Zachodni Brzeg

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jerycho
Wy?yna Judzka, widok z Ramallah
Zachodni Brzeg Jordanu – mapa
Zachodni Brzeg Jordanu ? mapa

Zachodni Brzeg [1] ( arab. ????? ???????, trb. ad-Diffa al-Gharbija ; hebr. ???? ???????, trb. ha-Gada ha-Ma’arawit ), zwany tak?e Zachodnim Brzegiem Jordanu [2] i Cisjordani? [3] ? cz??? Palestyny , kontrolowana przez Izrael i stanowi?ca jego jednostk? administracyjn? o nazwie Judea i Samaria na zachod od doliny rzeki Jordan .

Geografia [ edytuj | edytuj kod ]

Powierzchnia: 5800 km². Ludno??: 2,3 miliona Palesty?czykow i ponad 700 tysi?cy ?ydow zamieszkuj?cych 279 osiedli zbudowanych z inicjatywy władz Izraela po wojnie sze?ciodniowej w 1967 roku [4] [5] .

Najwa?niejsze miasta: Jerycho , Betlejem , D?anin , Nablus , Ramallah i Hebron .

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

Obszar Zachodniego Brzegu Jordanu w latach 1920?1947 stanowił cz??? brytyjskiego mandatu Palestyny [6] . W wyniku działa? zbrojnych podczas pierwszej wojny izraelsko-arabskiej (1948) został wł?czony do Jordanii. 24 kwietnia 1950 roku Jordania ogłosiła jego aneksj?, ktor? uznały Pakistan i Wielka Brytania [7] [8] . Podczas wojny sze?ciodniowej (1967) został zaj?ty przez wojska izraelskie i odt?d jest okupowany przez Izrael [6] . W 1972 roku Jordania zaproponowała stworzenie federacji Zachodniego Brzegu i Jordanii, co zostało odrzucone przez Federacj? Pa?stw Arabskich [8] [9] . W 1988 roku krol Husajn I formalnie zrzekł si? praw do tego terytorium [6] .

W 1994 roku Palesty?czycy z Jerycha i otaczaj?cego je obszaru (ok. 60 km²) uzyskali autonomi? (w ramach palesty?skiej autonomii w Strefie Gazy i mie?cie Jerycho). W 1995 roku nast?piło rozszerzenie autonomii na dalsze obszary Zachodniego Brzegu Jordanu.

Na tych obszarach obecnie trwaj? zamieszki i walki ( intifada ) mi?dzy nieregularnymi, cz?sto uznawanymi za terrorystyczne, organizacjami palesty?skimi a armi? izraelsk? .

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. ↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głownym Geodecie Kraju: NAZEWNICTWO GEOGRAFICZNE ?WIATA, Zeszyt 2, Bliski Wschod . [w:] Palestyna [on-line]. ksng.gugik.gov.pl, 2004. [dost?p 2020-08-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-26)]. ( pol. ) .
  2. ↑ Palesty?czycy , [w:] Encyklopedia PWN [dost?p 2020-08-31] .
  3. ↑ Zachodni Brzeg (Jordanu) , [w:] Encyklopedia PWN [dost?p 2020-08-31] .
  4. ↑ Christopher   Heaney , Human Rights Council Hears that 700,000 Israeli Settlers are Living Illegally in the Occupied West Bank - Meeting Summary (Excerpts) [online], Question of Palestine [dost?p 2023-09-01] ( ang. ) .
  5. ↑ Human Rights Council Hears that the Current Israeli Plan to Double the Settler Population in the Occupied Syrian Golan by 2027 is Unprecedented, and that 700,000 Israeli Settlers Are Living Illegally in the Occupied West Bank [online], OHCHR [dost?p 2023-09-01] ( ang. ) .
  6. ↑ a b c Zeidan ↓ .
  7. ↑ Macaron 2020 ↓ .
  8. ↑ a b Sharnoff 2021 ↓ .
  9. ↑ ARAB BLOC ASSAILS PLAN BY HUSSEIN , ? The New York Times ”, 19 marca 1972 [dost?p 2023-03-22] .

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

?rodło: ? https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zachodni_Brzeg&oldid=73517918 ”