Sumarolympiuleikarnir 1924
voru haldnir i
Paris
i
Frakklandi
a timabilinu
4. mai
til
27. juli
. Mikið var lagt i umgjorð leikanna, t.d. var i fyrsta sinn reist Olympiuþorp þar sem keppendur hofðust við meðan a iþrottamotinu stoð. Gestgjafarnir voru mjog andsnunir þvi að
Þjoðverjar
tækju þatt i leikunum og for svo að lokum að þeir satu heima.
Amsterdam
,
Los Angeles
,
Rio de Janeiro
og
Rom
sottust eftir leikunum asamt Parisarborg sem varð hlutskorpust þratt fyrir að hafa haldið leikana tæpum aldarfjorðungi fyrr. Þar mun
Pierre de Coubertin
hafa raðið mestu um, en leikarnir voru þeir siðustu sem skipulagðir voru undir forystu hans.
A leikunum var einkunnarorð Olympiuleikanna Citius, altius, fortius (Hraðar, hærra, fastar) kynnt til sogunnar i fyrsta sinn.
I tengslum við Parisarleikanna var haldin keppni i vetrargreinum i
Chamnoix
i
Olpunum
fra
25. januar
til
5. februar
undir heitinu ?vika vetrariþrotta“. Siðar fekk iþrottakeppni þessi heitið
Vetrarolympiuleikar
.
Keppt var i 127 greinum. Fjoldi keppna i einstokum iþrottaflokkum er gefinn upp i sviga.
Bandarikin
hlutu tolf af gullverðlaununum 27 i
frjalsiþrottakeppninni
og
Finnar
tiu. Finnsku keppendurnir einokuðu langhlaupskeppnina og hlutu þeir viðurnefnið ?Finnarnir fljugandi“, þar var
Paavo Nurmi
fremstur i flokki. Hann vann til fimm gullverðlauna, þar a meðal i 1.500 og 5.000 metra hlaupi, þott innan við halftimi væri a milli þeirra.
Finninn Albin Stenroos sigraði i
Maraþonhlaupi
með talsverðum yfirburðum, en hann hafði ekki keppt i þeirri vegalengd i fimmtan ar.
Bretar unnu til þriggja gullverðlauna i styttri hlaupagreinunum.
Harold Abrahams
sigraði i 100 metra hlaupi og
Eric Liddle
i 400 metrum. Abrahams var
gyðingur
en Liddle
skoskur
kristinboði.
Oskarsverðlaunamyndin
Chariots of Fire
fjallar um þatttoku þeirra felaga a leikunum i Paris.
Bandarikjamaðurinn Harold Osborn vann til gullverðlauna i
hastokki
og
tugþraut
. Hann er eini maðurinn i sogu leikanna til að vinna til gullverðlauna bæði i tugþrautinni og stakri keppnisgrein.
Bandariska sundkonan Sybil Bauer sigraði i 100 metra
baksundskeppninni
. Hun var einhver fremsta sundkona sinnar tiðar, en lest ur
krabbameini
23 ara að aldri. Hun var trulofuð skemmtikraftinum
Ed Sullivan
.
Alþjoðaknattspyrnusambandið, FIFA
, var stofnað arið 1904 og snemma kviknuðu hugmyndir um að standa fyrir
heimsmeistarakeppni i knattspyrnu
. Þær hugmyndir stronduðu a kostnaði og deilum um ahugamennsku eða atvinnumennsku i iþrottinni. Knattspyrnukeppni Olympiuleikanna var þvi lengi vel helsta alþjoðlega motið i greininni, þott gæðin væru misjofn.
A
Olympiuleikunum i Antwerpen
varð knattspyrnukeppnin einna vinsælasta greinin og a Parisarleikunum var þriðjungur teknanna af miðasolu a knattspyrnuleiki. FIFA sa um skipulagningu knattspyrnukeppninnar a Olympiuleikunum 1924 og
1928
, sem gaf henni aukið vægi.
22 landslið kepptu i knattspyrnu a Parisarleikunum, en svo morg landslið kepptu ekki aftur a alþjoðlegu knattspyrnumoti fyrr en i urslitakeppni
heimsmeistarakeppninnar a Spani 1982
. Heimilað var að greiða leikmonnum fyrir vinnutap vegna ferðalagsins, sem gerði það að verkum að
Danir
og
Bretar
neituðu að taka þatt. Með þvi að slaka a ahugamannareglunum voru keppnisliðin 1924 mun sterkari en verið hafði, en um leið kom til arekstra við aðstandendur Olympiuleikanna.
Keppt var með utslattarfyrirkomulagi og varð nokkuð um ovænt urslit.
Belgar
, Olympiumeistararnir fra 1920, steinlagu i fyrsta leik 8:1 gegn
Svium
sem hrepptu að lokum bronsið. Þa unnu
Egyptar
3:0 sigur a
Ungverjum
, sem taldir hofðu verið liklegir til afreka. Það voru hins vegar leikmenn
Urugvæ
sem stalu senunni og heilluðu ahorfendur.
Landslið Urugvæ var fyrsta liðið fra
Suður-Ameriku
til að leika i Evropu. I Romonsku Ameriku hafði þroast leikstill sem byggðist a hroðum og stuttum samleik, meðan evropsk knattspyrna var storkarlaleg og snerist um langar og fastar spyrnur. Evropsku liðin reyndust ekki eiga neitt svar við þessum nyju motherjum, sem unnu flesta leiki sina með miklum mun. I urslitum sigraði Urugvæ lið
Sviss
með þremur morkum gegn engu að viðstoddum 60 þusund ahorfendum þar sem mun færri komust að en vildu.
Olympiunefnd var stofnuð a vegum
Iþrottasambands Islands
arið 1921, með það að markmiði að safna fe og undirbua ferð islenskra iþrottamanna a leikana i Paris. Deilur komu upp um sjalfstæði og verksvið nefndarinnar og lognaðist hun ut nokkru siðar. Iþrottalif Islendinga var somuleiðis i nokkurri lægð a þriðja aratugnum og þvi oljost hvort þjoðin hafði yfir nokkrum
einstaklingsiþrottamonnum
að bua sem erindi ættu a Olympiuleika.
Islenskir knattspyrnumenn voru hins vegar fullir bjartsyni og akvaðu að stofna sina eigin Olympiunefnd og stefna a þatttoku. Efnt var til fjarsofnunar og varð til nokkur sjoður. Horfið var fra þessum aformum. Hætt er við að islenskt knattspyrnulið hefði beðið algjort skipbrot a Olympiuleikunum, enda hofðu Islendingar aldrei keppt utan landsteinanna og ekki einu sinni leikið fotboltaleik a grasi.