Ten artykuł dotyczy 16. prezydenta USA. Zobacz te?: inne znaczenia .

Abraham Lincoln

Prezydent Abraham Lincoln (5 lutego 1865)
Data i miejsce urodzenia	12 lutego 1809 pod Hodgenville
Data i miejsce ?mierci	15 kwietnia 1865 Waszyngton
16. prezydent Stanow Zjednoczonych
Okres	od 4 marca 1861 do 15 kwietnia 1865
Przynale?no?? polityczna	Partia Republika?ska
Pierwsza dama	Mary Todd
Wiceprezydent	Hannibal Hamlin , Andrew Johnson
Poprzednik	James Buchanan
Nast?pca	Andrew Johnson
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Zobacz teksty Abrahama Lincolna w Wiki?rodłach

Abraham Lincoln (ur. 12 lutego 1809 pod Hodgenville , zm. 15 kwietnia 1865 w Waszyngtonie ) ? ameryka?ski polityk, m?? stanu, szesnasty prezydent Stanow Zjednoczonych , uczestnik wojny Czarnego Jastrz?bia . Zasiadał przez dwa lata jako przedstawiciel Partii Wigow w Izbie Reprezentantow . W 1860 roku z sukcesem ubiegał si? o nominacj? Partii Republika?skiej na urz?d Prezydenta Stanow Zjednoczonych . W głosowaniu powszechnym zwyci??ył i piastowanie urz?du rozpocz?ł 4 marca 1861 roku. Trzy lata po?niej ponownie został kandydatem partii na urz?d prezydenta i został wybrany na drug? kadencj?. Jego ?ycie i prezydentura zako?czyły si? 15 kwietnia 1865 roku ?mierci? w wyniku zamachu dokonanego przez Johna Wilkesa Bootha .

Młodo?? i edukacja [ edytuj | edytuj kod ]

Abraham Lincoln urodził si? 12 lutego 1809 roku na farmie Sinking Spring, ok. 3 km na południe od miasta Hodgenville ^[1] w hrabstwie Hardin ^[2] (obecnie Hrabstwo LaRue ), jako syn Thomasa Lincolna i jego pierwszej ?ony Nancy Hanks. Jego ojciec był cie?l? i podobnie jak matka Lincolna pochodził z Wirginii . W 1811 roku rodzina Lincolnow przeniosła si? do Knob Creek, natomiast po pi?ciu latach pobytu tam przeprowadziła si? do Pigeon Creek . Dwa lata po?niej zmarła matka Lincolna, a wkrotce potem jego ojciec powtornie si? o?enił z Sarah Bush Johnstone. Macocha przyszłego prezydenta nakłaniała go do pobierania nauki. Poniewa? rodzina mieszkała na terenach pogranicza , ucz?szczanie do szkoły było bardzo utrudnione i z tego powodu Lincoln nigdy ?adnej szkoły nie uko?czył ? był jednak samoukiem ^[3] .

W latach 20. XIX wieku Lincoln rozpocz?ł prac? zarobkow? ? pracował m.in. na roli oraz na promie ^[4] . Wiosn? 1830 roku rodzina przeprowadziła si? do Macon i tam przyszły prezydent został zatrudniony jako buchalter w New Salem ^[4] . W tym czasie czytał du?o ksi??ek i uczył si? angielskiego pod okiem Mentora Grahama ^[4] . W 1832 roku wzi?ł udział w wojnie Czarnego Jastrz?bia , a tak?e ubiegał si? o miejsce w legislaturze stanowej ^[4] . Po pora?ce wyborczej usiłował prowadzi? własny interes, a rok po?niej został mianowany kierownikiem jednoosobowej poczty, a nast?pnie zast?pc? mierniczego hrabstwa ^[5] .

Kariera polityczna [ edytuj | edytuj kod ]

W 1834 roku Lincoln postanowił ponownie ubiega? si? o miejsce w legislaturze stanu Illinois ^[5] . Tym razem zwyci??ył i wygrywał kolejne wybory w latach: 1836, 1838 i 1840 ^[5] . W 1846 roku wygrał wybory do Izby Reprezentantow , w ktorej zasiadał przez jedn? kadencj?, jako jedyny przedstawiciel Partii Wigow ze swojego stanu ^[6] . Dwa lata po?niej poparł kandydata swojej partii, Zachary’ego Taylora , licz?c na posad? rz?dow? ^[7] . Poniewa? ?adnej nie otrzymał, wycofał si? z ?ycia politycznego na 5 lat i zaj?ł si? praktyk? prawnicz? ^[7] . W 1855 roku bezskutecznie starał si? dosta? do Senatu , a rok po?niej wst?pił do nowo utworzonej Partii Republika?skiej ^[7] . Ubiegał si? o nominacj? na wiceprezydenta w wyborach w 1856 roku, jednak przegrał z Williamem Lewisem Daytonem ^[7] . Mi?dzy 21 sierpnia a 15 pa?dziernika 1858 roku prowadził o?ywione debaty na temat niewolnictwa z senatorem Stephenem Douglasem , ktore przysporzyły mu popularno?ci ^{[8] [9]} . Pomimo tego, nie udało mu si? wygra? wyborow do Senatu, w ktorych przegrał wła?nie z Douglasem ^[8] .

Konwencja Partii Republika?skiej zebrała si? w Chicago w dniach 16?18 maja 1860 roku ^[10] . Głownymi konkurentami w rywalizacji o nominacj? prezydenck? w wyborach byli Abraham Lincoln i William Henry Seward ^[10] . W trzecim głosowaniu Lincoln uzyskał wymagan? wi?kszo??, natomiast kandydatem na wiceprezydenta został Hannibal Hamlin ^[11] . Partia Demokratyczna była podzielona na dwa obozy: frakcja z Połnocy nominowała Stephena Douglasa, natomiast frakcja z Południa ? Johna Breckinridge’a ^[11] . Czwartym kandydatem był John Bell ? przedstawiciel Konstytucyjnej Partii Unii ^[11] . W głosowaniu powszechnym zwyci??ył Lincoln i uzyskał 180 głosow elektorskich (ok. 60%), wobec 12 głosow dla Douglasa, 72 głosow dla Breckinridge’a i 39 głosow dla Bella ^[12] .

Prezydentura [ edytuj | edytuj kod ]

Jeszcze w czasie prezydentury Buchanana , 4 lutego 1861, 7 stanow południowych utworzyło w Montgomery Skonfederowane Stany Ameryki ^[12] . Ich prezydentem został Jefferson Davis , a wiceprezydentem ? Alexander Stephens ^[13] . Mimo ?e Lincoln oficjalnie nie wypowiadał si? na temat niewolnictwa , instruował potajemnie republikanow, aby w Kongresie nie szli na ?adne ust?pstwa ^[12] . W przemowieniu inauguracyjnym zapowiedział, ?e b?dzie d??ył do zachowania jedno?ci kraju, jednocze?nie apeluj?c do Konfederacji , aby powrociła do Unii ^[14] . Powołał rz?d zło?ony zarowno z dawnych wigow (m.in. sekretarz stanu William H. Seward ), jak i demokratow (np. sekretarz wojny Edwin M. Stanton ) ^[14] .

Na pocz?tku urz?dowania William Seward zaproponował Lincolnowi, by zjednoczy? kraj za pomoc? wojny z mocarstwem europejskim: Angli? , Francj? , Hiszpani? lub Rosj? ^[13] . Prezydent odrzucił ten postulat ^[13] . 12 kwietnia 1861 roku wojska konfederackie zaatakowały Fort Sumter w Karolinie Południowej i dwa dni po?niej go zaj?ły, co jest uznawane za pocz?tek wojny secesyjnej ^[15] . Zadaniem dyplomacji ameryka?skiej było wowczas zapobie?enie interwencji z zewn?trz ^[15] . 15 kwietnia 1861 roku Lincoln wydał nakaz wojskom federalnym odzyskania fortow, ktore zaj?li konfederaci, a cztery dni po?niej wprowadził blokad? morsk? wobec statkow Południa (blokad? obj?to tak?e wybrze?a stanow Wirginia i Karolina Połnocna ) ^[16] . Anglia i Francja ostro sprzeciwiły si? tej decyzji, broni?c swoich interesow handlowych ^[16] . Miesi?c po?niej Londyn i wi?kszo?? pozostałych europejskich stolic ogłosiły neutralno?? wobec obu walcz?cych stron ^[15] . Pod koniec 1862 roku S?d Najwy?szy ogłosił, ?e wprowadzenie blokady było prawne i było skutkiem stanu wojny domowej w Stanach Zjednoczonych ^[17] . Południe nie dysponowało zbyt siln? flot?, zatem usiłowało korzysta? z usług okr?tow kaperskich , korzystaj?c z faktu, ?e Stany Zjednoczone nie sygnowały Deklaracji paryskiej w 1856 roku ^[17] . Wobec tego władze Połnocy natychmiast rozpocz?ły starania, by sygnowa? Deklaracj? ^[18] . Ostatecznie USA ogłosiły, ?e b?d? stosowa? si? do Deklaracji, cho?, jak si? po?niej okazało, nie miało to wi?kszego znaczenia dla przebiegu wojny ^[19] .

Pod koniec 1861 roku dwaj dyplomaci Południa James Murray Mason i John Slidell wypłyn?li brytyjskim statkiem do Southampton ^[19] . Ich statek został jednak zatrzymany przez okr?t ameryka?ski, a kapitan Charles Wilkes aresztował politykow konfederackich ( Incydent Trent ) ^[20] . Wielka Brytania za??dała zwolnienia dyplomatow, jednocze?nie przygotowuj?c o?miotysi?czn? armi? na wysłanie do Kanady ^[20] . 28 grudnia 1861 roku Seward zdecydował si? ich zwolni?, twierdz?c, ?e zostali oni bezprawnie zatrzymani na neutralnym terenie, bez sprowadzenia statku z powrotem do portu ^[20] . 1 stycznia 1862 roku Masona i Slidella przewieziono na Bermudy , sk?d dotarli do Wielkiej Brytanii pod koniec miesi?ca ^[21] .

W listopadzie 1861 roku Lincoln przyj?ł rezygnacj? generała Winfielda Scotta i zast?pił go George’em McClellanem ^[21] . W nast?pnym roku prezydent był ostro atakowany przez przeciwnikow wojny i Południowcow, a tak?e przez abolicjonistow ^[22] . Podkre?lał wowczas, ?e jego głownym celem wcale nie jest walka z niewolnictwem, ale walka o utrzymanie jedno?ci kraju ^{[22] [a]} .

W połowie 1863 roku w Wielkiej Brytanii znowu wzrosły nastroje prokonfederackie, dzi?ki zwyci?stwu generała Roberta Lee w Pensylwanii i Maryland ^[24] . Po ostrej debacie w Izbie Gmin uznano, ?e kraj nie b?dzie uznawał Skonfederowanych Stanow Ameryki ^[24] . We Francji panowały podobne nastroje jak w Wielkiej Brytanii, zwłaszcza ?e w sympatyzuj?cym z Południem Meksyku rz?dził Maksymilian I ? cesarz mianowany przez Francuzow ^[24] . Zarowno we Francji, jak w i Anglii budowano okr?ty dla Konfederatow, jednak po protestach ze strony dyplomacji ameryka?skiej statki nie opu?ciły portow ^[25] . Władze Południa wiedziały, ?e bez poparcia mocarstw europejskich nie maj? szans w wojnie z uprzemysłowion? Połnoc? ^[25] . Po namowach sekretarza stanu Judaha Benjamina prezydent Jefferson Davis zgodził si? wysła? do Europy specjalnego posła Duncana Kennera , ktory miał zapewni? o zniesieniu niewolnictwa na Południu i stałych dostawach bawełny mocarstwom europejskim ^[26] . Posłowie Slidell i Mason, wspołpracuj?c z Kennerem, zabiegali o audiencje u władcow Wielkiej Brytanii i Francji ^[26] . Cesarz Napoleon III przychylnie odniosł si? do inicjatywy, o ile poprze je rownie? Wielka Brytania ^[26] . Premier lord Palmerston był jednak pow?ci?gliwy i starał si? nie zobowi?zywa? do niczego ^[26] .

Po powstrzymaniu działa? ofensywnych generała Lee w Karolinie Południowej, Karolinie Połnocnej i Georgii prezydent Lincoln podniosł kwesti? niewolnictwa w kontek?cie wojny ^[26] . Nie chciał tego robi? wcze?niej, by nie rozdra?ni? stanow przygranicznych (Wirginia, Maryland, Kentucky i Missouri ), ktore zachowały niewolnictwo, ale nie dokonały secesji ^[27] . 22 lipca 1862 roku prezydent przedstawił, na posiedzeniu gabinetu, wniosek o proklamacji zniesienia niewolnictwa ^[28] . Sprzeciwił si? temu Seward, ktory uwa?ał, ?e mo?e to spowodowa? bunt na Południu, a przez to zatrzymanie produkcji bawełny, co mo?e z kolei skutkowa? interwencj? zbrojn? mocarstw europejskich ^[28] . Lincoln postanowił si? wstrzyma? i ogłosił t? decyzj? dopiero 22 wrze?nia ^[28] po zwyci?stwie pod Antietam . Dekret prezydenta mowił, ?e wszyscy czarnoskorzy niewolnicy ze stanow walcz?cych przeciw Unii b?d? wolni od 1 stycznia 1863 roku ^[28] . Seward krytykował takie posuni?cie, zarzucaj?c, ?e Lincoln znosi niewolnictwo na obszarach, gdzie nie si?ga jego władza, natomiast na obszarze Unii utrzymuje status quo ^[28] . Dzi?ki takim posuni?ciom około 180 tys. Afroamerykanow wst?piło do armii wojsk Połnocy i walnie przyczyniło si? do zwyci?stw nad Konfederacj? ^[28] . Po zako?czeniu wojny, 11 kwietnia 1865 roku, Lincoln stwierdził, ?e Afroamerykanom nale?y si? nie tylko wolno??, ale tak?e ograniczone prawa obywatelskie ^[28] .

Lincoln anga?ował si? osobi?cie w sprawy wojskowe i strategiczne ^[29] . 7 listopada 1862 roku zdymisjonował generała George’a McClellana, ktorego zast?pił Ambrose Burnside ^[29] . Na pocz?tku 1863 roku, po kl?sce pod Fredericksburgiem , Burnside został zast?piony Josephem Hookerem ^[29] . Poł roku po?niej Hookera zast?pił George Meade ^[29] . W dniach 1?3 lipca 1863 roku rozegrała si? bitwa pod Gettysburgiem , ktora jest uznawana za najwi?ksze starcie wojsk Unii i Konfederacji w czasie całej wojny secesyjnej ^[29] . Po pora?ce generał Lee wycofał si? do Richmond , natomiast prezydent nakazał generałowi Meade’owi, by ?cigał wojsko Południa ^[29] . Meade odmowił, twierdz?c, ?e poniosł zbyt wielkie straty, co zdenerwowało prezydenta ^[29] . 19 listopada Lincoln wygłosił przemow? gettysbursk? , w ktorej oddał hołd poległym i stwierdził, ?e doko?czenie ich dzieła spoczywa na barkach ?ywych ^[29] . W tym samym czasie generał Ulysses Grant wyparł Konfederatow z Tennessee , po III bitwie pod Chattanoog? ^[30] . Został za to awansowany na głownego dowodc? wojsk Unii, 12 marca 1864 roku ^[30] .

Na pocz?tku czerwca 1864 roku w Baltimore odbyła si? konwencja Partii Republika?skiej , maj?ca wybra? kandydata na prezydenta w zbli?aj?cych si? wyborach ^[30] . Lincoln uzyskał nominacj? w pierwszym głosowaniu, a kandydatem na wiceprezydenta został Andrew Johnson ^[31] . Cz??? Partii Republika?skiej , pozostaj?ca w opozycji do Lincolna, zebrała si? tydzie? po?niej w Cleveland i wybrała swoim kandydatem generała Johna Fremonta ^[31] . Wkrotce potem wycofali si? z tej decyzji i wsparli urz?duj?cego prezydenta ^[31] . Partia Demokratyczna wystawiła kandydatur? George’a McClellana ^[31] . Głownym tematem kampanii republikanow było zniesienie niewolnictwa w formie trzynastej poprawki do Konstytucji , ktora została uchwalona przez Senat w kwietniu 1864 roku i przez Izb? Reprezentantow w styczniu 1865 roku ^[31] . Lincoln zwyci??ył w głosowaniu powszechnym i uzyskał 212 głosow w Kolegium Elektorskim , wobec 21 głosow dla McClellana ^[31] . Elektorzy ze stanow konfederackich nie wzi?li udziału w głosowaniu ^[31] .

Wojska generała Williama Shermana odnosiły kolejne sukcesy ? 3 kwietnia 1865 roku zaj?ły Richmond w Wirginii, a 9 kwietnia otrzymały wiadomo??, ?e generał Lee poddał si? pod Appomattox ^[32] .

Obejmuj?c urz?d na drug? kadencj?, Lincoln planował odbudow? kraju ^[33] . Zastosował weto kieszonkowe wobec ustawy Wade’a-Davisa, ktora zakładała powrot do Unii stanow południowych, pod warunkiem zło?enia przysi?gi lojalno?ci ^[33] . Lincoln odmowił tak?e ?bezwzgl?dnego zaanga?owania do jakiegokolwiek pojedynczego planu odnowy”, jak wymagał tego projekt, poniewa? to ?zniszczyłoby konstytucje i rz?dy wolnych stanow, przyj?tych ju? i sprawuj?cych władz? w Arkansas i Luizjanie ” ^[34] . 3 lutego 1865 roku spotkał si? w Hampton Roads nieoficjalnie z przedstawicielami Konfederacji, gdzie obiecał amnesti? i niepodejmowanie ?rodkow karnych wobec buntownikow ^{[33] [b]} . Proponuj?c pi?cioletni okres wprowadzania 13. poprawki, nalegał na ponown? akceptacj? Konstytucji USA ^[33] . Postulował tak?e odszkodowania dla wła?cicieli ziemskich, ktorzy mieli utraci? niewolnikow ^[33] .

?mier? [ edytuj | edytuj kod ]

  Osobny artykuł: Zamach na Abrahama Lincolna .

14 kwietnia 1865 roku prezydent Lincoln i generał Grant z mał?onkami mieli wzi?? udział w spektaklu Toma Taylora ? Nasz ameryka?ski kuzyn ” ^[33] . Poniewa? Grantowie nie mogli w nim uczestniczy?, zaproszenie przyj?ł major Henry Rathborne wraz z przybran? siostr? ^[33] . Po godzinie 22 do niestrze?onej lo?y prezydenckiej wtargn?ł 26-letni aktor John Wilkes Booth , ktory popierał niewolnictwo ^[36] . Trzymaj?c w r?kach pistolet i sztylet, strzelił Lincolnowi w tył głowy, a majora Rathborne’a d?gn?ł w rami?, a nast?pnie zeskoczył na scen? i powiedział: ? sic semper tyrannis ” (łac. ?tak to si? zawsze dzieje tyranom”) ^[36] . Rannego prezydenta przeniesiono do pobliskiego pensjonatu Williama Petersona, lecz nie było mo?liwo?ci udzieli? pomocy Lincolnowi ^[36] . Prezydent zmarł po godzinie 7 rano, 15 kwietnia 1865 roku ^[36] . Został pochowany w rodzinnym mie?cie Springfield ^[36] .

Zdaniem jego biografa i przyjaciela Williama Herndona Lincoln cierpiał ju? wowczas na zaawansowane powikłania na skutek długotrwałego, ?le leczonego syfilisu i mogłby nie do?y? do ko?ca kadencji ^[37] .

?ycie prywatne [ edytuj | edytuj kod ]

Na pocz?tku lat 30. Lincoln poznał Ann Rutledge, ktora była cork? wła?ciciela tawerny ^[5] . Para zar?czyła si?, lecz Rutledge zmarła na tyfus przed planowanym ?lubem ^[5] . Około 1840 roku Lincoln poznał Mary Todd z Lexington ^[6] . Pocz?tkowo ich ?lub był zaplanowany na 1 stycznia 1841 roku, lecz z niejasnych przyczyn nie odbył si? ^[6] . Para pobrała si? 4 listopada 1842 roku w ko?ciele episkopalnym w rodzinnym mie?cie panny młodej ^[6] . Lincolnowie mieli czterech synow: Roberta , Edwarda, Williama i Thomasa ^[6] .

Pogl?dy [ edytuj | edytuj kod ]

Ju? w młodo?ci, podro?uj?c do Nowego Orleanu, Lincoln zaobserwował, ?e niewolnicy s? traktowani okrutnie przez swoich wła?cicieli ^[4] . Gdy zasiadał w legislaturze stanu Illinois, jego stanowisko w kwestii niewolnictwa jeszcze bardziej si? zaostrzyło ^[5] . Kiedy pojawił si? wniosek pot?piaj?cy abolicjonizm, Lincoln stwierdził, ?e niewolnictwo jest niesprawiedliwe społecznie ^[5] . Gdy zasiadał w Izbie Reprezentantow, sprzeciwiał si?, by niewolnictwo rozszerza? na inne stany, a tak?e napisał poprawk? do ustawy uwalniaj?c? wszystkie dzieci niewolnikow urodzone po 1 stycznia 1850 roku ^[6] . W 1858 roku, kandyduj?c w wyborach w Illinois, wygłosił przemowienie: Dom rozdzielony niezgod? osta? si? nie mo?e. S?dz?, ?e jest rzecz? niemo?liw?, aby nasz ustroj pozostał na stałe połniewolniczy i połwolny [...]. Albo przeciwnicy niewolnictwa zahamuj? dalsze jego rozprzestrzenianie si? i doprowadz? do takiej sytuacji, ?e opinia publiczna uspokoi si? w prze?wiadczeniu, ?e jest ono na drodze do ostatecznego wyga?ni?cia, albo te? zwolennicy niewolnictwa zdołaj? je przeforsowa? i b?dzie prawnie dopuszczone we wszystkich stanach, zarowno starych, jak i nowych, zarowno na Połnocy, jak i na Południu. Zasada suwerenno?ci osadnikow, zwana te? ?wi?tym prawem samorz?du, sprowadza si? wła?ciwie do tego, ?e je?li jaki? człowiek b?dzie chciał zrobi? z drugiego niewolnika, to trzeciemu nie b?dzie wolno si? sprzeciwia? ^[38] .

Mimo swoich antyniewolniczych pogl?dow twierdził, ?e nale?y ?utrzyma? supremacj? białej rasy” ^[8] . Lincoln jasno przedstawił swoje stanowisko: ?Nie jestem i nigdy nie byłem zwolennikiem wprowadzenia jakiejkolwiek społecznej i politycznej rowno?ci białej i czarnej rasy ? nie jestem i nigdy nie byłem zwolennikiem uczynienia z Murzynow wyborcow czy członkow ławy przysi?głych, przyjmowania ich na urz?dy czy mał?e?stw z białymi; dodam te?, ?e uwa?am, i? mi?dzy tymi rasami wyst?puj? fizyczne ro?nice, ktore na zawsze nie pozwalaj? im wspoł?y? na rownych prawach społecznych i politycznych” ^[39] .

Pod wzgl?dem religijnym Lincoln w młodo?ci był sceptykiem ^[40] . Jego pogl?dy były najbardziej zbli?one do chrze?cija?stwa , jednak nigdy nie zdefiniował siebie jako chrze?cijanina ^[41] . Wierzył jednak we wszechmog?cego Boga , co podkre?lał podczas wi?kszo?ci swoich przemowie? ^[41] . Twierdził, ?e nigdy nie był członkiem ?adnego Ko?cioła, cho? podkre?lał, ?e wierzy w tre?? zawart? w ?wi?tych ksi?gach ^[42] . Miał on tak?e zosta? w tajemnicy ochrzczony przez wielebnego Ko?cioła Chrystusowego Johna O’Kane’a ^[42] .

Kultura masowa [ edytuj | edytuj kod ]

Odniesienia do faktow, spekulacji b?d? legend dotycz?cych ?ycia 16. prezydenta Stanow Zjednoczonych pojawiły si? m.in. w filmach Skarb narodow: Ksi?ga tajemnic (2007), Spisek (2010) oraz Abraham Lincoln: Łowca wampirow (2011). W 1930 powstał film Abraham Lincoln , gdzie tytułow? rol? zagrał Walter Huston ^[43] . W 1982 stacja CBS wyprodukowała 6-odcinkowy miniserial W imi? honoru . Rol? Lincolna zagrał Gregory Peck ^[44] . W 2012 roku premier? miał kolejny obraz biograficzny Lincoln w re?yserii Stevena Spielberga , w ktorym w tytułowego bohatera wcielił si? Daniel Day-Lewis ^[45] . Sprawa jego morderstwa jest tematem odcinka The Assassination of Abraham Lincoln serialu Poza czasem .

W XIX wieku Ernest Linwood Staples napisał epos A Man of Destiny: Being the Story of Abraham Lincoln; an Epic Poem . O prezydencie i jego gabinecie traktuje jeden z rozdziałow eposu Columbia: an Epic Poem on the Late Civil War between the Northern and Southern States of North America Franka C. Algertona.

W kreskowkach zwykło przedstawia? si? Lincolna w ekstremalnie długim cylindrze . W rzeczywisto?ci cylinder Lincolna nie ro?nił si? bardzo w stylu od innych, modnych dla jego czasow. Wysoki wzrost i poci?gła twarz sprawiały wra?enie jakby nakrycie głowy było ekstrawaganckie ^{[ potrzebny przypis ]} .

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

• Brygada im. Abrahama Lincolna
• Mauzoleum Abrahama Lincolna
• Biblia Lincolna

Uwagi [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Longin Pastusiak : Prezydenci Stanow Zjednoczonych Ameryki Połnocnej . Warszawa: Iskry , 1999. ISBN  83-207-1558-X . ( pol. ) . brak strony w ksi??ce

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

• Biografia w Biographical Directory of the United States Congress ( ang. )
• Abraham Lincoln . Biały Dom . [dost?p 2015-05-07]. ( ang. ) .
• Lincoln Speaks . Abraham Lincoln Institute. [dost?p 2015-05-07]. ( ang. ) .
• Ł. Niewi?ski, Abraham Lincoln i jego misja ocalenia Unii w latach 1861?1865 , ?Białostockie Teki Historyczne”, 5, 2007, s. 91?102.