Qalliya imperiyasının ?razisi (260-cı il)
Qalliya
(
lat.
Gallia
;
fr.
la Gaule
) ?
Q?rbi Avropanın
ilk d?f?
Romalılar
t?r?find?n tanınan bir bolg?si idi. Bugunku
Fransa
,
Luksemburq
,
Belcika
v?
?svecr?nin
boyuk hiss?si v? ?imali
?taliya
,
Hollandiya
v?
Almaniyanın
bir qismi, ?sas?n,
Reyn cayı
hovz?sinin q?rb sahill?rind? vaxtı il?
Keltl?r
ya?amı?lar. Bura 494.000 km^2 (191.000 mil^2) ?razini ?hat? edirdi.
Qay Yuli Sezara
(e.? 100-44) gor? Qalliya 3 hiss?y? bolunurdu:
- Kelt Qalliyası (lat. Gallia Celtica)
- Belcika (lat. Belgica)
- Akvitaniya (lat. Aquitania).
Arxeoloji olaraq
Qallar
M.O 5 il? 1-ci ?srl?rd? butov Qalliyaya v? ayrıca olaraq
Raetiya
,
Norik
,
Pannoniya
v? C?nub-Q?rbi Almaniyaya q?d?r uzanan
Laten
m?d?niyy?tinin da?ıyıcılarıdırlar. M.O 2 il? 1-ci ?srl?rd? Qalliya Roma hokmranlı?ına girir. M.O 123-cu ild? Narbon Qalliyası, M.O 120-ci ild? is? Yuxarı Almaniya v? C?nubi Qalliya Romalılar t?r?find?n f?th edildi. N?hay?t, Yuli Sezar Qallarlara apardı?ı 7 illik muharib?nin (M.O 58-51) n?tic?si olaraq M.O 51-ci ild?
Alesia sava?ında
Qall hokmdarı
Versinqetoriksi
m??lub ed?r?k butun Qalliyada hakimiyy?ti ?l? kecirmi?dir.
Kelt dill?rinin
zamanla yayılması
Yunanca v? Latıncadan
Galatia
(ilk d?f? M.O. IV ?srd?
Tauromen Timeyusun
?s?rind? rast g?linir) v?
Gallia
bir Kelt etnik terminind?n
Gal (a) -to- soyundan qaynaqlanır.
Ellinist xalq etimologiyası Qalatiyalıların (Γαλ?ται,
Galatai
) adını Qallil?rin guya "sud-a?" d?risi (γ?λα,
gala
"sud") il?
?laq?l?ndirdi.
Qallar insan t?bi?tini goll?r?,caylara,da?lara v? dig?r t?bii obyektl?r? aid ed?r?k onları ilahil??dirirdi. Qalların sava? tanrısı
Andraste
idi. Onun yer uzund?ki siması olaraq,onun ruhunu ?ahin da?ıyırdı. Qallar ?ahini muqq?dd?s qu? hesab edir v? ona sitayi? edirdil?r. Qalların dini r?hb?rl?ri Druidl?r idi.
Druidl?r
me??l?rd? v? m?b?dl?rd? edil?n insan v? heyvan qurbanlarına r?hb?rlik edirdil?r. Druidl?rin dini t?tbiql?ri sinkretik v? ?vv?lki butp?r?st ?n?n?l?rd?n goturulmu?dur, ehtimal ki,
Avropa
kokl?ri var. Druidl?r adi Qalliyalıların dinin? n?zar?t edir v? aristokratların maarifl?ndirilm?sind?n m?sul idil?r. Q?dim Qalliyada duny?vi c?miyy?td?n d? ayrılmaq m?nasını ver?n ibad?tcil?r m?clisind?n k?narla?dırma formasını t?tbiq etdil?r. Bel?likl?, Druidl?r Qallik c?miyy?tinin muhum bir hiss?si idi. Britaniya istisna olmaqla, q?dim Qalliyanın ?razi torpaqlarının ?ks?riyy?tind?n Kelt dilinin dem?k olar ki, tam v? sirli ??kild? itm?si, Fransa, Kelt druidl?rinin Kelt ?ifahi ?d?biyyatının v? ya ?n?n?vi mudrikliyin yazılı m?ktubuna sadiq qalmasına icaz? verm?m?si il? ?laq?l?ndiril? bil?r.
