Cong chua

Bach khoa toan th? m? Wikipedia
Cong chua
公主
Ph?n th? 公主
Gi?n th? 公主
Ten ti?ng Nh?t
Kanji 公主
Kana こうしゅ
Ten ti?ng Tri?u Tien
Hangul
公州
Hanja
公主

Cong chua ( ch? Han : 公主) la t??c hi?u đ??c s? d?ng b?i cac qu?c gia đong A ch?u ?nh h??ng t? n?n v?n minh Trung Hoa , th??ng đ??c phong cho con gai Hoang đ? , t?c Hoang n? (皇女) ho?c con gai c?a Qu?c v??ng , t?c V??ng n? (王女). T??c hi?u nay c?ng đ??c dung đ? phong cho m?t s? ng??i ph? n? co cong tr?ng l?n v?i tri?u đinh, ho?c m?t s? v? n? th?n .

đ?i v?i h?u h?t tri?u đ?i, t??c hi?u "Cong chua" ph?i đ??c chinh cac Hoang đ? ra s?c ch? gia phong, lam l? ban t??c hi?u ho?c đ?t phong ch? khong ph?i m?t danh x?ng t? co. Tuy nhien ? hai tri?u nha Thanh va nha Nguy?n , r?t ph? bi?n tr??ng h?p g?i t??c hi?u nay kem s? th? t?, du ph?i sau khi lam l? gia phong m?i co t??c hi?u chinh th?c.

T? nguyen [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Xu?t x? c?a t? "Cong chua" co lien h? v?i vi?c lam ch? hon. Sach Cong D??ng truy?n th?i Chi?n Qu?c co chep:「 "Thien t? g? con gai cho ch? h?u , t?t ph?i do ch? h?u cung h? lam ch? hon" [1] . Sach S? v?t kh?i nguyen b? tuc them:「 "Thien t? g? con gai, t? T?n Han đ?n nay, đ?u do Tam Cong lam ch?, nen g?i Cong ch?" [2] . T? [ "Ch?" ; 主], sang Ti?ng Vi?t , con đ??c phien am thanh "Chua" , vi v?y t? Cong ch? c?ng đ??c bi?n am ? Vi?t ch? y?u thanh [ Cong chua ].

Trong l?ch s?, t??c hi?u Cong chua ch? dung ? cac qu?c gia ?nh h??ng v?n minh Trung Hoa la Trung Qu?c , Vi?t Nam , Nh?t B?n va Tri?u Tien . T?i nh?ng qu?c gia nay, t??c hi?u Cong chua h?u h?t la phong hi?u c?a cac Hoang n? ho?c V??ng n? , nen trong cac tai li?u Trung Qu?c va Vi?t Nam, t? Cong chua hi?n di?n v?i ngh?a ph? bi?n đ? ch? con gai c?a cac quan ch?.

Trong nhi?u tr??ng h?p chuy?n ng? cho cac t??c hi?u n? gi?i khac, d?a tren cac tai li?u ti?ng Anh, nh?ng ph? n? đ??c chu kem t??c hi?u Princess c?ng đ??c chuy?n ng? thanh t??c hi?u Cong chua. đi?u nay d?n đ?n s? nh?m l?n trong m?t s? tr??ng h?p cac t??c hi?u nh? tr??ng h?p con gai c?a T??ng quan Nh?t B?n , do ?nh h??ng c?a ti?ng Anh khi d?ch t? Hime ( ?  (C?) ? ) , c?ng đ??c chuy?n ng? sai thanh Cong chua .

Th? b?c Hoang t?c, Quy t?c va Hi?p s?
Hoang đ? & Hoang h?u
N? hoang & Hoang t?
Thai hoang thai h?u
Hoang thai h?u / Thai th??ng hoang h?u
Hoang thai phi & Thai th??ng hoang

Thai h?u / Thai phi
V??ng thai h?u / V??ng đ?i phi
Qu?c v??ng & V??ng h?u
N? v??ng & V??ng phu
Hoang t? & Hoang t? phi
Thai t? & Thai t? phi
Th? t? & Th? t? t?n
Cong chua & Pho ma
đ?i Than v??ng & đ?i V??ng phi
đ?i Cong t??c & đ?i Cong t??c phu nhan
Than v??ng & V??ng phi
Pho v??ng & Pho v??ng phi
Qu?n chua & Qu?n ma
Huy?n chua & Huy?n ma
Cong t??c & Cong t??c phu nhan
H?u t??c & H?u t??c phu nhan
Ba t??c & Ba t??c phu nhan
T? t??c & T? t??c phu nhan
Nam t??c & Nam t??c phu nhan
Hi?p s? & N? T??c s?

Phong hi?u [ s?a | s?a ma ngu?n ]

T??c hi?u "Cong chua" do ch? la t??c hi?u đ? gia phong, cho nen tuy theo đ?a ph??ng ho?c tri?u đ?i co th? mang nh?ng y ngh?a khac nhau. Th?i k? c? đ?i, t??c hi?u nay th??ng ch? phong cho cac Hoang n?, nh?ng trong m?t s? tr??ng h?p đ?c bi?t thi cac ph? n? quy t?c khong ph?i la Hoang n?, th?m chi thu?c t?ng l?p th?p h?n, do tai n?ng ho?c cong tich đ?c bi?t ma c?ng đ??c Hoang đ? pha l? phong t??c. Trong cac đi?n t?ch Trung Qu?c, t? "Cong chua" th??ng đ??c gi?n x?ng la "Ch?" (主), vi?c cac Cong chua l?y ch?ng đ??c x?ng la Thich (適) ho?c H? gia (下嫁), va ng??i c??i Cong chua thi g?i hanh đ?ng ?y la Th??ng (?). M?i Cong chua th??ng co m?t phong hi?u đ? tranh g?i ten th?t, kem đ?t phong đ? lam đ?t ?n l?c [chu thich 1] . Thong th??ng, nh?ng phong hi?u nay thu?c trong 3 d?ng:

  • Theo ten ti?u qu?c: nh? Ninh Qu?c cong chua , Ho?c Qu?c cong chua , K? Qu?c cong chua , Tr?n Qu?c cong chua ,...
  • Theo ten qu?n: nh? Tan Thanh cong chua , Tr??ng L?c cong chua , Binh Nguyen cong chua , Binh D??ng cong chua ,...
  • Theo m? t?: nh? V?n Thanh cong chua , An L?c cong chua , Thai Binh cong chua ,...

Cac phong hi?u cong chua khong nh?t thi?t c? đ?nh ma co th? đ??c thay đ?i. Nh? tr??ng h?p Th?ng Binh cong chua sau đ??c phong la T? Qu?c cong chua . Th?i nha T?ng, cac cong chua khi v?a sinh ra la co danh hi?u theo l?i m? t?, sau khi g? ch?ng thi đ??c đ?i t? m? t? thanh ten ti?u qu?c. Sang cac đ?i Minh, Thanh thi l?i đ?n thu?n la m? t?.

Ca bi?t vao th?i Han, phong hi?u c?a cong chua co dung theo h? m?. Ph?n "Nh? nien phap l?nh" (二年律令) trong cu?n sach Tr??ng gia s?n Han gi?n (張家山漢簡) đ??c tim th?y t?i t?i huy?n Giang L?ng , t?nh H? B?c đa ghi l?i nh? sau:「 "Ly cong chua, Than đ? cong chua, Vinh cong chua, Pho ch? gia th?a tr?t cac tam bach th?ch" ; 李公主申徒公主?公主傅主家丞秩各三百石」, sau khi s?a sang y ngh?a m?t chut thi co th? hi?u cau nay đ? c?p đ?n Ly cong chua , Than đ? cong chua , Vinh cong chua va Pho cong chua . Ly gi?i v? cac danh x?ng nay, co thuy?t cho r?ng Ly, Than đ?, Vinh va Pho đ?u la h? c?a cac v? cong chua ?y [3] . Ly gi?i nay co c? s? khi trong li?t truy?n v? đong Ph??ng Soc , Quan đao cong chua L?u Phieu đ??c g?i b?ng danh x?ng 「 đ?u Thai chua ; 竇太主」 d??i th?i chau trai Han V? đ? , ma m? ba la h? đ?u [4] .

L?ch s? danh hi?u [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Tien T?n va L??ng Han [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Tr??c th?i Chu , h? th?ng giai t?ng xa h?i ch?a hoan b?, cac x?ng hi?u ch?a ro rang. đ?n đ?i Chu thien t?, cac v? Thien t? x?ng V??ng , v?n h? C?, vi v?y con gai Chu v??ng đ??c g?i la V??ng C? (王姬). Cac con gai c?a cac v? Vua n??c ch? h?u đ?u đ??c g?i la N? cong t? , trong đo h? ho?c đ??c g?i b?ng khue danh, nh? Cong t? Khuynh con gai c?a Ngu? V?n h?u , ho?c đ??c g?i k?t h?p th? va tinh t??ng t? cac V??ng C?, nh? cac đich the V??ng C? (thu?c v??ng t?c h? C?), Sai C? (thu?c Sai th? h? C?), T? Doanh (thu?c T? th? h? Doanh ) c?a T? Hoan cong , Tri?u Trang C? con T?n V?n cong (g?i theo th? c?a ch?ng la Tri?u Soc ). Tuy v?y, do ?nh h??ng đi?u nay, ph? n? Trung Qu?c th?i Chu (th?m chi đ?n đ?u đ?i Han ) th??ng đ??c chep ten hi?u v?i t? C? ghep phia sau nh? Ly C? , Tri?u C? , Ngu C? ... đ?n th?i Chi?n Qu?c , cac ch? h?u đ?u x?ng V??ng, con gai cac Vua ch? h?u đ?u x?ng la Cong chua, c?ng co khi la Quan chua (君主), rieng con gai Chu v??ng v?n x?ng la "V??ng C?" đ?n khi tri?u Chu k?t thuc. Khi T?n di?t Chu , V??ng th? b? ph? b?, do đo danh hi?u V??ng C? c?ng khong con. B?y gi?, do v??ng th?t n??c T?n đ?u mang h? Doanh, nen con gai trong v??ng th?t đ??c g?i la T?n Doanh , nh?ng v? co thu? hi?u đ??c g?i ten ghep hi?u v?i ch? Doanh nh? Hoai Doanh , V?n Doanh ... Sau khi T?n Th?y Hoang th?ng nh?t Trung Qu?c , phong hi?u cho cac Hoang n? v?n ch?a đ??c ghi chep ro. Th?i B?c T?ng , T? Ma Quang co chep r?ng cac con gai c?a T?n Th?y Hoang co đ??c g?i la Cong chua. [5]

Sang đ?u th?i Tay Han , ch? đ? sach phong, t?n phong va đai ng? cho con gai va chau gai Hoang đ? đ??c hinh thanh. Theo đo, cac Hoang n? x?ng la Cong chua, con gai cac V??ng (g?i la V??ng n? ) thi x?ng la Ong chua ho?c V??ng chua (王主) [6] . đ?ng th?i, b?i vi t? li?u l?ch s? khuy?t thi?u, c?nh ng? c?a cong chua tri?u đ?u Tay Han cho đ?n nay v?n la v?n đ? kho ly gi?i. Cong chua đ?u tien đ??c s? li?u ghi chep la L? Nguyen cong chua , con gai c?a Hoang đ? khai qu?c nha Han L?u Bang . Tuy nhien, "L? Nguyen" b? tranh cai la th?y hi?u đ??c đ?t sau nay va khong ph?i phong hi?u khi ?y c?a ba. đ?i Han V?n đ? , t? khi Tr??ng n? L?u Phieu la ng??i đ?u tien chinh th?c đ??c phong hi?u Cong chua, thi danh x?ng Cong chua b?t đ?u co quy ph?m, đ?u theo ki?u 「 M? m? cong chua ; 某某公主」. Noi M? m? , t?c la M? m? huy?n , cac Cong chua đ?u l?y ten th?c ?p ma g?i, nh? L?u Phieu la Quan đao cong chua , theo th?c ?p c?a Cong chua la huy?n Quan đao . Ngoai ra, khi s?c phong thi L?u Phieu đ??c g?i la Tr??ng cong chua (長公主; gi?n x?ng Tr??ng chua ), khi sang th?i Han V? đ? tr? thanh đ?i Tr??ng cong chua (大長公主; gi?n x?ng đ?i chua ). C?n c? theo H?u Han th? - Hoang h?u k? co vi?t:「 "Han ch?, Hoang n? t?c phong Huy?n cong chua, nghi ph?c ngang Li?t h?u. Nh?ng ng??i đ??c coi tr?ng, gia hi?u Tr??ng cong chua, nghi ph?c ngang Phien v??ng" [7] . Luc nay, con gai c? do Trung cung sinh ra c?a Hoang đ?, theo l? s? đ??c phong Tr??ng cong chua , đ?a v? ngang v?i Ch? h?u V??ng. Ngoai ra, Hoang đ? c?ng co th? gia phong t??c v? Tr??ng cong chua cho ch? minh, nh? Han V? đ? gia phong Binh D??ng cong chua , hay Han Chieu đ? phong ch? minh phong hi?u la Cai Tr??ng cong chua (蓋長公主). Khi cac Cong chua đ??c g? cho b?c t??c H?u , phong hi?u c?a Cong chua đo s? đ?i theo phong hi?u c?a ch?ng. Nh? D??ng Tin cong chua , con gai c?a Han C?nh đ? , khi đ??c g? cho Binh D??ng h?u Tao Thi, phong hi?u c?a ba đ??c c?i thanh Binh D??ng cong chua (平暘公主). Do t??c hi?u Cong chua khong co tinh th? t?p, nen v?n x?y ra tr??ng h?p 2 cong chua co cung phong hi?u (? nh?ng th?i đi?m khac nhau), nh? tr??ng h?p phong hi?u Quan đao cong chua t?ng đ??c phong cho L?u Phieu (con gai Han V?n đ? ) va L?u Thi (con gai Han Tuyen đ? ). Ho?c co tr??ng h?p phong hi?u gay nh?m l?n v?i li?t h?u khac nh? D??ng Tin cong chua v?i D??ng Tin h?u. Ben c?nh đo, H?u Han th? c?ng ghi, con trai c?a c?a Hoang n? đ??c phong Cong chua, đ?u t?p phong t??c c?a m? li?t vao t??c H?u.

Khi V??ng Mang len ngoi va l?p ra nha Tan , b?i vi khong mu?n d?u tich nha Han con hi?n h?u nen đa ph? b? nhi?u th? ch? tri?u Han, bao g?m c? t??c hi?u "Cong chua" cho Hoang n? ma đ?i thanh t??c hi?u Th?t chua (室主), c?i phong hi?u c?a con gai minh t? đ?nh An Thai h?u c?a nha Han thanh Hoang Hoang Th?t chua (黃皇室主). S? li?u c?a ghi chep l?i t??c hi?u c?a hai con gai V??ng Mang la V??ng Di?p va V??ng Ti?p đ??c phong l?n l??t la M?c Tu nhi?m (睦脩任) va M?c đai nhi?m (睦逮任) [8] . đ?n đ?i đong Han , t??c hi?u Cong chua đ??c ph?c h?i, nh?ng l?i b? t??c hi?u Ong chua c?a v??ng n?. Phan đ?nh cac b?c Cong chua đ??c phan thanh Huy?n cong chua (縣公主; g?i t?t la Huy?n chua ; 縣主), danh cho Hoang n?; con t??c v? H??ng cong chua (?公主; g?i t?t la H??ng chua ; ?主) va đinh cong chua (縣公主; g?i t?t la đinh chua ; 亭主), đ?u phong cho cac V??ng n?. C?n c? theo ghi chu c?a Thai Ung r?ng:「 "đ? n? phong Cong chua, v? ngang Li?t h?u. T? mu?i phong Tr??ng cong chua, v? ngang Ch? h?u V??ng" 」, luc nay danh v? Tr??ng cong chua đa đ?nh hinh la gia phong cho ch? ho?c em gai Hoang đ? [9] .

Ng?y T?n đ?n Nam B?c tri?u [ s?a | s?a ma ngu?n ]

?nh h?a "Thien thu tuy?t di?m đ?" th?i nha Minh , v? Nh?c X??ng cong chua .

Th?i Tam Qu?c , chi?n tranh lo?n l?c, s? li?u th?t l?c, cu?n Tam qu?c chi c?a Tr?n Th? v?n d? ch? ghi thong tin nhan v?t, tuy?t nhien khong co đi?n ch? hay hi?n ch??ng, vi th? ch? co th? ph?ng đoan th? ch? phong hi?u cac Cong chua v?n ph?ng theo nha Han.

Tri?u đinh Tao Ng?y v?n dung phong hi?u va quy t?c c? th?i Han; vi d? nh? đong H??ng cong chua (東?公主) con gai c?a Tao Ng?y V?n đ? Tao Phi; hay co con gai c?a Tao Ng?y Minh đ? Tao Du? la Tao Th?c (曹淑) co th?y hi?u Binh Nguyen Y cong chua (平原懿公主), hay nh? đ?c D??ng H??ng chua (德陽?主) - em gai Tao Chan , v? c?a H? H?u Th??ng ; xem phong hi?u thi toan b? theo nh? c? la d?a vao ten đ?t phong, ten huy?n ma l?y lam phong hi?u. ? đong Ngo , l?i th?y tinh tr?ng cac Hoang n? l?y h? ch?ng ma g?i. Nh? hai con gai c?a Ton Quy?n la Ton L? Ban cung Ton L? D?c (孫魯育) l?n l??t la Toan cong chua (全公主) va Chu cong chua (朱公主). Nh?ng cac Hoang n? th?i Tam Qu?c c?ng khong ph?i la đ?u đ??c phong, nh? Tao Ti?t la em gai Tao Phi, K? h?u c?a Han Hi?n đ? , khi Hi?n đ? b? giang lam S?n D??ng cong , ba ch? la S?n D??ng cong phu nhan (山陽公夫人) ma khong co gia hi?u nao khac. Hai ng??i ch? c?a Ton Quy?n, c?ng nh? em gai ut Ton phu nhan , c?ng khong h? th?y ghi l?i đ??c gia phong huy hi?u Cong chua. Nha Th?c Han c?a Han Chieu Li?t đ? L?u B? khong co ghi l?i phong con gai lam Cong chua.

Sang đ?n đ?i Nha T?n , đ? n? đ??c phong hi?u theo qu?n ten qu?n, t?c la Qu?n cong chua , g?i t?t la Qu?n chua , phong hi?u cac V??ng n? g?i la Huy?n chua . Luc nay "Huy?n chua" đa la danh x?ng c? đ?nh, khong đ??c dung x?ng hi?u "Huy?n cong chua" n?a [10] .

Th?i Nam-B?c tri?u , Cong chua la t??c hi?u danh cho Hoang n? , tuy nhien tren th?c t? v?n đ??c phong cho cac n? gi?i khac trong dong tong th?t, nh? Lang Ta cong chua (琅邪公主), Lan L?ng cong chua (?陵公主). Nha Nam Tr?n c?ng co tong th?t phong Cong chua, nh? Tin Ngh?a cong chua (信義公主). Phong hi?u c?a cac Cong chua l?y theo ten qu?n ho?c huy?n đ??c phong.

đ??ng, T?ng đ?n Minh [ s?a | s?a ma ngu?n ]

T??ng V?n Thanh cong chua c?a nha đ??ng .

Th?i Nha đ??ng , t??c hi?u Cong chua, ngoai cac Hoang n?, con đ??c phong cho cac n? nhan trong Tong Th?t, th?m chi cac con gai c?a cac Pho ma ho?c c?a cac đ?i th?n c?ng đ??c phong t??c hi?u Cong chua, đo nh? la m?t danh hi?u phong t?ng khong con b? go bo ch? danh cho Hoang n?. đay d??ng nh? la do nha đ??ng ap d?ng chinh sach Hoa than , dung t??c Cong chua đ? nang đ?a v? c?a nh?ng ng??i đ??c ch?n đ? g? cho cac Phien v??ng - đa ph?n la đ??c ch?n t? cac con gai Tong Th?t v?y [11] .

Cac b?c Cong chua c?ng quy đ?nh ro [12] [13] [14] , ma v? sau la c?n b?n cho cac tri?u đ?i ti?p theo:

  • Hoang co, t?c co ru?t c?a Hoang đ? , phong la đ?i Tr??ng cong chua (大長公主), tr?t Chinh nh?t ph?m;
  • Hoang t? mu?i, t?c ch? em gai Hoang đ?, phong la Tr??ng cong chua (長公主), tr?t Chinh nh?t ph?m;
  • Hoang n?, t?c con gai Hoang đ?, phong la Cong chua (公主), tr?t Chinh nh?t ph?m;
  • Con gai Hoang thai t? phong la Qu?n chua (郡主), tr?t Tong nh?t ph?m;
  • Con gai Than v??ng phong la Huy?n chua (縣主), tr?t Chinh nh? ph?m (Tan đ??ng th? ghi Tong);

Tuy nhien, tr? tr??ng h?p đ??c phong hi?u Cong chua chinh th?c, t? b?c Qu?n chua tr? xu?ng khong đ??c x?ng hi?u la "Qu?n cong chua" , "Huy?n cong chua" nh? cac đ?i tr??c. Th?i đ??ng c?ng b?t đ?u chu?ng vi?c gia phong v? hi?u Cong chua theo ten Ti?u qu?c, v?i tr??ng h?p đ?u tien la đ?i Qu?c cong chua (代國公主), con gai c?a đ??ng Du? Tong . Sau đo r?t nhi?u con gai c?a Du? Tong c?ng đ??c phong, nh? T?c Qu?c cong chua , L??ng Qu?c cong chua , Ti?t Qu?c cong chua ,... Vi?c gia phong thanh “xx Qu?c” đ??c quy đ?nh cao h?n phong hi?u khac. Sach C?u đ??ng th? co noi qua tr??ng h?p truy phong t??c hi?u cho đ?ng X??ng Cong chua nh? sau:「 ”K? D?u, đ?ng X??ng cong chua ho?ng, truy phong V? Qu?c cong chua, th?y la V?n Y” [note 1] , nh? v?y co th? th?y vao Trung k? tri?u đ??ng v? sau đa xem vi?c dung Qu?c hi?u trong phong hi?u c?a "Cong chua" s? co v? th? h?n phong hi?u c?p qu?n l?n m? t?.

Th?i T?ng , ngoai ap d?ng phong hi?u t? th?i đ??ng , con b? sung them b?c L??ng Qu?c đ?i Tr??ng cong chua (兩國大長公主) danh cho nh?ng n? gi?i vai tro la Co t? m?u c?a Hoang đ?. Ban đ?u, cac Hoang n? khi v?a ra đ?i s? đ??c ban hi?u theo ki?u m? danh kem danh hi?u Cong chua, khi k?t hon đ?u s? đ?i thanh ten Ti?u qu?c, h?n n?a gi?a cac danh hi?u Ti?u qu?c l?i co tren d??i khac nhau. đ?n đ?i T?ng Huy Tong ph?ng theo ch? đ? nha Chu , c?i t??c hi?u Cong chua thanh đ? c? (帝姬). Cac b?c d??i c?ng đ??c c?i l?i nh? Qu?n chua thanh Tong c? (宗姬), Huy?n chua thanh T?c c? (族姬). Cac t??c danh cho M?nh ph? nh? Qu?n quan s?a thanh Th?c nhan (淑人), Th?c nhan (碩人), L?nh nhan (令人), Cung nhan (恭人); con Huy?n quan s?a thanh Th?t nhan (室人), An nhan (安人), Nh? nhan (孺人); sau đo Th?t nhan l?i s?a ti?p thanh Nghi nhan (宜人). Khi B?c T?ng di?t vong, Nam T?ng ph?c h?ng, do th?y ch? C? (姬) cung am v?i ch? C? (飢) mang y ngh?a khong may m?n, T?ng Cao Tong quy?t đ?nh c?i t??c hi?u Cong chua, Qu?n chua, huy?n chua nh? c?. Tuy nhien, cac phong hi?u Th?c nhan , L?nh nhan nay n? đ?u gi? l?i, tr? thanh danh hi?u cho cac Ngo?i m?nh ph? [15] .

S? li?u khong ghi ro nha Lieu quy đ?nh t??c hi?u Cong chua nh? th? nao. Cac con gai Hoang đ? Lieu co th? đ??c ghi d??i c? danh hi?u Cong chua, Qu?n chua va Huy?n chua, th?m chi co chuy?n COng chua giang phong Qu?n chua hay Huy?n chua. Nha Kim quy đ?nh ro h?n, Hoang n? đ??c phong "Cong chua" , V??ng n? đ??c phong "Huy?n chua" . T??c "Cong chua" tuy đ??c quy đ?nh la ten huy?n, co kho?ng 30 ten [16] , nh?ng trong Kim s? xu?t hi?n r?t nhi?u Cong chua v?n la 「 "X Qu?c cong chua" 」 nh? cac đ?i đ??ng va T?ng tr??c đo [17] . Tuy phong hi?u c?a Huy?n chua c?ng đ??c l?y ten huy?n đ? gia phong, nh?ng b?c Huy?n chua khong đ??c xem nh? la "Huy?n cong chua" [18] . đ?n nha Nguyen thi cac Hoang n? , V??ng n? đ?u x?ng la Cong chua [19] , ten g?i co theo ki?u ten Qu?c ho?c la phien am ch? Han c?a ten Mong C?.

Sang th?i đ?i nha Minh , theo đi?n ch? ma Minh s? quy đ?nh [20] :

  • Hoang co phong la đ?i Tr??ng cong chua (大長公主);
  • Hoang t? mu?i phong la Tr??ng cong chua (長公主);
  • Hoang n? phong la Cong chua (公主);
  • Con gai Than v??ng phong la Qu?n chua (郡主);
  • Con gai Qu?n v??ng phong la Huy?n chua (縣主);
  • Ton n? c?a V??ng đ?u phong la Qu?n quan (郡君);
  • T?ng ton n? c?a V??ng đ?u phong la Huy?n quan (縣君);
  • Huy?n ton n? c?a V??ng đ?u phong la H??ng quan (?君);

Luc nay cac Hoang n? cung Tong n? đ?u khong h??ng theo tr?t ph?m, ma co đ?nh l? rieng. Cac t??c Cong chua khi sach phong đ?u nh?n Kim sach, l?c 2.000 th?ch, ch?ng đ??c gia phong Pho ma đo uy . T? Qu?n chua tr? xu?ng ?n l?c 800 th?ch gi?m d?n, khi sach phong khong nh?n Kim sach, ch? nh?n Cao phong, ch?ng đ?u gia phong Nghi tan .

Man Thanh [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Th?i H?u Kim , khi N? Nh? Cap Xich khai qu?c, tri?u nghi con đ?n gi?n, cac con gai va chau gai đ?i han đ?u x?ng la Cach cach (ch? Man: ???? , Gege, 格格 ). Khi Hoang Thai C?c len ngoi Hoang đ?, c?i qu?c hi?u thanh đ?i Thanh , đa ph?ng theo ng??i Han ma quy đ?nh nhi?u ki?u theo ng??i Han, nh?ng ph?n l?n v?n la Man ho?c Man-Han song ng?, luc nay Hoang n? v?n gi? x?ng hi?u Cach cach chung v?i cac con gai Than v??ng cung Qu?n v??ng khac.

Sau khi quan Thanh chi?m đ??c Trung Qu?c, n?m Thu?n Tr? th? 17 ( 1660 ), nha Thanh ra ch? đ?nh th? b?c phong hi?u c?a cac Hoang n? nh? sau:

  • C? Luan cong chua (固倫公主): ban cho con gai do Hoang h?u sinh ra. Ch? 「 C? Luan 」 co ngh?a la "thien h?" trong ti?ng Man.
  • Hoa Th?c cong chua (和碩公主): ban cho con gai do cac Phi t?n sinh ra. Ch? 「 Hoa Th?c 」 co ngh?a la "b?n ph??ng b?n m?t" trong ti?ng Man.
Vinh Th? C? Luan Cong chua - cong chua cu?i cung c?a nha Thanh.

đ?i v?i cac Tong th?t n? quy?n, l?i phan thanh cac b?c:

  • Qu?n chua (郡主): th??ng đ??c ban cho con gai cac Than v??ng;
  • Huy?n chua (?主): th??ng đ??c ban cho con gai c?a Th? t?, Qu?n v??ng;
  • Qu?n quan (郡君): th??ng đ??c ban cho con gai c?a B?i l?c;
  • Huy?n quan (?君): th??ng đ??c ban cho con gai c?a B?i t?;
  • H??ng quan (?君): th??ng đ??c ban cho con gai c?a Ph?ng an Tr?n qu?c cong va Ph?ng an Ph? qu?c cong. Con gai hang "B?t nh?p bat phan" va d??i n?a thi khong phong t??c ma đ?u ch? x?ng Tong n? (宗女) [21] ;

Tren th?c t?, v?n co nh?ng tr??ng h?p đ??c nang b?c len ma khong ph?i xet đ?n xu?t than đa đ?nh s?ng. Vi d? nh? C? Luan Hoa Hi?u Cong chua v?n la con c?a đon phi Uong th?, đang l? nen ch? la b?c [ "Hoa Th?c cong chua" ], nh?ng do đ??c Can Long đ? yeu quy ma v?n pha l? nang len b?c [ "C? Luan cong chua" ], h??ng l??ng b?ng va đai ng? c?ng y h?t nh? v?y. Ho?c nh? co r?t nhi?u ng??i ch? la con gai Than v??ng v?n đ??c phong lam "Cong chua" d??i danh ngh?a con gai nuoi ( D??ng n? ; 養女).

C?n c? theo y ch? n?m Thu?n Tr? th? 17 thi đi?u nay đa co quy đ?nh t? lau:「 "Tong Th?t n? t? nh? đ??c nuoi trong cung, khi h? gia c?ng g?i Hoa Th?c cong chua" ; 如中共撫宗室女下嫁,亦封和碩公主」. Vi th?, k? t? Thu?n Tr? đ? b?t đ?u, cac đ?i Hoang đ? tri?u Thanh th??ng xuyen co D??ng n? la con gai anh em trai la Than v??ng, ma vi d? kinh đi?n nh?t la Vinh Th? C? Luan Cong chua - Tr??ng n? c?a Cung than v??ng D?ch Han . Theo than ph?n c?a cha, Vinh Th? ch? co th? th? phong Qu?n chua, nh?ng vi đ??c T? An Thai h?u va T? Hi Thai h?u thu lam D??ng n?, con b? qua l? th??ng la D??ng n? ch? th? phong "Hoa Th?c cong chua" ma phong Vinh Th? len b?c "C? Luan cong chua" - con gai c?a Hoang h?u. B?n than Vinh Th? c?ng chinh la v? Cong chua cu?i cung đ??c ghi nh?n c?a nha Thanh.

Cac qu?c gia đ?ng v?n [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Nh?t B?n [ s?a | s?a ma ngu?n ]

M?c du ch?u ?nh h??ng v?n hoa Trung Hoa, nh?ng trong l?ch s? Nh?t B?n va L?u C?u l?i khong s? d?ng t??c hi?u Cong chua.

T? th?i Heian , sau khi ap d?ng "Lu?t l?nh" thi ngoai vi?c con gai c?a Thien hoang đ??c x?ng lam Hoang n? , thi khi đ?n th?i đi?m thich h?p h? đ?u đ??c phong t??c hi?u N?i than v??ng (?親王; Naishinn?), đay đ??c xem la t??ng đ??ng t??c hi?u Cong chua. Cac chau gai tr?c h? ngoai 3 đ?i đ??c phong t??c hi?u N? v??ng (女王; Nyo?), t??ng đ??ng t??c hi?u Qu?n chua .

Tuy nhien, x?ng hi?u "Cong chua" (đ??c phien am Nh?t thanh K?shu ) đoi khi v?n đ??c cac Hoang n? va N?i than v??ng s? d?ng nh? m?t đ??ng danh (唐名; とうめい), co th? hi?u la m?t d?ng "Nha x?ng" trong v?n hoa Nh?t B?n. Nh? ? th?i k? Asuka , Hoang n? c?a Thien hoang Kimmei , Anahobe no Hashihito đ??c x?ng danh hi?u la Kh?ng B? Gian Nhan Cong chua (孔部間人公主) [22] . Ho?c ? th?i k? Heian , H?u Tri T? N?i than v??ng , Hoang n? c?a Thien hoang Saga , đ??c x?ng hi?u la Trai Vi?n Cong chua (?院公主) [23] .

T?i V??ng qu?c L?u C?u , do v?n la m?t phien qu?c c?a tri?u Minh va tri?u Thanh c?a Trung Qu?c , con gai c?a cac Qu?c v??ng L?u C?u ch? s? d?ng t??c cao nh?t la Ong chua , khong s? d?ng đ?n t??c hi?u Cong chua.

Tri?u Tien [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Trong tai li?u ti?ng Tri?u Tien hi?n đ?i, t??c hi?u "Cong chua" đ??c vi?t la [公主] va đ??c phien am thanh Gongju ho?c Kongchu . Ch?u ?nh h??ng v?n hoa Han t? s?m, trong l?ch s?, danh hi?u nay đ??c ghi nh?n đ?u tien t? đ?u th?i Tam Qu?c , nh? L?c Lang cong chua (낙랑공주) c?a n??c L?c Lang , Binh C??ng cong chua (平康公主) c?a Cao Cau Ly hay Thi?n Hoa cong chua (善花公主) c?a Tan La . S? li?u c?ng ghi nh?n cac v? V??ng n? c?a V??ng qu?c Tan La đ??c phong cac t??c hi?u "Cong chua" , ngoai ra con co Tr?ch chua (택주) ho?c đi?n chua (全州). Tuy nhien, sau khi k?t hon, cac V??ng n? đ?u x?ng la Phu nhan .

Vao th?i đ?i nha Tri?u Tien Ly th?, do phan bi?t đ?a v? đich-th? ma cac V??ng n? do V??ng phi sinh ra đ??c g?i thanh đich n? (嫡女) va đ??c phong lam Cong chua, nh? Trinh Minh Cong chua - con gai c?a Tri?u Tien Tuyen T? . Con con gai do H?u cung ng? thi?p sinh ra đ?u đ??c phong t??c hi?u Ong chua . Trong l?ch s? Tri?u Tien, ch? duy nh?t m?t v? v??ng n? khong ph?i V??ng phi sinh ra, nh?ng v?n la Cong chua, chinh la Ngh?a Thu?n cong chua (의순공주), ng??i đ??c phai đi v?i than ph?n Hoa than , lam m?t Th? Chinh th?t c?a Du? Trung Than v??ng đa Nh? C?n [note 2] .

Vi?t Nam [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Trong l?ch s? Vi?t Nam , phong hi?u Cong chua ch?a đ??c nghien c?u t??ng t?n va khong co t? li?u l?ch s? ro rang. Theo đ?i Vi?t s? ky toan th? , ? th?i ki Hung V??ng va Au L?c , V??ng n? đ??c g?i la M? N??ng (媚娘), du con mang nhi?u s?c mau truy?n thuy?t nh?ng đ??c xem la ghi chep s?m nh?t v? phong hi?u con gai Vua chua ? Vi?t Nam.

Sau khi thi?t l?p tri?u đinh theo th? ch? Trung Hoa, cac tri?u đ?i Ngo , đinh , Ti?n Le , đ?u ghi nh?n đi?n l? v? vi?c phong cac Hoang n? t??c hi?u "Cong chua" , nh? Ph?t Kim cong chua c?a nha đinh ho?c Ph?t Ngan cong chua c?a nha Ti?n Le. Sang th?i đ?i nha Ly , khi ch? đ? đ? đ?y ph?ng theo ch? đ? Trung Hoa, phong hi?u ph?n nhi?u đ?u ph?ng theo ch? đ? nha đ??ng va nha T?ng , thi ? Vi?t Nam co cac b?c: Tr??ng cong chua cung Cong chua, ca bi?t tren b?c Tr??ng cong chua thi l?i co b?c Thai tr??ng cong chua (太長公主), thay ch? "đ?i" thanh ch? "Thai" va t? đo t?o thanh net rieng bi?t. Theo nh? sach Toan th? ghi nh?n, Thien Ninh cong chua vao th?i Tr?n Ngh? Tong đ??c phong lam "L?ng Qu?c Thai tr??ng cong chua" (諒國太長公主), cho th?y ch?c ch?n s? mo ph?ng ch? đ? phong hi?u hoang t?c theo l?i Trung Hoa c?a tri?u đ?i Ly-Tr?n nh?ng v?n co net rieng bi?t.

Ngoai ra, l?ch s? cac tri?u đ?i Vi?t Nam ghi nh?n m?t s? l??ng đang k? danh hi?u cong chua đ??c x?ng t?ng cho cac n? gi?i đ??c th? ph?ng nh? nh?ng v? th?n, nh? đong Tri?u cong chua (l?ch s?) hay Li?u H?nh cong chua (th?n tho?i)...

M?t s? cong chua hoang gia n?i b?t trong l?ch s? Vi?t Nam
Cac danh nhan l?ch s? đ??c x?ng t?ng danh hi?u cong chua
Cac nhan v?t th?n tho?i dan gian đ??c x?ng t?ng danh hi?u cong chua

Trong v?n hoa Chau Au [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Khai ni?m [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Cac tai li?u Vi?t ng?, khi chuy?n ng? danh x?ng t??ng đ??ng 「 Princess 」 trong ti?ng Anh la 「 Cong chua 」. Tren th?c t?, chung ch? co m?t ph?n y ngh?a t??ng đ??ng.

Trong cac ngon ng? chau Au, danh x?ng t??ng đ??ng "Princess" đ?u la d?ng n? (gi?ng cai), co ngu?n g?c t? danh x?ng Princeps (d?ng n?: Principissa ) trong ti?ng Latin , co ngh?a la "Ng??i đ?u tien, quan tr?ng nh?t, cao quy nh?t" [24] [25] . Danh hi?u "Princeps" nay co ngu?n g?c t? th?i C?ng hoa La Ma , khi ma nh?ng thanh vien hang đ?u c?a Vi?n nguyen lao La Ma s? đ??c ch? đ?nh la Princeps senatus (s? nhi?u: Principes Senatus ), nh?ng ng??i co quy?n ?u tien đ??c phat bi?u đ?u tien trong cac cu?c tranh lu?n t?i Vi?n Nguyen lao [26] . đ?n th?i k? Augustus , ong ti?p t?c s? d?ng d?ng bi?n th? 「 Principatus 」 nh? m?t t??c hi?u khong chinh th?c cho ngoi v? Hoang đ? La Ma c?a b?n than thay th? cho cac danh hi?u 「 Rex 」 hay 「 Dictator 」 đ? tranh xung đ?t v?i Vi?n Nguyen lao [27] . Ong c?ng đ?ng th?i ch? đ?nh t??c hi?u 「 Princeps iuventutis 」, co ngh?a "Ng??i đ?u tien trong s? nh?ng ng??i tr? tu?i" , am ch? đ?n nh?ng ng??i k? v? đ? t? cach c?a ong đ? phong cho cac chau minh la Gaius va Lucius [28] . Nh?ng ng??i k? v? nay s? đ??c trao cac lanh đ?a đ??c g?i la 「 "Principatus" ; t?m d?ch "Than v??ng qu?c" 」 đ? th?c hanh cai tr? tr??c khi k? v? cai tr? c? đ? ch?. Danh hi?u nay đ??c ng??i Visigoth ti?p t?c s? d?ng. Ti?p đo trong Ch? đ? quan ch? Visigoth , v? quan ch? ( "Rex" ) đ??c b?u c? len b?i cac Princeps , nh?ng lanh chua cai tr? cac lanh đ?a Than v??ng qu?c co quy?n b?u c?. Truy?n th?ng nay đ??c k? th?a b?i đ? qu?c La Ma Th?n thanh , khi ma cac Tuy?n đ? h?u ( "Princeps Elector" ) b?u ra Hoang đ? ( Imperator ) c?a đ? qu?c .

M?c du khong co truy?n th?ng 「 "Tr?ng nam khinh n?" 」 nghiem tr?ng nh? ? Chau A , tren th?c t? hi?m co cac n? gi?i mang t? cach "Principissa" co đ? ch? quy?n nh? nam gi?i. M?t s? it tr??ng h?p ghi nh?n nh? Constance Hauteville cai tr? Than v??ng qu?c Antioch ( Principatus Antiochenus ) vao th? k? XII v?i t? cach m?t n? ch?. Vi v?y, h?u h?t cac "Principissa" đ?u đ??c bi?t v?i danh ngh?a con chau c?a Quan ch? (t?c Hoang n? hay V??ng n? ), ho?c ng??i ph?i ng?u c?a cac Princeps (t??ng ?ng v?i V??ng phi ). Nhi?u tai li?u ti?ng Vi?t th??ng khong phan bi?t ro gi?a hai chuy?n nay ma chuy?n ng? t?t c? thanh 「 Cong chua 」.

Danh x?ng Principissa trong cac ngon ng? chau Au khac

Khac bi?t "By blood" va "By marriage" [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Trong ti?ng Anh , danh v? t??ng đ??ng c?a Cong chua la 「 Princess 」, tuy nhien t??c v? nay c?ng v?a đ? g?i con gai Quan ch?, v?a dung đ? g?i hon ph?i c?a "Prince" , đ??c d?ch đ?i khai thanh V??ng t? phi, V??ng t?c hay V??ng phi . Hai d?ng nay đ??c ti?ng Anh g?i phan bi?t la 「 Princess by blood 」 đ? noi đ?n cac "Princess" ngay t? khi sinh ra đa la con chau Vua chua (t?c Cong chua, Qu?n chua), va 「 Princess by marriage 」 đ? noi đ?n cac "Princess" thong qua hon nhan (t?c V??ng phi, V??ng t?c, Phu nhan).

Vao th?i gian đ?u, con gai c?a Quan ch? n??c Anh khi ch?a thanh hon ch? đ??c g?i theo ki?u 「 Lady + Ten Thanh 」, nh? Mary I c?a Anh cung Elizabeth I c?a Anh ban đ?u ch? đ??c g?i la 「 Lady Mary 」 va 「 Lady Elizabeth 」 ma thoi [29] . Sau th?i George I c?a Anh , ch? đ? V??ng th?t Anh m?i b?t đ?u dung "Princess" nh? m?t bi?t x?ng đ? g?i cac con gai ho?c chau gai c?a Quan ch?, kem theo ton x?ng Royal Highness va Highness đ? xac nh?n đ?a v? c?a thanh vien v??ng th?t. Tr??c đo, t??c v? "Princess" trong th?i gian dai th??ng đ? g?i v? c?a m?t Prince h?n, vi d? Princess of Wales la v? c?a Than v??ng x? Wales v?y [30] . V??ng th?t Anh t? th?i Charles I c?a Anh b?t đ?u thi?t l?p danh hi?u 「 Princess Royal 」 đ? phong cho con gai l?n nh?t trong gia đinh [31] , danh v? nay t??ng đ??ng v?i Tr??ng cong chua - n?u xet vao y ngh?a luc đ?u th?i Tay Han. đ?i v?i cac gia đinh hoang gia cai tr? m?t đ? qu?c, nh? nha Habsburg c?a đ? qu?c Ao va nha Romanov c?a đ? qu?c Nga , h? đ?u thi?t l?p cac t??c v? rieng cho con gai quan ch?, la "Archduchess" c?a hoang gia Habsburg va "Velikaya Knyagnya" ( Великая Княгиня ) c?a hoang gia Romanov.

Trong ti?ng Anh, b?i vi "Princess" c?ng la t??c hi?u dung đ? ch? cac ng??i v? c?a m?t v? "Prince" , th?m chi trong tinh hu?ng ph?c t?p h?n thi no tr? thanh m?t t??c hi?u quy t?c đ?c l?p nh? V??ng phi x? Wales, t?c 「 Princess of Wales 」 hay V??ng phi x? Monaco, t?c 「 Princess of Monaco 」. Va đ? tranh l?n l?n, ? h?u h?t cac n?n quan ch? ?nh h??ng ti?ng Anh, cac v? "Princess by marriage" s? khong co ti?n t? "Princess" ? đ?ng tr??c ten Thanh, h? s? đ??c g?i th?ng theo th? "n? hoa" t??c v? quy t?c c?a ch?ng minh. N?u trong tr??ng h?p v? "Prince" ?y khong co t??c hi?u quy t?c, thi ng??i v? s? đ??c g?i theo ten c?a ch?ng. N?u nh? "Prince" tr? thanh t??c v? đ?c l?p (nh? Than v??ng x? Wales ), thi b?t bu?c ph?i g?i kem theo ten lanh đ?a ma t??c v? ?y s? h?u.

Tr??ng h?p g?i theo t??c hi?u quy t?c
  • V? c?a Prince William la Catherine Middleton , cho đ?n khi ch?ng tr? thanh Than v??ng x? Wales đ??c g?i chinh th?c la 「 Her Royal Highness The Duchess of Cambridge 」, trong tr??ng h?p c?n c? th? h?n thi đ??c g?i theo ten Thanh kem t??c hi?u n? hoa c?a ch?ng, t?c la 「 Catherine, Duchess of Cambridge 」.
  • V? c?a Prince Harry la Meghan Markle , đ??c g?i chinh th?c la 「 Her Royal Highness The Duchess of Sussex 」, trong tr??ng h?p c?n c? th? h?n thi đ??c g?i theo ten Thanh kem t??c hi?u n? hoa c?a ch?ng, t?c la 「 Meghan, Duchess of Sussex 」. T? đ?u n?m 2020 , hai v? ch?ng Sussex khong đ??c dung kinh x?ng "Royal Highness" v?i t? cach la thanh vien v??ng th?t thay m?t N? v??ng, du h? v?n đ??c gi? khi x?ng ho chinh th?c.
Tr??ng h?p g?i theo ten c?a ch?ng
Tr??ng h?p "Princess" la v? c?a m?t Prince đ?c l?p
  • M? ch?ng c?a Catherine la Lady Diana trong th?i gian con hon ph?i v?i Prince Charles c?ng đ??c g?i la 「 Her Royal Highness The Princess of Wales 」. Sau khi ly hon , vi ba Diana đa sinh ra ng??i k? v? nen v??ng th?t v?n gi? t??c v? "Princess of Wales" c?a ba, nh?ng l?i b? đi 「 Her Royal Highness 」, m?t kinh x?ng bi?u th? Diana thu?c v??ng th?t. Do đo, Diana tr? thanh 「 Diana, Princess of Wales 」. R?t nhi?u bao đai qu?c t? g?i th?ng ba la "Princess Diana" khi?n ba trong nh? m?t V??ng n? thu?c v??ng th?t. B?n than Catherine Middleton, khi ch?ng la Prince William tr? thanh Than v??ng x? Wales, ba c?ng đ??c g?i la 「 Her Royal Highness The Princess of Wales 」.
  • V? c? V??ng phi Grace Kelly , trong th?i gian k?t hon v?i Rainier III, Than v??ng x? Monaco thi đa đ??c g?i la 「 Her Serene Highness The Princess of Monaco 」. đay la b?i vi t??c v? "Prince" c?a Monaco l?u truy?n đ?c l?p, khong ph?i trong h? th?ng t??c v? c?a m?t V??ng qu?c, h? ch? dung kinh x?ng Serene Highness . C?ng nh? Lady Diana, r?t nhi?u bao đai qu?c t? g?i ba la "Princess Grace" hay "Princess Grace of Monaco" , nh?ng cach g?i nay khong đung b?i vi m?t Than v??ng n? c?a Monaco c?ng g?i t??ng t? nh? v?y, n?u c? V??ng phi c?ng nh? v?y thi r?t d? nh?m l?n. Con gai c?a V??ng phi Grace la Princess Stephanie chinh la vi d? cho chuy?n nay.
  • Con gai c?a C? phi Grace Kelly la Caroline, V??ng phi Hannover , sau khi k?t hon v?i Ernst, Than v??ng x? Hannover thi đ??c x?ng h? kinh x?ng "Royal Highness" truy?n th?ng nha Hannover nen co danh x?ng chinh th?c 「 Her Royal Highness The Princess of Hanover 」. Tr??c đo khi con gi? t? cach con gai c?a Than v??ng Rainier III x? Monaco, Caroline đ??c g?i la 「 Her Serene Highness Princess Caroline of Monaco 」.

Co th? th?y nh?ng "Princess by marriage" trong cach g?i chinh th?c đ?u khong đ??c g?i ten rieng ma minh v?n c?, cho du co thi c?ng khong co "Princes" đi tr??c ten Thanh. Nh?ng ng??i v?n đ??c s? d?ng "Princess" thong th??ng la do b?n than ng??i đo sinh ra đa la con gai Vua chua c?a v??ng tri?u ngo?i qu?c. Tr??ng h?p nay co Marina, Ba Cong t??c x? Kent khi con trai ba c??i v?. Luc nay ba đa la 「 "Ba Cong t??c goa ph? c?a Prince George, Cong t??c x? Kent" 」, nh?ng ba v?n ti?p t?c s? d?ng t??c v? "The Duchess of Kent" du ch?ng đa qua đ?i. Sau khi con trai ba c??i v?, ba khong th? x?ng nh? v?y n?a, nh?ng ba v?n khong mu?n them thanh t? bi?u th? tinh tr?ng goa ph? la "Dowager" vao t??c hi?u c?a minh, nen cu?i cung Marina đa h?i N? v??ng Elizabeth II cho phep minh dung kinh x?ng "Princess" tr??c ten Thanh kem t??c hi?u. B?i vi b?n than ba Marina la "V??ng ton n?" thu?c v??ng th?t Hy L?p - đan M?ch, nen N? v??ng đa đ?ng y. Th? la ba Marina đ??c bi?t đ?n la 「 Her Royal Highness Princess Marina, Duchess of Kent 」.

Xem them [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Chu thich [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  1. ^ Nguyen v?n:「己酉,同昌公主薨,追贈衛國公主,謚曰文懿。」
  2. ^ Luc nay tri?u Thanh con ap d?ng đa the ch? , Ngh?a Thu?n cong chua la m?t trong nhi?u ng??i V? h?p phap khi ?y c?a đa Nh? C?n.
  1. ^ Ch? Han chu?n la Thang m?c ?p (湯沐邑), ngh?a c? la "đ?t t?m g?i" , sau dung đ? ch? đ?t đai rieng ma m?t ng??i đ??c Vua chua ban cho, va t? đ?t đai ?y co th? s? d?ng theo quy?n h?n minh co th? đ?t đ??c thu? ho?c v?t ch?t c?a rieng.

Tham kh?o [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  1. ^ 《公羊?》記載“天子嫁女於?侯,必使諸侯同姓者主之”
  2. ^ 《事物?原》:春秋指掌碎玉曰: 天子嫁女,秦?以?,使三公主之,故呼公主也。”
  3. ^ 王子今 (2004年1月20日). “?家山??《秩律》四"公主"?” (b?ng ti?ng Trung). 中?秦?史?究??站. B?n g?c l?u tr? 2014年5月12日 . Truy c?p ngay 11 thang 5 n?m 2014 . Ki?m tra gia tr? ngay thang trong: |date= va |archive-date= ( tr? giup )
  4. ^ 《漢書 卷六十五 東方朔傳 第三十五》: 初,帝姑館陶公主號竇太主,堂邑侯陳午?之。
  5. ^ T? tr? thong giam , quy?n 7, ph?n Nh? Th? hoang đ? nguyen nien: 「......於是公子十二人?死咸陽市, 十公主 ?死於杜......」
  6. ^ 唐六典 - 卷02:「......漢家公主所食曰邑;諸王女曰翁主,亦曰王主......」
  7. ^ 《后??·皇后?》?:?制,皇女皆封?公主,?服同列侯。其尊崇者,加??公主,?服同蕃王
  8. ^ Han th? , quy?n 99 h?, truy?n V??ng Mang.
  9. ^ 《後漢書 皇后?第十下》:“漢制:皇女皆封縣公主,儀服同列侯。其尊崇者加號長公主,儀服同蕃王。”
  10. ^ 《唐六典 卷02》:「......晉、宋已來,皇女皆封郡公主,王女皆封縣主。......」
  11. ^ đ??ng h?i y?u , quy?n L?c, Hoa phien Cong chua.
  12. ^ C?u đ??ng th? , quy?n 43, Ch?c quan nh?:「凡外命婦之制,皇之姑,封大長公主,皇?妹,封長公主,皇女,封公主,皆視正一品。皇太子之女,封郡主,視從一品。王之女,封縣主,視正二品。」
  13. ^ Thong đi?n , Ch?c quan th?p tam: 「太子女?郡主,封郡,視從一品。親王女?縣主,封縣,視正二品。」
  14. ^ Tan đ??ng th? , quy?n 46, Chi 36: Bach quan nh?t - L?i b?: 「皇姑?大長公主,正一品;?妹?長公主,女?公主,皆視一品;皇太子女?郡主,從一品;親王女?縣主,從二品。」.
  15. ^ 《鐵圍山叢談 卷一》:「國朝帝女封號,皆沿習漢唐。初封則有美號稱「公主」,出降則封「某國公主」,兄弟又封「某國長公主」,姑又封「某國大長公主」,祖姑則封「兩國大長公主」;而皇族則稱「某郡主」、「某縣主」。熙、?間,嘗議以乖義理,然終不克改作。政和三年,上又惡其不典。或欲追述,號公主?「帝?」、郡縣主宜?「宗?」,乃合於前代矣。上曰:「此議雖近古,特不合時宜」。因諭大臣曰:「姬雖周姓,後世亦以?婦人之美稱,蓋不獨?姓也,在我而已。」魯公於榻前忽力爭,上愕然,詢其所以。魯公謂:「臣乃姬姓也,懼有嫌,使小人得以議爾。」上笑而不從,乃降手詔,引熙寧欲厘革,而有司不克奉承,以至今日。周稱王姬見於《詩》《雅》。姬雖周姓,考古立制,宜莫如周。今帝天下而以主封臣,可改公主?「帝姬」、郡主?「宗姬」、縣主?「族姬」;其稱大長者,可?依舊?「大長帝姬」,仍以美名二字易其國號,內兩國者以四字。於是魯公退而具書於《時政記》。當是時,執政者皆嘆息魯公傷弓,故慮患之深也。是後因又改郡縣君號?七等;郡君等,?淑人、碩人、令人、恭人;縣君者,室人、安人、孺人。俄又避太室人之目,因又改曰宜人。其制今猶存。」
  16. ^ Kim s? , quy?n 55, Chi 36: Bach quan Nh?t: 「封公主之縣號三十:樂安、?平、蓬萊、榮安、棲霞、壽光、靈仙、壽陽、鐘秀、惠和、永寧、慶雲、靜樂、福山、隆平、德平、文安、福昌、順安、樂壽、靜安、靈壽、大寧、聞喜、秀容、宜芳、?寧、嘉祥、金?、華原。 」
  17. ^ Kim s? , quy?n 7, Th? Tong trung: 至是,皇姑梁國公主請赦之。上謂宰臣曰:「公主婦人,不識典法,罪?可恕。毛得請託至此,豈可貸宥?」不許。
  18. ^ Kim s? , quy?n 63, Li?t truy?n 1: [H?u] - phi th??ng:「壽寧縣主什古,宋王宗望女也。靜樂縣主蒲刺及習撚,梁王宗弼女也」
  19. ^ Tan Nguyen s? , quy?n 105:「元制,皇女及諸王女皆稱公主」
  20. ^ Minh s? , quy?n 121, Li?t truy?n 9 - Cong chua: 「明制,皇姑曰大長公主,皇?妹曰長公主,皇女曰公主,俱授金冊,祿二千石,?曰駙馬都尉。親王女曰郡主,郡王女曰縣主,孫女曰郡君,曾孫女曰縣君,玄孫女曰?君,?皆儀賓。」
  21. ^ 《?史稿 卷114》:「公主之等二:曰固倫公主,曰和碩公主。格格之等五:曰郡主,曰縣主,曰郡君,曰縣君,曰?君。不入五等曰宗女。」
  22. ^ Sach Trung cung t? Thien Th? Qu?c tu tr??ng chep:「多至波菜等已比乃?己等(用明天皇)、庶妹、名を孔部間人公主、娶りて大后と?す……尾治大王之女、名を多至波奈大女?、娶りて后となす…」
  23. ^ Sach đ?i đong th? ng? chep:「弘仁中。有才學。」
  24. ^ Simpson, D.P. (1968). Cassell's Latin Dictionary, Latin-English, English-Latin . London: Cassell Publishers Limited . tr. 713. ISBN   9780826453785 .
  25. ^ Charlton T. Lewis, Charles Short (1897). “princeps, c?pis, adj” . A Latin Dictionary . Truy c?p ngay 21 thang 4 n?m 2009 .
  26. ^ Encyclopædia Britannica ? Princeps
  27. ^ A History of Rome to A.D. 565 , rev. 6th ed., Sinnigen & Boak, PanMacMillan, c1975
  28. ^ Theo Suetonius .
  29. ^ Camden, William (1688). The History of the Most Renowned and Victorious Princess Elizabeth Late Queen of England (4th ed.). London, UK: M. Flesher. p. 5.
  30. ^ Given-Wilson, Chris, ed. (2010). Fourteenth Century England. VI. Woodbridge, UK: The Boydell Press. p. 131.
  31. ^ “Royal Titles: Style and Title of the Princess Royal” . The British Monarchy. 4 thang 5 n?m 2024. L?u tr? b?n g?c ngay 27 thang 7 n?m 2008 . Truy c?p ngay 8 thang 7 n?m 2014 . Qu?n ly CS1: URL h?ng ( lien k?t )