Koordinate:
28° SG ?, 82° IGD
Himalaja
ili
Himalaya
predstavlja najvi?i planinski masiv na Zemlji. Nalazi se u
Aziji
između Indo-gangeske ravnice na jugu i visoravni
Tibet
na sjeveru. Pru?a se od zapada ka istoku u du?ini od 2500 km, s time da je prosje?no ?irok 300 km.
Sastoji se od tri paralelna bila koja se strmo spu?taju prema Indo-gangeskoj nizini. Najsjeverni pojas (Visoka Himalaja) obuhva?a najvi?e dijelove; ve?i broj vrhunaca (prete?no u
Nepalu
) prelazi 8000 m, a od njih je najvi?i
Mount Everest
. Sredi?nji planinski pojas (Niska Himalaja) s prosje?nom visinom 3000-4000 m u Nepalu negdje zna dose?i 6000 m. Najju?niji pojas od 700-1000 m predstavlja prijelaz prema Indo-gangeskoj nizini.
Na Himalajima se nalazi najvi?i planinski vrh na Zemlji
Mont Everest
.
Himalaji
zna?i "sne?no boravi?te" na
Sanskritu
( od
hima
"sneg", i
aalaya
"boravi?te").
Himalaji se pru?aju kroz pet dr?ava
Pakistan
,
Indija
,
Kina
,
Butan
i
Nepal
. Otprilike 750 miliona ljudi ?ivi u podru?ju reka koje izviru na Himalajima, a taj broj uklju?uje i
Banglade?eq
.
Himalaji se prote?u oko 2400 km, od Nanga Parbata u
Pakistanu
na zapadu do Nam?e Barva na istoku. ?irina Himalaja je između 250 i 300 km. Venac Himalaja sastoji se od tri paralelna venca, koji se razlikuju po visini i geolo?koj starosti. Najmlađi je Podhimalajski venac sa visinom od oko 1200 m. Venac se sastoji od erozionog materijala sa Himalaja. Paralelno sa tim lancem je lanac Ni?i Himalaji koji ima visinu između 2.000 i 5.000 metara. Najseverniji lanac se naziva Veliki Himalaji i najstariji je od tri lanca. Visina mu je ve?a od 6.000 m i tu se nalaze mnogi najvi?i vrhovi sveta, uklju?uju?i i tri najve?a
Mont Everest
,
K2
i
Kan?end?unga
. Ve?ina
Nepala
i
Butana
le?i na Himalajima. Na Himalajima le?i i ve?ina od indijskih dr?ava
D?amu i Ka?mir
,
Hima?al Prade?
,
Utaran?al
,
Sikim
i
Aruna?al Prade?
, kao i pakistanska dr?ava Baltistan. Mali delovi
Tibeta
le?e na Himalajima. Po definiciji Tibetske visoravni po definiciji nije na Himalajima.
Indijska plo?a je putovala 6.000 km tokom 40 do 50 miliona godina do sudara sa evroazijskom plo?om
Himalaji su među najmlađim planinskim lancima na svetu. Prema modernoj teoriji tektonike plo?a, stvaranje Himalaja je rezultat sudara kontinenata ili
orogenije
du? granice između indo-australijske plo?e i eurazijske plo?e. Sudar je zapo?eo u gornjoj kredakredi pre oko 70 miliona godina, kada se indo-australijska plo?a pokretala severno brzinom od 15 cm/godinu i sudarila se sa euroazijskom plo?om. Do pre 50 miliona godina pokretna indo-austrazijska plo?a zatvorila je okean Tetis, ?ije postojanje je bilo određeno kita sedimentnim stenama na okeanskom dnu i vulkanima na njegovom rubu. Po?to su ti sedimenti bili lagani, oni su se nabrali u planinski lanac. Indo-australijska plo?a je nastavila da se pokre?e horizontalno ispod tibetske visoravni i te sile su gurale visoravan uvis. Kao rezultat toga sudara stvorena je visoravan Arakan Joma u Mijanmaru i andamani i Nikobari.
Indo-australijska plo?a se jo? uvek kre?e brzinom 67 mm godi?nje . To dovod do rasta Himalaja od 5mm godi?nje. Pokreti indijske plo?e ?iner podru?je seizmi?ki aktivnim.Kita
Gle?eri i re?ni sistemi
[
uredi
|
uredi kod
]
Himalaji sadr?e veliki broj gle?era, od kojih je posebno poznat
Sja?en gle?er
, jer je najve?i na svetu van arkti?kog kruga. Neki od najpoznatijih gle?era su: Gangotri, Jamunotri, Nubra, Biafro, Baltoro, Zemu i Kumbz. Najvi?a podru?ja Himalaja pokrivena su snegom preko cele godine. Na Himalajima se nalaze izvori nekoliko reka, od kojih ve?ina formira dva pore?ja.
Ve?ina isto?nih reka pripada slivu
Iravadija
, koji izvire na isto?nom Tibetu i te?e kroz
Mijanmar
u
Andamansko more
.
Salvin,
Mekong
, Jangcekjang i Huangho poti?u iz delova Tibeta, koji geografski ne pripada Himalajima. Zadnjih godina nau?nici prime?uju pove?anje brzine povla?enja gle?era, kao rezultat globalne promene klime. Taj efekat ima potencijalnu mogu?nost da bude katastrofalan za stotine hiljada ljudi koji tokom suhe sezone zavise o rekama, koje poti?u sa gle?era.
Pangong Co je najve?e jezero na Himalajima i nalazi se na 4600 metara nadmorske visine
Na Himalajima se nalaze stotine jezera. Ve?ina jezera su na visinama manjim od 5.000 metara. ?to je ve?a visina jezera su manja. Najve?e jezero je
Pangong Co
, koje se nalazi na granici indije i kineskog Tibeta. Nalazi se na visini od 4600 metara. ?iroko je 8 km, a duga?ko je 134 km. Planinska jezera su izazvana gle?erskom aktivno??u.