estatubatuar idazlea (h.
1910
).
- 1858
–
Jagadish Chandra Bose
,
bengalar
botaniko eta fisikaria (h.
1937
).
- 1866
-
Sarah Jane Baines
, britainiar-australiar feminista, sufragista eta erreformatzaile soziala, epaimahai batek epaitu zuen lehen sufragista (h.
1951
).
- 1869
–
Gustaf Dalen
, suediar ingeniari eta fisikaria, 1912ko
Fisikako Nobel Saria
(h.
1937
).
- 1872
–
Isidre Nonell
, kataluniar margolari eta marrazkigilea (h.
1911
).
- 1873
–
Bo?ena Bene?ova
,
txekoslovakiar
eleberrigile feminista (h.
1936
).
- 1874
–
- 1879
–
Laura Dreyfus Barney
,
Baha'i fedearen
irakasle eta filantropo nabaria (h.
1974
).
- 1884
–
Fernand Forgues
, frantziar arraunlari, pilotari eta errugbi jokalaria (h.
1973
).
- 1885
–
Albert Kesselring
, alemaniar mariskala (h.
1960
).
- 1889
–
Edgar Douglas Adrian
, britainiar fisiologoa, 1932ko
Medikuntzako Nobel Saria
(h.
1977
).
- 1897
–
- 1904
–
Clyfford Still
, estatubatuar margolaria (h.
1980
).
- 1906
–
- 1907
–
Alfred Schmitt
, frantziar astronomoa (h.
1973
).
- 1911
–
- 1912
–
Walter J. Ong
, estatubatuar hezitzailea, abadea, maisua, historiatzaile kulturala, linguista eta filosofoa (h.
2003
).
- 1915
–
Henry Taube
, kanadar kimikaria, 1983ko
Kimikako Nobel Saria
(h.
2005
).
- 1916
–
Andree de Jongh
, belgikar erresistentziako erizaina, II. Mundu Gerran soldadu aliatuen iheserako
Comete sarearen
antolatzailea (h.
2007
).
- 1920
–
Virginia Mayo
, estatubatuar aktorea (h.
2005
).
- 1921
–
- 1923
–
- 1924
–
Klaus Huber
, suitzar musikagilea (h.
2017
).
- 1926
–
- 1928
–
- 1930
–
G. Gordon Liddy
, estatubatuar abokatu, FBIko ajente, irrati-esatari eta aktorea (h.
2021
).
- 1931
–
Romila Thapar
, indiar historialaria.
- 1933
–
Jeanloup Sieff
, frantziar argazkilaria (h.
2000
).
- 1934
–
Lansana Conte
,
Gineako
presidentea (h.
2008
).
- 1937
–
- 1938
–
- 1943
–
- 1944
–
Joseph Boakai
,
Liberiako
presidentea.
- 1946
–
- 1947
–
David Mamet
, estatubatuar antzerki-idazle, zuzendari eta gidoigilea.
- 1949
– Fra'
Matthew Festing
,
Maltako Ordenako
Printze eta Maisu Nagusia (h.
2021
).
- 1950
–
Maria Emilia Casas
, espainiar legelaria.
- 1952
–
- 1954
–
Wayne Bartholomew
, australiar surflaria.
- 1955
–
- 1956
–
Constance Money
, estatubatuar aktore porno ohia.
- 1957
–
Thomas McElwee
, irlandar errepublikarra,
Behin-behineko IRAko
kidea (h.
1981
).
- 1958
–
Gary Lewis
, eskoziar aktorea.
- 1960
–
- 1962
–
Chuse Inazio Nabarro
,
aragoieraz
idazten duen idazle eta itzultzailea.
- 1963
–
- 1965
–
- 1968
–
Laurent Jalabert
, frantziar txirrindulari ohia.
- 1969
–
Valeria Bertuccelli
, argentinar aktorea.
- 1973
–
Igor Jovi?evi?
, kroaziar futbolari ohia.
- 1977
–
Sonsoles Onega
, espainiar kazetaria, telebistako aurkezlea eta idazlea.
- 1979
–
Andres Nocioni
, argentinar saskibaloi jokalari ohia.
- 1981
–
Swann Arlaud
, frantziar aktorea.
- 1982
–
Elisha Cuthbert
, kanadar aktorea.
- 1984
–
Francisco Sandaza
, espainiar futbolaria.
- 1985
–
Kaley Cuoco
, estatubatuar aktorea.
- 1986
–
Felix Reda
, alemaniar ikertzaile eta politikaria.
- 1987
–
Yumi Uetsuji
, japoniar futbolaria.
- 1988
–
Julie Zangenberg
, daniar aktore eta modeloa.
- 1990
–
Magnus Carlsen
, norvegiar xake jokalaria,
Munduko Xake Txapelduna
.
- 1588
–
Juan Antxeta
, euskal eskultore
manierista
(j.
c.
1540
).
- 1938
–
Juan Izurrategi Berrostegieta
, bizkaitar idazlea,
Palentzian
(j.
1863
).
- 1962
–
Paulo Iantzi
, nafar bertsolaria (j.
1882
).
- 1967
–
Ignacio Maria Alkorta
, euskal herritar futbolari eta entrenatzailea,
Granadan
(j.
1906
).
- 2003
–
Marco Antonio Sanz de Acedo
,
Eskroto / Gavilan
,
Tijuana in Blue
taldeko abeslaria (j.
1965
).
- 2015
–
Pio Caro Baroja
, espainiar idazlea, zinema zuzendaria eta dokumentalgilea, Euskal Herrian eta bereziki Nafarroan lan handia egina (j.
1928
).
- 2018
–
Alejandro Sagardui
, bizkaitar futbolaria,
Cartagenan
(j.
1961
).
- 2019
–
Jesus Garcia Arino,
Garcia Arino I.a
, esku huskako bizkaitar pilotaria (j.
1934
).
- 2021
–
Panpi Ladutxe
, lapurtar esku huskako pilotaria eta abeslaria (j.
1955
).
- 1016
–
Edmundo II.a Ingalaterrakoa
,
Ingalaterrako erregea
(j.
c.
990
).
- 1204
–
Emeriko Hungariakoa
,
Hungaria
,
Kroazia
,
Dalmazia
eta
Eslavoniako
erregea (j.
1174
).
- 1519
–
Michael Wohlgemuth
, alemaniar pintorea eta grabatzailea (j.
1434
).
- 1526
–
Giovanni delle Bande Nere
, italiar
condottieroa
(j.
1498
).
- 1603
–
William Gilbert
, britainiar sendagile eta fisikaria (j.
1544
).
- 1622
–
Squanto
,
Aita Erromesak
Ipar Amerikan ezartzen lagundu zuen
Amerindiarra
(j.
1585
).
- 1647
–
Bonaventura Cavalieri
, italiar apaiz jesuita eta matematikaria (j.
1598
).
- 1680
–
Peter Lely
, jatorri alemaniarreko margolaria (j.
1618
).
- 1718
–
Karlos XII.a Suediakoa
,
Suediako
erregea (j.
1682
).
- 1706
–
John Dollond
, ingeles zientzialaria (j.
1706
).
- 1830
–
Pio VIII.a
,
Aita santua
(j.
1761
).
- 1878
–
Francisco Linares Alcantara
,
Venezuelako
presidentea (j.
1825
).
- 1893
–
Carl Wilhelm Tolcke
, alemaniar politikaria, "Westfaliako Gizarte Demokraziaren aita" (j.
1817
).
- 1900
–
Oscar Wilde
, irlandar idazlea (j.
1854
).
- 1901
–
Edward John Eyre
, ingeles esploratzailea eta
Britainia Handiaren
kolonietako administratzailea (j.
1815
).
- 1914
–
Anselmo Lorenzo
, espainiar
anarkosindikalista
eta idazlea (j.
1841
).
- 1930
–
Mary Harris
,
Mother Jones
, gizarte-mugimenduen eta sindikatuen aldeko irlandar-amerikar borrokalaria (j.
1837
).
- 1935
–
Fernando Pessoa
, portugaldar saiakeragile eta olerkaria (j.
1888
).
- 1936
–
Johan Turi
,
Laponiako
idazlea (j.
1854
).
- 1939
–
Pere Coromines
, kataluniar politikaria eta idazlea (j.
1870
).
- 1943
–
Etty Hillesum
, herbehereetar idazle judua,
Auschwitz-Birkenaun
exekutatua (j.
1914
).
- 1944
–
Eoin O'Duffy
, irlandar errepublikar, militar eta polizia burua (j.
1890
).
- 1946
–
Gustav Noske
, alemaniar politikaria (j.
1868
).
- 1947
–
Ernst Lubitsch
, alemaniar zinema zuzendaria (j.
1892
).
- 1952
–
Elizabeth Kenny
, australiar erizaina, bere
poliomielitis
-aren tratamendu berriagatik ezaguna (j.
1880
).
- 1953
–
Francis Picabia
, frantziar margolaria, diseinatzailea eta poeta (j.
1879
).
- 1954
–
Wilhelm Furtwangler
, alemaniar orkestra-zuzendari eta musikagilea (j.
1886
).
- 1957
–
Beniamino Gigli
, italiar opera abeslaria (j.
1890
).
- 1967
–
Patrick Kavanagh
, irlandar idazlea eta olerkaria (j.
1904
).
- 1972
–
Compton Mackenzie
, eskoziar idazle, aktore eta politikaria (j.
1883
).
- 1977
–
Terence Rattigan
, ingeles idazlea (j.
1911
).
- 1979
–
- 1984
–
Jiro Miyake
, japoniar futbolaria.
- 1986
–
Francisco Ciutat
,
Angelito
, espainiar militarra (j.
1909
).
- 1988
–
Margaret Mee
, britainiar artista botanikoa (j.
1909
).
- 1989
–
- 1992
–
- 1994
–
Guy Debord
, frantziar filosofo marxista, idazle eta zinemagilea (j.
1931
).
- 1997
–
- 2000
–
Ansumane Mane
,
Ginea-Bissauko
estatuburua (j.
1940
).
- 2003
–
Gertrude Ederle
, estatubatuar igerilaria,
Mantxako kanala
igerian zeharkatu zuen lehen emakumea (j.
1905
).
- 2007
–
Francois-Xavier Ortoli
,
Europako Batzordeko
presidentea (j.
1925
).
- 2008
–
Joan Baptista Humet
, valentziar jatorriko katalanezko eta gaztelaniazko kantari eta musikagilea (j.
1950
).
- 2009
–
- 2011
–
Diego Puerta
, espainiar toreatzailea (j.
1941
).
- 2012
–
Inder Kumar Gujral
,
Indiako
lehen ministroa (j.
1919
).
- 2013
–
Paul Walker
, estatubatuar aktorea (j.
1973
).
- 2015
–
- 2017
–
Ethel Houston
, Albaceten jaiotako abokatu eskoziarra, kriptologia enigma kodeen deszifratzailea (j.
1924
)
- 2018
–
- 2019
–
Mariss Jansons
, letoniar orkestra-zuzendaria (j.
1943
).
- 2020
–
Irina Antonova
, sobietar-errusiar arte kritikaria (j.
1922
).
- 2021
–
Marie-Claire Blais
,
quebectar
poeta, eleberrigile eta antzerkigilea (j.
1939
).
- 2022
–
- Murray Halberg
, zeelandaberritar atleta, txapeldun olinpikoa (j.
1933
).
- Christiane Horbiger
, austriar aktorea (j.
1938
).
- Jiang Zemin
,
Txinako Herri Errepublikako
presidentea (j.
1926
).
- Christine McVie
, ingeles abeslari eta musikagilea,
Fleetwood Mac
taldeko kidea (j.
1943
).
- Davide Rebellin
, italiar txirrindularia, garai guztietako
klasikomano
bikainenetakotzat joa (j.
1971
).
- Federico Silva
, mexikar eskultore, margolari eta akademikoa (j.
1923
).
- 2023
–
Azaroaren 29
|
Urteko egutegi
|
Abenduaren 1