Hubble Uzay Teleskobunun, Uzay Meki?i Atlantis dorduncu servis gorevi STS-125 'i yaparken cekilmi? goruntusu; bu gozlemevine yapılan be?inci ve insanlı son uzay yolculu?uydu.
NSSDC ID	1990-037B
Kurum	NASA / ESA / STScI
Fırlatılı? Tarihi	24 Nisan 1990 3:33:51 p.m. EEDT
Faal oldu?u sure	20 yıl 7 ay
Yorungeden ?ndirme	~ 2013?2021 [1] [2]
Kutle	11.110  kg (24.250 lb)
Yorunge Tipi	Daireye Yakın Alcak Dunya yorungesi
Yorunge Yuksekli?i	559  km
Yorunge Periodu	96-97  dk
Yorunge Hızı	7.500  m/s
Yercekimine ba?lı ivme	8,169 m/s²
Konum	Alcak Dunya yorungesi
Fiziksel Ozellikler
Teleskop Turu	Ritchey-Chretien teleskopu
Dalgaboyu Sistemi	Optik, ultraviyole, yakın-kızıl otesi
Cap	2,4  m (94  in )
Toplama Alanı	yakla?ık 4,3 m² (46 ft²)
Etkili oldu?u odak uzaklı?ı	57,6 m (189 ft)
Servis Gorevleri
Servis Gorevi 1
Gorev Adı	STS-61 (Endeavour)
Gorev Tarihi	2-13 Aralık, 1993
Eklenen/De?i?tirilen Aygıtlar	- Geni? Alan ve Gezegen Kamerası 2 (WFPC2)
	- Optik Uzay Teleskobu eksen de?i?imi(COSTAR).
Servis Gorevi 2
Gorev Adı	STS-82 (Discovery)
Gorev Tarihi	11-21 ?ubat, 1997
Eklenen/De?i?tirilen Aygıtlar	- Yakın kızılotesi Kamera ve Cok Amaclı Tayfolcer(NICMOS)
	- Uzay Teleskobu Goruntuleme Spektrogrifisi(STIS)
Servis Gorevi 3A
Gorev Adı	STS-103 (Discovery)
Gorev Tarihi	19-27 Aralık, 1999
Eklenen/De?i?tirilen Aygıtlar	- Ciroskoplar (de?i?tirildi)
	- ?yi Rehberlik Algılayıcıları ve Vericiler (de?i?tirildi)
	- Geli?mi? Merkezi Bilgisayar, Dijital Veri Kaydedici, Elektronik Arttırım Techizatı, Batarya Geli?tirme Techizatı ve Dı? ısı koruma katmanı.
Servis Gorevi 3B
Gorev Adı	STS-109 (Columbia)
Gorev Tarihi	1-12 Mart 2002
Eklenen/De?i?tirilen Aygıtlar	- ?ncelemeler icin Geli?mi? Kamera.
	- Geni? Alan ve gezegen Kamerası(WFPC2) (de?i?tirildi)
	- Gune? Panelleri (de?i?tirildi)
	- Yakın Kızılotesi Kamera ve Cok Amaclı Tayfolcer (de?i?tirildi)
	- Tepkisel Hareket Aygıtları (1/4 de?i?tirildi)
Servis Gorevi 4
Gorev Adı	STS-125 (Atlantis)
Gorev Tarihi	11-24 Mayıs 2009
Eklenen/De?i?tirilen Aygıtlar	- Geni? Alan Kamerası 3 (WFC3)
	- Kozmik Orijin Spektrografı (COS)(COSTAR'ın yerini aldı)
	- Geni? Alan ve Gezegen Kamerası 2 (WFPC2)(de?i?tirildi)
	- Geli?mi? ?nceleme Kamerası(ACS) ve Uzay Teleskobu Gorutuleme Spektrografisi(STIS)(onarıldı).
	- Ciroskoplar ve Batarlar (de?i?tirildi)
	- ?yi Rehberlik Algılayıcıları (de?i?tirildi)
Arac Gerecleri
NICMOS	Kızılotesi kamera/Coklu nesne spektrometresi
ACS	Geli?mi? Olcme Kamerası
WFC3	Geni? Alan Kamerası
COS	Kozmik Orijin Spektrografisi
STIS	Uzay Teleskopu Goruntuleme Spektrografisi
FGS	Hassas Kılavuz Algılayıcı - 3 adet
Websiteleri	http://hubble.nasa.gov9 ?ubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi . http://hubblesite.org15 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi . http://www.spacetelescope.org21 ?ubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .

Hubble Uzay Teleskobu (HUT) , ismi Amerikalı astronom Edwin Hubble 'ın anısına verilmi?; Nisan 1990'da STS-31 Gorevi esnasında Uzay Meki?i Discovery tarafından Dunya etrafındaki yorungesine ta?ınmı? bir uzay teleskobudur . ?lk uzay teleskopu olmamasına ra?men, HUT en buyuklerindendir ve bircok ustun ozelli?e sahiptir. Ayrıca hem hayati oneme sahip bir ara?tırma aracı olması hem de astronomi icin etkili bir halkla ili?kiler unsuru olması nedeniyle cok tanınmı?tır.

HUT , NASA ve Avrupa Uzay Ajansı (ESA) arasında ortak bir calı?madır ve Compton Gama I?ını Gozlemevi , Chandra X-ı?ını Gozlemevi ve Spitzer Uzay Teleskobu projelerinden olu?an NASA'nın Buyuk Gozlemevleri programının bir parcasıdır. ^[3]

Uzay teleskopların yapımı ilk olarak 1923'te du?unuldu. HUT icin 1970'lerde, 1983'te uzaya gonderilmesi hedefiyle fon bulundu ancak proje teknik gecikmeler, butce sorunları ve Challenger faciası nedeniyle gecikti. 1990'da yorungeye yerle?tirildikten sonra bilim adamları ana aynanın teleskobun calı?malarını kısıtlayacak ?ekilde yanlı? yerle?tirildi?ini tespit etti. 1993 yılında bir uzay meki?i yolculu?unda bu sorun giderildi.

HUT , Dunya atmosferinin dı?ında konumlanması sayesinde, yeryuzundeki teleskoplara kıyasla pek cok avantaja sahip olabilmektedir: Atmosferin olumsuz etkilerinden (Goruntude bulanıklık ve havadaki partikullerden yansıyan ı?ı?ın olu?turdu?u arka-plan kirlili?i gibi) ba?ımsız goruntu elde edilmesinin yanı sıra, Ozon tabakası tarafından tutulan morotesi ı?ı?ın gozlemlenmesi ancak bu ?ekilde mumkun olabilmektedir.

1990 yılında fırlatılmasının ardından, astronomi tarihindeki en onemli enstrumanlardan biri haline gelmi?tir. Astronomların astrofizik alanındaki temel problemlerine cozum bulmakta buyuk yarar sa?lamı?tır. Hubble teleskobu tarafından kaydedilmi? olan Hubble ultra derin alan adlı foto?raf, bugune kadar gorunur ı?ık ile en uzak mesafeden alınmı? detaylı goruntudur. Bircok Hubble gozlemi, en kesin bicimde hesaplanan evrenin geni?leme oranı gibi astrofizik alanında bircok cı?ır acıcı sonuc do?urmu?tur.

HUT , uzayda bakımı astronotlar tarafından yapılacak ?ekilde tasarlanmı? tek teleskoptur. Sonuncusu Mayıs 2009'da olmak uzere be? adet bakım ucu?u gercekle?tirilmi?tir. ?lk servis ucu?u Aralık 1993'te Hubble'ın goruntuleme hatasının duzeltilmesi icin gercekle?tirildi. 2, 3A ve 3B bakım ucu?ları sırasında cok sayıda alt sistem onarılmı? ve bircok gozlem cihazı daha modern ve yetkin olanlarıyla de?i?tirilmi?tir. Ancak 2003 yılında Columbia Uzay Meki?i 'nin ya?adı?ı kazadan sonra be?inci bakım ucu?u guvenlik gerekceleri ile iptal edildi. Uzun tartı?malardan sonra NASA kararını tekrar gozden gecirdi ve kurumun yoneticisi Mike Griffin son kez olmak uzere bir servis ucu?u yapılmasına karar verdi. STS-125 Mayıs 2009'da gercekle?tirildi; iki yeni cihaz takıldı ve cok sayıda tamir yapıldı. Yeni cihazlar ve duzeltmeler test edilip HUT rutin i?lemlerine Eylul 2009'da tekrar ba?ladı.

Son ucu?ta yapılan bakım ile 2021'de uzaya gonderilmesi planlanan ve HUT'un ardılı olan James Webb Uzay Teleskopu (JWUT), calı?maya ba?layana kadar HUT'un gorev yapması beklenmektedir. (JWUT) bircok acıdan daha ustun astronomik ara?tırma programlarına sahip olacak ancak kızılotesi gozlem yapaca?ından dolayı Hubble'ın spektrumun gorunur ve ultraviyole olce?inde gozlem yapma yetene?ini (yerine gecmeyecek) tamamlayacak.

Du?unce, tasarım ve hedefler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Taslaklar ve Onculer [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

1923 yılında, Hermann Oberth ? fuzecili?in babaları olarak du?unulen Robert H. Goddard ve Konstantin Tsiolkovski ile beraber bir fuze yardımıyla dunya cevresinde bir teleskobun nasıl yorungeye oturtulabilece?ini anlattıkları ( Almanca :Die Rakete zu den Planetenraumen, ?ngilizce :The Rocket into Planetary Space, Turkce : Gezegenler Arası Uzaya Roket Yollamak) bir kitap yayınladı. ^[4]

Hubble Uzay Teleskobunun tarihcesi, gokbilimci Lyman Spitzer 'ın 1946'da yazdı?ı "Dunya dı?ına konumlandırılmı? bir teleskobun ustunlukleri" isimli yazıya kadar takip edilebilir. ^[5] Bu calı?masında uzayda kurulacak bir gozlemevinin dunyadaki bir gozlemevine gore iki temel ustunlu?unu tartı?tı. Birincisi acısal cozunurluk (nesnelerin acık bir bicimde ayrı?tırılabildi?i en kucuk ayrım), atmosferin ters akıntısı yuzunden yıldızların goz kırpar gibi gorunmesine yol acan ve gok bilimciler tarafından verilen isimle gokbilimsel gormeye nazaran sadece kırınım ile kısıtlanacaktı. O yıllarda, dunyadaki teleskoplar, capı 2,5 m olan bir aynası olan, teorik olarak yakla?ık 0,05 arcsec'lik kırınım sınırlılık cozunurlu?e sahip bir teleskop ile kar?ıla?tırıldı?ında 0,5?1,0  acısal dakikalık cozunurlukle sınırlıydılar. ?kinci olarak uzaydaki bir teleskop atmosfer tarafından guclu bicimde emilen kızılotesi ve ultraviyole ı?ınlarını gozlemleyebilirdi.

Spitzer hayatının buyuk bir kısmını bir uzay teleskobunun geli?tirilmesine adadı. 1962'de ABD Ulusal Bilimler Akademisi tarafından yayınlanan bir rapor insanlı uzay ucu? programının bir parcası olarak bir uzay teleskobunun geli?tirilmesini tavsiye etti ve 1965'te Spitzer, buyuk bir uzay teleskobu icin bilimsel hedefler tasla?ı hazırlamakla gorevlendirilen komitenin ba?ına atandı. ^[6]

Uzay tabanlı astronomi II. Dunya Sava?ı'nı takip eden kısa sureli bir bo?luktan hemen sonra bilimadamlarının roket teknolojisinde etkili olan geli?tirmeler gercekle?tirmelerini takiben ba?ladı. Gune?in ilk morotesi elektromanyetik tayfı 1946'da elde edildi, ^[7] ve NASA 1962'de morotesi, x-ray ve gama ı?ın spektrumlarını elde etmek icin Uydu Gune? Gozlemevi 'ni uzaya gonderdi. ^[8] Dunya cevresinde donen bir gune? teleskobu Ariel 3 programı cercevesinde ?ngiltere tarafından 1962 yılında dunya yorungesine oturtuldu ve 1966'da NASA ilk Uydusal Astronomik Gozlemevi 'ni (OAO) uzaya fırlattı. OAO-1 uc gun sonra guc kayna?ının bozulması sonucu gorev dı?ı kaldı. Bu uyduyu 1968 ve 1972 arası, normal planlanan omrunden bir sene fazla calı?arak yıldız ve galaksilerin morotesi gozlemlerini yapan OAO-2 takip etti. ^[9]

OSO ve OAO calı?maları, uzay tabanlı gozlemlerin astronomide oynayabilece?i onemli rolu sergiledi. 1968'de NASA'nın, 1979'da fırlatılmak uzere o donem icin gecici olarak en Buyuk Uydu Teleskobu veya Buyuk Uzay teleskobu olarak bilinen 3 metre caplı bir aynaya sahip uzay tabanlı bir yansımalı teleskop icin ciddi planlar geli?tirdi?i goruldu. Bu planlar, bu kadar pahalı bir programın uzun bir calı?ma omrunun olması icin insanlı destek ucu?larına ihtiyac oldu?unu vurguladı ve e? zamanlı olarak geli?tirilen tekrar kullanılabilecek Uzay meki?i programının planları bunu gercekle?tirebilecek teknolojinin cok yakında kullanıma sunulabilece?ini gosterdi. ^[10]

Fon Arayı?ı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

OAO programının devamlılık gosteren ba?arısı LST'nin ana hedef olması gerekti?i konusunda astronomi dunyasında giderek artan fikirbirli?ini cesaretlendirdi.1970 yılında NASA iki komite kurdu; biri uzay teleskobu projesinin muhendislik yanıyla di?eri bu calı?manın bilimsel hedeflerinin belirlenmesi ilgilenmek uzere. Bu komiteler kurulduktan sonra NASA'nın onundeki ikinci engel dunyada kurulacak herhangi bir benzer cihaz ile kar?ıla?tırıldı?ında bu aletin cok daha yuksek olan maliyetinin kar?ılanmasını sa?lamaktı. ABD Kongresi teleskop icin ongorulen butcenin bircok o?esini sorguladı ve o donem olası aletler ve teleskop icin gerekli donanım hakkında oldukca detaylı calı?masını iceren planlama safhalarının butcelerinde kısıntılara zorladı. 1974'te Gerald Ford tarafından butceye getirilen kısıtlamalar yuzunden teleskop projesinin butun fonu kesildi. ^[11]

Buna kar?ılık olarak, gok bilimciler arasında ulke capında bir lobi calı?ması yurutuldu. Bircok gok bilimci Kongre uyeleri ve Senato uyeleri ile yuz yuze goru?tu ve buyuk katılımlı bir mektup gonderme kampanyası duzenlendi. Ulusal Bilimler Akademisi bir uzay teleskobuna duyulan ihtiyac ile ilgili bir rapor yayınladı ve sonucta Senato daha once Kongre tarafından onaylanan butcenin yarısını kabul etmeye ikna oldu. ^[12] Fon tartı?maları projenin buyuklu?unde bir kuculmeye gidilmesine yol actı; planlanan ayna capı 3 m'den 2,4 m'ye indirilirken, di?er harcamalara da kısıntı getirildi ve teleskop donanımı icin daha etkili ve sınırlı bir tasarım ile yapılacak harcamaya izin verildi. Ana teleskopta kullanılacak sistemin denenmesi icin du?unulen 1,5 m capındaki on calı?ma teleskobundan vazgecildi ve butce icin Avrupa Uzay Ajansı ile i?birli?inin ara?tırılmasına karar verildi. ESA, Avrupalı gok bilimcilerin teleskobun gozlem suresinin en az %15'inde yer almalarının garanti edilmesi kar?ılı?ında teleskobu destekleyecek gune? pillerinin ve ABD'de teleskop uzerinde calı?acak teknik personelinin sa?lanması kadar teleskop icin gereken birinci nesil cihazlara mali kaynak yaratılmasına ve bunların teminine karar verdi. ^[13] Kongre 1978 yılında 36,000,000 US$'lık fonu onayladı ve LST'nin tasarımı en erken 1983 yılında bitirilip fırlatılmak uzere ba?ladı. ^[12] 1983 yılında teleskoba ?u isim verildi: ^[14] Edwin Hubble ; evrenin geni?ledi?ini ke?federek 20. yuzyılın cı?ır acan ke?iflerinden birini yapan gok bilimci. ^[15]

Yapımı ve Muhendislik Calı?ması [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Uzay Teleskobu projesine karar verildikten sonra, programdaki calı?ma bircok kurum arasında payla?tırıldı. Marshall Space Flight Center (MSFC)'ye teleskobun tasarım, geli?tirme ve yapım sorumlulu?u verilirken Goddard Space Flight Center (GSFC)'ye bu calı?manın bilimsel cihazlarının tum kontrolu yapma ve yer-kontrol merkezi olma sorumlulu?u verildi. ^[16] MSFC Perkin-Elmer ?irketini uzay teleskobunun optik yapısını ve hassas kılavuz alıcılarını tasarlamak ve in?a etmekle gorevlendirdi. Lockheed firması ise teleskobun icine yerle?tirilece?i uzay gemisini yapmakla gorevlendirildi. ^[17]

Optik Teleskop Aracı (OTA) [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Optik acıdan, Hubble, co?u buyuk profesyonel teleskop gibi, Ritchey-Chretien tasarımına sahiptir. Bu tasarım, iki hiperbolik aynası ile; bu aynaların ?eklinden dolayı uretilmelerinin ve test edilmelerinin zor olmaları dezavantajına ra?men geni? goru? alanlarında goruntulemede iyi olarak bilinmektedir. Teleskobun ayna ve optik sistemleri en son ba?arımı belirler ve bunlar teknik ozellikleri yerine getirmek uzere tasarlanır. Optik teleskoplar geleneksel olarak gorulebilir ı?ı?ın onuncu dalga boyuna kadar netli?e ula?acak ?ekilde parlatılmı? aynalara sahiptir ancak Uzay Teleskobu morotesi (kısa dalga boyu olan ı?ınlar) ı?ınları gozlemlemek icin kullanılacaktı ve uzayda bulunmanın butun ustunluklerini kullanarak kırınım sorununu a?mak uzere ozellikle tasarlandı. Dolayısıyla aynasının 10  nanometre netli?inde olması veya yakla?ık olarak kırmızı ı?ı?ın 65’te 1 dalga boyunda parlatılması gerekmekteydi. ^[18]

Perkin-Elmer aynanın istenen ?ekli alması icin gereken a?ındırmada ozel tasarlanmı? ve ust duzeyde geli?tirilmi? bilgisayar kontrollu ozel parlatma makineleri kullandı. ^[17] Ancak, onların en son teknoloji urunu cihazları zorlanınca, NASA, PE’nin Kodak firmasıyla geleneksel ayna parlatma tekniklerini kullanarak bir tane yedek ayna yapması konusunda i?birli?i yapmasını istedi. ^[19] ( Kodak ve Itek ekibi aynı zamanda orijinal aynanın parlatılmasına da katıldılar. Daha sonra ortaya cıkan ce?itli sorunlara yol acacak olan parlatma hatasına neden olacak ?ekilde, yapılan anla?mayla her iki ?irketin birbirinin i?ini denetlemesi ongoruldu. ^[20] ) Kodak tarafından yapılan ayna gunumuzde Smithsonian Enstitusu' nde sergilenmektedir. ^[21] Bu calı?manın bir parcası olarak uretilen bir Itek aynası gunumuzde Magdalena Ridge Gozlemevi' ndeki 2,4 m'lik teleskopta kullanılmaktadır. ^[22]

Perkin-Elmer aynasının yapımına Corning ?irketinin cok du?uk genle?meli camından uretilen bir altyapı ile 1979 yılında ba?landı. A?ırlı?ını en alt seviyede tutmak icin ayna, balpete?i ?eklindeki kafesi aralarında sıkı?tıran bir inc kalınlı?ında alt ve ust plakalar icermekteydi. Perkin-Elmer, de?i?ik oranlarda kuvvet uygulayan 138 adet cubuk ile aynayı cift taraflı olarak destekleyerek mikro cekim benzetimini (simulasyon) gercekle?tirdi. Bu, aynanın son halinin do?ru olmasını ve sonuc olarak uygulandı?ında hedeflenen i?levi gormesini sa?ladı. Aynanın parlatılması 1981 Mayıs'ına kadar surdu. O sırada hazırlanan NASA raporları do?rultusunda Perkin-Elmer ?irketinin yonetimi sorgulandı; parlatma i?lemi takvimi sarkmaya ve butce a?ılmaya ba?landı. Butcede tasarruf yapmak icin NASA yedek aynanın yapım calı?masını askıya aldı ve teleskopun fırlatılı?ını Ekim 1984 tarihine erteledi. ^[23] Ayna 1981'in sonunda tamamlandı; 2400 galon sıcak, de-iyonize su ile yıkandıktan sonra yansıtıcı katman olarak 65 nm- kalınlı?ında aluminyum ve koruyucu katman olarak 25 nm-kalınlı?ında magnezyum florit ile kaplandı. ^{[24] [25]}

OTA'nın tamamı icin butce ve takvim a?ılmaya devam ettikce Perkin-Elmer ?irketinin bu kadar onemli bir proje icin yeterlili?i konusundaki ?upheler dile getirilmeye artarak devam etti. "Gunluk olarak de?i?en ve oturmayan" olarak ifade edilen plana bir cevap olarak NASA teleskopun fırlatılı?ını Nisan 1985 tarihine erteledi.Perkin-Elmer'in programı her dort ayda bir duzenli olarak bir ay sarkmaya devam etti bazı zamanlarda bu sarkma bir i? gunune kar?ılık bir gun olarak gercekle?ti. NASA fırlatı?ı once Mart sonra da Eylul 1986'ya cekmek zorunda kaldı. Bu sırada toplam proje butcesi 1.175 milyar dolara yukseldi. ^[26]

Uzay Gemisi Sistemleri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Teleskop ve di?er cihazları ta?ıyacak uzay gemisinin yapımı ba?ka bir buyuk muhendislik sorunuydu. Bu noktada cihaz, bir yandan teleskobun cok keskin bir ?ekilde hedefleme yapmasını sa?larken bir yandan da do?rudan gune? ı?ı?ına maruz kalma ve dunyanın golgesinin ustune du?mesine ba?lı olarak sıcaklık acısından meydana gelecek de?i?ikliklerle ba?a cıkabilmeliydi. Cok katmanlı bir yalıtım teleskobun icindeki sıcaklı?ı sabit tutmakta; teleskop ve cihazların icine oturdu?u ince bir aluminyum kabu?u da sarmaktadır.Kabu?un icinde, bir grafit epoksi (karbon fiber ile guclendirilmi? bir ce?it plastikten imal edilmi?) iskelet teleskobun calı?an parcalarını sa?lam bir bicimde bir arada tutulmasını sa?lamaktadır. ^[27] Grafit kompozitler higroskobik oldukları icin Lockheed'in temiz odasındaki destek catı tarafından emilen su buharının daha sonra uzay bo?lu?unda dı?arı cıkma riski vardı; bu durumda teleskobun cihazları buz ile kaplanacaktı. Bu riski azaltmak icin teleskop uzaya bırakılmadan once icine bir nitrogen gaz bo?altımı yapıldı. ^[28]

Teleskobun ve di?er cihazların icine yerle?tirilece?i uzay gemisinin yapımı sırasında OTA yapımına gore daha az bir gecikme ya?ansa da, Lockheed firması butceyi ve takvimi bir miktar a?mı?tı; 1985 yazı itibarıyla uzay gemisinin yapımı butceyi %30 a?mı? ve takvimin uc ay gerisinde kalmı?tı. Bir MSFC raporuna gore Lockheed firması geminin yapımı konusunda kendi kararlarından ziyade NASA'nın talimatlarına gore hareket etme e?ilimindeydi. ^[29]

Temel cihazlar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Fırlatıldı?ında HUT be? bilimsel cihaz ta?ıyordu; Geni? Alan ve Gezegen Kamerası (WF/PC), Goddard Yuksek Cozunurluk Tayfolceri (GHRS), Yuksek Hız Fotometresi (HSP), Silik Nesne Kamerası (FOC) ve Silik Nesne Tayfolceri (FOS). Geni? Alan ve Gezegen Kamerası (WF/PC), esas olarak optik gozlemler icin geli?tirilmi? bir yuksek cozunurluk goruntuleme aracıydı. Bu cihaz NASA'nın Jet Roket Laboratuvarı tarafından geli?tirilmi? ve ozel astrofiziksel ara?tırmalar icin tayf cizgilerini izole eden 48 tane filtreden olu?turulmu?tu. Cihaz, her biri dort tanesini kullanacak ?ekilde iki kamera arasında bolu?turulmu? sekiz tane CCD cipi icermektedir. "Geni? alan kamerası"(WFC) cozunurlu?un co?almasına ba?lı olarak geni? acıda bir alanı kapsamaktaydı; "gezegen kamerası" (PC) ise sahip oldu?u daha buyuk buyultme gucu ile WF ciplerine nazaran daha etkili odak uzaklı?ındaki goruntuleri almaktaydı.

Goddard Yuksek Cozunurluk Tayfolceri (GHRS), ultraviyole ı?ı?ında calı?mak uzere tasarlanmı? bir tayfolcerdi. Goddard Uzay Ucu? Merkezi'nde imal edilmi?ti ve 90,000'lik spektral cozunurlu?u gercekle?tirebiliyordu. ^[30] Ultraviyole gozlemleri icin imal edilen di?er cihazlar FOC ve FOS'du; bunlar Hubble'da yer alan cihazlar arasında en ust duzey uzamsal yeterlili?i olan araclardı. CDD'lere nazaran bu uc cihaz algılayıcı olarak foton -sayıcı digicon ( do?rudan fotoelektrik etkiyi kullanarak uzayda ı?ık cozunurlu?unu algılayan bir algılayıcı ) kullanıyordu. FOC, ESA tarafından yapılırken, FOS Martin Marietta ?irketi tarafından imal edilmi?ti.

Son cihaz ise Madison'daki Wisconsin Universitesi tarafından tasarlanıp imal edilen HSP'ydi. Farklı yıldızların ve parlaklık acısından de?i?iklik gosteren di?er astronomik nesnelerin gorulebilir ve ultraviyole ı?ınlarının gozlemlenebilmesi icin geli?tirilmi?ti. Cihaz, %2'lik veya daha ustun bir ı?ık olcumu keskinli?inde saniyede 100,000'e yakın olcum yapabiliyordu. ^[31]

HUT'un kılavuz sistemi de bilimsel bir cihaz olarak da kullanılabilmektedir. Cihazın uc adet Hassas Kılavuz Algılayıcıları (FGS'ler) bir gozlem sırasında teleskobu sabit tutmak icin kullanıldıkları gibi yakla?ık olarak 0,0003 arc saniye kesinlikte en ileri seviyede astronometri olcumleri de yapabilmektedirler. ^[32]

Yer deste?i [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Uzay Teleskop Bilimi Enstitusu;(UTBE)/(STScI), teleskobun bilimsel i?leyi?inden ve bilgilerin astronomlara iletilmesinden sorumludur. UTBE (STScI), Universiteler Arası Astronomi Ara?tırmaları Birli?i(AURA)tarafından yonetilmektedir ve AURA birli?ini olu?turan 33 ABD universitesi ve 7 uluslararası yapıdan biri olan Johns Hopkins Universitesi'nin Baltimore , Maryland 'de yer alan Homewood kampusunde yer almaktadır. UTBE (STScI), 1983 yılında NASA ve geri kalan buyuk bir bilimsel topluluk arasında meydana gelen guc catı?masından sonra kuruldu. NASA bu i?levi kendi bunyesi icinde tutmak istedi ancak bilim insanları bunun akademik bir olu?um icinde de?erlendirilmesini istedi. ^{[33] [34]} 1984'te Munih yakınlarında Garching'de kurulan Uzay Teleskobu Avrupa Koordinasyon Kurumu (UTAKK / ST-ECF) Avrupalı astronomlar icin benzer bir i?lev gormektedir.

(UTBE)/(STScI)'in payına du?en zor gorevlerden birisi de teleskobun gozlemlerini takvimlendirmektir. ^[35] Hubble alcak dunya yorungesine oturutulmu?tur dolayısıyla uzay mekikleri tarafından kolaylıkla ula?ılabilmektedir ancak bu aynı zamanda yorunge donu?unun yarısından biraz daha az bolumunde hedeflenen bircok astronomik nesnenin dunyanın kutlesi nedeniyle goruntulenememesi anlamına gelmektedir. Teleskop, Guney Atlantik Anomalisi nin uzerinden gecerken ortaya cıkan yuksek radyasyon nedeniyle gozlem yapılamamaktadır ve aynı zamanda Gune? (aynı zamanda Merkur 'un gozlemlenmesini engelleyen), Ay ve Dunya'nın etrafında gozlem yapmayı onemli miktarda engelleyen alanlar bulunmaktadır. OTA'nın herhangi bir parcasının gune? ı?ı?ına maruz kalarak yanmasını engellemek icin ozel olarak geli?tirilen gune?ten korunma acısı yakla?ık 50°'dir. Dunya ve aydan sakınmanın amacı yo?un parlak ı?ı?ı FGS 'lere do?rudan gelmesini ve da?ılmı? ı?ı?ın cihazların icine girmesini engellemektir. FGS'ler calı?tırılmadı?ında ay ve dunya gozlemlenebilmektedir. Dunya gozlemleri, programın ilk yıllarında WFPC1 cihazının dijital goruntuleme kalitesini artırmak icin yapılırdı. Hubble'ın yorunge duzlemine, doksan derece acıyla surekli goruntulenen ve uzun sureli donemler icin duzeltme yapılmayan hedefler iceren bir bolge vardır. Yorungenin de?i?mesine ba?lı olarak CVZ'nin konumu yakla?ık olarak sekiz hafta icinde yava?ca de?i?ir. CVZ(Surekli Gozlemlenen Bolgeler)deki alanlarda dunyanın e?imi her zaman yakla?ık olarak 30° oldu?undan dolayı, dunyanın yayılan ı?ı?ının parlaklı?ı CVZ gozlemleri sırasında uzun sure kaldırılabilmektedir.

Hubble atmosferin ust katmanlarının icinde kalacak ?ekilde dunya etrafında dondu?u icin yorungesi onceden belirlenebilir olmaksızın zaman icinde de?i?ebilmektedir. Ust atmosfer katmanlarının yo?unlu?u bircok etkene gore de?i?ebilmektedir ve bu durum altı haftalık bir sure icerisinde Hubble'ın tahmin edilen konumunda 4,000 km'ye yakın hatalı bir sapma olabilir anlamına gelmektedir. Gozlem takvimleri calı?maya ba?lanmadan sadece birkac gun once belirlenmektedir; cunku daha uzun bir sure soz konusu oldu?unda gozlenmek istenen bolge gozlem saatinde gozlenemeyebilmektedir. ^[36]

HUT icin muhendislik deste?i, Uzay Teleskop Bilimi Enstitusu;(UTBE)/(STScI)'nin 48 km guneyinde Greenbelt, Maryland 'da kurulu Goddard Uzay Ucu? Merkezi 'nde calı?an teknik elemanlar ve NASA tarafından verilmektedir.

Resimler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• 
  Hubble Uzay Teleskobu tarafından cekilmi? Messier 82
• 
  Orion Bulutsusu 'nun Hubble Uzay Teleskobu tarafından cekilmi? foto?rafı
• 
  Eta Carinae ustundevi ve onun etrafını saran Homunculus Bulutsusu 'nun, Hubble Uzay Teleskobu tarafından cekilmi? goruntusu
• 
  Bircok gokadanın Hubble Uzay Teleskobu tarafından cekilmi? foto?rafı

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• Uzay teleskopları bilim enstitusu 7 A?ustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .
• NASA - Hubble 9 ?ubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .
• ESA - Hubble 21 ?ubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .
• Hubble bilgi ar?ivi 18 A?ustos 2011 tarihinde WebCite sitesinde ar?ivlendi
• Hubble Projesi

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Wikimedia Commons 'ta Hubble Space Telescope ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur