Avrupa Uzay Ajansı

Avrupa Uzay Ajansı
Avrupa Uzay Ajansı
Kısaltma	ESA/ASE
Kurulu?	1975
Tur	UAO
Merkez	Paris , Fransa
Konum	Avrupa ;
Resmi diller	?ngilizce , Fransızca ve Almanca
Lider	Johann-Dietrich Worner
Butce	€4.55 milyar/ ￡3.85 milyar / $5.33 milyar (2021)

Avrupa Uzay Ajansı veya yaygın ?ngilizce kısaltmasıyla ESA ( ?ngilizce : European Space Agency ), 1975 yılında, uzayın ke?fini amaclayan, hukumetlerarası bir organizasyon olarak kurulmu?tur. ?u an 22 uyesi olan ajansın merkezi Fransa 'nın ba?kenti Paris 'tedir. 2021 yılı itibarıyla 4,55 milyar Euro 'luk butceye ^[1] ve (ulusal uzay ajansları haric) yakla?ık 2200 calı?ana sahiptir. ^[3]^[4]

ESA'nın uzay ucu? programı, ozellikle de astronotların katılımı ile Uluslararası Uzay ?stasyonu programı, gezegenler ve Ay icin insansız ke?if ucu?larını icerir. ESA telekomunikasyon , navigasyon , ara?tırma, uzay gozlemi gibi bircok konuda da faaliyet yurutmektedir. ^[4]

Ana fırlatma aracı Ariane 5 'tir. Ariane 5 roketinin ce?itli turevleri olup kutlesi en cok olanı Ariane 5 ECA'dır. Roket, 2002 yılındaki ilk test ucu?u sırasında ba?arısız olmasına ra?men ?imdiye kadar onlarca ardı?ık ba?arılı ucu? yapmı?tır. ^[4]

2 Mart 2004 tarihinde ESA tarafından uzaya gonderilen, yanında Philae uzay sondasını ta?ıyan Rosetta uzay aracı, 12 Kasım 2014 tarihinde 510 milyon kilometre uzaklıktaki 67P kuyrukluyıldızına ula?tı. ^[5]

Tarih [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Kurulu? [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

ESTEC binaları Noordwijk , Hollanda. ESTEC, ESRO'nun ana teknik merkeziydi ve halef kurulu? (ESA) icin de oyle olmaya devam etmektedir.

?kinci Dunya Sava?ı 'ndan sonra, bircok Avrupalı bilim insanı Amerika Birle?ik Devletleri ile calı?mak icin Batı Avrupa 'dan ayrıldı. 1950'lerin ekonomik patlaması Batı Avrupalı ulkelerinin ara?tırmaya ve ozellikle uzayla ilgili faaliyetlere yatırım yapmasını mumkun kılmı? olsa da, Batı Avrupalı bilim adamları yalnızca ulusal projelerin iki ana super gucle rekabet edemeyeceklerini fark ettiler. 1958'de, Sputnik ?oku 'ndan sadece aylar sonra, Edoardo Amaldi (?talya) ve Pierre Auger (Fransa)'dan Batı Avrupa bilim camiasının onde gelen iki uyesi ortak bir Batı Avrupa uzay ajansının kurulu?unu goru?mek uzere bir araya geldi. Toplantıya, Harrie Massey (Birle?ik Krallık) dahil olmak uzere sekiz ulkeden bilimsel temsilciler katıldı.

Batı Avrupa ulkeleri iki ajansa sahip olmaya karar verdiler: Bunlardan birisi fırlatma sistemi geli?tirmekle ilgilenen ELDO (Avrupa Fırlatıcı Geli?tirme Organizasyonu) ve di?eri Avrupa Uzay Ajansı'nın oncusu (Avrupa Uzay Ara?tırmaları Orgutu) ESRO 'dur. ?kincisi, 14 Haziran 1962'de imzalanan bir anla?ma ile 20 Mart 1964'te kuruldu. 1968'den 1972'ye kadar ESRO yedi ara?tırma uydusu fırlattı.

Mevcut haliyle ESA, 1975 yılında ESRO'nun ELDO ile birle?ti?i ESA Sozle?mesi ile kurulmu?tur. ESA'nın on kurucu uye ulkesi vardı: Belcika , Danimarka , Fransa , Batı Almanya , ?talya , Hollanda , ?spanya , ?svec , ?svicre ve Birle?ik Krallık . ^[6] Bunlar, 1975 yılında ESA Sozle?mesini imzaladılar ve sozle?menin yururlu?e girdi?i 1980 yılına kadar onay belgelerini tevdi ettiler. Bu sure zarfında ajans fiili bir tarzda faaliyet gostermi?tir. ESA ilk buyuk bilimsel gorevini, ilk kez ESRO tarafından uzerinde calı?ılan, evrende gama ı?ını emisyonları 'nı izleyen uzay sondası Cos-B 'yi 1975'te fırlattı.

Daha sonraki aktiviteler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

ESA, 1978'de fırlatılan ve 18 yıl boyunca ba?arıyla calı?an dunyanın ilk yuksek yorungeli teleskopu International Ultraviolet Explorer (IUE) uzerinde NASA ile i?birli?i yaptı. Bunu bir dizi ba?arılı Dunya yorungesi projesi izledi ve 1986'da ESA, Halley ve Grigg?Skjellerup " kuyruklu yıldızlarını incelemek icin ilk derin uzay gorevi olan Giotto 'ya ba?ladı. Yıldız haritalama gorevi Hipparcos 1989'da fırlatıldı ve 1990'larda SOHO , Ulysses ve Hubble Uzay Teleskobu , hepsi NASA ile ortakla?a yurutuldu. NASA ile i?birli?i icinde daha sonraki bilimsel gorevler arasında ESA'nın Titan ini? modulu Huygens ' i in?a ederek katkıda bulundu?u Cassini?Huygens uzay sondası yer alır.

ELDO 'nun halefi olarak ESA, bilimsel ve ticari yukler icin roketler de uretti. 1979'da fırlatılan Ariane 1 1984'ten itibaren co?unlukla ticari yukleri yorungeye ta?ıdı. Ariane roketinin sonraki iki modeli, 1988 ve 2003 yılları arasında faaliyet gosteren ve ESA'yı 1990'larda ticari uzay fırlatmalarında ^[7] dunya lideri yapan daha geli?mi? bir fırlatma sistemi Ariane 4 'un geli?tirilmesinde ara a?amalarıydı. Bir sonraki Ariane 5 ilk ucu?unda arıza ya?amasına ra?men, o zamandan beri 2018'e kadar 82 ba?arılı fırlatma ile son derece rekabetci ticari uzay fırlatma pazarında sa?lam bir yer edindi. Ariane 5 'in halefi fırlatma aracı Ariane 6 geli?tirme a?amasındadır ve 2020'lerde hizmete girmesi ongorulmekteydi.

Yeni milenyumun ba?langıcında, ESA, NASA, JAXA , ISRO , CSA ve Roscosmos gibi ajanslarla birlikte bilimsel uzay ara?tırması 'nda en onemli katılımcılardan biri oldu. ESA, onceki yıllarda, ozellikle 1990'larda NASA ile i?birli?ine guvenmi? olsa da, de?i?en ko?ullar ( Birle?ik Devletler ordusu tarafından bilgi payla?ımına ili?kin katı yasal kısıtlamalar gibi) daha cok kendisi ve Rusya ile i?birli?i hakkında kararlara sebep oldu. 2011 tarihli bir basın yayınında ?u ifadeler yer aldı: ^[8]

Rusya, uzaya uzun vadeli eri?im sa?lama cabalarında ESA'nın ilk orta?ıdır. ESA ve Rusya Federasyonu hukumeti arasında uzayın barı?cıl amaclarla ara?tırılması ve kullanılmasında i?birli?i ve ortaklık konusunda bir cerceve anla?ması var ve her iki orta?a da fayda sa?layacak iki farklı fırlatıcı faaliyeti alanında i?birli?i halihazırda devam ediyor.

Dikkate de?er ESA programları arasında, son teknoloji uzay tahrik teknolojisini test eden sonda SMART-1 , Mars Express ve Venus Express gorevleri ve ayrıca Ariane 5 roketinin geli?tirilmesi ve ISS ortaklı?ındaki rolu vardır. ESA, bilimsel ve ara?tırma projelerini esasen 27 Aralık 2006'da fırlatılan Corot gibi exoplanet 'ler arayı?ında donum noktası olan astronomi-uzay gorevleri icin surdurmektedir.

21 Ocak 2019'da ArianeGroup ve Arianespace , Ay regolith 'i icin Ay'ın madenlerini ara?tırma gorevine calı?mak ve hazırlanmak icin ESA ile bir yıllık bir sozle?me duyurdu. ^[9]

Tesisler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ajansın tesisleri a?a?ıdaki merkezler arasında da?ıtılmı?tır:

ESA bilim gorevleri, Noordwijk , Hollanda'daki ESTEC 'dedir;
Frascati , ?talya'daki ESA Dunya Gozlem Merkezi 'ndeki Dunya Gozlem gorevleri;
ESA Gorev Kontrolu ( ESOC ) Darmstadt , Almanya'dadır;
Gelecekteki gorevler icin astronotları e?iten Avrupa Astronot Merkezi (EAC) Koln , Almanya'dadır;
2009 yılında kurulan bir ara?tırma enstitusu Uzay Uygulamaları ve Telekomunikasyon Avrupa Merkezi (ECSAT), ?ngiltere, Harwell 'dedir;
ve Avrupa Uzay Astronomi Merkezi (ESAC) Villanueva de la Canada , Madrid , ?spanya'dadır.

Avrupa Uzay Ajansı Bilim Programı uzun vadeli uzay bilimi ve uzay ara?tırma gorevleri programıdır.

Projeleri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Mars Express, Smart-1, Columbus, Vega, Galileo, Olympus, Giotto, ESA’nın en onemli projelerinden bazılarıdır.

Fırlatma Aracları Donanması [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

ESA bu fırlatma pazarının tum sektorlerde rekabet etti?i farklı fırlatma aracları vardır. Ariane 5 , Soyuz-2 ve Vega ESA'nın filosu bu uc buyuk roketten olu?ur. ESA'nın Fransız Guyanası Uzay Merkezinde ESA'nın uzay mekiklerini yapan ve 23 hissedarları olan Arianespace tarafından Ariane 5 uretilmektedir. Ariane 5 Fransız Guyanası'ndan fırlatılıyor cunku ekvatorda oldu?undan uzay meki?inin donme hızına yakla?ık 500 m/s ekstra 'itme' kuvveti veriyor.

Ariane 5 [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ariane 5 roketi ESA'nın birincil fırlatma aracıdır. Bu 1997 yılından beri hizmettedir ve Ariane 4 'un yerini almı?tır.

Ayrıca bakınız [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

?ran Uzay Ajansı

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

^ ^a ^b "ESA'nın 2021 yılına ait butcesi" . www.esa.int (?ngilizce). 28 Nisan 2021 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 10 A?ustos 2021 .
^ "Convention for the establishment of a European Space Agency" (PDF) . ESA. 2003. 6 Temmuz 2009 tarihinde kayna?ından (PDF) ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 29 Aralık 2008 .
^ "ESA'nın calı?an sayısı" . www.esa.int (?ngilizce). 28 Kasım 2019 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 10 A?ustos 2021 .
^ ^a ^b ^c "Hakkımızda" . www.esa.int (?ngilizce). 15 Mart 2019 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 10 A?ustos 2021 .
^ "12 Kasım 2014 BBC Turkce haberi" . 15 Kasım 2014 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 13 Kasım 2014 .
^ "ESA turns 30! A successful track record for Europe in space" (Basın acıklaması). European Space Agency. 31 Mayıs 2005. 20 Eylul 2018 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 6 Aralık 2021 .
^ "Ariane 4 / Launchers / Our Activities / ESA" . European Space Agency. 14 Mayıs 2004. 25 Aralık 2012 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 13 Haziran 2015 .
^ "Launchers Home: International cooperation" . ESA. 25 Aralık 2012 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 6 Eylul 2014 .
^ Wehner, Mike (23 Ocak 2019). "Mining on the moon could be a reality as early as 2025" . New York Post . 23 Ocak 2019 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 23 Ocak 2019 .

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Wikimedia Commons 'ta ESA ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur

ESA resmi internet sitesi 13 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .

[esa.int-1] "ESA'nın 2021 yılına ait butcesi" . www.esa.int (?ngilizce). 28 Nisan 2021 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 10 A?ustos 2021 .

[convention1-2] "Convention for the establishment of a European Space Agency" (PDF) . ESA. 2003. 6 Temmuz 2009 tarihinde kayna?ından (PDF) ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 29 Aralık 2008 .

[3] "ESA'nın calı?an sayısı" . www.esa.int (?ngilizce). 28 Kasım 2019 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 10 A?ustos 2021 .

[:0-4] "Hakkımızda" . www.esa.int (?ngilizce). 15 Mart 2019 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 10 A?ustos 2021 .

[5] "12 Kasım 2014 BBC Turkce haberi" . 15 Kasım 2014 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 13 Kasım 2014 .

[6] "ESA turns 30! A successful track record for Europe in space" (Basın acıklaması). European Space Agency. 31 Mayıs 2005. 20 Eylul 2018 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 6 Aralık 2021 .

[7] "Ariane 4 / Launchers / Our Activities / ESA" . European Space Agency. 14 Mayıs 2004. 25 Aralık 2012 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 13 Haziran 2015 .

[international-coop-8] "Launchers Home: International cooperation" . ESA. 25 Aralık 2012 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 6 Eylul 2014 .

[9] Wehner, Mike (23 Ocak 2019). "Mining on the moon could be a reality as early as 2025" . New York Post . 23 Ocak 2019 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 23 Ocak 2019 .

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

g t d Avrupa Birli?i Ajansları
Mevcut	Guvenlik ve ??yerinde Sa?lık (EU-OSHA) • Mesleki E?itim Geli?tirme (Cedefop) • Ya?ama ve Calı?ma ?artlarını Geli?tirme (EUROFOUND) • Cevre (EEA) • E?itim (ETF) • Uyu?turucu ve Uyu?turucu Ba?ımlılı?ı ?zleme (EMCDDA) • ?lac (EMA) • ?c Piyasa Uyumu (OHIM) • Toplum Tesisi Ce?itlili?i (CPVO) • Kurumlar icin Tercume (CdT) • Gida Guvenli?i (EFSA) • Denizcilik Guvenli?i (EMSA) • Havacılık Guvenli?i (EASA) • Bilgi A?ı Guvenli?i (ENISA) • Hastalık Onleme ve Kontrol (ECDC) • Global Uydu Yonlendirme Sistem Denetimi (GSA) • Demiryolları (ERA) • Sınır Guvenli?i (Frontex) • Balıkcılık Kontrolu (CFCA) • Kimya (ECHA) • Cinsel E?itlik (EIGE) • Savunma (EDA) • Emniyet Bilimleri (ISS) • Uydu Merkezi (EUSC) • Polis Koleji (CEPOL) • Polis (Europol) • Yargısal ??birli?ini Artırma (Eurojust) • Temel Haklar (FRA) • Sistematik Risk Dairesi (ESRB) • Bankacılık (EBA) • Guvenlik ve Piyasa (ESMA) • Sigorta ve Mesleki Emeklilik (EIOPA)
Onerilen	Elektronik Haberler?me Duzenleme (BEREC) • Enerji Duzenleyici Kurlu?ları ??birli?i (ACER) • Polis Veritabanları Yonetimi (AMPD) • Uzay Ajansı (ESA)
Kapatılmı?	Kalkınma (EAR) (Avrupa Komisyonu catısı altında AB’nin gelecekteki geni?leme statusune transfer edilmi?tir)
?cra	Rekabet ve ?novasyon (EACI) • E?itim, Audiovizuel ve Kultur (EACEA) • Sa?lık ve Tuketim (EAHC) • Trans-Avrupa Ula?tırma A?ı (TEN-T EA) • Ara?tırma (REA) • Ara?tırma Konseyi (ERC)