Challenger 1

S Wikipedije, slobodne enciklopedije
FV 4030 Challenger
Svojstva
Posada 4
Du?ina 11,5 m
?irina 3,51 m
Visina 2,95 m
Te?ina 62 tone
Oklop i naoru?anje
Oklop Chobham oklop
Osnovno naoru?anje 120 mm top Royal Ordnance L11A5
Sekundarno naoru?anje 7.62 mm mitraljez L8A2 , 7.62 mm mitraljez L37A2
Pokretljivost
Pogon Rolls-Royce CV12 26 litara dizelski motor
1200 KS (895 kW)
Brzina na cesti 56 km/h
Snaga/te?ina 14.4 kW/tone
Domet 450 km

FV4030/4 Challenger 1 ili kra?e Challenger 1 , je britanski glavni borbeni tenk koji je britanska vojska koristila od 1983. do sredine 1990-ih kada je tenk zamijenjen naprednijom verzijom - Challenger 2 . Trenutno taj tenk koristi jordanska vojska kao glavni borbeni tenk, nakon ja?ih modifikacija na njemu. Tako su jordanski Challenger 1 tenkovi nadograđeni na Challenger 2 standard.

Historija [ uredi | uredi izvor ]

Challenger 1 proizvodila je britanska vojna industrija Royal Ordnance Factories - ROF. 1986. godine je ROF Leeds preuzeo kompaniju Vickers Defence Systems (kasnije preimenovana u Alvis Vickers ). Projekat tenka izradila je kompanija Military Vehicles and Engineering Establishment - MVEE, iz grada Chobhama u pokrajini Surrey .

Historija tenk ve?e se uz 1974. kada je Iran od britanske kompanije Royal Ordnance Factories naru?io tenkove pod nazivom SHIR, kao pobolj?anu verziju tada?njeg tenka Chieftain. To su bili Chieftain Mk5(P)- FV4030/1, FV4030/2 Shir (Lion) 1 i 4030/3 Shir 2. Nakon ?to je iranski ?ah svrgnut s vlasti i po?etkom Iranske revolucije 1979. godine, do?lo je do kolapsa projekta koji je u Velikoj Britaniji bio poznat pod kodnim imenom MBT80 . Svejedno, tenk je nastavila razvijati firma MVEE s ciljem da tenk zadovolji zapadnoeuropske zahtjeve, dok je klijent tenka postala vojska Velike Britanije kojoj su prvi primjerci predani 1983. Također, velik dio tenkova prodan je i Jordanu pod nazivom Khalid . Kratko vrijeme tenk je nosio naziv Cheviot, prije nego ?to je postao Challenger, a ime je preuzeto od jednog tenka iz 2. svjetskog rata .

Karakteristike [ uredi | uredi izvor ]

Najrevolucionarniji aspekt Challenger 1 tenka bio je Chobham oklop koji je pru?ao daleko superiorniju za?titu od monolitnog homogenog oklopa koji je bio standardan u tenkovima. Taj oklop usvojen je od drugih tenkova, od kojih je najpoznatiji M1 Abrams . Također, hidropneumatski ovjes pru?a odli?ne performanse za vo?nju u cross-country uvjetima te kontrolu pri protivni?kim udarcima u tenk.

Glavno oru?je tenka je 120 mm top sli?an onome na Leopardu 2 . Kao dodatno naoru?anje, na kupolu su postavljena dva 7,62 mm mitraljeza. Tenk je pokretao dizelski motor Rolls-Royce CV12 snage 895 kW (1200 KS), dok mu je najve?a brzina bila 56 km/h, uz domet od 450 km.

Testiranje [ uredi | uredi izvor ]

Challenger 1 takmi?io se 1987. na kanadskom javnom konkursu za kupovinu novog tenka za potrebe kanadske vojske. Uz postoje?i britanski tenk, natjecali su se i francuski Leclerc , ameri?ki M1 Abrams i njema?ki Leopard 2 . Na testiranju je postigao najvi?e direktnih pogodaka. Kao glavni nedostatak na tenku navedeni su lo? sistem upravljanja vatrom zbog ?ega je tenk imao najsporiju paljbu od svih tenkova na testu. Na kraju tenk je rangiran na zadnjem mjestu od svih tenkova.

Kasnije je kompanija Vickers Defence Systems projektovala pobolj?ani Challenger 2 . Taj tenk imao je znatno vi?e mogu?nosti. Nasljednik se temelji na istom MVEE trupu, ali s novim Mk 7 izgledom, kupolom i Chobham oklopom.

Također, izrađena je i Challenger Marksman SPAAG verzija s Marksman kupolom.

Operativna upotreba [ uredi | uredi izvor ]

Challenger 1 tenk u blizini grada Kuvajt tokom Zalivskog rata.
Challenger 1 tenk tokom Zalivskog rata.

Prvi primjerci tenka odmah su poslani britanskim vojnim jedinicama u Zapadnoj Njema?koj . 180 Challenger 1 tenkova bilo je raspoređeno u Saudijskoj Arabiji tokom operacije Granby, britanske vojne operacije tokom Zalivskog rata . Challenger 1 je tokom tog rata potvrdio uni?tenje 300 protivni?kih oklopnih vozila, bez vlastitih gubitaka. Također, isti tenk je u vojnoj historiji rekorder po najve?oj udaljenosti s koje je tenk pogodio i uni?tio protivni?ki tenk. Tako je Challenger 1 uni?tio ira?ki tenk na udaljenosti od 4700 metara. [1] [2]

Britanska vojska koristila je tenk i u Bosni i Hercegovini te na Kosovu u okrilju NATO snaga, tokom operacije Joint Guardian.

Korisnici [ uredi | uredi izvor ]

Trenutni korisnici [ uredi | uredi izvor ]

  • Jordan : 392 Challenger 1. King Abdullah II Design and Development Bureau je nadogradio jordanske Challenger 1 tenkove koji su poznati pod nazivom Al-Hussein . Jordanski Challenger 1 ?e biti izba?eni iz upotrebe i planira se njihova zamjena sa 141 talijanskim lovcem tenkova B1 Centauro 8x8 i njema?kim borbenim vozilima pje?adije Marder . [3]

Biv?i korisnici [ uredi | uredi izvor ]

Reference [ uredi | uredi izvor ]

  1. ^ https://www.youtube.com/watch?v=SYzaxW6zh3U&t=120s
  2. ^ Purbrick, Tim (11. 3. 2016). "Desert Storm Part 24: Back to Germany" . The Official British Army Blog . Arhivirano s originala , 23. 6. 2018 . Pristupljeno 13. 3. 2016 . It was a supreme technical achievement for man and machine. 4,700m, a shade under 3 miles, is more than three times the 1,200m battle range of the Challenger. The shot is written up in books, sometimes incorrectly, with one book saying it was a Depleted Uranium (DU) round, it wasn’t, it was a normal service FIN round while another book said it was at longer range, it wasn’t, it was 4,700m. I believe that it is the longest range direct fire kinetic round kill ever achieved by a tank on the battlefield.
  3. ^ "Archived copy" . Arhivirano s originala , 1. 7. 2018 . Pristupljeno 1. 7. 2018 . CS1 odr?avanje: arhivirana kopija u naslovu ( link )


Preuzeto iz " https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=Challenger_1&oldid=3510290 "