Bu maddedeki bilgilerin do?rulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli . Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin geli?tirilmesine yardımcı olun. Kaynaksız icerik itiraz konusu olabilir ve kaldırılabilir . Kaynak ara:   "Birle?ik Arap Emirlikleri"  ?  haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR ( A?ustos 2021 ) ( Bu ?ablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerekti?ini o?renin )

Bu maddenin tarafsızlı?ı konusunda ku?kular bulunmaktadır. Konuya dair fikir alı?veri?i tartı?ma sayfasında bulunabilir. ?ablonu kaldırmadan once lutfen gerekli ?artların olu?tu?undan emin olun. ( Haziran 2009? ) ( Bu ?ablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerekti?ini o?renin )

Birle?ik Arap Emirlikleri ???????? ??????? ??????? el-?maratu'l-Arabiyyetu'l-Muttahide
Bayrak Arma
Slogan ???? ,????? ,?????? Allah, el-Va?an, er-Re'?s    "Allah, Vatan, Lider"
Milli mar? " I?i Biladi " "Ulusum Cok Ya?a"
Ba?kent	Abu Dabi
En buyuk	Dubai
Resmi dil(ler)	Arapca
Etnik gruplar	% 16,5 Emirlik halkı (vatanda?) ,  % 83,5 yabancı i?ciler a
Resmi din	?slam [1]
Demonim	BAE'li [2]
Hukumet	Emirlikler federasyonu
?  Devlet Ba?kanı Muhammed bin Zayid en-Nehyan ?  Ba?bakan Muhammed bin Ra?id el-Mektum
Yasama organı	Federal Ulusal Konsey
Tarihce
? Ba?ımsızlık Birle?ik Krallık 'tan 2 Aralık 1971
Yuzolcumu
? Toplam	83.600 km 2 ( 115 .)
? Su (%)	onemsiz miktar
Nufus
? 2020 tahmini	9.890.400 [3] ( 92. .)
? 2005 sayımı	4.106.427
? Yo?unluk	99/km 2 ( 110 .)
GSY?H   ( SAGP )	2021 tahmini
? Toplam	683,182 milyar $ [4] ( 34 .)
? Ki?i ba?ına	59.844 $ [4] ( 12. .)
GSY?H   (nominal)	2021 tahmini
? Toplam	401,513 milyar $ [4] ( 33 .)
? Ki?i ba?ına	35.171 $ [4] ( 24 .)
Gini   (2014)	32.5 [5] orta
?GE   (2019)	0.890 [6] cok yuksek  ·  31.
Para birimi	BAE Dirhemi ( AED )
Zaman dilimi	UTC +4 ( GST +4)
? Yaz ( YSU )	UTC +4 (not observed)
Tarih formatı	gg/aa/yyyy ( CE )
Trafik akı?ı	sa?
Telefon kodu	+971
?nternet alan adı	.ae , ??????.
^a 23% di?er Araplar, 42,3% Guney Asyalılar, 12,1% di?er Asyalılar, 6,0% di?er yabancı i?ciler ^b Ulkenin tam boyutu, Basra Korfezi'ndeki adaların birco?unun boyutu ile ilgili bilgi eksikli?i ve Suudi Arabistan ile kesin belirlenmemi? kara sınırları nedeniyle tartı?malıdır.

Birle?ik Arap Emirlikleri ( Arapca :  ???????? ??????? ??????? , el-?maratu'l-Arabiyyetu'l-Muttahide ) veya kısaca BAE , Orta Do?u 'da Arap Yarımadası 'nın guneydo?usunda bulunan, Umman ve Suudi Arabistan 'la kom?u olan ulke. BAE, Abu Dabi , Dubai , Acman , Fuceyre , Resu'l-Hayme , ?arika ve Ummu'l-Kayveyn adlı yedi emirlikten olu?maktadır. Ulkenin ba?kenti ve buyuk ikinci emirli?i olan Abu Dabi , aynı zamanda ulkenin siyasi , endustriyel ve kulturel merkezi konumundadır. ^[7]

Tarih [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

16. yuzyılda ba?layan Portekiz etkisi 17. yuzyılda yerini ?ngilizlere bıraktı. Ba?at kabile Kavasim ile Arabistan iclerinden gelen Hanbelileri korsan olarak ilan eden ?ngilizler, 1819-1820'de kıyı limanlarına kar?ı saldırıya gecti. Aslında ?ngilizlerin asıl amacı, bolge ticaretini kendi egemenlikleri altına almaktı. Mahalli esnafın buyuk bir direni?i dahi ?ngilizleri deniz ticaretini kendi gudumleri altına almalarını engelleyemedi ve sonunda korsanlı?a son veren 1820 Denizlerde Genel Barı? Antla?ması 'nı zorla kabul ettirdiler. 1853 yılında Denizlerde Kalıcı Ate?kes Antla?ması 'nın imzalanması uzerine bolgeye Ate?kes Kıyısı adı verildi. ?ngilizler 1892 yılında Ozel Ayrıcalık Antla?ması olarak bilinen bir paktın olu?masını sa?layarak bolgenin dı? politikasını denetim altına aldılar.

Ate?kes Kıyısı 1873-1947 arasında ?ngiliz Do?u Hindistan Kumpanyası , sonraki yıllarda da ?ngiliz Dı?i?leri Bakanlı?ı tarafından yonetildi. 1971 yılında ?ngilizlerin Basra Korfezi 'nden cekilmesi uzerine emirlikler "Birle?ik Arap Emirlikleri" adı altında bir federasyon olu?turarak 2 Aralık 1971 tarihinde ?ngiltere 'den ba?ımsızlıklarını ilan etmi?lerdir. Ulkede ba?ımsızlık gunu milli bayram olarak kutlanılır. Anayasası ise, yine 2 Aralık 1971'de olu?turulmu?tur.

Ekonomi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Birle?ik Arap Emirlikleri'nin en onemli gelir kayna?ı petroldur . 1992'de toplam 837 milyon varil petrol uretmi?tir. ^{[ kaynak belirtilmeli ]} OPEC ulkeleri arasında 1993'te gercekle?tirilen anla?madan sonraki gunluk petrol uretimi 2 milyon 160 bin varildir. ^{[ kaynak belirtilmeli ]} 1993'teki petrol rezervi 64 milyar 750 milyon varil olarak tahmin ediliyordu. Do?al gazın da ulke ekonomisine onemli katkısı olmaktadır. 1992'de 25.5 milyar m³ do?al gaz uretmi?tir. ^{[ kaynak belirtilmeli ]} 1993'teki do?al gaz rezervi de 5.5 trilyon m³ olarak tahmin ediliyordu. Petrol ve do?al gazdan elde edilen gelirin gayri safi yurt ici hasıladaki payı %47'dir.

?ubat 2021'de Birle?ik Arap Emirlikleri, BAE vatanda?lık kanununda onemli de?i?iklikler yaptı. Hukumet, nitelikli yatırımcıların ve ozel yeteneklere sahip ki?ilerin aileleriyle birlikte vatanda?lı?a alınmasına izin vermeye karar verdi. Birle?ik Arap Emirlikleri, ekonomisine katkıda bulunabilecek yatırımcıların yanı sıra ozel yetenekleri de ulkeye cekmeyi hedefliyor. ^[8]

Sanayi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ulkenin en onemli sanayi kurulu?ları petrol arıtma tesisleridir . ^{[ kaynak belirtilmeli ]} Ruveys'teki arıtma tesisleri gunde 300.000 varil petrol i?leyebilmektedir. Ruveys'te ayrıca petrol yan urunleri cıkaran petrokimya tesisleri bulunmaktadır. Aynı bolgede do?al gaz i?leme tesisleri de kurulmu?tur ve bu tesislerde propan ve butan gaz uretilmektedir. Ummunnar'daki arıtma tesisleri de gunde 60.000 varil petrol i?leyebilmektedir.

Birle?ik Arap Emirlikleri petrol gelirlerini di?er sanayi alanlarında de?erlendirmek suretiyle milli sanayisini geli?tirmeye calı?maktadır. Bu amacla bircok fabrika ve sanayi tesisi kurulmu?tur. Ba?ta gelen sanayi tesisleri cimento , aluminyum , kablo ve kiremit uretimi uzerinedir. ^{[ kaynak belirtilmeli ]} Bunların yanı sıra bazı kucuk sanayi tesisleri de kurulmu?tur. ?malat sanayisinin gayri safi yurt ici hasıladaki payı %7'dir. ^{[ kaynak belirtilmeli ]} Calı?an nufusun yakla?ık %14'u sanayi sektorunde i? gormektedir. ^{[ kaynak belirtilmeli ]} Buna petrol tesislerinde calı?anlar da dahildir.

Tarım, hayvancılık ve balıkcılık [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Birle?ik Arap Emirlikleri'nin hem Basra Korfezi hem de Umman Denizi boyunca uzun birer kıyısının olması balıkcılık ve inci avcılı?ı imkanı vermektedir. ?nci ticareti eski onemini kısmen kaybetmi? olsa da balıkcılık yine bir gelir kayna?ı olarak surdurulmektedir. 1991'de 92,5 ton balık ve deniz urunu avlanmı?tır.

Topraklarının genelde col olmasına ra?men ulkede modern usullerle kısmen tarım da yapılmaktadır. ^{[ kaynak belirtilmeli ]} 1992'de ba?ta hurma olmak uzere 240 bin ton meyve, 365 bin ton sebze uretilmi?tir. Cok yaygın olmamakla birlikte hayvancılık da yapılmaktadır. 1992'de ulkede 55 bin ba? sı?ır, 275 bin ba? koyun bulunuyordu. Tarım ve hayvancılıktan elde edilen gelirin milli gelir icindeki payı %2'dir. Tarım, hayvancılık ve balıkcılık sektorunde calı?anlar tum calı?an nufusun %6.4'unu olu?turmaktadır.

Ticaret [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Dı? ticaretten de onemli miktarda gelir sa?lanmaktadır. Dubai Emirli?i'nin merkezi olan Dubai ?ehri aynı zamanda bir ticaret merkezidir. Bu ?ehirde Ra?id ve Cebeli Ali Limanı adlı iki buyuk limanın bulunması ?ehre ticari yonden canlılık kazandırmaktadır. Adı gecen limanlar vasıtasıyla ulkenin dunyayla deniz ba?lantısı sa?lanmaktadır.

Dubai'nin bir ticaret merkezi olmasında buranın yonetiminin ekonomik politikasının da etkisi olmu?tur. Dubai yonetimi yabancı sermaye sahiplerine ve ticaretcilere her turlu kolaylı?ı sa?lamaktadır. Dubai'nin yanı sıra Ebu Zaby'da da geni? kapasiteli, modern donanımlı iki uluslararası liman bulunmaktadır. Dı? ticarete onem verilmesi ve yabancı sermaye sahiplerine kolaylık sa?lanması ulkede bankacılık sektorunun geli?mesine de imkan sa?lamı?tır. Calı?anların ucte ikisinin Asyalılardan olu?tu?u belirlenmi?tir. Yabancıların ulkede ucuz bir i?gucu olarak de?erlendirilmesi toplumdaki sosyal dengelerin bozulmasına yol acmı?tır. ^{[ kaynak belirtilmeli ]}

BAE; petrol, petrol urunleri ve do?al gazın yanı sıra aluminyum, inci, hurma ve kurutulmu? balık ihrac etmektedir. ?thal etti?i malların ba?ında ise makineler, ula?ım aracları, elektrikli ve elektronik araclar, dayanıklı tuketim malları, kimyasal maddeler, ilac, gıda maddeleri, canlı hayvan gelir. Dı? ticareti daha cok Amerika Birle?ik Devletleri , Fransa , Hollanda ve Japonya iledir. ^{[ kaynak belirtilmeli ]} Dı? ticaretinde acık olmamaktadır. ^{[ kaynak belirtilmeli ]} 1990'da ihracatı ithalatından yakla?ık 8,5 milyar dolar daha fazla olmu?tur. ^{[ kaynak belirtilmeli ]}

Siyaset ve yonetim [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ulke monar?i ile yonetilen Yedi Emirlikten olu?an federasyon ile yonetilir. ( Arapcada el-?marat el-Arabiyye el-Muttahide ?ngilizcede United Arab Emirates ) Birle?ik Arap Emirlikleri'nde emirlikler ic i?lerinde ba?ımsız, dı? i?lerinde Birle?ik Arap Emirlikleri'ne ba?lıdır. Ulkenin ba?kenti Abu Dabi 'dir. En buyuk ?ehri ise dunyaca unlu kent olan Dubai 'dir. Korfez ulkeleri icerisinde en liberal dı? ticaret rejimine sahiptir.

Silahlı kuvvetler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Askeri Organlar: Silahlı Kuvvetler, Deniz Kuvvetleri (Denizcilik ve Kıyı Guvenlik Kuvvetleri), Hava ve Hava Savunma Kuvvetleri, Federal Polis Kuvvetleri. Askerlik Hizmeti ya?ı ve Zorunlulu?u: 18 ya?ındaki herkes; zorunlu askerlik hizmeti bulunmamaktadır.

Demografi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Birle?ik Arap Emirlikleri'nde her 100 kadına 219 erkek du?er, 25-64 arasında bu oran 322'ye kadar cıkar. Bu oranlar Katar 'dan sonra erkeklerin aleyhine olan dunyanın en yuksek ikinci cinsiyet oranlarıdır . ^[12]

Dil [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ulkede di?er Arap ulkelerinde oldu?u gibi resmi dil Arapcadır . E?itim genelde ?ngilizcedir ve ozellikle i? hayatında yaygın olarak ?ngilizce kullanılır. Ulkede cok yabancı oldu?u icin ( Hintce , Endonezce ) ?ngilizce de yaygındır. Ticaret dili Fransızca , Arapca , Farsca ve ?ngilizcedir .

Din [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ulkedeki en yaygın din ise %77'lik oranıyla ?slam 'dır. Azınlık dinleri olarak da %12 ile Hristiyanlık , %4 ile Hinduluk ve di?er dinler takip ederler.

Altyapı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Enerji [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

BAE'de 1991'de 13 milyar 790 milyon kw/saat elektrik uretilmi?tir. ^{[ kaynak belirtilmeli ]} Aynı yıldaki elektrik tuketimi de bu rakama e?ittir. Ki?i ba?ına yıllık elektrik tuketimi ortalama 8460 kw/saattir. ^{[ kaynak belirtilmeli ]} Yapımı devam eden dort reaktorlu Barakah Nukleer Enerji Santrali 'nin i?letme lisansının 60 yıllı?ına Nawah Energy Company ?irketine verildi?i 17 ?ubat 2020'de duyuruldu. ?kinci reaktoru de %95 oranında in?a edilmi? santral, tamamlandı?ında toplam 5 bin 600 megawatt elektrik uretebilecek. ^[13]

Ula?ım [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Birle?ik Arap Emirlikleri'nin dort havaalanı mevcuttur ve hepsi de uluslararası trafi?e acıktır. Daha once Gulf Air 'a ortak olan ulke, 1985'te soz konusu ?irketten ayrılarak kendi havayolu ?irketini ( Emirates ) kurdu. Ulkenin ithalat ve ihracatta kullanılan bircok limanı bulunmaktadır. BAE'nin 100 grostonun ustunde yuk ta?ıyabilen 276 gemisi vardır. (Limanları ve deniz nakliyatı hakkında ayrıca "Ekonomi" kısmına bkz.) Birle?ik Arap Emirlikleri'nin 4500 km. karayolu mevcuttur. ^{[ kaynak belirtilmeli ]} Bu ulkede ortalama 4 ki?iye bir motorlu ula?ım aracı du?mektedir. ^{[ kaynak belirtilmeli ]}

Sa?lık [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

BAE'de 35 hastane, 3220 doktor, 190 di? doktoru, 7250 hem?ire mevcuttur. ^{[ kaynak belirtilmeli ]} 615 ki?iye bir doktor du?mektedir. Sa?lık hizmetleri iyi bir seviyededir. ^{[ kaynak belirtilmeli ]} Sa?lık kurumları modern cihazlarla donatılmı?tır.

E?itim [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ortao?retim duzeyindeki e?itim sistemi , Abu Dabi E?itim Konseyinin yetkisi altında oldu?u Abu Dabi haric tum emirliklerde e?itim, E?itim Bakanlı?ı tarafından izlenir. Sistem, ?lkokul , ortaokul ve liseden olu?ur. Devlet okulları devlet tarafından finanse edilir ve mufredat, Birle?ik Arap Emirlikleri'nin kalkınma hedeflerine uyacak ?ekilde olu?turulur. Devlet okulunda e?itim dili Arapcadır ve ikinci dil olarak ?ngilizce o?retilmektedir. Uluslararası akreditasyona sahip bircok ozel okul da bulunmaktadır. Ulkedeki devlet okulları BAE vatanda?ları icin ucretsizdir, ozel okulların ucretleri ise de?i?iklik gostermektedir.

Yukseko?retim sistemi Yukseko?retim Bakanlı?ı tarafından izlenmektedir. Bakanlık ayrıca lisans kurumlarına o?renci kabul etmekten de sorumludur. ^[14] 2015 yılında yeti?kin okuryazarlık oranı %93,8 idi. ^[15]

BAE, e?itim ve ara?tırmayı geli?tirmeye buyuk ilgi gostermi?tir. Giri?imler arasında CAEM Ara?tırma Merkezlerinin ve Masdar Bilim ve Teknoloji Enstitusu ile ??letme Geli?tirme Enstitusunun kurulması yer alır. ^[16] QS Sıralamasına gore, ulkedeki en ust sıradaki universiteler Birle?ik Arap Emirlikleri Universitesi (dunya capında 421-430.), Halife Universitesi (dunya capında 441-450.), Sharjah Amerikan Universitesi (431-440.) ve Sharjah Universitesidir (dunya capında 551-600). ^[17] Birle?ik Arap Emirlikleri, Kuresel ?novasyon Endeksi 'nde 2019'da 36. sırada iken, 2021'de 33. sırada yer aldı. ^{[18] [19] [20] [21]}

Ayrıca bakınız [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• Al-Dhafra Hava Ussu
• Birle?ik Arap Emirlikleri'nde LGBT hakları

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• http://www.uae.gov.ae 16 Mart 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .
• Birle?ik Arap Emirlikleri'nde ya?ayan Turklerin bilgi portali 13 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .
• http://www.cbuae.gov.ae 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .