Bu yonerge , Turkce Vikipedi'nin Bicem El Kitabı 'nın bir parcasıdır. Yonerge, kullanıcıların uyması istenen genel olarak kabul edilmi? bir standart olu?turmaktadır; ancak kullanıcıların yonergenin uygulanması konusunda sa?duyu ile hareket etmesi beklenir ve bazı durumlarda istisnalar soz konusu olabilir. Bu sayfada yapılacak onemli duzenlemelerin fikir birli?ini yansıtması gerekir. ?upheye du?tu?unuz durumlarda, konuyu ilk once tartı?ma sayfasında gundeme getirin.

Kısayollar VP:BEK/G VP:GORSEL BEK:GORSEL

Bu sayfa, gorsellerin Vikipedi'de nasıl kullanılması gerekti?ine dair bir genel bakı? icerir. Gorsellerin kullanımına dair daha fazla bilgi icin resim kullanım politikasına , bir dosyanın nasıl yuklenece?i konusu icin ise Yardım:Resim ekleme sayfasına bakılabilir.

Uygunluk ve ansiklopedik yapı [ kayna?ı de?i?tir ]

Maddelerde yer alan gorsellerin birincil gorevi maddelerin guzel gozukmesini sa?lamak de?il, konuyla ilgili olmaları ve konu ici onem arz etmeleridir. Gorseller, konuyu gorsel acıdan desteklemeye yardımcı olur. Ozellikle az sayıda gorsel iceren sayfalarda, kotu veya konuyla ilgisiz gorselleri kaldırmak yerine, daha iyi gorsellerle de?i?tirmeniz veya altyazılarını daha iyi hale getirmeniz tavsiye edilir. Bununla birlikte her maddenin gorsele ihtiyacı yoktur ve cok fazla gorsel de dikkat da?ıtıcı olabilir.

Gorsellerin, tasvir etmesi gereken ?eylere benzemesi gerekir. Orne?in, bir pastanın tasvir edildi?i bir trompe-l'œil resim, pasta maddesinde kullanılabilecek bir gorsel olabilirken, ba?ka bir ?eye benzemesi amacıyla tasarlanan gercek bir pasta foto?rafının kullanılması ise uygunsuz olabilir. Benzer ?ekilde, bir hucrenin ı?ık mikroskobu altındaki goruntusu, ancak ve ancak tasvir edilen hucre ile gorseldeki hucre arasında gozle gorulur farklar olmaması durumunda kullanılmaya uygundur.

Kullanılan gorsellerin ce?itli olması konusunda gayret gosterilmelidir. Orne?in cok sayıda insan gorseline sahip bir maddede ( ko?u gibi) ce?itli ya?, cinsiyet ve etnik kokenleri gostermeye calı?ın. E?er bir generalin maddesinde halihazırda uniformalı bir gorseli varsa ikinci bir uniformalı gorselin eklenmesi, generalin katıldı?ı onemli bir muharebenin haritasının veya muharebe sonrasını tasvir eden bir gorselin bulunmasına kıyasla daha az ilgi cekici ve bilgi verici nitelikte olacaktır. Bununla birlikte, konuyla ilgili bircok gorsel bulunuyor diye, konuyla cok az ilgili gorsellerin maddede gere?inden fazla kullanılmasından da kacınılmalıdır.

Gorsel kalitesi [ kayna?ı de?i?tir ]

Maddelerde, mumkun olan en kaliteli gorseller kullanılmalıdır. Karanlık veya bulanık olan; konuyu cok kucuk, karma?ık veya saklı bir alanda gosteren vb. du?uk kaliteli gorseller, mutlaka gerekli olmadıkca kullanılmamalıdır. Konuyu en iyi hangi gorsellerin ifade etti?i dikkatlice secilmelidir. Orne?in:

• Baya?ı deniz kartalının gokyuzunde bir benek gibi gorundu?u bir gorsel kullanı?sızdır.
• Bir biyografi maddesinin ba?ında kullanılan gorsel, o ki?inin ba?kalarıyla gozuktu?u bir gorsel yerine, mumkun mertebe o ki?inin bir portresi olmalıdır.
• Kılıc balı?ının en uygun gorseli, di?er balık turlerinden ayırt edilebilmesi icin kendine ozgu kılıc benzeri cenesini gosterendir.
• Romanya ve Ukrayna ile olan sınırlarını gosteren bir Moldova haritası, kom?ularından yola cıkarak ulkenin konumunu daha iyi tasvir etmesinden oturu daha uygundur.
• Bir pirinc icin en iyi gorsel pilav de?il, pirinc gorselidir.
• Soyut kavramlar da gorsellerle gosterilebilirler. Orne?in a?kı tasvir etmek icin opu?en bir cift gorseli kullanılabilir.

Hukumet, kurum ve kurulu?ları temsil etme amacıyla kullanılan logo, bayrak, afi?, muhur ve di?er simgeler, mumkun mertebe o olu?umun belirledi?i simgeler olmalıdır. Bunlar, benzer kalitede dahi olsa o simgenin bir foto?rafına veya amator kopyalarına kıyasla tercih edilmelidir.

Gorselleri, metinsel bilgi sunmak icin kullanmaktan kacının [ kayna?ı de?i?tir ]

Metinsel bilgiler neredeyse her zaman, gorsel olarak de?il, metin olarak girilmelidir. Metinler, CSS etiketleri ve ?ablonlarla ?ekillendirilebilirlerken gorsellerdeki metinler bu yollarla de?i?tirilemez ve herhangi bir arama motoru aracı?ıyla aranamazlar. Buna ek olarak, yuklenmeleri metinden daha uzun surer ve gorme engelliler icin cihazlar aracı?ıyla okunulabilir nitelikte de?ildirler. Bir gorseldeki onemli metinsel bilgiler, gorselin altyazısında veya yakınındaki metinde bulunmalıdır.

Boyut referansları [ kayna?ı de?i?tir ]

Gorseller, bazen bir cismin boyutunun daha kolay anla?ılması icin, boyutları genel olarak bilinen bir nesne icerebilir. Bu nesneler; Eyfel Kulesi gibi unlu yapılar, cetvel , kibrit , pil , iskambil ka?ıdı , CD / DVD , icecek kutusu , futbol topu , ta?ıt veya insan ya da uzuvları gibi, kulturel acıdan evrensel ve mumkun oldu?unca standartla?tırılmı? olmalıdır. Madeni para , banknot ve ka?ıt gibi nesnelerin boyutları bolgeden bolgeye de?i?ebildi?i icin gorece daha az uygun olsalar da daha iyi bir alternatif yoksa boyutu hala gosterildi?i icin kullanılmaları mumkundur.

E?er mevcutsa nicel verilerin, altyazıda veya maddede belirtilmesi gerekir.

Rahatsız edici gorseller [ kayna?ı de?i?tir ]

Vikipedi sansurlenemez . Vikipedi'nin ansiklopedik misyonu rahatsız edici olabilen iceri?in de verilmesini gerektirir. Bununla birlikte, potansiyel olarak rahatsız edici, yani sıradan Vikipedi okuyucuları icin kaba veya mustehcen kabul edilebilecek ^[a] gorseller, yalnızca ansiklopedik bir ?ekilde ele alındı?ında, aynı derecede uygun alternatif bir gorsel olmadı?ında veya kullanılmadı?ı takdirde maddede verilen bilgide azalma ya?anaca?ında kullanılmalıdır. Gorsel kullanımında okuyucuların alı?ılagelmi? beklentilerine saygı gosterilse de, maddenin kalitesinden odun verilmemelidir. Konuyla ilgisiz, okuyucular icin itici veya rahatsız edici olabilecek gorsellerin kullanımından kacınılmalıdır. Orne?in, pornografik bir ba?lamda cekilen foto?raflar insan anatomisi hakkındaki maddeler icin uygun de?ildir.

Giri? bolumundeki gorseller [ kayna?ı de?i?tir ]

Bir maddenin bolumu veya bilgi kutusunda , okuyucuların do?ru sayfada olduklarını gorsel yonden onaylaması icin bir ki?i, yer; kitap ya da album kapa?ı gibi temsili bir gorsel kullanımı yaygındır.

Bazı maddeler icin boyle bir gorsel secmek zor olabilir. Vikipedi sansurlenemez olsa da, bu gorseller dikkatle secilmelidir (yukarıdaki rahatsız edici gorseller ba?lı?ına bakınız). Giri? bolumundeki gorseller, okuyucuların dikkatini ceken ilk ?ey olabilece?inden, orada gormeyi beklemeyecekleri bir gorselin eklenmesinden kacınılmalıdır. Di?er gorsellerden farklı olarak giri? bolumune eklenecek gorseller, bu du?unceler goz onunde bulundurularak secilmelidir.

Giri? bolumune eklenecek gorseli secerken ?u onerilerin dikkate alınması tavsiye edilir:

• Giri? bolumundeki gorsel, do?al ve konunun uygun gosterimleri olmalı, yani konuyu bir butun olarak anlatmalıdır. Her giri? bolumunde bir gorsel olması ?art de?ildir ve konuyu temsil edecek basit bir gorsel yoksa giri? bolumunde hicbir gorselin olmaması bazen en iyi cozumdur.
• Giri? bolumundeki gorsel, mumkun mertebe az sarsıcı olmalı ve konuyu do?ru bir ?ekilde temsil eden bir gorsel tercih edilmelidir. Orne?in; Holokost maddesinin bu surumunde , giri? bolumunde surgunlerin bir goruntusunu kullanmak, maddenin ilerleyen kısımlarında kullanılan kamp mahkumlarının veya cesetlerin gosterilmesine kıyasla daha fazla tercih edilir.
• Kimi zaman, orne?in insan cinsel organlarıyla ilgili maddelerde, sarsıcı nitelikteki bir gorsel kullanmaktan kacınmak imkansızdır. Kullanıcılar, icerik sorumlulu?u reddine gore okuyucuların bu tur maddelerin, bu tur gorseller icerebilece?inin farkında oldukları varsayabilir.

Sozdizimi [ kayna?ı de?i?tir ]

Basit ornek (sa?a dayalı bir gorsel eklemek):

[[Dosya:Dalmatian fetching a stick.jpg|alt=Tasmalı bir Dalmacya kope?i, a?zında sopa ile bozkırda ko?uyor|kucukresim|Bir [[Dalmacya kope?i]]]]

• Dosya:Dalmatian fetching a stick.jpg Gorsel (dosya) adı; buyuk harf, noktalama i?aretleri ve bo?luklar dahil birebir aynı olmalı ve .jpg , .png veya ya da bir dosya uzantısı icermelidir. Resim: ve Dosya: aynı i?i gorur. E?er hem Vikipedi 'de hem de Wikimedia Commons 'ta aynı ada sahip iki farklı dosya varsa Vikipedi maddelerinde, Vikipedi'de yuklu gorsel gozukur.
• kucukresim co?u durumda gereklidir
• alt=Tasmalı bir Dalmacya kope?i, a?zında sopa ile bozkırda ko?uyor Alternatif metin, gorseli goremeyenler icindir ve gorselde nelerin yer aldı?ını betimler.
• Bir Dalmacya kope?i En sonda yer alan altyazı; gorselin anlamını, iceri?ini veya onemini soyler.

Di?er ozellik ve secenekler icin Vikipedi:Geni?letilmi? gorsel sozdizimi sayfasına bakılabilir. Sozdiziminde bir sorun olmamasına ra?men gorsel goruntulenmiyorsa, o gorsel kara listeye alınmı? olabilir.

Sanal gerceklik foto?rafları [ kayna?ı de?i?tir ]

Sanal gerceklik foto?rafları (360 derece panorama) goruntulemek icin {{ PanoViewer }} ?ablonu kullanılır.

Boyut [ kayna?ı de?i?tir ]

• Bir gorselin boyutu, geni?li?inin de?i?tirilmesiyle belirlenir. Ardından yazılım, yuksekli?i otomatik olarak ayarlar. Vikipedi'deki bir gorselin "boyut"u ile aslında geni?li?inden bahsedilir.
• Her kullanıcının, |kucukresim ve |cercevesiz parametrelerinin kullanıldı?ı gorseller icin gecerli olan bir "temel" geni?lik de?eri vardır. Oturum acmamı? kullanıcılar icin bu de?er her zaman 220 piksel iken, oturum acanlar ise Tercihler aracılı?ıyla bu de?eri de?i?tirilebilir. ^[b] Orne?in bir ust ba?lıktaki Dalmacyalı gorseli, temel geni?li?inize gore goruntulenir.

• Daha kucuk ya da daha buyuk bir gorsel kullanımının uygun oldu?u durumlarda, gorseli kullanıcının temel geni?li?ine gore bir faktor ile geni?leten veya daraltan |upright= olcekleme faktoru faktorunu kullanılmalıdır.
  • Orne?in:
    • upright=1.3 , kucuk ayrıntılara sahip bir gorseli (bir harita veya diyagram gibi) eklemek icin kullanılabilir. Bu, gorseli kullanıcının istedi?inden genellikle %30 daha buyuk gosterir (orne?in temel geni?li?i 220pik olan bir kullanıcı icin bu de?er 285pik olur).
    • upright=0.6 , yeterince goruntulenebilen ve cok az ayrıntıya sahip bir gorsel (basit bir cizim veya bayrak gibi) icin kullanılabilir. Bu, gorseli kullanıcının istedi?inden genellikle %40 daha kucuk gosterir (orne?in temel geni?li?i 220pik olan bir kullanıcı icin bu de?er 130pik olur).
  • Kısa ve geni? gorseller icin genellikle 1 veya daha buyuk, uzun ve dar gorseller icin ise genellikle 1 veya daha az upright de?eri kullanılır.
  • 1'den buyuk upright= de?erleri kullanırken cevresindeki metni bozmamasına dikkat edilmelidir.
    • Kucuk ayrıntıların bile onemli oldu?u gorsellerin normalden cok daha buyuk olması gerekebilir, ancak metnin yanında bulunan gorseller icin genellikle en buyuk de?er upright=1.8 olmalıdır.
    • Giri? kısmındaki gorseller genellikle en fazla upright=1.35 de?erinde olmalıdır.
  • Bir maddedeki gorseller, ozellikle de birbirine yakın ve aynı tarafta olanlar, aynı geni?likte oldu?unda genellikle daha ilgi cekici olurlar.
  • Uyarı upright de?erinin yoklu?u, upright=1 de?erine e?ittir. Ancak upright yalnızsa , yani yanında = olceklendirme faktoru yoksa (orne?in [[Dosya:Kopek.jpg|kucukresim|upright|Buyuk bir kopek]] ) upright=0.75 de?erine e?ittir. Kafa karı?tırıcı olmasından oturu bu tarz kullanımdan kacınılması onerilir.
• Kullanıcının temel geni?lik tercihini yok sayaca?ından oturu, cok iyi bir sebep yoksa piksel cinsinden sabit bir geni?lik (orne?in 17pik ) belirtilmemeli ve mumkun oldukca |upright= olcekleme faktoru tercih edilmelidir . ^[c] Genel bir kural olarak gorsel geni?likleri, en ba?taki temel geni?lik olan 220pik de?erinden buyuk bir de?ere sabitlenmemelidir. E?er bu kural icin istisnai bir kullanım gerekiyorsa, 400pik (giri? bolumu icin 300pik) de?erinden yuksek bir geni?lik ile 500pik de?erinden yuksek bir yukseklik de?eri kullanılmamalıdır.
  • Gorseller; ?ablonlar aracılı?ıyla standartla?tırılmı? boyutlara sahipse (bilgi kutusu ya da bayrak simge ?ablonlardaki gorseller gibi), alanın kısıtlandı?ı yerlerdelerse (anasayfadaki gunun seckin maddesi ve tarihte bugun bolumleri ya da Nobel Barı? Odulu sahipleri listesi gibi tablolarda kullanılan gorseller gibi) ve sutun ya da satırlara hizalanması gerekirlerse, sabitlenmi? boyutlarda kullanılabilirler. Farklı cerceve oranlarına sahip gorsellerin geni?lik ya da yuksekliklerini otomatik olarak e?le?tirebilen {{ coklu resim }} gibi ?ablonlarda ise geni?lik ya da yukseklik de?eri elle girilmelidir.
• Bir pik de?erini upright de?erine donu?turmek icin, piksel de?erini 220'ye bolun ve sonucu istedi?iniz gibi yuvarlayın. Orne?in |150pik , 150 / 220 ? 0,6818 oldu?undan dolayı kabaca |upright = 0.7 'ye e?ittir.
• Yukarıdaki yonergelerden cok daha buyuk gorsellerde ( panoramalar gibi), |kucukresim|center veya |kucukresim|none kullanılarak gorselin tek ba?ına kalması sa?lanır. Kaydırılabilir bir kutuda daha da geni? bir gorsel varsa {{ geni? resim }} veya {{ uzun resim }} ?ablonlarıyla bu gorseller maddeye eklenebilir.

Konum [ kayna?ı de?i?tir ]

Co?u gorsel, aynı zamanda varsayılan konumlandırma olan, sayfanın sa? tarafında konumlandırılmalıdır. ^[d] Sayfanın soluna hizalanan gorseller, madde i?aretli liste ya da benzer yapıları sayfanın ortasına iterek gorsel acıdan bozulmalarına yol acabilir. Sola dayanan bir gorsel kullanmak icin |sol parametresi kullanılmalıdır:

[[Dosya:Dalmatian fetching a stick.jpg|kucukresim |sol |alt=Tasmalı bir Dalmacya kope?i, a?zında sopa ile bozkırda ko?uyor|Bir [[Dalmacya kope?i]]]]

Bir gorsel, maddede kendisiyle en alakalı ba?lı?a yerle?tirilmelidir. Bunun mumkun olmadı?ı durumlarda gorseli, kullanıcıların neyi anlattı?ını kavrayamamasına yol acmaması adına, gere?inden once yerle?tirmeyin. Gorseller, paragrafın ikiye ayrılmasına neden olur, yani mevcut paragraf sona erer ve yeni bir paragraf ba?lar. Bu nedenle, satırici gorseller haric, bir paragrafın icine gorsel yerle?tirmek mumkun de?ildir.

Sa?a ve sola birden fazla gorsel koyulabilse de metin; iki gorsel veya birer gorsel ve bilgi kutusu, dola?ım ?ablonu ya da benzeri o?eler arasında sıkı?tırılmamalıdır. Alternatif olarak, iki gorseli birlikte aynı tarafa yerle?tiren {{ coklu resim }} ?ablonunun kullanılması du?unulebilir (ancak bu, oturum acan kullanıcıların secti?i temel geni?li?i yok sayar).

Portre [ kayna?ı de?i?tir ]

Metne "bakan" portrelerin (bir ki?inin resmi ya da temsili) kullanımı tercihen daha uygun olsa da, yanlı? bilgi verecek olmasından oturu ozgun gorseller uzerinde de?i?iklik yaparak yuzlerin metne "bakması" sa?lanmamalıdır.

Madde metninden atıflar [ kayna?ı de?i?tir ]

Madde metinlerinde gorselden bahsederken solda, sa?da, yukarıda veya a?a?ıda gibi kelimeleri kullanmayın. Gorsel konumunun, ozellikle mobil platformlarda olmak uzere, platform ve ekran boyutuna gore de?i?mesinden oturu bu gibi atıflar kimi kullanıcılar icin anlamsız olacaktır. Bu gibi atıflar yerine gorsel altyazıları kullanılmalıdır.

Satırici gorseller [ kayna?ı de?i?tir ]

• |kucukresim yerine |cercevesiz kullanılması, "satırici" gorsel uretir. Orne?in,

  Bu [[Dosya:Flag of Japan.svg|cercevesiz|20pik]] bir satırici gorseldir.

kullanımıyla elde edilen sonuc ?u ?ekilde olur:

Bu bir satırici gorseldir.

• |border ile tek piksellik bir kenarlık eklenebilir. Orne?in,

  Bu [[Dosya:Flag of Japan.svg|cercevesiz|border|20pik]] kenarlı?ı olan bir satırici gorseldir.

kullanımıyla elde edilen sonuc ?u ?ekilde olur:

Bu kenarlı?ı olan bir satırici gorseldir.

• Satırici gorsellerin altyazısı olmaz.
• Sozdizimindeki x20pik kullanımı, gorselin boyutunun 20 piksel olmasını sa?lar. x18pik ile x22pik arasındaki de?erler, genellikle o gorselin satıra sı?ması icin yeterli boyutta olmasını sa?lar. Satırici gorsellerde upright kullanımı genelde uygun de?ildir.

Vikipedi'de kullanılan tum gorseller Vikipedi'ye ya da Wikimedia Commons 'a yuklenmelidir. Turkce Vikipedi'ye yuklenen dosyalar otomatik olarak dosya ad alanına yerle?tirilir ve dolayısıyla gorsel sayfalarının adları Dosya: on ekiyle ba?lar.

Gorselin katkısı veya kalitesi; kırpma (alakalı bolume odaklanmak icin), tarayıcı izlerinin temizlenmesi, renk dengesinin duzeltilmesi, kırmızı goz efektinin kaldırılması veya ba?ka oynamalarla ile iyile?tirilebilir.

Bir gorselin acıklamasında, okuyucuların gorseli do?ru ?ekilde yorumlayabilmesi adına bu tur duzenlemelerden (orne?in sahte renk ) bahsedilmelidir. Buna ra?men iceri?i onemli olcude de?i?tirmeyen, sunumu geli?tiren duzenlemelerin belirtilmesi gerekmez.

Gorseller, okuyucuyu yanlı? yonlendirecek ?ekilde duzenlenmemelidir. Orne?in sanat eseri, yuz, tanımlanabilir yer, bina ya da metinlerden olu?an gorseller sa?-sol yonunde tersine cevrilmemelidir.

Gorsel duzenlemesi konusunda destek icin Vikipedi:Grafik Laboratuvarı sayfasına bakabilirsiniz.